"Όλοι έχουμε ανάγκη τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα"

Πίνακας του Ιερώνυμου Μπος, «Τα Επτά Θανάσιμα Αμαρτήματα και τα Τέσσερα Τελευταία Αγαθά»

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Ο Μάνος Χατζιδάκις μου έμαθε Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα, ήτοι το δημοφιλές «τραγουδισμένο μπαλέτο» (ballet chanté) των Κουρτ Βάιλ και Μπέρτολτ Μπρεχτ.

Ο Μπρέχτ με το κείμενό του εδώ εννοούσε –και ψιλοκορόιδευε– την ηθική μιας φαύλης μεσαίας τάξης, άρα πρόκειται για Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα των μικροαστών. 

Η υπόθεση είναι γνωστή: δύο αδελφές, η Αννα Ι και η Αννα ΙΙ, ταξιδεύουν σε επτά πόλεις των ΗΠΑ προκειμένου να συγκεντρώσουν χρήματα ώστε η οικογένειά τους να αποκτήσει ένα σπίτι στις όχθες του Μισισιπή. Η πρώτη παίζει τον ρόλο του «πωλητή», του ιμπρεσάριου, η δεύτερη αποτελεί το «αντικείμενο» προς πώληση. Σε κάθε μία από τις πόλεις, οι αδελφές έρχονται αντιμέτωπες με ένα θανάσιμο αμάρτημα. Το ποιητικό κείμενο είναι σατιρικό: το σημαντικό ηθικό ζήτημα τίθεται καθώς η Αννα ΙΙ φέρεται ενάντια στο «σωστό» μόνον όταν ΔΕΝ διαπράττει ένα από τα θανάσιμα αμαρτήματα. Η άρνησή της, για παράδειγμα, να εργαστεί σε καμπαρέ ερμηνεύεται ως Αλαζονεία, ενώ η επιθυμία της να προτιμήσει τον άνθρωπο που αγαπά έναντι του πλούσιου θαυμαστή της εκλαμβάνεται ως Λαγνεία.

Όταν προ ετών είδα τα Επτά θανάσιμα αμαρτήματα, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Ίδρυμα Ωνάση), από την Ομάδα ύψιλον, σε σκηνοθεσία και χορογραφία Αγγελικής Στελλάτου και μουσική του Σταύρου Γασπαράτου, διαπίστωσα πόσο προκλητικό είναι το θέμα αυτό. Η Α. Στελλάτου μας έδωσε μια άρτια παράσταση, που συνδύαζε χορό, βίντεο (εκπληκτικό σε μερικές σκηνές) και ζωντανή μουσική, αλλά χωρίς να μπει στο ...μεδούλι της αμαρτίας. Να διερευνήσει την γοητεία της, να αντιληφθεί την επίδρασή της στον μικροαστικό κόσμο μας, να μας δώσει, εντέλει, μια πλέρια αμαρτωλή διάσταση, από την οποία θα πήγαζε η κάθαρση.

Η πιο διαδεδομένη λίστα των 7 θανασίμων είναι: αλαζονεία, ζηλοφθονία, οργή, οκνηρία, απληστία, λαιμαργία, λαγνεία. 

Τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα έχουν τον δικό τους ρόλο στη σημερινή κοινωνία και έχει ενδιαφέρον πώς ερμηνεύονται από τη σύγχρονη εξελικτική ψυχολογία. Διάσημοι ξένοι ψυχολόγοι εντοπίζουν επτά θανάσιμα αμαρτήματα της σύγχρονης εποχής: «Ευσεβής» αλήθεια, iPhonοφιλία, Ναρκισσιστική μυωπία, Δικαιωματισμός, Τηλεφωνομανία, Υπερχρέωση, Ξενοφοβία.

Αναζητείται, λοιπόν, χορογράφος και συνθέτης για το σύγχρονο ...αμαρτωλό μπαλέτο, που αφορά όλους μας.

Επί του παρόντος με καλύπτει το ποίημα του Γιώργου Κοζία: 

ΤΑ ΕΠΤΑ ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ 

Στο όνειρό του αντίκρισε τον Σοπενχάουερ. 

-Πρόσεξε, του φώναξε, 

με κυνηγούν επτά αντιπρόσωποι των νόμων. 

Κραδαίνουν αόρατα ραβδιά. 

-Ησύχασε, τον παρότρυνε εκείνος, 

όλοι έχουμε ανάγκη 

τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. 

Κόσμος χωρίς ταξιδιώτες, Γιώργος Κοζίας, Στιγμή, 2007