Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου Παπᾶ
“Κάθε μέρα ληστεύει ἀπὸ τὴν ὀμορφιὰ ἕνα ἀνθό”
(Pseudo-Seneca)
Στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ τὴς Χαλκηδόνος καὶ ἀπέναντι τοῦ Μοδίου εὑρίσκεται ἡ εἰδυλλιακὴ Ἱέρεια, τὸ γνωστὸ Φαναράκι ἢ Fenerbahçe. Βέβαια αὐτὴ δὲν ἔχει καμία σχέση μὲ τὶς Ἱέρειες τῆς Ἀφροδίτης τῆς ἀρχαιότητας καὶ τὶς πολλὲς σύγχρονες. Ἀπὸ τὸ Feneryolu πορεύεται κανεὶς πρὸς τὴν γραφικὴ τοὐλάχιστον στὸ παρελθὸν χερσόνησο, ἡ ὁποία ἀκόμη διατηρεῖ, παρὰ τὰ "γραώδη φκιασίδια" της ἴχνη τῆς νεανικῆς ὀμορφιᾶς. Πολλὰ μπετά, ἀκαλαίσθητες, κουτοειδεῖς καὶ σκελετόμορφες πολυκατοικίες μὲ βιασμένο συχνὰ πράσινο, σὰν τὶς κοκαλιάρες καὶ ὡραιοπαθεῖς κυρίες τῆς ὄψιμης νεότητος, ποὺ "προσέχουν" διαρκῶς, ἐκτὸς ἂν δὲν ἔχουν νὰ φᾶνε, "ἐπ’ ἐλπίδι ζωῆς αἰωνίου" καὶ ναρκισσιστικοῦ ἐντυπωσιασμοῦ.
Εἰς τὴν ἰδεώδη λοιπὸν ταύτην διὰ περιπάτους ἀκόμη περιοχήν, ὁ Ἰουστινιανὸς ἔκτισε περίφημα παλάτια ὁμοιάζοντα τὰ τοῦ Βουκολέοντος γιὰ τὴν Θεοδώρα, θαυμάσιον ναὸν τῆς Θεοτόκου, λουτρά, ἀνοικτὴν κινστέρναν καὶ μῶλον. Ἦταν χῶρος συχνῆς διαμονῆς τῶν αὐλικῶν, γεμάτος μὲ ὑπόγεια πιὰ σήμερον διάσπαρτα τμήματα κτισμάτων, τὰ ὁποῖα ἀναμένουν νὰ ἔλθουν στὸ φῶς μὲ ἀνασκαφές, ἀφοῦ αὐτὰ κατεστράφησαν ἢ ἐχρησιμοποιήθη τὸ ὑλικόν των δι’ ἄλλα τοιαῦτα.
Τὸν 10. αἰῶνα Κωνσταντῖνος ὁ Πορφυρογέννητος ἔκτισε ἕτερον ἀνάκτορον, ἀπὸ δὲ τοῦ 11. αἰῶνος περιέρχεται εἰς ἀφάνειαν ὁ τόπος καὶ ξαναζεῖ περὶ τὸ 1545 μὲ τὸν Π. Γύλλιον. Ἀργότερον οἱ Σουλτᾶνοι Murat IV, Selim II καὶ Süleyman ὁ Μεγαλοπρεπὴς κατὰ τὸν 16. αἰῶνα ἔκτισαν ἀνάκτορα καὶ Φάρον, ἐξ’ οὗ καὶ τὸ Fenerbahçe, μεστζίτι καὶ λουτρά. Στὸ λειβάδιον δὲ τὴς περιοχῆς ὑπῆρχε ἐπὶ τῆς ὀθωμανικῆς περιόδου τὸ Şadırvan, τὸ Derya Köşkü καὶ λουτρόν, τὸ μόνον ἐπίγειον, ἀργότερον WC!1
Ἀπέναντι δὲ στὴν παραλίαν ὅπου σήμερον αἱ ἀθλητικαὶ ἐγκαταστάσεις τοῦ Galatasaray, ὑπάρχουν τὰ βράχια τῆς Ἥρας στὰ ὁποῖα κατὰ τὴν βυζαντινὴν ἐποχὴν εὑρίσκετο Φάρος μὲ ἑστίαν φωτιᾶς ἀναγνωριστικῆς, κίονες καὶ ἄγαλμα τῆς θεᾶς. Ἐκ τοῦ ἱεροῦ δὲ αὐτῆς πλησίον, ἔλαβε καὶ τὴν ὀνομασίαν Ἱέρεια.
Γειτνιάζει δὲ πρὸς αὐτὴν ὁ Καλαμωτὸς (Kalamış) μὲ τὸν μοναδικὸν εἰς ὁλόκληρην τὴν Πόλιν καὶ ὄχι μόνον, συμπαθῆ ἱ. ναὸν τοῦ μεγάλου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, τὴ βίλλα τοῦ εὐνούχου καὶ Ὑπάτου Εὐτροπίου, τὸ λιμάνι καὶ τὸν τάφο του μέσα στὸ νάρθηκα τοῦ ναοῦ, ἐνῶ τὸν μῶλον ἔχει καταλάβει σήμερον τεράστια μαρίνα!
Ἡ Ἱέρεια ἦταν ὀνομαστὴ γιὰ τοὺς Αὐτοκρατορικοὺς Ἀμπελῶνας της ποὺ ἔφθαναν μέχρι τὴν Νικομήδειαν (İzmit) καὶ τὴν πρώτη συγκομιδὴ τῆς σταφυλῆς (τσαοῦσι) κάθε Σεπτέμβριο. Γενόταν δὲ καὶ τοπικὸς ἑορτασμὸς ἐπὶ τριάκοντα ἡμέρας μὲ εὐλογίες καὶ τὴν συμμετοχὴ τοῦ Αὐτοκράτορα, τοῦ Πατριάρχη, τῶν Δήμων, τῶν εὐγενῶν καὶ τοῦ λαοῦ, μὲ ἐπευφημίες, γεύματα, διασκεδάσεις καὶ διανομὴν χρημάτων.
Στὸ παλάτι τῆς Ἱέρειας συνῆλθε τὸ 754 ἡ εἰκονομαχικὴ σύνοδος (ἀκέφαλος), εἰς τὴν ὁποίαν ἀναθεματίσθησαν οἱ εἰκονόφιλοι καὶ ἤρχισεν ἡ καταστροφὴ τῶν ἱ. εἰκόνων. Ἐπίσης εἰς τὰς πλησίον αὐτῆς Ρουφινιανὰς (Bostancı ἢ Caddebostan) συνῆλθε ἡ σύνοδος τῆς Δρυός (403), ἡ ὁποία κατεδίκασε Ἰωάννην τὸν Χρυσόστομον ὡς αἱρετικὸν καὶ ἐξόρισεν αὐτόν.
Ἀλλὰ διατί; Μήπως διότι μὲ τοὺς πύρινους λόγους του ἐξενεύρισε τὸ παλάτι; Μήπως κατέκρινε τοὺς Χριστιανοὺς μεταβαίνοντας ἐνίοτε ἀντὶ τοῦ ναοῦ στὶς ἱπποδρομίες; Μήπως διότι δῆθεν ὁ Ἅγιος διενήργησε ἔρανον γιὰ τὴν καταστροφὴ τοῦ ναοῦ τῆς Ἀρτέμιδος εἰς τὴν Ἔφεσον, μήπως ἐπειδὴ μὲ τὴν δύναμη τοῦ ἀξιώματός του, ἀπήτησε καὶ πέτυχε τὴν κατάργηση τῶν Ὀλυμπιακῶν Ἀγώνων, ἢ ἐπειδὴ μὲ τὶς χρυσοστομίες του χαρακτήριζε τοὺς Ἕλληνας χειροτέρους ἀπὸ τὰ γουρούνια ποὺ κυλίονταν στὴ λάσπη, ὅπως διατείνονται σήμερον οἱ δωδεκαθεϊστές; Μήπως ἐπειδὴ χαρακτήρισε τοὺς Ἕλληνας ὡς "κυλιομένους ὁμοῦ μὲ πόρνους καὶ μοιχούς"; Μήπως ἐπειδὴ κατέκρινε τὸν Πλάτωνα, διότι τὰ "πολλῆς αἰσχρότητος γέμοντα ἐνομοθέτησε εἰς τήν "Πολιτείαν";
Μήπως, μήπως, μήπως. Ἴσως καὶ δι’ ὅλα αὐτά. Αἰωνία πάντως ἡ μνήμη τοῦ μεγάλου Πατρὸς καὶ Πατριάρχου.
____________________
1_M. Ekdal, Bir Fenerbahçe vardı, Ἰσταμπούλ 1987.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου