Η Μόσχα που τονίζει τα Ιεροσόλυμα ως “Μητέρα όλων των Εκκλησιών”

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Ο σύμβουλος του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου, πρωθιερέας Νικόλαος Μπαλασόφ, σχολίασε πρόσφατες «πρωτοβουλίες» του Πατριάρχου Ιεροσολύμων Θεοφίλου, περί διαμεσολαβητικού του ρόλου για το Ουκρανικό και την ενότητα στην Ορθοδοξία. 

Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος ανέφερε ότι σκοπεύει να πράξει παν το δυνατό για τη «θεραπεία των σχέσεων εντός της ορθοδόξου οικογένειας». 

Ο Νικόλαος Μπαλασόφ δήλωσε, λοιπόν, σχετικά (2-10-2023): «Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία χαιρετίζει οποιεσδήποτε μεσολαβητικές προσπάθειες, που έχουν ως στόχο την ανάπτυξη του διαλόγου και την τάχιστη εγκαθίδρυση μιας δίκαιης ειρήνης στην Ουκρανία. Με μεγαλύτερο σεβασμό αντιμετωπίζουμε παρόμοιες πρωτοβουλίες, που προέρχονται από τον Πατριάρχη της Αγίας Πόλεως Ιερουσαλήμ, Προκαθήμενο της αρχαιότερης Εκκλησίας, η οποία είναι Μητέρα όλων των χριστιανικών Εκκλησιών. Το Πατριαρχείο Μόσχας επίσης υποστηρίζει την πρόθεση της Εκκλησίας Ιεροσολύμων να συνδράμει στη συνοδική συζήτηση των προβλημάτων, που υφίστανται στην παγκόσμια ορθόδοξη οικογένεια. Επανειλημμένως στην ιστορία κομβικός ρόλος στη διασφάλιση τέτοιου είδους συζητήσεως ανήκε στην Ιερουσαλήμ. Ενθυμούμεθα και την συνάντηση των Προκαθημένων και αντιπροσώπων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών στο Αμάν, που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Πατριάρχη Θεοφίλου το 2020. Αποτέλεσε σημαντικό βήμα στο πεδίο της διορθοδόξου κοινωνίας και αυτό το βήμα χρειάζεται να συνεχιστεί. Η σημασία του διαλόγου μεταξύ των Εκκλησιών έχει τεράστια αξία, ακόμη και εάν η πραγματοποίησή του αντιμετωπίζει πολυάριθμες δυσκολίες, ενώ οι Προκαθήμενοι ορισμένων Εκκλησιών εκ των προτέρων δηλώνουν ότι αρνούνται από θέσεως αρχής να συζητήσουν τις αποφάσεις τους». 

Μας λέει, επομένως, ο ρώσος ιερέας Μπαλασόφ ότι ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων είναι «ο Προκαθήμενος της αρχαιότερης Εκκλησίας, η οποία είναι Μητέρα όλων των χριστιανικών Εκκλησιών». Με άλλα λόγια ο Μπαλασόφ αμφισβητεί το πρωτόθρονον του Οικουμενικού Πατριαρχείου και εξαίρει τον ρόλο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, το οποίο, ηγήθηκε και της – αποτυχημένης, είναι αλήθεια – συνάντησης του Αμάν, που όμως πολύ θα ήθελε να επαναληφθεί η Μόσχα. 

Η παραπάνω δήλωση του Μπαλασόφ αναδημοσιεύτηκε αμέσως στην εφημερίδα «Ορθόδοξος Τύπος» (4-10-2023), η οποία δεν χάνει ευκαιρία να επιτίθεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, στοιχούμενη απολύτως στη Μόσχα. 

Στις 26 Οκτωβρίου, ο θεολόγος Διονύσης Σκλήρης, σε άρθρο του στο ρωσόφιλο site Κοσμοδρόμιο, έγραψε: «Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων βρίσκεται σε ένα μεταιχμιακό πεδίο μεταξύ Κωνσταντινουπόλεως και Μόσχας και για τον λόγο αυτό μπορεί και αναλαμβάνει διορθόδοξες πρωτοβουλίες για τις θεραπείες των ενδορθόδοξων σχισμάτων (ενίοτε από κοινού με την Εκκλησία της Αλβανίας). Έχοντας την αυτοσυνειδησία της κατ’ εξοχήν Μητρός Εκκλησίας, η οποία δεν στηρίχτηκε, όπως άλλες Εκκλησίες αργότερα, στην προνομιακή σχέση της με αυτοκρατορικά κέντρα εξουσίας, αλλά αμιγώς στην εκκλησιαστική συνοδικότητα που γεννήθηκε στα Ιεροσόλυμα με την αποστολική σύνοδο, μπορεί να μεσολαβεί μεταξύ των «θυγατέρων» Εκκλησιών με μόνη «αυθεντία» τη διάνοιξή της στην ευαλωτότητα της Ιστορίας». 

Είναι προφανές ότι ο Διονύσης Σκλήρης αναπαράγει πιστά τον Μπαλασόφ, ως προς τον «διαμεσολαβητικό» ρόλο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, «της κατ’ εξοχήν Μητρός Εκκλησίας» (sic)! Μπαλασώφ, 

Ορθόδοξος Τύπος και Κοσμοδρόμιο – Διονύσης Σκλήρης, βρήκαν τη λύση: Να τονίσουν το τέταρτο τη τάξει Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ως «αυθεντία» – αν είναι δυνατόν! – στην διαμεσολάβηση μεταξύ των «θυγατέρων» – άπαγε! – Εκκλησιών. 

Μάλιστα, ο Διονύσης Σκλήρης μνημονεύει και την Εκκλησία της Αλβανίας, ήτοι τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, ως διαμεσολαβητικό παράγοντα «από κοινού» με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων! Άλλη μία απόδειξη για το ότι οι εν Ελλάδι ρωσόφιλοι προσβλέπουν στον Αλβανίας Αναστάσιο. 

Στις 7 Οκτωβρίου 2023 ο πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Αντώνιος έφτασε στα Ιεροσόλυμα για «επίσκεψη εργασίας», συνοδευόμενος από τον σύμβουλο του Μόσχας Κυρίλλου, πρωθιερέα Νικόλαο Μπαλασόφ.

Μας πληροφορεί το δελτίο τύπου της Ρωσικής Εκκλησίας: «Κατά τη συνάντηση, που χαρακτηρίσθηκε από θέρμη και εγκαρδιότητα συζητήθηκαν θέματα διμερούς ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένου και εκείνων που σχετίζονται με διάφορες πρωτοβουλίες και σχέδια της Ορθοδόξου Εκκλησίας Ιεροσολύμων». 

Δεν ξέρουμε ποια είναι τα «σχέδια» του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, αλλά ελπίζουμε να μην υποπέσει και πάλι στο ολίσθημα του Αμάν. Ίσως θα πρέπει να συνειδητοποιήσει, πλέον, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ότι η Ρωσική Εκκλησία δεν είναι κυρίαρχη ούτε θα είναι ποτέ. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και στην κανονική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας στην Αφρική, είναι εξαιρετικά σημαντικά γεγονότα που κοστίζουν ήδη πολύ στο Πατριαρχείο της Μόσχας. Γι’ αυτό ας είναι πιο προσεκτικός ο Πατριάρχης Θεόφιλος απέναντι στις προθέσεις του Μόσχας Κυρίλλου, ο οποίος δεν διστάζει να τρώει τα παιδιά του (Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα και πρ. Κλιν Λεωνίδα). Σήμερα δοξάζει και αύριο κατακρημνίζει… 

Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων δεν μπορεί να παίξει κανένα διαμεσολαβητικό ρόλο στο Ουκρανικό και γενικότερα. Έχει να λύσει πολλά δικά του προβλήματα – με κορυφαίο τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, που μαίνεται – αλλά και δεν διαθέτει τα απαραίτητα εφόδια για την όποια διορθόδοξη πρωτοβουλία. Τα υπόλοιπα είναι παχιά λόγια του Μπαλασόφ χωρίς αντίκρισμα.