ΤΟ ΠΡΩΘΥΣΤΕΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Του Γιώργου Σκαμπαρδώνη

12/10/2010

Όλα τα ʼχε η Μαριωρή στο σχολείο και της έλειπαν δυο πράγματα: ο φερετζές και η ηλεκτρονική διδασκαλία. Τώρα που θα διδάσκεται με σύστημα interactive λύθηκε το πρόβλημα.

Το πιθανότερο είναι ότι το πράγμα ξεκίνησε από την εμμονή στα κομπιούτερ που υπάρχει στα ανώτατα κυβερνητικά κλιμάκια, που αγγίζει τα όρια του φετίχ - αλλά είναι προφανές πως το κομπιούτερ είναι ένα απλό μέσο και όταν λείπουν όλα τα σημαντικά προηγούμενα, τότε είναι σαν να θες να διαβείς το ρυάκι πριν φτάσεις στο ρυάκι.

Το σχολείο είναι καταρχήν ένα ενιαίο σύστημα, από πάνω ως κάτω, και οι αποσπασματικές και πρωθύστερες λύσεις μπορεί να προκαλούν εντυπώσεις, αλλά η ουσία είναι αλλού: όταν δεν έχεις κτίσματα, θέρμανση, χώρους, δασκάλους, σωστούς μισθούς, τι να το κάνεις το enter και το escape;
Και το πιο βασικό απʼ όλα είναι οι ίδιοι οι δάσκαλοι. Όλοι θυμόμαστε τους δικούς μας, ελάχιστους καλούς δασκάλους που μας σημάδεψαν για πάντα - κι έτσι γίνεται, εν Ελλάδι, πάντα: σε κάθε επάγγελμα λίγοι είναι οι πραγματικά καλοί.

Ειδικότερα στην εκπαίδευση, τα τελευταία χρόνια, πώς να είναι καλοί οι δάσκαλοι, όταν βγαίνουν από ένα έωλο σύστημα, πληρώνονται με μισθούς πείνας, δεν επιμορφώνονται και διδάσκουν σε σχολεία που δεν εμπνέουν ούτε αυτούς ούτε τα παιδιά - σε σχολεία χωρίς αίθουσες, χωρίς χώρους διαλείμματος, αθλοπαιδιάς και άλλα στοιχειώδη;

Αρκεί κανείς να επισκεφθεί ένα σχολείο στη Γερμανία ή στη Γαλλία, για να καταλάβει την τεράστια διαφορά - όπου βέβαια και οι μισθοί των δασκάλων είναι διπλάσιοι. Σε μας, τώρα, που προέκυψαν και τα μέτρα, πώς να διδάξει ένας καθηγητής με είκοσι χρόνια προϋπηρεσία και αμοιβή 1.100 ευρώ τον μήνα; Με τι κουράγιο; Δεν είμαστε στην τουρκοκρατία, ούτε στο κρυφό σχολειό.

Και η διδασκαλία δεν είναι μια μηχανιστική διαδικασία μεταξύ κομπιούτερ και μαθητή - είναι σαν να λέμε ότι η γριά δεν είχε διάβολο κι αγόρασε γουρούνι. Και μπορεί να ακούγεται καλά αυτή η ιστορία με τους υπολογιστές, αλλά δεν αφορά την όντως ουσία του σχολείου. Πρόκειται για μεταφυσική.

Κι ό,τι γίνεται αυτή τη στιγμή καλό στην εκπαίδευση οφείλεται στον ρομαντικό πατριωτισμό και το πάθος λίγων δασκάλων, που υπερβαίνοντας εαυτούς κατορθώνουν να δώσουν σε ορισμένα σχολεία, όχι πολλά, μια διάσταση κάποιας ποιότητας, και πάλι μέσα στα πλαίσια που ορίζει η αντικειμενική μιζέρια μέσων και η γενική κατάπτωση.

Βέβαια οι κακοδαιμονίες είναι πολλές και παράλληλες - καταρχήν ότι ακόμα τα μέτρα που παίρνονται είναι ελλειπτικά και αποσπασματικά, συν ο περίεργος συνδικαλισμός, συχνά, και οι υπερβολές των μαθητών με τις καταλήψεις και τα γνωστά. Αλλά η κύρια ευθύνη, επιτέλους, για μια εκπαίδευση της προκοπής συνολικά ανήκει σʼ όσους κυβέρνησαν τις τελευταίες δεκαετίες. Υπήρχε ανικανότητα, αλλά και εμμονές, και ο καθείς που ερχόταν τραβούσε και μια ψευδο-μεταρρύθμιση στου κασίδη το κεφάλι.

Χωρίς σοβαρότητα και συνολικό όραμα και στρατηγική και παρεμβάσεις βαθιάς πνοής, δεν πρόκειται να δούμε χαΐρι. Τα κομπιούτερ είναι καλά και χρήσιμα και απαραίτητα, αλλά έσχατα στην αλυσίδα της διδασκαλίας. Εύκολο να τα προμηθευτείς ή να τα χρησιμοποιήσεις - όμως το ζήτημα δεν είναι να έχεις έναν καινούργιο μαυροπίνακα, όταν σου λείπουν σχεδόν όλα τα άλλα. Το μέσο, εν προκειμένω, δεν είναι το μήνυμα. Κι αν είναι, τότε μέσον είναι ο δάσκαλος. Αλλιώς, απλά, βάλαμε ακόμα ένα μπάλωμα τελευταίας τεχνολογίας.

Μακεδονία