ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΕΙΚΟΝΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΒΙΚΕΤΟΥ

Μετά από δέκα χρόνια, στη διάρκεια των οποίων είχε διακόψει κάθε επαφή με τις Κυπριακές Αρχές, εμφανίστηκε την περασμένη βδομάδα στο Γραφείο της Εκκλησίας της Κύπρου στις Βρυξέλλες ο Michel van Rijn, o Ολλανδός πρώην συνεργάτης και φίλος του γνωστού για τις συλήσεις των ναών στα κατεχόμενα Τούρκου αρχαιοκάπηλου Αydin Dikmen, και παρέδωσε μια μεταβυζαντινή εικόνα της Μικρής Δέησης, που χρονολογείται στο δεύτερο ήμισυ του 18ου αιώνα.
Ο Michel van Rijn συναντήθηκε με τον Επίσκοπο Νεαπόλεως Πορφύριο, αντιπρόσωπο της Εκκλησίας της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στον οποίο ανέφερε ότι αγόρασε πρόσφατα την εικόνα από οίκο δημοπρασιών του Λονδίνου με την πρόθεση να την επιστρέψει στη νόμιμη κάτοχό του, την Εκκλησία της Κύπρου.
Η επανεμφάνιση του Michel van Rijn έρχεται παραμονές της ακρόασης (1η Απριλίου) στο Δικαστήριο του Μονάχου της αγωγής της Κυπριακής Δημοκρατίας με αίτημα την επιστροφή εικόνων, ψηφιδωτών και τοιχογραφιών από ναούς στα κατεχόμενα, που σύλησε ο Αydin Dikmen και κατασχέθηκαν από τις Γερμανικές Αρχές, οι οποίες έκαναν έφοδο σε διαμέρισμα του στο Μόναχο τον Οκτώβριο του 1997. Πολλά από τα ψηφιδωτά και τις τοιχογραφίες, που βρέθηκαν στην κατοχή του Dikmen προέρχονται από την Παναγία την Κανακαριά και το Μοναστήρι του Αντιφωνητή. Ο κατάλογος των κατασχεθέντων κειμηλίων αποτελείται, σύμφωνα με πληροφορίες μας, από 60 σελίδες και η αξία τους εκτιμήθηκε τότε περίπου 60 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα.
Ο Michel van Rijn, ο οποίος είχε συνεργαστεί με τον Dikmen στο γιγαντιαίο λαθρεμπόριο των κυπριακών κειμηλίων, ήταν ο άνθρωπος, που κατέδωσε στις Γερμανικές Αρχές τον Τούρκο αρχαιοκάπηλο, επειδή υπήρξε μεταξύ τους «κάποια παρεξήγηση».
Το ζήτημα τώρα είναι κατά πόσον η Γενική Εισαγγελία και η Εκκλησία της Κύπρου θα ζητήσουν από τον Michel van Rijn να καταθέσει στη δίκη του Μονάχου ως βασικός μάρτυρας και αν αυτός θα αποδεχθεί.
Μετά την κατάσχεση των κειμηλίων στο Μόναχο ο Michel van Rijn και η οικογένειά του φιλοξενήθηκαν για ένα διάστημα μυστικά στην Κύπρο με έξοδα της Εκκλησίας, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες μας, του είχε καταθέσει σε τράπεζα μισό εκατομμύριο δολάρια. Μετά από μερικούς μήνες, και ενώ είχε αρχίσει να συνεργάζεται με την Αστυνομία, αποκαλύφθηκε η παρουσία του με αποτέλεσμα να φύγει ξαφνικά από την Κύπρο και να διακόψει, μέχρι την περασμένη βδομάδα, οποιαδήποτε επαφή με την Εκκλησία και τις Κυπριακές Αρχές.
Τον Ιούνιο του 2003 ο Michel van Rijn μίλησε στο έγκυρο Γερμανικό περιοδικό «DER SPIEGEL» για τη συνεργασία του με τον Dikmen και τον τρόπο φυγάδευσης των τοιχογραφιών και των ψηφιδωτών από τα κατεχόμενα .
Μιλώντας στο «DER SPIEGEL» ο Michel van Rijn είχε πει ότι αισθανόταν πως η «κυπριακή πλευρά τον κορόϊδεψε» για την αμοιβή της «εργασίας» του προς εντοπισμό των κειμηλίων, που ήταν στην κατοχή του Dikmen στο Μόναχο.
Συγκεκριμένα ισχυρίστηκε ότι η «κυπριακή πλευρά», αντί 6 εκατ. Γερμανικά μάρκα του έκανε έμβασμα μόνο 500.000, και επιπλέον αθέτησε την υπόσχεσή της να του παραχωρήσει άδεια να ανοίξει καζίνο στην Κύπρο.
Πληροφορίες μας αναφέρουν ότι τον Νοέμβριο του 1998 οι δικηγόροι του van Rijn έστειλαν επιστολή στην Γενική Εισαγγελία και ζητούσαν να τηρηθούν οι υποσχέσεις, που ο πελάτης τους, ισχυριζόταν ότι του είχαν δοθεί.

Η ΕΙΚΟΝΑ
Η μεταβυζαντινή εικόνα της Μικρής Δέησης (53,5 Χ 35 εκατ.) απεικονίζει τον Χριστό ένθρονο και με το δεξί χέρι να ευλογεί. Στο αριστερό χέρι φέρει ανοιχτό Ευαγγέλιο. Στη δεξιά πλευρά του Χριστού στέκει η Παναγία με τα χέρια σε θέση δέησης προς τον Σωτήρα του κόσμου. Ο Χριστός είναι ενδεδυμένος με πορφυρό χιτώνα, που φέρει φυτικό διάκοσμο. Η Παναγία φέρει βαθυπράσινο χιτώνα με πολλές χρυσοκονδυλιές καθώς και πορφυρό ιμάτιο με φυτικό διάκοσμο. Τα φωτοστέφανα των μορφών έχουν φιλοτεχνηθεί με την έκτυπη τεχνική. Η εικόνα είναι έργο των αγιογράφων της Σχολής του Αγίου Ηρακλειδίου, που άκμασε στην Κύπρο τον 18ο και 19ο αιώνα .
Η εικόνα, που παρέδωσε ο van Rijn στον Επίσκοπο Νεαπόλεως , είναι «ακρωτηριασμένη», αφού έχουν αποκόψει από αυτή με αριστοτεχνικό τρόπο την μορφή του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, ο οποίος στεκόταν στα αριστερά του Χριστού.

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΩΝ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ

Στις 18 Μαρτίου, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος θα τελέσει στις Βρυξέλλες τα επίσημα εγκαίνια του Γραφείου της Αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Γραφείο θα στεγάζεται στο παλαιό κτίριο της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Κύπρου, το οποίο αγόρασε από την κυβέρνηση και ανακαίνισε η Ιερά Αρχιεπισκοπή.

Το κτίριο βρίσκεται στην Square Ambiorix 2 Μεταξύ των στόχων της Αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Κύπρου στην Ε.Ε. είναι η συμβολή στις προσπάθειες για δίκαιη και λειτουργική λύση του κυπριακού, η διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς στα κατεχόμενα, και η συμμετοχή στο διάλογο για την ειρήνη, συμφιλίωση και συνεργασία των λαών της Ευρώπης.