Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΡΠΑΣΙΑΣ

Το ΕΔΑΔ, ο Απόστολος Ανδρέας και ο Αρχιεπίσκοπος

Του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΒΙΚΕΤΟΥ

H πρόσφατη απόφαση του ΕΔΑΔ, το οποίο έκρινε ως μη παραδεκτή την προσφυγή του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου κατά της Τουρκίας για παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) αποτελεί πολύ αρνητική και θλιβερή εξέλιξη και θα πρέπει να μελετηθεί και να αξιολογηθεί από τους νομικούς, οι οποίοι είναι και οι πλέον ειδικοί.

Στη συγκεκριμένη απόφαση το ΕΔΑΔ, που πρέπει να είναι ο θεματοφύλακας της Σύμβασης, παραπέμπει τον Αρχιεπίσκοπο στην «επιτροπή αποζημιώσεων» για «θεραπεία» ακόμη και για τη στέρηση από το κατοχικό καθεστώς και την Άγκυρα της ελεύθερης άσκησης θρησκευτικών δικαιωμάτων.

Σημειώνω τις έντονες αντιδράσεις κατά της Τουρκίας για την διακοπή της Θείας Λειτουργίας στο Ριζοκάρπασο τα Χριστούγεννα από κυβερνήσεις, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και άλλα πολιτικά πρόσωπα.

Ωστόσο, έχω την άποψη ότι υπήρξε και ατυχής χειρισμός από την πλευρά του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου. Η ιδέα για την προσφυγή τέθηκε στον Αρχιεπίσκοπο περί τα τέλη του 2007. Αρχές του 2008 από βετεράνο Κύπριο νομικό του υποδείχθηκε ότι η προσφυγή πρέπει να περιοριστεί αποκλειστικά στο άρθρο 9 της ΕΣΔΑ. Κι αυτό, γιατί αφενός είναι ένα θέμα που συγκινεί τους ευρωπαίους, και αφετέρου γιατί στο θέμα των ατομικών προσφυγών για τις περιουσίες είχαν διαφανεί οι προθέσεις του ΕΔΑΔ να παραπέμψει τις υποθέσεις στην «επιτροπή αποζημιώσεων». Δυστυχώς, ο Αρχιεπίσκοπος επέλεξε να βάλει όλα τα θέματα στο «ίδιο τσουβάλι». Αν η προσφυγή αφορούσε μόνο το άρθρο 9, ίσως η κατάληξή της να ήταν διαφορετική.

Εξάλλου, όπως προκύπτει από το σκεπτικό της απόφασης του ΕΔΑΔ η προσφυγή για την περιουσία της Εκκλησίας στα κατεχόμενα έπασχε αναφορικά με την τεκμηρίωση της. Ο Αρχιεπίσκοπος δεν συμβουλεύτηκε έγκριτους νομικούς από το εξωτερικό με εμπειρία στα θέματα του ΕΔΑΔ και ανακοίνωσε την προσφυγή σχεδόν ενάμισι χρόνο, πριν την κατάθεσή της το 2009, κάνοντας κάθε τόσο δηλώσεις για το θέμα.

Σχετικά με τις καταγγελίες για βανδαλισμούς και καταστροφές εκκλησιών και μονών στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, το ΕΔΑΔ σημειώνει ότι «οι πράξεις αυτές συντελέστηκαν πριν από το 1987, όταν η Τουρκία αποδέχθηκε τη Σύμβαση» και ως εκ τούτου το Δικαστήριο είναι «αναρμόδιο» να κρίνει τέτοια ζητήματα. Δηλαδή, κατά το ΕΔΑΔ δεν πρόκειται για συνεχιζόμενη παραβίαση της Σύμβασης; Καταστροφές, συλήσεις και παράνομες ανασκαφές έγιναν και γίνονται και μετά το 1987. Πώς το ΕΔΑΔ «κλείνει τα μάτια» και δηλώνει «αναρμόδιο»;

Η απόφαση αυτή του ΕΔΑΔ θα πρέπει να μελετηθεί σε συνδυασμό με τη δήλωση (27.01.11) του προέδρου του Jean-Ρaul Costa, ο οποίος, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τον τρόπο που το Δικαστήριο χειρίζεται τις υποθέσεις Ελληνοκυπρίων, υπογράμμισε ότι το ζήτημα της Κύπρου είναι ιδιαίτερα περίπλοκο. «Οι πολιτικές αντιπαραθέσεις είναι καλύτερο να επιλύονται διαμέσου πολιτικών διαύλων, μέσω διμερών και πολυμερών συμφωνιών και όχι διαμέσου του ΕΔΑΔ», υποστήριξε.

Έρχομαι τώρα στο θέμα της ιστορικής Μονής του Αποστόλου Ανδρέα. Είναι δυνατόν ο Αρχιεπίσκοπος και οι περί αυτόν να αγνοούν ότι η Μονή είχε κηρυχθεί από το 2008 σε Αρχαίο Μνημείο; Αυτό νομίζω δείχνει έλλειψη πραγματικού ενδιαφέροντος και στοργής για τις εκκλησίες και τις μονές μας στα κατεχόμενα. Ειδικά για τον Απόστολο Ανδρέα η άγνοια αυτή είναι ασυγχώρητη. Είναι αντιφατικό η Ιερά Σύνοδος στις 10 Φεβρουαρίου 2010 να συζητά για τον άμεσο κίνδυνο κατάρρευσης της Μονής, ο Αρχιεπίσκοπος να ζητά στη συνέχεια να συναντηθεί με τον Ταγίπ Ερντογάν και ένα χρόνο μετά να δηλώνει ότι ο Απόστολος Ανδρέας «δεν πέφτει»!

Το συμπέρασμα είναι ότι ο Αρχιεπίσκοπος προτρέχει, μιλώντας για σοβαρά και λεπτά θέματα, όταν δεν πρέπει, και ορισμένες φορές – ας μου το συγχωρήσει - επιπόλαια, χωρίς να έχει ζητήσει προηγουμένως κάποια υπεύθυνη γνώμη και ενημέρωση. Ειδικά το θέμα του Αποστόλου Ανδρέα χρειάζεται πολύ λεπτούς και προσεχτικούς χειρισμούς, γιατί συνδέεται με το μέλλον των ηρωϊκών εγκλωβισμένων της Καρπασίας και τη θυσιαστική αυταπάρνηση του οικονόμου παπα - Ζαχαρία.

Αυτά επί του παρόντος με την ελπίδα ότι ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος, αλλά και άλλοι Ιεράρχες , θα ακολουθήσουν στάση, που δεν θα προσθέτει πρόσθετα προβλήματα στα ήδη υπάρχοντα.