Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Ο ποιητής της Ιδιωτικής Οδού στις γειτονιές του κόσμου!
Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά την αναχώρηση του Οδυσσέα Ελύτη, κυκλοφόρησαν τρεις νέες μεταφράσεις έργων του, στα γαλλικά και στα ιαπωνικά!
Στα ιαπωνικά κυκλοφόρησε μια ανθολογία του ποιητικού έργου του Οδυσσέα Ελύτη, μεταφρασμένη από τον ελληνιστή Chihiro Higashi, καθηγητή του πανεπιστημίου Kokugakuin. Η νέα αυτή έκδοση φτάνει στην ιαπωνική αγορά οκτώ χρόνια μετά την πρώτη, δίγλωσση έκδοση ποιημάτων του Έλληνα Νομπελίστα. Σ’ αυτή την ευρύτερη ανθολόγηση του έργου του Ελύτη, παρουσιάζονται ποιήματα, αποσπάσματα από πεζά κείμενα, αλλά και μια ενδεικτική επιλογή του εικαστικού έργου του ποιητή. Άλλωστε το εξώφυλλο της έκδοσης έχει ένα κολάζ του Ελύτη.
Στα ιαπωνικά κυκλοφόρησε μια ανθολογία του ποιητικού έργου του Οδυσσέα Ελύτη, μεταφρασμένη από τον ελληνιστή Chihiro Higashi, καθηγητή του πανεπιστημίου Kokugakuin. Η νέα αυτή έκδοση φτάνει στην ιαπωνική αγορά οκτώ χρόνια μετά την πρώτη, δίγλωσση έκδοση ποιημάτων του Έλληνα Νομπελίστα. Σ’ αυτή την ευρύτερη ανθολόγηση του έργου του Ελύτη, παρουσιάζονται ποιήματα, αποσπάσματα από πεζά κείμενα, αλλά και μια ενδεικτική επιλογή του εικαστικού έργου του ποιητή. Άλλωστε το εξώφυλλο της έκδοσης έχει ένα κολάζ του Ελύτη.
Στη Γαλλία τώρα, με τον τίτλο «Le soleil sait» («Ξέρει ο ήλιος»), κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Cheyne μια ακόμη ανθολογία της ποίησης του Ελύτη (δίγλωσση), μεταφρασμένη από την Αγγελική Ιονάτος (Angelique Ionatos), την ελληνικής καταγωγής τραγουδίστρια και μουσικό, η οποία είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη Γαλλία. Μεταφράζει χρόνια η Ionatos, αλλά αυτή είναι η πρώτη της μεταφραστική δουλειά που εκτυπώνεται και κυκλοφορεί. Και βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά που μεταφράζει Ελύτη, αφού στις συναυλίες της πάντα μεταφράζει τους στίχους (και άλλων ελλήνων ποιητών) πριν τους ερμηνεύσει. Άλλωστε, το μεγαλύτερο μέρος της συνθετικής της δουλειάς είναι εμπνευσμένο από την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη και μας είναι γνωστό από τους ψηφιακούς δίσκους που κυκλοφορούν. Όσο για την ανθολογία «Le soleil sait», η συνθέτρια και μεταφράστρια ακολούθησε μια δική της διαδρομή στην επιλογή των έργων, με ποιήματα απ’ όλες σχεδόν τις συλλογές, ήτοι μια Ελυτική ανθολογία.
Παραθέτουμε ένα μεταφραστικό δείγμα από το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ
ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ τὸ φῶς καὶ ἡ πρώτη
χαραγµένη στὴν πέτρα εὐχὴ τοῦ ἀνθρώπου
ἡ ἀλκή µὲς στὸ ζῷο που ὁδηγεῖ τὸν ἥλιο
τὸ φυτό ποὺ κελάηδησε καὶ βγῆκε ἡ µέρα
Loués soient la lumière et le premier
vœu de l’homme gravé sur la pierre
la vigueur dans la bête qui guide le soleil
la plante qui a chanté pour que le jour se lève
Τώρα, οι εκδόσεις L’Echoppe έχουν ήδη εκδώσει οκτώ τόμους με πεζά κείμενα του Οδυσσέα Ελύτη. Αυτός που μόλις κυκλοφόρησε είναι ο ένατος και έχει τίτλο «L’Espace de l’Egge» («Σχέδιο για μια εισαγωγή στον χώρο του Αιγαίου» είναι ο τίτλος στο πρωτότυπο). Τη μετάφραση επιμελήθηκε η Malamati Soufarapis, ενώ τα σχέδια υπογράφει η Etel Adnan. Η μεταφράστρια έχει αναλάβει το βάρος της μετάφρασης όλων των τόμων με τα πεζά που εκδίδονται στον γαλλικό εκδοτικό οίκο, κι έχει καταπιαστεί μ’ αυτό το έργο από το 2000.
Τα έργα του Οδυσσέα Ελύτη έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Να θυμίσουμε ότι το πρώτο του ποίημα μεταφράστηκε το 1939, όταν ο Samuel Baud Bovy δημοσίευσε ένα άρθρο για την ελληνική ποίηση στο ελβετικό περιοδικό Formes et Couleurs.
Και να θυμίσουμε, επίσης, ότι μεγάλο τμήμα του έργου του αποτελούν έργα άλλων που έχουν τη δική του μεταφραστική υπογραφή. Είτε πρόκειται για σκόρπια ποιήματα που μετέφρασε για λογοτεχνικά περιοδικά, είτε για θεατρικά έργα. «Ο κύκλος με την κιμωλία» του Μπέρτολτ Μπρεχτ, ανέβηκε πρόσφατα στο "Παλλάς", ενώ «Οι Δούλες» του Ζαν Ζενέ, παρουσιάστηκαν τον χειμώνα από το Εθνικό Θέατρο. Και τα δύο θεατρικά σε μετάφραση Ελύτη.
Κατά συγκυρία, αυτές τις μέρες βρίσκεται στο Παρίσι η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου, προκειμένου να μιλήσει για τον Ελύτη και το έργο του σε διάφορες εκδηλώσεις που οργανώνονται εκεί, από διάφορους φορείς.
Αύριο 10 Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση με τη συμμετοχή και της Angelique Ionatos. Δείτε περισσότερα εδώ.
Αύριο 10 Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση με τη συμμετοχή και της Angelique Ionatos. Δείτε περισσότερα εδώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου