Η Μεσόγειος: Γη και Γυναίκα - Συγκριτική μελέτη στα έργα του Καζαντζάκη και του Farjallah Hayek

φωτογραφίες:Takla Motasem

Την Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε στο νέο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Αθηνών μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση κατά την οποία παρουσιάστηκε το βιβλίο της καθηγήτριας Σοφίας Νικολαΐδη- Σαλούμ με τίτλο: Η Μεσόγειος: Γη και Γυναίκα.

Στο βιβλίο της η κα Νικολαΐδη- Σαλούμ μελετάει το Θέμα της Γης και της Γυναίκας στον Έλληνα συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη και τον Λιβανέζο Farjallah Hayek, υποστηρίζοντας ότι τα κοινά και οι διαφορές τους είναι προέρχονται από την Μεσόγειο που ατενίζουν.

Στην εκδήλωση ήταν παρούσα η συγγραφέας του βιβλίου Σοφία Νικολαΐδη- Σαλούμ, η οποία με εμφανή συγκίνηση μίλησε στα ελληνικά για την πορεία της συγγραφής της μελέτης της. Η καθηγήτρια Σοφία έχει γεννηθεί στο Βέλγιο, εκεί γνώρισε τον λιβανέζο άνδρα της και μετακόμισε στον Λίβανο. Εκεί ήρθε σε επαφή με τα έργα του Farjallah Hayek, κάποια από τα οποία την άγγιξαν προσωπικά και συγκεκριμένα το έργο του Αλ Γαρίμπα (δλδ. Η Ξένη). Κατά την διάρκεια των σπουδών της ένας καθηγητής αναφέρει ότι με τον Καζαντζάκη ο Λιβανέζος συγγραφέας έχει ομοιότητες. Από κει ξεκίνησε μια συγκριτική μελέτη μεταξύ των δυο και η οποία επεκτάθηκε για να φτάσει στην ενασχόληση με την αρχαία ελληνική γραμματεία και την διδασκαλία της στο Πανεπιστήμιο Saint- Esprit όπου διδάσκει η κα Νικολαΐδη- Σαλούμ. 

Στην εκδήλωση μίλησε η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Σπουδών Μέσης Ανατολής Ελένη Κονδύλη, η οποία διοργάνωσε την εκδήλωση. Στην εισήγησή της αναφέρθηκε η Ελένη Κονδύλη στην προσωπικότητα της κας Νικολαΐδη Σαλούμ, στις σπουδές της, στην ακαδημαϊκή πορεία της ως σήμερα, και στην πλούσια εργοβιογραφία της. Στο τέλος υπογράμμισε η κα Κονδύλη τη σπουδαιότητα της μελέτης και την πρωτοτυπία της και εξέφρασε την επιθυμία της να μεταφραστεί στα ελληνικά. 

Στη συνέχεια μίλησε ο Ρόνι Μπου Σάμπα (φιλόλογος αραβικής και ελληνικής φιλολογίας), αναφερόμενος πρώτα στο βιβλίο, και στην ανάλυση των σημείων που αποτελούν της έννοιες Γη και Γυναίκα σύμφωνα με την κα. Νικολαΐδη- Σαλούμ. Στην συνέχεια με αφορμή του τίτλου του βιβλίου μίλησε για την θεωρία της «κοινής μεσογειακής ταυτότητας» που πρέσβευε ο Αιγύπτιος διανοούμενος Τάχα Χουσέιν ήδη από το 1938, και για την οποία δέχτηκε έντονη κριτική. Αναφέρθηκε επίσης στις μακραίωνες πολιτιστικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Λιβάνου, εκφράζοντας την απορία του για το γεγονός ότι σ’ αυτή την συγκυρία οι σχέσεις στο πολιτιστικό επίπεδο δεν είναι τόσο στενές. Στο τέλος τόνισε ότι η μελέτη της κας Νικολαΐδη- Σαλούμ αποτελεί σταθερή βάση για μια νέα αρχή στις πολιτιστικές σχέσεις των οποίων η ευθύνη πάει στα πανεπιστήμια.

Ύστερα μίλησε η κα Σουχάντ Νιεράτ (φιλόλογος) για τον Λιβανέζο συγγραφέα Farjallah Hayek. Η εισήγησή της σκιαγράφησε την βιογραφία και τα έργα του. Στην εισήγησή της η κα Νιεράτ ανέλυσε βασικούς θεματικούς άξονες που απαντούν στα έργα του Farjallah Hayek. Ιδιαίτερη αίσθηση άφησε η ανάγνωση της εισήγησης στις δύο γλώσσες των δύο χωρών: στα αραβικά και στα ελληνικά.

Μετά από την κα Νιεράτ τον λόγο πήρε ο δρ. Μπάμπης Δερμιτζάκης ο οποίος μίλησε για τον Νίκο Καζαντζάκη. Τυχαίνει να είναι και οι δυο Κρητικοί, πράγμα που έδωσε στην εισήγηση έναν πλούτο σε πληροφορίες από την εμπειρία των Κρητικών και την αποδοχή του Καζαντζάκη και του έργου του. Αναφέρθηκε ο δρ. Δερμιτζάκης επίσης στο γεγονός ότι ο Καζαντζάκης θεωρούσε ότι έχει αραβικές ρίζες (στην Αναφορά στον Γκρέκο λέγει: «δίδυμο ρέμα τρέχει μέσα στις φλέβες μου, το ελληνικό αίμα από τη μάνα μου, το αραβίτικο από τον κύρη»).

Στο τέλος ακολούθησε μια συζήτηση με αφορμή τις ερωτήσεις που έκαναν οι παρόντες στους ομιλητές.