ΜΕ ΚΙΝΗΤΟ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

του Θανάση Θ. Νιάρχου

Την Παρασκευή, 19 Δεκεμβρίου, στις 2 το μεσημέρι, στον Άγιο Χαράλαμπο των Ιλισίων εψάλη η νεκρώσιμη ακολουθία για την Αγγελική Λαΐου. Η πολύ γνωστή βυζαντινολόγος και ακαδημαϊκός είχε πεθάνει πριν από λίγες μέρες στην Αμερική και η αστραπιαία εξέλιξη της αρρώστιας της, που προκάλεσε τελικά τον θάνατό της, κρατούσε την πανεπιστημιακή και ακαδημαϊκή κοινότητα, που την ξεπροβόδιζε, σε μια στάση περίσκεπτης σιωπής αλλά και φανερού σπαραγμού.

Έχει ολοκληρωθεί η νεκρώσιμη ακολουθία, την οποία έχει τελέσει ο Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης (που τον πλαισιώνουν τρεις ιερείς), και μιλάει για το επιστημονικό έργο της αποδημήσασας ο βυζαντινολόγος ακαδημαϊκός κ. Παναγιώτης Βοκοτόπουλος. Θα ήταν το λιγότερο χυδαίο, από πλευράς οποιουδήποτε, αν χαρακτήριζε ανήκουστο αυτό που συνέβη, γιατί το εκκλησίασμα ήταν κατά το καταχρηστικά και απάνθρωπα λεγόμενο «επώνυμο». Θα ήταν εξίσου αδιανόητο κι αν είχε συμβεί σ΄ ένα ερημοκκλήσι χωρίς κανέναν άλλο μάρτυρα παρά μόνο τον ιερέα του και τον νεκρό ή τη νεκρή.

Ο ήχος ενός κινητού -που αν έδειξε να μην ταράσσει φανερά το εκκλησίασμα ήταν, ελπίζει κανείς, γιατί δεν ήθελε να διακόψει την ιερότητα της στιγμής και όχι γιατί το θεώρησε φυσικό κι αναμενόμενο- κάνει τον έναν από τους τρεις ιερείς να χώσει το χέρι στην τσέπη του ράσου προκειμένου να πιάσει το κινητό. Ταυτόχρονα κι αφού κάνει μεταβολή, κατευθύνεται προς το «ιερό» από μια πλαϊνή πόρτα, προφανώς για να αποκριθεί στο τηλεφωνικό κάλεσμα και να συνομιλήσει. Αν ήταν για να κλείσει το κινητό, θα το είχε πράξει επί τόπου ή δεν θα είχε καθυστερήσει να επιστρέψει στα «καθήκοντά» του.

Tο γεγονός είναι τόσο αδιανόητο ώστε φαντάζεται κανείς πως αν δεν αντέδρασε το εκκλησίασμα, δεν ήταν μόνο για τον λόγο που αναφέραμε, αλλά όλο μαζί ενδεχομένως να πίστεψε πως είχε ακούσει να χτυπάει το κινητό, χωρίς κάτι ανάλογο να έχει συμβεί. Το γεγονός αυτό καθ΄ εαυτό όσο κι αν είναι σπάνιο, σπανιότατο και ακραίο δεν συνιστά κάτι το μεμονωμένο - δυστυχώς. Σχετίζεται, άμεσα ή έμμεσα, ακόμα και με τα οξύτατα πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα του τελευταίου καιρού, χάρις στην ευθεία ή τεθλασμένη γραμμή που θέλει κάθε δράση να έχει και να προκαλεί μια αντίδραση. Να εξηγηθούμε: Γιατί θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς για ασέβεια έναν νεαρό που θα έσπαζε τα τζάμια της εκκλησίας ή θα την διαρρήγνυε, όταν η έννοια της ευσέβειας έχει ναρκοθετηθεί εκ των έσω με τον ιερέα που χτυπάει το κινητό του κατά τη διάρκεια της νεκρώσιμης ακολουθίας; Ή, όπως πολύ σωστά είπε ένας σοφός φίλος, κατά τη διάρκεια έστω ενός απλού εσπερινού.

Πώς είναι δυνατόν να μη γίνεται πια άμεσα αντιληπτό πως ό,τι φανερά καταστρεπτικό γίνεται μέσα στον κόσμο, συνιστά μιαν αντίδραση σε ό,τι βασανιστικό, απάνθρωπο και καταστρεπτικό οργανώνεται με τρόπο αθέατο, όχι βέβαια στους δρόμους, αλλά πίσω από περίκλειστες πόρτες; Ποιος θα σκοτιζόταν να αντιδράσει αν όσοι καταγγέλλουν την έλλειψη ευσέβειας, ήθους, σεβασμού της ελευθερίας και της περιουσίας των άλλων δεν ήταν οι πρώτοι που τους χαρακτηρίζει η έλλειψη αυτή; Μπορεί να φαίνεται τραβηγμένο αλλά το γκράφιτι σ΄ έναν τοίχο του Πανεπιστημίου πως «πλιάτσικο είναι το Βατοπέδι» και όχι γιατί ένας ημεδαπός ή αλλοδαπός «βούτηξε» δυο κουστούμια ή έναν νεροχύτη ομολογεί μια μεγάλη αλήθεια.

Χωρίς να αθωώνεται κανείς που έχει κινητό, στην κλίμακα των ευθυνών ο ιερέας με το χωμένο στο ράσο κινητό μπορεί να λογαριάζεται σημαιοφόρος για καταστροφές που ο ίδιος φαντάζεται πως δεν έχει καμιά σχέση μαζί τους. Εγκαθιστά και νομιμοποιεί με την τόσο προκλητική ασέβειά του, όπως γίνεται αντιληπτή σ΄ έναν μικρό χώρο, τον πολλαπλασιασμό της σε χώρους που η ασέβεια δεν θα εξοργίσει απλά ηθικά, αλλά θα εισπραχθεί οδυνηρότατα με συνέπειες υλικές. Τελικά, αν το καλοσκεφθεί κανείς, ο περί ου ο λόγος ιερέας «εγκαλείται» για λόγους αποκλειστικά και μόνο αισθητικούς, καθώς ο ήχος ενός τηλεφώνου σε διήγημα του Παπαδιαμάντη θα κατέστρεφε ένα κείμενο που αυτό πια κι αν λογαριάζεται αδιαμφισβήτητη περιουσία μας.

Μόνο αν ο καθένας που έχει κινητό συνειδητοποιήσει πως ένα παράταιρο και παράλογο χτύπημά του μπορεί να ναρκοθετήσει την, τόσο επιθυμητή για όλους, τάξη όσο μια βόμβα μολότοφ, ίσως τότε ακούγαμε τις ταυτόχρονες κλήσεις των κινητών ως σειρήνες που προειδοποιούν για ανήκουστες καταστροφές. Καλή χρονιά!

Ο Θανάσης Θ. Νιάρχος είναι ποιητής, συνεκδότης του περιοδικού Η λέξη.

Η φωτό είναι του Παναγιώτη Γούλιαρη.