ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΑΝΩΝΥΜΑ ΚΑΙ ΑΝΟΡΘΟΓΡΑΦΑ!...

Τά σημάδια τους...

Στόν τόπο πού ἔζησα τά παιδικά καί τά πρώϊμα ἐφηβικά χρόνια μου, οἱ πρόγονοί μας, οἱ προκάτοχοι δηλαδή τῶν ὅσων κατέχουμε καί χαιρόμαστε ἐμεῖς σήμερα- εἴτε σπίτια εἶναι αὐτά, εἴτε κτήματα, ἀλλά καί μοναστήρια καί ἐκκλησίες, βρύσες καί καλτερίμια- δέν ἄφησαν κανένα σημάδι τῆς προσωπικῆς τους συμβολῆς καί ἐργασίας, παρά μονάχα σέ ἐλάχιστες περιπτώσεις τό ὄνομά τους γραμμένο. Κι ἐκεῖνο ἀνορθόγραφο, λιτό, δίχως τήν παραμικρή ἔπαρση... "ΜαστροΚοςτας 17..." . Κι εἶναι τά ἔργα τους, αὐτά τά ἀνώνυμα καί ζεστά σέ συμφιλίωση μαζί σου δημιουργήματα, κομμάτια τοῦ εὐαίσθητου καί πλούσιου σέ χαρίσματα ψυχισμοῦ τους. Ἔτσι, ἀπό τήν ταπεινή ἀβραγιά, ἴσαμε τό θαυμάσιο καλτερίμι, ὅλα τοῦτα ἐνέχουν τή θαυμαστή καί βεβαιωμένη πίστη τῶν ἀνθώπων ἐκείνων στό καθῆκον καί στό συνάνθρωπό τους. Γι᾿ αὐτό δέ νοιάζονταν γιά ἐπωνυμίες· ἤξεραν, ἄλλωστε, πώς τό ὄνομά τους τό γνωρίζει ὁ Θεός, τόν ὁποῖο καί δεόντως τιμοῦσαν σέβονταν, γιατί καταλάβαιναν μέ πολύ σοφία καί πνευματική ὑγεία, πώς τά χέρια τους τά δυναμώνει ἡ Χάρη Του καί τήν ψυχή τους τή φωτίζει ἡ Θεία Του συναντίληψη:" Κύριος ἐμοί βοηθός..." (Ψαλμ.117,6). Καί ὑπῆρξε ὁ Κύριος βοηθός τους πάντοτε, ἄν λάβουμε ὑπ᾿ ὄψη μας τίς συνθῆκες κάτω ἀπό τίς ὁποῖες διάβίωναν καί ἐργάζονταν.... Γι΄ αὐτό κι ἐκεῖνοι Τοῦ ἀφιέρωναν τόν καλύτερό τους ἑαυτό, ἀποτέλεσμα τοῦ ὁποίου ἦταν ἡ καλλιτεχνία καί ἡ ἀβίαστη δημιουργία ὅλων ὅσων ἔμελλε νά κατασκευάσουν γιά κοινή τους χρήση, πρό πάντων ὅμως πρός δόξαν Θεοῦ.

Ἀνοίγω παρένθεση ἐδῶ, γιατί θέλω νά θυμίσω στόν ἀναγνώστη μου κάποιες παλιές κι εὐλογημένες συνήθειες πού τίς τηροῦσαν πιστά οἰ παλιότεροι. Ὅπως ὁ ἁγιασμός κατά τή θεμελίωση, πού ἦταν στήν κυριολεξία γιορτή, πανηγύρι. Μιά γιορτή πού κρατοῦσε μέσα της ὅλα τά στοιχεῖα τῆς συγκίνησης, τῆς χαρμολύπης, τῆς ἀνάπαυσης. Καί τό λέω αὐτό, γιατί θυμᾶμαι τήν ἀγαλλίαση πού ἔνοιωθε ὁ γονιός, ὅταν θεμελίωνε τό σπίτι, τό ὁποῖο θά ἔδινε στή συνέχεια προίκα στό κορίτσι του. Πῶς, λοιπόν, νά μή γιορτάσει, νά μή συγκινηθεῖ ὅταν τοῦ εὔχονταν "καλό τελείωμα καί καλό γαμπρό"! Ἤ, πάλι, ὅταν τό κτίσμα ἔφτανε στήν κουκούλα, στή σκεπή, μέ πόση χαρά τό περίμεναν κι αὐτό… Γιατί ἐκεῖ στεγάζονταν οἱ κόποι, τά δάκρυα, οἱ αἱματηρές οἰκονομίες, τῶν ἀνθρώπων ἐκείνων. Τότε λοιπόν ὁ μάστορας χάραζε σέ μιά πέτρα τά ἀρχικά τοῦ ὀνόματος τοῦ νοικοκύρη καί τή χρονολογία-τίποτε παραπάνω. Αὐτό ἔφτανε γιά νά μνημονεύονται ἐκεῖνοι πού μόχθησαν, γιά νά κατασκευαστεῖ αὐτό τό σπίτι.

Σήμερα ὅλ᾿ αὐτά ἀρχίζουν καί ξεπερνιοῦνται, καθώς ἡ τεχνολογία μέ τίς ἕτοιμες λύσεις -βλέπε πολυκατοικία- ἐμφανίζεται ὡς ἡ πλέον σύντομη ὁδός γιά τή στέγαση, τήν ὁδοποιΐα κι ὅλες τίς ὑπόλοιπες ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων. Καί μαζί μ᾿ ὅλ᾿ αὐτά συνυπάρχουν, μέ μεγάλα γράμματα γραμμένες, κι οἱ ἐπιγραφές, πού ἐμφανίζουν τά ὀνόματα τῶν ἀρχιτεκτόνων, τῶν κατασκευαστῶν, τῶν ἑταιριῶν καί ὅλων ὅσων συμμετέχουν σ᾿ αὐτή τή διαδικασία τῆς κατασκευῆς.

Μόνο πού ἡ ἀθεράπευτη νοσταλγία ἔρχεται νά σοῦ θυμίζει κάθε τόσο αὐτή τήν εὐγενική προγονική ρίζα πού μᾶς ἄφησε σημάδι καί ὑποθήκη τήν ἀξιωσύνη, τή συνειδητή καί μερακλίδικη ἐργασία, πρό πάντων ὅμως τήν ἀνθρωπιά.

π. Κων. Ν. Καλλιανός, Σκόπελος

φωτογραφίες από το Κλήμα Σκοπέλου του π. Κ.Ν. Καλλιανού