ΜΟΥΣΙΚΟΝ ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΛΙΑ ΦΡΑΓΚΑΚΗ

O παλιός φίλος, από την Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου, Πρωτοψάλτης του Ι. Ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Αλίμου Αττικής Ηλίας Ν. Φραγκάκης ο Χίος, άρχισε την έκδοση ενός φιλόδοξου προγράμματος: Μουσικόν Κυριακοδρόμιον. Κυκλοφορήθηκε ο πρώτος τόμος, ήτοι άπαντα τα της Κυριακής του πλ. δ’ ήχου.

Ευγενής σκοπός του φιλόμουσου και φιλόπονου και καλλικέλαδου Ηλία είναι η έκδοση της Κυριακάτικης Ακολουθίας (Όρθρος – Θ. Λειτουργία) και στους οκτώ ήχους, ώστε ο ψάλτης να μη χρειάζεται να ανατρέξει σε άλλο μουσικό βιβλίο, εκτός βέβαια των περιπτώσεων που συμπίπτει και άλλη γιορτή την Κυριακή, οπότε ισχύουν ειδικές τυπικές διατάξεις.

Το βιβλίο εκδόθηκε από τον Επτάλοφο, αλλά είναι γραμμένο εξ ολοκλήρου από τον Ηλία Φραγκάκη. Δια χειρός του κυριολεκτικώς! Και μάλιστα στην διχρωμία (μαύρο – κόκκινο) των παλαιών χειρογράφων.
Το βιβλίο προλογίζει ο Άρχων Πρωτοψάλτης της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως Λυκούργος Αγγελόπουλος, ενώ ο Ηλ. Φραγκάκης στην εισαγωγή του μας εξηγεί την λογική του εγχειρήματός του.
Η παράθεση όλων των σχετικών τυπικών διατάξεων – και μάλιστα μετ’ επιστήμης και ακριβείας – είναι πολύ σημαντική υπόθεση για τον ψάλτη, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο.

Αυτό, όμως, που για μένα είναι εξαιρετικά σημαντικό, αποτελεί πραγματική συμβολή και μας ανοίγει ορίζοντες είναι η δημοσίευση ανέκδοτων μαθημάτων (του πλ. δ’ ήχου) του σπουδαίου Χίου μουσικοδιδασκάλου και πρωτοψάλτου Γεωργίου Βινάκη (Αφθόνη Μαρμαρά 1865 – Χίος 1939). Θυμάμαι ότι ο Λυκούργος Αγγελόπουλος στην ραδιοφωνική εκπομπή που επιμελείται εδώ και χρόνια στο κρατικό ραδιόφωνο, είχε μεταδώσει πολλά μέλη του Βινάκη που έψαλε αριστοτεχνικά ο μαθητής του, σπουδαιότατος κρίκος της παράδοσης, αείμνηστος Λεωνίδας Σφήκας.

Αυτή η ψαλτική παράδοση μας πάει πίσω στην Πόλη, αν λάβουμε υπ’ όψιν το γεγονός ότι ο Βινάκης ήταν μαθητής του Γεωργίου Ραιδεστηνού και μέχρι το 1912 έψαλε στον Άγιο Ιωάννη των Χίων στο Γαλατά. Όταν εγκαταστάθηκε στη Χίο δίδαξε την μουσική σε σπουδαίους, κατόπιν, ψάλτες, όπως οι Δημήτριος Κουτσαρδάκης, Νικόλαος Χατζησταμάτης (ο Ηλ. Φραγκάκης δημοσιεύει την μελοποίησή του «Μετά των αγίων» σε ήχο πλ. β’), Λ. Σφήκας, Εμμανουήλ Φαρλέκας κ.α.

Εύχομαι στα επόμενα κατ’ ήχον πονήματά του ο Ηλ. Φραγκάκης να μας δώσει περισσότερα δείγματα της πλούσιας Χιακής ψαλτικής παράδοσης. Τον ευχαριστώ γι’ αυτό το πρώτο του Κυριακοδρόμιο και του εύχομαι από καρδιάς καλή δύναμη για τη συνέχεια.

Περισσότερα για το βιβλίο διαβάστε στο Ψαλτολόγιον