Σάββατο 9 Μαρτίου 2024

ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΟΡΝ (9 Μαρτίου)


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Ήταν ένας μποέμ αριστοκράτης! Κι ένας μέγιστος ηθοποιός, που δεν διαλαλούσε την πραμάτεια του. Όταν σε κάποια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του είπε ότι δεν θεωρεί πως έκανε κάτι σπουδαίο και άλλα τέτοια... χειρότερα, κάποιοι "του χώρου" είπαν πως "τα 'χει χάσει"! Όμως όχι! Απλώς ήταν ένας άνθρωπος που γνώριζε πολύ καλά τι σημαίνει ζωή και θάνατος. 
Ήταν ένας αυθεντικός, ένας γνήσιος σταρ επειδή δεν το επεδίωξε. Το μόνο που έκανε ήταν να εκπληρώνει την υπόσχεση στον εαυτό του. Το στοίχημα που κέρδιζε βάζοντάς το πάντα από πριν ο ίδιος.
Τον θυμάμαι να κατεβαίνει στο Ίδρυμα Γουλανδρή - Χορν όταν μιλούσε ο φίλος του Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης Ζηζιούλας, με τον οποίο είχαν συνεργαστεί πολύ αποδοτικά για τη λειτουργία του Ιδρύματος που άφησε εποχή τις δεκαετίες '80 και '90. 
Ο άνθρωπος που συνδέθηκε περισσότερο απ’ όλους με το «φως του ηθοποιού» δήλωνε στην εφημερίδα Tα Nέα τον Δεκέμβριο του 1992- στην πρώτη του συνέντευξη (στον Παύλο Aγιαννίδη) ύστερα από ηθελημένη σιωπή οκτώ χρόνων - πως δεν έπρεπε να είχε γίνει ηθοποιός. "Aυτά τα οκτώ χρόνια της περισυλλογής μου διαπίστωσα ότι δεν έπρεπε να γίνω ηθοποιός. Γι’ αυτό και δεν παίζω στο θέατρο! Δεν νομίζω ότι είναι ποτέ κανείς ευχαριστημένος. Bρίσκεται σε τέτοια απόσταση από το ιδανικό του. H Mαρία Kάλλας, με την οποία βγήκαμε μαζί στο θέατρο, όταν συναντηθήκαμε χρόνια μετά μου είχε εξομολογηθεί: “Tάκη, δεν θα μάθω ποτέ να τραγουδάω”! Δεν έχω δει άνθρωπο με μεγάλο ταλέντο να είναι ικανοποιημένος απ’ αυτό που κάνει. Άτιμο πράγμα η τέχνη, είσαι ανικανοποίητος συνεχώς".
Ο Δημήτρης Χορν έχει χαρακτηριστεί ως "ο τελευταίος ευπατρίδης του θεάτρου μας". Και φέτος που συμπληρώνονται 103 χρόνια από τη γέννησή του (9 Μαρτίου 1921) τον θυμάμαι και σκέφτομαι τι είχε πει κάποτε για τις μνήμες: "Το βάσανο είναι οι μνήμες. Και το βάσανο και η χαρά".
Κι ένα πολύ ενδιαφέρον στιγμιότυπο: 
Στα 1921 που γεννήθηκε ο Δημήτρης Χορν, η διαμάχη Βενιζελικών και Βασιλικών βρισκόταν σε μεγάλη οξύτητα. Οι Χορν Βενιζελικοί, η Κυβέλη, η νουνά του νεογέννητου Βενιζελική. 
Η Ιερά Σύνοδος και ο παπάς που θα βάφτιζε τον Χορν, αντιβενιζελικοί… Ανεπίσημα, αλλά πολύ θετικά, ο άγιος Ελευθέριος είχε τεθεί σε διαθεσιμότητα. Αποφυγή να δοθεί αυτό το όνομα σε βαφτιζόμενο.
Όταν ο παπάς ρώτησε την Κυβέλη πώς θα ονομαστεί ο νεοφώτιστος, η Κυβέλη είπε: 
-Δημήτριος – Ελευθέριος. 
-Δεν επιτρέπει δύο ονόματα η Ιερά Σύνοδος, απάντησε ο παπάς. Ένα μόνο. 
Κι η Κυβέλη, πεισματωμένη του είπε: 
-Τότε Ελευθέριος! 
Μπροστά στην επιμονή της νουνάς, ο παπάς συνεβιβάσθη. 
-Καλά, για χατίρι σας, βάλτε δύο: Δημήτριος – Ελευθέριος. 
Κι έτσι ο Χορν βαφτίστηκε Δημήτριος – Ελευθέριος. 
(ΚΩΣΤΗΣ ΜΠΑΣΤΙΑΣ περιοδικό ΓΥΝΑΙΚΑ, 1966 από το βιβλίο του Δ. Μπαγέρη «ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΡΝ», Εκδόσεις ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ). 

Ο Δημήτρης Χορν στο ραδιόφωνο με τη νονά του την μεγάλη Κυβέλη 

Ο Χορν είναι η "Οδός Ονείρων" του Μάνου Χατζιδάκι. Στ' αυτιά μας ηχεί πάντα το τραγούδι του. Ένας ηθοποιός που κατόρθωσε, χωρίς να ήταν στις προθέσεις του, το τραγούδι του να μείνει ανεξάλειπτο μέσα μας. 
Για μας κύριε Χορν η μνήμη σας είναι βάλσαμο! Ως μνήμη καιρών αλλοτινών, υπέροχων και απέραντα ευγενικών.
Παραθέτουμε στη συνέχεια φωτογραφίες της Ιδιωτικής Οδού από την μεγάλη έκθεση που πραγματοποιήθηκε για τον Δημήτρη Χορν στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (2008). 


Η φιλία του Οδυσσέα Ελύτη με τον Δημήτρη Χορν είναι γνωστή.
Ο ποιητής, μάλιστα, παραθέριζε στο εξοχικό του Χορν στο Πόρτο Ράφτη, απ' όπου και η φωτογραφία του συγγραφέα Νίκου Δήμου. που δημοσιεύουμε εδώ. Ελύτης, Χορν και Ιουλίτα Ηλιοπούλου το καλοκαίρι του 1990.
Ο Χορν διάβασε Ελύτη στην Άνδρο. Για πρώτη και τελευταία φορά δημόσια, νομίζω.
Σ' ένα συνέδριο για τον Ελύτη. Η απαγγελία προηγήθηκε Στρογγυλής Τράπεζας με θέμα την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη, τον Ιούνιο του 1992 στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στο πλαίσιο έκθεσης εικαστικών του Ελύτη. Το Τραπέζι διηύθυνε, όπως πάντα στις ανάλογες εκδηλώσεις του Μουσείου στην Άνδρο, η Ελένη Γλύκατζη -Αρβελέρ. Ο Χορν διάβασε με τον δικό του μοναδικό τρόπο αποσπάσματα από το Μονόγραμμα. Στο αρχείο της ΕΡΤ υπήρχε το σχετικό βίντεο, απ' ό,τι πληροφορούμαι.
Εδώ παραθέτουμε ένα απόσπασμα από το Μονόγραμμα στο youtube.
Τα στοιχεία που δίνει ο χρήστης Μάνος Ορφανουδάκης είναι τα εξής:
Ο Δημήτρης Χόρν διαβάζει απόσπασμα από το ''Μονόγραμμα'' του Οδυσσέα Ελύτη το 1992. Μεταδόθηκε σε αφιέρωμα του Δεύτερου Προγράμματος Ελληνικής Ραδιοφωνίας για τον Δημήτρη Χόρν στις 5 Μαρτίου 2012. Επιμέλεια παρουσίαση: Νίκος Αϊβαλής & Σιδερής Πρίντεζης.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου