"Ἴσως κάποια ὄμορφη μέρα θὰ διαλυθεῖ ἡ σύγχρονος ἐπιστήμη..."

Ποπόβα Λιουμπόβ, "Μελέτη γυναικείου μοντέλου (recto) Μελέτη γυναικείου μοντέλου (verso)"
 (περίπου 1913)
Ασπρόμαυρο σκίτσο ανατομικής μελέτης που απεικονίζει σε κυβιστική τεχνοτροπία, ακέφαλο καθιστό
 γυμνό γυναικείο σώμα, ειδωμένο από τη δεξιά πλαϊνή όψη. 

ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΙΣ, ΚΑΘΑΡΣΙΣ, ΩΦΕΛΙΜΟΤΗΣ, Ἤ… Ἤ; 

ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου 

“Ἴσως κάποια ὄμορφη μέρα θὰ διαλυθεῖ 

ἡ σύγχρονος ἐπιστήμη, καὶ θὰ γελοῦν 

μαζί μας. Τὸ εὔχομαι” 

(G. Flaubert) 

Ὡς γνωστόν, ζῶμεν εἰς μίαν ἐποχὴν πλήρη τραγωδιῶν, πολέμων, τρομοκρατίας, προβλημάτων οἰκολογικῶν, κλιματικῶν, καταστροφῆς καὶ μολύνσεως τοῦ περιβάλλοντος, πανδημιῶν, ραδιενεργῶν διαρροῶν, συρρικνώσεως τῶν ποικίλων πηγῶν, θρησκευτικοῦ φονταμελισμοῦ, οἰκονομικῶν κρίσεων, ὑπερπληθυσμοῦ κ.ἄ. 

Καὶ διερωτᾶταί τις: Διατί ἀσχολούμεθα καὶ μὲ προβλήματα π.χ. ἐξελικτικὰ τοῦ μυστηριώδους γυναικείου σώματος; Διότι τοῦτο ὑπάρχει, διότι ἔτσι πρακτικῶς θὰ ἠδυνάμεθα νὰ κατανοήσωμεν καὶ τὰ λοιπὰ μυστήρια τοῦ σώματος, διότι ἡ ἔρευνα αὐτῶν διδάσκει τὸν θαυμασμὸν τοῦ μεγαλείου τῆς ἐξελίξεως καὶ τὰς προσπαθείας ἑρμηνειῶν αὐτῶν, διότι τοῦτο εἶναι μία καθαρὰ καὶ μὴ ἐπιβαρυντικὴ ἱκανοποίησις, ποὺ χρειαζόμεθα ἰδιαίτερως εἰς τὸν πλήρη κακῶν κόσμον τοῦτον, ἡ ὁποία μᾶς θέλγει πνευματικῶς καὶ ἐνισχύει μὲ νέας δυνάμεις διὰ τὴν ὁρμὴν πρὸς τὸ παίγνιον, οὕτως ὥστε ἀργότερον νὰ ἐγκύψωμεν καὶ εἰς ἕτερα "σοβαρότερα" προβλήματα. 

Ἡ νέα πάντως ἔρευνα τῆς κοινωνιοβιολογίας ἢ ἐξελικτικῆς ψυχολογίας ἔχει τὸ δυσχερὲς ἔργον νὰ ἀπομυθοποιήσει διαφόρους ἑρμηνείας πολλῶν ἐνδιαφερόντων προβλημάτων, τὰ ὁποῖα ἀναφέρονται εἰς τὴν προέλευσιν τοῦ σημερινοῦ βιολογικοῦ κόσμου, τὰς σχέσεις τῶν διαφόρων μορφῶν ζωῆς μεταξύ των καὶ ἰδίως τὸν τρόπον ἐνσωματώσεως τοῦ ἀνθρώπου πρὸς τὴν εἰκόνα αὐτήν. 

Καὶ τὰ ὑπάρχοντα ἐρωτήματα ἀναφέρονται πρωτίστως εἰς τὸ μυστηριῶδες γυναικεῖον σῶμα, ὅπως τὴν διάκρισιν τῶν φύλων, τὴν ἐμμηνόπαυσιν, τὴν ὕπαρξιν τοῦ γυναικείου στήθους καὶ δὴ ὅταν δὲν παράγει γάλα, τὴν ἀπόκρυψιν τῆς ὠορρηξίας των, τὸν ὀργασμόν, τὴν κλιμακτήριον κ.ἄ. Διὸ καὶ δικαίως ὁ Freud ἐχαρακτήρισεν τὴν ψυχὴν τοῦ θήλεως ὡς μίαν "σκοτεινὴν ἤπειρον". 

Εἶτα δὲ εἰς τὸ ἀνδρικὸν σῶμα, ὅπως τὴν ἀνάπτυξιν τοῦ γενείου (οὐχὶ δὲ καὶ εἰς τὰς γυναῖκας, καίτοι καὶ τοῦτο δὲν εἶναι ἀπόλυτον!), τὰς ἐξελικτικὰς αἰτίας τῆς φαλάκρας, τὰ αἴτια τῆς ἀνδρικῆς ψυχρότητος καὶ τὰ περίεργα συμπτώματα καὶ τὰς ἐκτροπὰς αὐτῆς κλπ. 

Ἀλλὰ καὶ εἰς τὸ ζωϊκὸν βασίλειον δὲν ὑπολείπονται ταῦτα, ὅπως τὴν προέλευσιν τῶν κηλίδων τῆς λεοπαρδάλεως, τὸ λεῖον δέρμα τοῦ θώρακος τῶν ἀρμαδίλλων, τὸ πτυχόμορφον τοῦ ρινοκέρου, τὸν ὗβο τῆς καμήλου, τὴν προβοσκίδα τοῦ ἐλέφαντος, τὰ πτερὰ τῶν πτηνῶν, τὸν ἠχοεντοπιστικὸ προσανατολισμὸ τῶν νυχτερίδων, τὴν ὀξυδερκῆ ὅρασιν τῶν ἀετῶν κ.ἄ. 

Βεβαίως δύναται νὰ εἴπει τις, ὅτι οὕτως ἔπλασεν ὁ Θεὸς αὐτὰ ἤ "οὕτως θὰ ἀνεπτύχθησαν". Ὅμως τοιαῦται "ἐξηγήσεις" κατὰ πολλοὺς ἐπιστήμονας δὲν διαλευκάνουν τίποτε. Ἀλλὰ καὶ τοῦτο εἶναι ἀναπόδεικτον! Ὅπως καὶ τὰ ἀξιώματα τῆς φυσικῆς. Ἴσως πάντως διότι οὕτως θὰ εἶχον περισσοτέρας εὐκαιρίας νὰ μεταδώσουν τὰ γονίδιά των περαιτέρω, κατὰ τὴν ἐξελικτικὴν προσαρμογήν των. Ὑπάρχουν ὡς ἐκ τούτου, κυρίως διὰ τὸ θέμα τῶν γυναικῶν, πολλαὶ ὑποθέσεις ὡς ἡ σηματοδοτική, τῆς καθάρσεως, τῆς ὠφελιμότητος, τῆς ἀλλαγῆς τῆς ὕλης καὶ τῆς σελήνης, τῆς συγχρονικότητος, τῆς συμμετρίας, τῆς μερίμνης, τῆς ἀποπλανήσεως, τῆς σεξουαλικῆς ὡριμότητος, τῶν παραφρώνων θυγατέρων, τῶν ἐλκυστικῶν υἱῶν, τῆς σεξουαλικῆς ἐπιλογῆς, τοῦ συγκρατητικοῦ ἐλέγχου, τῆς ἀποπροσαρμογῆς, τῆς παρενεργείας, τοῦ μηδενισμοῦ, τῆς μονογαμίας, τῆς παιδοκτονίας, τῆς ὁριζοντίου, τῆς μητροαναρροφήσεως, τῆς γνωμοδοτήσεως, τῆς συνουσιακῆς ἀμοιβῆς, τῆς πατριαρχείας, τῶν συνετῶν μητέρων, τῆς συμβολῆς τῆς μάμμης, τῆς διευρυμένης καλῆς φυσικῆς καταστάσεως, τῆς ἀντιπαλοαποφυγῆς, τῆς χρωματοσωματοαντικαταστάσεως κ.ἄ. 

Ὅλαι ὅμως αὐταὶ ὁμοιάζουν πρὸς τὸν μῦθον τοῦ Σισύφου, ὁ ὁποῖος ἀνύψωνε τὸν βράχον, οὗτος δὲ ἐπανανακυλίετο. Διότι πολλὰ γνωρίζομεν, πολλὰ ὄχι καὶ συχνάκις ἀγνοοῦμεν τὸ τί δὲν γνωρίζομεν.

Διότι αἱ φυσικαὶ ἐπιστῆμαι διακρίνονται ἀπὸ τὴν λογοτεχνίαν καὶ τὸν μύθον. Τολμηραὶ παιγνιοσκέψεις καταλήγουν εἰς ἀντικειμενικὰς παρατηρήσεις. Ἄλλωστε διὰ κάθε μυστήριον πρὸς τὸ ὁποῖον στρεφόμεθα ὑπάρχουν πολλαὶ ἑρμηνεῖαι, χωρὶς τοῦτο νὰ σημαίνει ὅτι μία ἐξ αὐτῶν εἶναι σαφῶς ἡ ὀρθή, διὰ τοῦτο εἰς κάθε περίπτωσιν θὰ φωτίζομεν πολλὰς ἐξ αὐτῶν. Μερικαὶ δὲ ἑρμηνευτικαὶ ἀπαρχαί -ἢ ὑποθέσεις – ὡς λέγουν οἱ ἐπιστήμονες-ἐμφανίζονται ὡς παράλογοι, ἄλλαι εἶναι σαφέστεραι, καὶ ἴσως μερικαὶ μάλιστα ὀρθαί. 

Οἱ δὲ φυσικοὶ ἐπιστήμονες εἶναι ματεριαλισταί, πεπεισμένοι ὅτι ὑπάρχει εἷς πραγματιστὴς φυσικὸς νόμος, ὅπου κυριαρχοῦν ἐξηγητέα νομικὰ γεγονότα, ὅτι τὰ ὄντα εἶναι ὡς εἶναι, διότι ἔχουν διέλθει ἀπὸ μίαν ἐξέλιξιν καὶ τὸ παίγνιον τῆς ἐπιστήμης (τοῦ homo ludens τοῦ Huizinga) εἶναι ἡ ὀρθὴ ὁδός, τῆς εὑρέσεως, πῶς ὅλα ἐτοῦτα λειτουργοῦν1. 

_____________________________________________________ 

1- D. P. Barash – J. E. Lipton, Wie die Frauen zu ihren Kurven kamen. Die rätselhafte Evolutionsbiologie des Weiblichen, Ἁϊδελβέργη 2010.