Η εκπομπή με τον τίτλο "Η μεταγλώτισση των λειτουργικών κειμένων" που δημοσιεύουμε εδώ, είναι μια συνέντευξη που πραγματοποιήσαμε στις 16.4.2000, τον καιρό της θητείας μας στον Τηλεοπτικό Σταθμό της Μητροπόλεως Πατρών ΛΥΧΝΟΣ.
Συνομιλητής μας, στο πλαίσιο της σειράς εκπομπών μας με τον γενικό τίτλο "Τα Λειτουργικά", ήταν ο αείμνηστος Ιωάννης Γιαννόπουλος, έγκριτος νομικός και συγγραφέας.
Ο αδελφός του κ. Γεώργιος Γιαννόπουλος, εκδότης της ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ - ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗΣ ΤΩΝ ΠΑΤΡΩΝ, έκανε τον κόπο και απομαγνητοφώνησε εκείνη τη συνέντευξη και την δημοσίευσε σε τρεις συνέχειες στην μοναδική -από πολλές απόψεις - εφημερίδα του.
Τότε το θέμα της μετάφρασης των λειτουργικών κειμένων είχε τεθεί - σε επίσημο επίπεδο - από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Τώρα τίθεται εκ νέου από άλλους ιεράρχες και θεολόγους. Η συνομιλία μας με τον Ιωάννη Γιαννόπουλο διατηρεί, νομίζουμε, την επικαιρότητά της, γι' αυτό και την αναδημοσιεύσαμε στην Ιδιωτική Οδό και μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ.
Το γεγονός ότι η θέση μας είναι εναντίον της μεταγλώτισσης των λειτουργικών κειμένων, δεν σημαίνει ότι συμμεριζόμαστε τα όσα - επιεικώς απαράδεκτα - προσάπτουν κάποιοι στους οπαδούς της "μετάφρασης", περί "νεοβαρλααμισμού" κ.ο.κ. Αντιθέτως, νομίζουμε ότι το θέμα έχει προκαλέσει την παραγωγή σημαντικών κειμένων που πρέπει να τίθενται προς συζήτησιν. Η γλώσσα της Εκκλησίας και η λατρείας της δεν πρέπει να είναι μουσειακό είδος, άρα η έκφραση της αγωνίας για την δυναμική της στο σύγχρονο κόσμο είναι απολύτως νόμιμη.
Π.Α.Α.
"ΌΤΑΝ Η ΓΛΩΣΣΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΙΔΩΛΟ"
ΑπάντησηΔιαγραφήΕνδιαφέρουσα η συζήτηση για την λατρευτική μας γλώσσα, αλλά θα ήθελα να διατυπώσω και τις σχετικές διαφωνίες μου.
Έτσι, δεν μπορώ να δεχτώ σε καμία περίπτωση ότι ενώ το Άγιο Πνεύμα έχει καθαγιάσει αυτή τη μορφή της γλωσσικής έκφραστικής,-την αρχαία - αδυνατεί να καθαγιάσει και μια σύγχρονη γλωσσική διατύπωση.
Και φυσικά δεν ομιλώ για μία καθολική μεταγλώτισση των λειτουργικών κειμένων, αλλά για μία αποσπασματική(ευχές Αναφοράς,ευαγγελικό ανάγνωσμα, Απόστολος και ό,τι άλλο θεωρηθεί απαραίτητο),που μάλλον ωφέλιμη θα είναι σε καιρούς αγλωσσίας και παντελούς έλλειψης ενδιαφέροντος περί της λειτουργικής γλώσσας και ερμηνευτικής, ακόμη και από τους μυημένους,
περί των εκκλησιαστικών, πιστούς.
Πολύ φοβάμαι πως όταν παραμένουμε αγκυλωμένοι σε τέτοιες στατικές αντιλήψεις, έχουμε διαπράξει,χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, το θανάσιμο αμάρτημα της ειδωλοποίησης, που μάς οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην πνευματική νέκρωση και τον μηδενισμό!
Λοιπόν, πρέπει να το καταλάβουμε καλά! Γλώσσες με λέξεις ιερές δεν υπάρχουν, γιατί αυτές είναι απλά λεκτικά οχήματα, που μεταφέρουν το νόημα κάθε πολιτισμικής έκφρασης, όταν και όπου αυτήν προκύψει! Για να μην αναφερθώ και στη θεολογική γλώσσα του αποφατισμού, γιατί ο λόγος μου θα βαρύνει και θα μακρύνει πολύ.
Ξέρουμε πολύ καλά όλοι μας ότι σε αυτήν τη μορφή της γλώσσας ο Θεός ορίζεται και δεν ορίζεται, για να διασωθεί Αυτός από τον μέγιστο κίνδυνο της ειδωλοποίησης και της αντικειμενοποίησης! Και εμείς, στον χώρο της φθαρτής -κτιστής πραγματικότητας, καθόμαστε και μαλώνουμε για τη μορφή της λεκτικής έκφρασης της λειτουργικής μας γλώσσας!
Και ένα τελευταίο για τους αμετανόητους της μη μεταγλώτισσης!
Αλήθεια, θα ήθελα να διατυπώσω την εξής απορία: γιατί αποδεχόμαστε τη μετάφραση των Ό από το εβραϊκό κείμενο και σκανδαλιζόμαστε από τη μεταγλώτισση ορισμένων λειτουρικών κειμένων? Σε αυτήν την περίπτωση ποιός είναι ρόλος του Αγίου Πνεύματος? Καθαγιάζει το μεταφρασμένο εβραϊκό και αποσύρει την αγιαστική του Χάρη από το νεοελληνικό μεταγλωτισμένο?
Πολύ παράξενες καταστάσεις,... για να μην φτάσω στα όρια της αγένειας και ομολογήσω πως τέτοιες απόψεις αγγίζουν τα όρια της φαιδρότητας!
Πρέπει,κάποτε, στον εκκλησιαστικό χώρο, να πούμε τα πράγματα με το αληθινό τους όνομα!
Υ.Γ. Κ. Ανδριόπουλε, θερμά συγχαρητήρια για την εκπομπή και περιμένουμε κι άλλες!
ΔΙΟΓΕΝΗΣ__Ε.Μ.