ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ: «Δεν υπάρχει πια ρωσσική [βλ. ελληνική] οικογένεια»

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

«Η ρωσσική οικογένεια γίνεται όλο και περισσότερο “τυχαία’’. Αυτό το κοσμητικό τυχαία είναι πραγματικά εκείνο που ταιριάζει στη ρωσσική οικογένεια της εποχής μας. Φαίνεται σα να ’χασε ξαφνικά την παλιά της όψη, όσο για την καινούργια … Και θα ανταποκρίνεται αυτή η καινούργια στον χαρακτήρα της ρωσσικής ψυχής; Πολλοί σοβαροί άνθρωποι δηλώνουν ανοιχτά πως “δέν υπάρχει πια ρωσσική οικογένεια’’» (Φ. Ντοστογιέφσκι, Το ημερολόγιο ενός συγγραφέα, μετ. Μ. Ζωγράφου, Εκδ. Δαρεμά, Αθήναι, α. ε., σ. 403.). 

Η παραπάνω, προφητική κατάθεση του μεγάλου Ντοστογιέφσκι, πριν 150 χρόνια σχεδόν (!), ταιριάζει απόλυτα και στην ελληνική οικογένεια του καιρού μας. 

Ουρανομήκεις ιαχές περί του «θεσμού της οικογένειας», άσφαιρες κραυγές του στυλ «δεν θα αφήσουμε να χαθεί η οικογένεια» και άλλες παρόμοιες πομφόλυγες, ακούγονται γύρω μας, σαν …οβίδες! Λες και δε ζουν σ’ αυτή τη χώρα, της «τυχαίας» οικογένειας, και εθελοτυφλούν μπροστά στην αλήθεια «δεν υπάρχει πια ελληνική οικογένεια», που θα ‘λεγε κι ο Ντοστογιέφσκι. 

Ειδικά ο κλήρος περνάει μια πρωτοφανή …οικογενειακή κρίση! Σχέσεις μεταξύ των συζύγων συμβατικές. Ενδοοικογενειακή βία, διάσταση και τελικά διαζύγιο. Με αποτέλεσμα αρκετοί ιερείς σήμερα να μην έχουν «παραδοσιακή» οικογένεια. Κάποιοι οδηγούνται και σε αυτοαποσχηματισμό. Τα προβλήματα με τα παιδιά συχνά είναι σοβαρά κ.ο.κ. Έτσι, μιλάμε για έκρηξη των ιερατικών διαζυγίων τα τελευταία χρόνια, για ιερείς καταθλιπτικούς, με – συχνά – ηγεμονικές πρεσβυτέρες, με αντιδραστικά και γεμάτα ενοχές παιδιά, που μαρτυρούν την, διαρκώς αυξανόμενη, νοσηρή πραγματικότητα. Επομένως υπάρχουν ιερατικές οικογένειες που δεν ευσταθούν. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια σημειώνονται και αυτοκτονίες εγγάμων ιερέων. 

Από την άλλη, υπάρχουν «πνευματικοί» (εξομολόγοι), οι οποίοι μπορούν να οδηγήσουν – στο όνομα (sic) της πίστεως – το ζευγάρι σε διαζύγιο. Για λόγους που δεν μπορεί να υποπτευθεί ο κοινός νους, ο «πνευματικός» παρεμβαίνει κατά τέτοιο τρόπο στη ζωή του ζευγαριού, που το οδηγεί σε διάλυση. Οι «γκουρού» ιερείς συντελούν σημαντικά στην διάλυση οικογενειών. Είναι τέτοια η επιρροή τους που μπορεί να συμβούν απίστευτα πράγματα. Για παράδειγμα τα όσα ακούστηκαν και καταγράφηκαν για τον ιερέα του Αγρινίου, που καταδικάστηκε και προφυλακίστηκε για σωρεία αδικημάτων, αποδεικνύουν περίτρανα πώς ο «γέροντας» μπορεί να διαλύσει μια οικογένεια. 

Η όλη κατάσταση απαιτεί σοβαρή αυτοκριτική και υπευθυνότητα. Αλλά αυτά είναι δυσεύρετα, όταν ο «γκουρού πνευματικός» θέλει να ελέγξει και την σεξουαλικότητα των συζύγων και την ανατροφή των παιδιών και το οικογενειακό σύμπαν! 

Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά σε καθημερινή βάση, πολλοί κληρικοί κουνούν τον δάχτυλο στους άλλους – ανερυθρίαστα - για την ανάγκη να προστατεύσουμε τον «ιερό θεσμό της οικογένειας» και άλλα τέτοια λόγια του αέρα. 

Ας σημειωθεί ότι η κρίση θερίζει κι ας γίνονται ημερίδες και συνέδρια για την οικογένεια, για τις πρεσβυτέρες, για μητέρες κληρικών κ.ο.κ. 

Ας ξαναθυμηθούμε τον Ντοστογιέφσκι: «Η ρωσσική οικογένεια γίνεται όλο και περισσότερο “τυχαία’’… “δέν υπάρχει πια ρωσσική οικογένεια’’».