Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ

Τη Δευτέρα 4 Απριλίου 2011 το περιοδικό ΛΕΙΜΩΝΑΡΙΟΝ, της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης, σε συνεργασία με την ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος, διοργάνωσε ημερίδα με θέμα: Θεολογία διαλεγόμενη-Το έργο και οι εκδόσεις της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών.

Τις εργασίες της ημερίδας χαιρέτισαν ο Σεβ. Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος και ο συντονιστής της Ακαδημίας Παντελής Καλαϊτζίδης.
Ο Σεβασμιότατος στο χαιρετισμό του αναφέρθηκε στην αγωνία τόσο της Ακαδημίας όσο και του περιοδικού «Λειμωνάριον» να αφουγκράζεται το σύγχρονο θεολογικό προβληματισμό και να δίνει τη δυνατότητα μιας σοβαρής θεολογικής σπουδής στο εκκλησιαστικό σώμα.

Ο Π. Καλαϊτζίδης στο χαιρετισμό του τόνισε πως η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών λειτουργεί, εδώ και 10 χρόνια, ως ένα ανοιχτό εργαστήρι σκέψης και διαλόγου της Εκκλησίας με τη διανόηση και την κοινωνία, οργανώνοντας με τη μορφή του ανοιχτού πανεπιστημίου ετήσιους θεματικούς κύκλους σπουδών, σεμινάρια, διεθνή συνέδρια και εκδόσεις. Ο Π. Καλαϊτζίδης αναφέρθηκε στα θέματα τα οποία μελέτησε η Ακαδημία τα παρελθόντα έτη και ιδιαίτερα στο πρόγραμμα της φετινής χρονιάς.Στο πλαίσιο των συγκαιρινών προκλήσεων οικονομικών- κοινωνικών διερευνάται ποιός ο ρόλος της Εκκλησίας στην εδραίωση της παγκόσμιας ειρήνης και της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Στην ημερίδα εισηγήθηκαν οι:

Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
Παναγιώτης Βολάκης, εκπαιδευτικός θεολόγος, υπ. Διδάκτωρ Αγιολογίας και
Θεόφιλος Αμπατζίδης, εκπαιδευτικός θεολόγος, υπ. Διδάκτωρ Θεολογίας.

Ο Μιλτιάδης Κωνσταντίνου στην εισήγησή του έκανε μια ιστορική αναδρομή του διαλόγου της εκκλησίας με το θεολογικό χώρο ξεκινώντας απότη γνωστή εγκύκλιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου το 1920 μέχρι το συνέδριο της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών με θέμα: «Αναταράξεις στη μεταπολεμική θεολογία. Η Θεολογία του ‘60».

Ο Παναγιώτης Βολάκης τόνισε πως η ίδρυση και η λειτουργία της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών μεταξύ άλλων και την ανάγκη κοινωνίας και ανατροφοδότησης των Θεολόγων και παρουσίασε τα πρακτικά των προγραμμάτων δύο ακαδημαϊκών ετών. Του 2000-2001 με θέμα Εκκλησία και Εσχατολογία,και του 2003-2004 με θέμα «Φύλο και Θρησκεία- Η θέση της γυναίκας στην Εκκλησία». Ο Π. Βολάκης τόνισε τη σημασία της ενασχόλησης της Ακαδημίας με πρώτο θέμα την εσχατολογική κατανόηση της εκκλησίας και το καίριο ερώτημα για την ταυτότητά της και την παράδοξη και αντινομική θέση των χριστιανών μέσα στον κόσμο και την Ιστορία. Η διάκριση του φύλου στην Εκκλησία, το δεύτερο θέμα, που παρουσίασε ο Π. Βολάκης επαναπροσδιορίζεται μέσα από την εσχατολογική δυναμική της Εκκλησίας. Η ‘εν Χριστώ’ ενότητα νοείται ως συμμετοχή όλων στη ζωή της κοινότητας με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και χαρίσματά τους.

Ο Θεόφιλος Αμπατζίδης παρουσίασε τα θέματα «Ορθοδοξία και Νεωτερικότητα» και «Ισλάμ και φονταμενταλισμός- ορθοδοξία και παγκοσμιοποίηση». Ο Θ. Αμπατζίδης τόνισε ότι τα θέματα αυτά είναι συνέχεια της εσχατολογικής προβληματικής της Ακαδημίας και οτι ο διάλογος ορθοδοξίας και νεωτερικότητας παραμένει ουσιαστικά ζητούμενο και ένα καίριο ζήτημα σήμερα είναι ο ρόλος της ορθόδοξης χριστιανικής Εκκλησίας στη νεωτερικότητα. Η προσπάθεια της Ακαδημίας για το διάλογο θεολόγων και κοσμικών διανοουμένων και το άνοιγμα της τοπικής Εκκλησίας της Δημητριάδος στη θύραθεν διανόηση αποτελεί μία από τις ελάχιστες προσπάθειες υπέρβασης της αμοιβαίας άγνοιας και καχυποψίας προκειμένου να διερευνηθεί, αν υπάρχει ριζική ασυμβατότητα των δύο μεγεθών (ορθοδοξίας και νεωτερικότητας) ή αν αντίθετα ιστορικές συγκυρίες στάθηκαν εμπόδιο στο διάλογο και τη συνάντησή τους.

Την εκδήλωση έκλεισε με παρέμβασή του ο Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, ο οποίος ευχαρίστησε τον Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλο για τη συνεργασία αυτή, και υπογράμμισε το χρέος όλων μας για την πορεία της θεολογίας, η οποία καλείται, σε κάθε εποχή και ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης, να λειτουργήσει ως η προφητική φωνή για την επανεύρεση της αυτοσυνειδησίας της Εκκλησίας.

Ο χαιρετισμός του Παντελή Καλαϊτζίδη,

Δρ Θ., Συντονιστή της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, στην ημερίδα έχει ως εξής:

Θεολογία διαλεγόμενη

Το έργο και οι εκδόσεις της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών

Καταφυγή «Βιβλιοφίλων», Κοζάνη, Δεύτερα 4 Απριλίου 2011

Είμαστε βαθύτατα ευγνώμονες στην Ι. Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης, και προσωπικά στον Σεβ. Μητροπολίτη κ. Παύλο, αλλά και στην εκδοτική επιτροπή του περιοδικού Λειμωνάριον γι’ αυτήν την τιμητική πρόσκληση, καθώς και για τη δυνατότητα επικοινωνίας και συμπνευματισμού που μας δίνεται με αυτήν την εκδήλωση παρουσίασης του έργου και των εκδόσεων της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών.

Μια Εκκλησία που δεν διαλέγεται με τον κόσμο και τα προβλήματά του, που δεν συνομιλεί με την ετερότητα του «άλλου» και με ό,τι αυτός κομίζει, παύει κατ’ ουσίαν να λειτουργεί ως Εκκλησία, γιατί αρνείται τη σημαντικότερη ίσως συνέπεια της Ενσάρκωσης: την εν Xριστώ ανακεφαλαίωση σύνολης της κτιστής δημιουργίας (Eφ. 1:10· πρβλ. Εφ. 3:2, Γαλ. 3:28, 4:4, Kολ. 1:16, 3:11), την πρόσληψη δηλαδή και μεταμόρφωση του κτιστού από το άκτιστο, την ανάληψη στο πρόσωπο του Ενανθρωπήσαντος Υιού και Λόγου του Θεού ολόκληρης της ανθρώπινης φύσης και Ιστορίας, όλης της τραγικότητας και της αναζήτησης του εξόριστου από τον παράδεισο ανθρώπου.

Η θεολογία, λοιπόν, ως η προφητική φωνή και η έκφραση της αυτοσυνειδησίας της Εκκλησίας δεν μπορεί παρά να λειτουργεί εν αναφορά προς τον αντινομικό και διφυή χαρακτήρα της τελευταίας. Όπως η Εκκλησία δεν είναι εκ του κόσμου τούτου, έτσι και η θεολογία αποβλέπει στη διατύπωση μιας εμπειρίας χαρισματικής και μιας πραγματικότητας υπερβατικής, πέρα και πάνω από κάθε λόγο, κάθε έννοια, κάθε όνομα· και όπως η Εκκλησία ζει και πορεύεται εν τω κόσμω, έτσι και η θεολογία αναζητά το διάλογο και την επικοινωνία με το εκάστοτε ιστορικό παρόν, δανειζόμενη το λόγο, τη σάρκα και τα σχήματα της κάθε δεδομένης εποχής, του εκάστοτε ιστορικού παρόντος. Η θεολογία δεν εξαντλείται ούτε ταυτίζεται με την Ιστορία, αλλά και δεν μπορεί να λειτουργεί ερήμην της. Η αποκάλυψη του Θεού εξάλλου έγινε πάντα μέσα στην κτίση και την Ιστορία, και όχι σε κάποιο ανιστορικό, άχρονο και απόκοσμο σύμπαν. Όπως σημείωνε προφητικά, σχεδόν είκοσι και πλέον χρόνια πριν, ο αείμνηστος θεολόγος Παναγιώτης Νέλλας, ο ιδρυτής του περιοδικού Σύναξη: «και σήμερα είναι αδύνατο να έχουμε πραγματική αποκάλυψη του Θεού χωρίς να χρησιμοποιήσουμε σαν αποκαλυπτικό υλικό τις σημερινές κοινωνικές, πολιτιστικές, επιστημονικές και λοιπές πραγματικότητες. Είναι αδύνατο ο Θεός να συγ-κινήσει τον άνθρωπο αν δεν αγγίξει τη συγκεκριμένη ιστορική σάρκα του· είναι αδύνατο να σώσει τον άνθρωπο, αν δεν μεταμορφώσει τη ζωή του»¹. Προεκτείνοντας αυτή τη θέση θα προσθέταμε λοιπόν πως δεν νοείται θεολογία που να μην διαλέγεται με τις θύραθεν επιστήμες και τις λοιπές καλλιτεχνικές και πολιτισμικές εκφράσεις, που να μην προσλαμβάνει δηλαδή «τη σάρκα» του καιρού της, όπως δεν νοείται και Εκκλησία εσωστρεφής, κλεισμένη στον εαυτό της, που να μην πραγματοποιεί την κίνηση εξόδου προς συνάντηση, ευαγγελισμό και μεταμόρφωση του κόσμου. Δίχως λοιπόν αυτή τη διαδικασία της ασύγχυτης όσμωσης και πρόσληψης του κόσμου και της Ιστορίας, δίχως αυτήν την κίνηση διαλόγου, πορείας και «μαρτυρίας» προς τον κόσμο, δεν υπάρχει Εκκλησία και θεολογία, δεν υπάρχει αποκάλυψη του Θεού, γιατί η Εκκλησία δεν υπάρχει για τον εαυτό της αλλά για τον κόσμο και προς χάριν του κόσμου: υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας (πρβλ. Ιω. 6:51).

Η αναγκαιότητα όμως και το επιτακτικό καθήκον του διαλόγου, το διαλογικό ήθος της Ορθοδοξίας, με άλλα λόγια, απορρέει τόσο από τη θεολογική της αυτοσυνειδησία όσο και από τη φύση της Τριαδικής Θεότητας, που δεν είναι άλλο από κοινωνία αγαπώμενων και διαλεγόμενων θείων προσώπων, καθώς τo ίδιο το θείο Είναι, ο Τριαδικός τρόπος υπάρξεως, κατανοείται από την πατερική θεολογία αλλά και από τη σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία και μάλιστα την ελληνόφωνη, ως «Είναι εν κοινωνία», ως «Είναι εν διαλόγω». Για τούτο, και όπως σημείωνε ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, κατά την παρουσίαση της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου της Ελληνορθόδοξης Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού Βοστώνης, Ορθόδοξες Εκκλησίες σε έναν πλουραλιστικό κόσμο,² «η Εκκλησία οφείλει να συνεχίζει εν Αγίω Πνεύματι το διαλογικό έργο σωτηρίας του Χριστού εντός της Ιστορίας· οφείλει δηλαδή να διαλέγεται με ό,τι δεν είναι ακόμη Εκκλησία». Προεκτείνοντας αυτή τη θέση θα προσθέταμε λοιπόν πως δεν νοείται θεολογία που να μην διαλέγεται με τις πέραν της Εκκλησίας πραγματικότητες, που να μην προσλαμβάνει δηλαδή «τη σάρκα» του κόσμου, που να μην σαρκώνει το Ευαγγέλιο της Βασιλείας στις πραγματικότητες του σημερινού μας κόσμου.

Αυτό ακριβώς το έργο και το καθήκον του διαλόγου με το σύγχρονο κόσμο διακονεί για πάνω από δέκα χρόνια ήδη η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος. Η Ακαδημία λειτουργεί ως ένα ανοιχτό εργαστήρι σκέψης και διαλόγου της Εκκλησίας με τη διανόηση και την κοινωνία, δίχως αμυντικά αντανακλαστικά ή απολογητική διάθεση, οργανώνοντας με τη μορφή του ανοιχτού πανεπιστημίου ετήσιους θεματικούς κύκλους σπουδών, διεθνή σεμινάρια, συνέδρια και εκδόσεις. Πάγια επιδίωξη της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών στάθηκε η συνεργασία και η σύμπραξη με άλλους φορείς, η από κοινού συζήτηση, με πνεύμα σεβασμού στην ετερότητα του καθενός, των μεγάλων προβλημάτων του καιρού μας. Έτσι η Ακαδημία συνεργάστηκε με φορείς όπως το Boston Theological Institute, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, το Drury University, το Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ, το Τμήμα Ορθοδόξου Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Μονάχου, τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης, το Οικουμενικό Ινστιτούτο του Bossey και το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, την Εταιρεία Ανατολικών Λειτουργικών Σπουδών (SOL), την Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Babes-Bolyai (Cluj-Napoca, Ρουμανία) και το Κέντρο Βιοηθικής του ίδιου Πανεπιστημίου, το Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, την Έδρα Ορθοδόξου Θεολογίας του Πανεπιστημίου Münster (Γερμανία), το Πρόγραμμα Ορθοδόξων Σπουδών του Fordham University (Νέα Υόρκη), το Ρουμανικό Ινστιτούτο Διορθοδόξων, Διαχριστιανικών και Διαθρησκειακών Σπουδών (Cluj-Napoca), το Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου (Παρίσι), το Οικουμενικό Κέντρο και το περιοδικό Istina, το γαλλικό ορθόδοξο περιοδικό Contacts, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, τη Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας, τον Σύνδεσμο Ορθοδόξων Γυναικών Ευρώπης, το Συμβούλιο Εκκλησιών Μέσης Ανατολής (MECC), το Οικουμενικό Συμβούλιο Νέων της Ευρώπης (EYCE), την Παγκόσμια Φοιτητική Χριστιανική Ομοσπονδία (WSCF), το Ευρωπαϊκό Μουσουλμανικό Φόρουμ Νεανικών και Φοιτητικών Οργανώσεων (FEMYSO), την Ένωση Θεολόγων Ημαθίας, το Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας Βόλου, τη Σχολή Αγιογραφίας «Δια Χειρός», την γαλλόφωνη ιστοσελίδα ορθόδοξης πληροφόρησης www.orthodoxie.com, την εφημερίδα Η Θεσσαλία του Βόλου, το κορυφαίο περιοδικό σπουδής στη λογοτεχνία Νέα Εστία, το θεολογικό περιοδικό Σύναξη, τα περιοδικά Αναλόγιον και Λειμωνάριον της Ιεράς Μητροπόλεως Κοζάνης, τις εκδόσεις Καστανιώτης, Αρμός, Ίνδικτος και Εστία, καθιστώντας έτσι το Βόλο και τη Μητρόπολη Δημητριάδος τόπο συνάντησης και διαλόγου.

Κατά τα παρελθόντα ακαδημαϊκά έτη η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών μελέτησε θέματα όπως: «Η Ορθοδοξία στον 21ο αιώνα», «Εκκλησία και Πολιτισμός», «Εκκλησία και Εσχατολογία», «Ορθοδοξία και Νεωτερικότητα», «Ισλάμ και Φονταμενταλισμός-Ορθοδοξία και Παγκοσμιοποίηση», «Ορθοδοξία και Ετερότητα», «Φύλο και Θρησκεία-Η θέση της γυναίκας στην Εκκλησία», «Γυναίκες και θρησκείες: το πρόβλημα της βίας και του φονταμενταλισμού», «Θεολογία και Λογοτεχνία», «Θεολογία και σύγχρονη Ναοδομία», «Ο Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας», «Η θεολογία της ειρήνης στην Ορθοδοξία», «Βιβλική θεολογία της απελευθέρωσης, Πατερική θεολογία και οι αμφιθυμίες της Νεωτερικότητας», «Ορθοδοξία και Παιδεία. Τα Θρησκευτικά ως μάθημα ταυτότητας και πολιτισμού», «Ορθοδοξία και Πολυπολιτισμικότητα», «Η συμμετοχή των λαϊκών στη ζωή της Εκκλησίας», «Αναταράξεις στη μεταπολεμική θεολογία. Η “θεολογία του ’60”», «Κράτος και Εκκλησία», «Ορθοδοξία και Ισλάμ-Το Ισλάμ στην Ευρώπη», «Ορθοδοξία, παράδοση και Ιστορία», «Wittgenstein και αποφατική θεολογία», «Συγχώρηση, Καταλλαγή και Ειρήνη», «Ευχαριστία, Εκκλησία, Κόσμος», «Η συμμετοχή των Ορθοδόξων γυναικών στην Οικουμενική κίνηση», «Νεοπατερική σύνθεση ή “Μετα-πατερική” θεολογία: το αίτημα της θεολογίας της συνάφειας στην Ορθοδοξία», «Η θέση της θρησκείας στο δημόσιο χώρο», «Ζητήματα μεταρρύθμισης και ανανέωσης στην Ορθοδοξία», «Πρόσφυγες, Μετανάστες και Εκκλησία», «Μεταμορφώσεις του Ελληνοχριστιανισμού 19^ος-20^ος αιώνας», κ. ά.

Καρπός της παραπάνω προσπάθειας είναι η έκδοση και κυκλοφορία από την Ακαδημία των τίτλων: Εκκλησία και Εσχατολογία στις εκδόσεις Καστανιώτη (2003), Ισλάμ και Φονταμενταλισμός-Ορθοδοξία και Παγκοσμιοποίηση, Φύλο και Θρησκεία-Η θέση της γυναίκας στην Εκκλησία, στις εκδόσεις Ίνδικτος (2004), Θρησκεία και Λογοτεχνία (Α΄, Β΄ και Γ΄ μέρος) στο περιοδικό Νέα Εστία (Μάρτιος 2004, Μάρτιος 2005 και Σεπτέμβριος 2009 αντίστοιχα), Η ορθόδοξη θεολογία στον 21^ο αιώνα (του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Διοκλείας Κάλλιστου Ware), στις εκδόσεις Ίνδικτος (2005), Ορθοδοξία και Νεωτερικότητα. Προλεγόμενα (του Παντελή Καλαϊτζίδη, μεταφρασμένο ήδη στα ρουμανικά από τις εκδόσεις EIKON), καθώς και τον ομώνυμο συλλογικό τόμο από τις εκδόσεις Ίνδικτος (2007), Αναταράξεις στη μεταπολεμική θεολογία. Η «θεολογία του ’60» (Ίνδικτος, 2009), Και επί γης ειρήνη... Όραμα και αίτημα για τους λαούς και τις χριστιανικές Εκκλησίες-Ορθόδοξη Συμβολή, (Ίνδικτος, 2010), Εκκλησία και Πολιτισμός στη σύγχρονη ελληνική θεολογία (στα γαλλικά, στο τεύχος Ιανουαρίου-Μαρτίου 2010 του περιοδικού Istina), Βιβλική Θεολογία της Απελευθέρωσης, Πατερική Θεολογία και αμφισημίες της νεωτερικότητας σε ορθόδοξη και οικουμενική προοπτική (Ίνδικτος, 2011), Orthodox Women in the Ecumenical Movement. Past, Present, Future (WCC Publications-Volos Academy, 2011), ενώ στη συνέχεια αναμένεται και η έκδοση των λοιπών τόμων με τις εργασίες της Ακαδημίας κατά τα παρελθόντα έτη και με θέματα όπως: Ορθοδοξία και Πολυπολιτισμικότητα, Εκκλησία και Πολιτισμός, Νεοπατερική σύνθεση ή «Μετα-πατερική θεολογία: το αίτημα της θεολογίας της συνάφειας στην Ορθοδοξία, Η συμμετοχή των λαϊκών στη ζωή της Εκκλησίας, Κράτος και Εκκλησία, κ. ά.

Για το ακαδημαϊκό έτος 2010-11, η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών, συνεχίζοντας την παράδοση των επίκαιρων αλλά και υψηλού επιστημονικού επιπέδου διοργανώσεων που έχει καθιερώσει, διοργανώνει μεγάλο διεθνές συνέδριο με θέμα: «Ζώντας την χριστιανική πίστη στην Παλαιστίνη και τη Μέση Ανατολή σήμερα: Θεολογικές και πολιτικές προκλήσεις σε ορθόδοξη και οικουμενική προοπτική». Πρόκειται για ένα θέμα ζωτικής σημασίας για το μέλλον των χριστιανών στις περιοχές αυτές. Επίσης η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών εγκαινίασε κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος, μια σειρά θεολογικών συνεδρίων με τον γενικό τίτλο «Θεολογικές Προσωπογραφίες», με σκοπό τη νηφάλια μελέτη του έργου και της προσφοράς των σημαντικότερων μορφών της νεοελληνικής θεολογίας. Πρώτο στη σειρά διοργανώθηκε το συνέδριο: «Παναγιώτης Τρεμπέλας: Μεταξύ παράδοσης και ανανέωσης, μεταξύ επιστήμης και ιεραποστολής», ενώ τα επόμενα χρόνια, συν Θεώ, θα ακολουθήσουν και άλλα συνέδρια αφιερωμένα σε σπουδαίες μορφές της ελληνικής θεολογίας του 20^ου αιώνα όπως ο Νίκος Νησιώτης, ο Αμίλκας Αλιβιζάτος, ο Ιωάννης Καρμίρης, ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, ο Νίκος Ματσούκας, κ. ά. Παράλληλα έχουν προγραμματιστεί διάφορα επιμέρους συνέδρια, σεμινάρια, ημερίδες, βιβλιοπαρουσιάσεις και επιμορφωτικά σεμινάρια στα οποία η Ακαδημία θα ασχοληθεί με θέματα όπως: «Ορθοδοξία και Πολιτική Θεολογία», «Θεολογία και Ιστορία. Προβληματισμοί με αφορμή σύγχρονες ανθρωπολογικές προκλήσεις», «Έρευνα στα Βλαστοκύτταρα: Ηθικός και Θεολογικός προβληματισμός», «Και επί γης ειρήνη. Όραμα και αίτημα για τους λαούς και τις χριστιανικές Εκκλησίες-Ορθόδοξη Συμβολή», «Οικονομική κρίση, φτώχεια και κοινωνική δικαιοσύνη: Ο λόγος της θεολογίας και της Εκκλησίας», «Καθ’ οδόν προς το καθ’ ομοίωσιν: Η θεολογική και ανθρωπολογική προσφορά της Elisabeth Behr-Sigel στην Εκκλησία», «Η Διδασκαλία της Οικουμενικής Θεολογίας στον Ορθόδοξο κόσμο», ενώ για 5η συνεχή φορά διοργανώνει επιμορφωτικό σεμινάριο για τους θεολόγους της Δ. Ε. με θέμα: «Η βιωματική μάθηση ως εργαλείο για το μάθημα των Θρησκευτικών: Αξιοποιώντας τεχνικές του εκπαιδευτικού δράματος».

Τέλος, η Ι. Μητρόπολη Δημητριάδος, σε συνεργασία με την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών, έχουν δημιουργήσει στο διαδίκτυο Ορθόδοξη ψηφιακή θεολογική βιβλιοθήκη (www.imdlibrary.gr), με ελεύθερη πρόσβαση σε βιβλία, επιστημονικά θεολογικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους, επετηρίδες, μονογραφίες και θεολογικά δοκίμια, με περιλήψεις των έργων αυτών στα ελληνικά, αγγλικά και εντός ολίγου και στα γαλλικά, και με συνδέσεις (links) με άλλες διαδικτυακές βιβλιοθήκες και ιστοσελίδες.

Γίνεται νομίζουμε κατανοητό πως αυτό που κατεξοχήν χαρακτηρίζει το έργο και τις εκδόσεις της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών είναι ο σοβαρός θεολογικός διάλογος με το σύγχρονο κόσμο, η σάρκωση του Ευαγγελίου στις σημερινές πολιτισμικές συνθήκες. Από τη σκοπιά της θεολογίας πάντως, ο ριζοσπαστικός παράγων αλλαγής του αρνητικού στην κοινή γνώμη κλίματος για την Εκκλησία έχει να κάνει περισσότερο με το προσωπικό παράδειγμα μιας χαρισματικής θεολογίας, με μια ζωή αγιότητος και προσευχής, κοινωνικής πράξης, θετικής εσχατολογικής αναμονής, και λιγότερο με τα όνειρα επιστροφής στα θεοκρατικά μεσαιωνικά πρότυπα ή στα σχήματα της κωνσταντίνειας περιόδου ή με την οποιαδήποτε απόπειρα επιβολής της θεολογίας και της Εκκλησίας στο δημόσιο χώρο. Ο δημόσιος χώρος σήμερα κερδίζεται με την πειθώ και το διάλογο και όχι με το νοσταλγικό λόγο επιστροφής στο βυζαντινό αυτοκρατορικό πρότυπο της δια νόμου επιβολής της πίστεως ή ακόμη με τη συνεχή επίκληση της προσφοράς της Εκκλησίας στους αγώνες του έθνους. Στη δίψα του σημερινού ανθρώπου για ζωή, η Εκκλησία μπορεί και οφείλει να απαντήσει με τη δική της πρόταση ζωής, με τα δικά της «ρήματα ζωής αιωνίου» (πρβλ. Ιω., 6:68). Γι΄ αυτό και η υιοθέτηση ενός οικουμενικού εκκλησιαστικού λόγου, απαλλαγμένου από τις συνεχείς αναφορές στο έθνος και στα σχήματα της κωνσταντίνειας περιόδου, δεν είναι απλώς ένα αίτημα γνησιότητας, αυθεντικότητας και πιστότητας προς την ορθόδοξη παράδοση· είναι ταυτοχρόνως και μια απολύτως απαραίτητη και επείγουσα προϋπόθεση, ένας απαράβατος όρος, προκειμένου να εισέλθει η Εκκλησία μας στον αιώνα που ζούμε και να μην βρίσκει εύκολο και βολικό καταφύγιο σε προηγούμενες εποχές.

Κλείνοντας, επιτρέψτε μου και από τη θέση αυτή να ευχαριστήσω θερμά τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλο για την υποδοχή και φιλοξενία αυτής της εκδήλωσης που, μετά και την από κοινού διοργάνωση, τον περασμένο Οκτώβριο, του εκπαιδευτικού-επιμορφωτικού σεμιναρίου στον Βελβενδό, κάνει ακόμη πιο ορατή τη συνεργασία ανάμεσα στην Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Ι. Μητροπόλεως Δημητριάδος και την Ι. Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης· τον Σεβ. Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιο για τη συνεχή στήριξη και εμπιστοσύνη στο έργο και το όραμα της Ακαδημίας και για τη σημερινή του παρουσία και συμμετοχή σε αυτήν την εκδήλωση· τους φίλους, και συνεργάτες στον αμπελώνα του Κυρίου, μέλη της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Λειμωνάριον, και ιδιαιτέρως τον υπεύθυνο σύνταξης π. Χρήστο Ζαχαράκη, για την ιδέα αυτής της εκδήλωσης, τον κόπο της προετοιμασίας και τη θερμή φιλοξενία· τους συνεργάτες της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών για το δικό τους μερίδιο συμβολής στην πραγματοποίηση αυτής της εκδήλωσης· όλους εσάς για την παρουσία και τη συμμετοχή σας. Οι τελευταίες, αλλά πιο θερμές ευχαριστίες οφείλονται στους ομιλητές αυτής της βραδιάς για τον κόπο της προετοιμασίας και τις εξαιρετικά ενδιαφέρουσες εισηγήσεις τους: τον Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ κ. Μιλτιάδη Κωνσταντίνου, τον θεολόγο/Master Αγιολογίας και μέλος της συντακτικής επιτροπής του Λειμωναρίου κ. Παναγιώτη Βολάκη, και τον θεολόγο/Master Δογματικής και επίσης μέλος της συντακτικής επιτροπής του Λειμωναρίου κ. Θεόφιλο Αμπατζίδη.

1 Π. Νέλλα, «Το φως του Λόγου. Θεολογικές προοπτικές για το ξεπέρασμα της κρίσης του μαθήματος των θρησκευτικών», Σύναξη, τχ. 14, 1985, σ. 101.

2 Εμ. Κλάψη (επιμ.), Ορθόδοξες Εκκλησίες σε έναν πλουραλιστικό κόσμο. Ένας οικουμενικός διάλογος, μτφρ. Αριάδνη Αλαβάνου, πρόλογος Νίκος Κοτζιάς, Καστανιώτης, Αθήνα, 2006.