ΜΑΡΙΑ ΧΟΡΣ ΚΑΙ ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ - ΤΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ "ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ"

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Δύο οικουμενικές Μαρίες του νεώτερου Ελληνισμού έφυγαν σαν σήμερα… 

16 Σεπτεμβρίου 1977 η αξεπέραστη ντίβα της όπερας Μαρία Κάλλας, 16 Σεπτεμβρίου 2015 η Μαρία Χόρς, η εμβληματικότερη Ελληνίδα χορογράφος, που συνέδεσε το όνομά της με την τελετή αφής της ολυμπιακής φλόγας, την οποία επιμελούνταν για περίπου 50 χρόνια. 

Συνυπήρξαν το 1961 στην περίφημη Μήδεια του Λουίτζι Κερουμπίνι, όταν η Μαρία Χορς υπέγραψε τη χορογραφία στην παράσταση που ανέβηκε τον Αύγουστο στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου και, στη συνέχεια, στη Σκάλα του Μιλάνου, με τη Μαρία Κάλλας στον ομώνυμο ρόλο, σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή και σκηνικά και κοστούμια του Γιάννη Τσαρούχη. 

Μουσική διεύθυνση: Maestro Nicola Rescigno 

Ερμηνευτές: J.Vickers, S.Glantzi, G.Modesti, Κική Μορφονιού.  

Παραθέτουμε εδώ δύο σελίδες από τα ιστορικά προγράμματα της παράστασης με τους συντελεστές στην Επίδαυρο και στην Σκάλα του Μιλάνου, όπου φαίνεται ότι η Μαρία Χορς υπογράφει την διδασκαλία της χορογραφίας, αλλά συνυπογράφει την σύνθεση της χορογραφίας με τον Αλέξη Μινωτή. Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον θέμα, που χρήζει ειδικής έρευνας. 

Πάντως το όνομα της Χορς αναγράφεται δύο φορές στο πρόγραμμα. 

Παραθέτουμε και δύο ιστορικές φωτογραφίες: Πρόβα κοστουμιών για την "Μήδεια" του Cherubini, με την Κάλλας στην Επίδαυρο. 

Οι συνεργάτες της παράστασης: Αλέξης Μινωτής (σκηνοθέτης), Γιάννης Τσαρούχης (σκηνικά-κοστούμια), Μαρία Χορς (χορογραφίες). Εργαστήρι κοστουμιών Εθνικής Λυρικής Σκηνής Αθήνα, καλοκαίρι 1961. Φωτογράφος: Δημήτρης Παπαδήμος. 

Στην Επίδαυρο το κοινό αποθέωσε την Κάλλας μαγεμένο. 

Τον ρόλο είχε ερμηνεύσει η Κάλλας πρώτη φορά, τον Ιούνιο του 1953, στη Φλωρεντία και την επόμενη χρονιά θριάμβευσε στη «Σκάλα» με μαέστρο τον Λέοναρντ Μπέρνσταϊν. Για εννέα χρόνια η Μήδεια ήταν μέρος του ρεπερτορίου της που την τραγούδησε 31 φορές. Με αυτό το ρόλο έκανε και τη μοναδική εμφάνισή της στον κινηματογράφο, όταν στα δύσκολα χρόνια της απόσυρσής της, ο Πιερ Πάολο Παζολίνι την έπεισε να ενσαρκώσει την σπαρακτική ηρωίδα. Με παραγωγό τον άλλο μεγάλο θαυμαστή της, τον Ρομπέρτο Ροσσελλίνι, τα γυρίσματα έγιναν τους καλοκαιρινούς μήνες του 1969 και η πρεμιέρα δόθηκε στη Ρώμη λίγους μήνες αργότερα (9.1.1970), χωρίς την επιτυχία που όλοι ανέμεναν. Η ταινία, όμως, παραμένει ένα μοναδικό ντοκουμέντο!

Μνημονεύουμε λοιπόν Μαρία Κάλλας και Μαρία Χορς, δύο γυναίκες που πάλεψαν σε δύσκολους καιρούς και αναδείχθηκαν πανάξιες της κλήσης τους! 

Αλέξης Μινωτής και Γιάννης Τσαρούχης μπροστά από την αφίσα της Μήδειας 
στην Σκάλα του Μιλάνου. Διακρίνεται και το όνομα της Μαρίας Χορς. 

Με το Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» (υπεύθυνος: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος) παρουσιάσαμε ένα αφιέρωμα στην μεγάλη χορογράφο Μαρία Χορς (1921-2015), την Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2022 στην Αίθουσα Διδασκαλίας Μουσικής Βιβλιοθήκης του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. 

Η «Ωδή στην ιέρεια Μαρία Χορς», πραγματοποιήθηκε με αφορμή τα 100+1 χρόνια από τη γέννησή της και τα επτά από τον θάνατό της (16 Σεπτεμβρίου 2015). 

Ομιλητές: Ιουλίτα Ηλιοπούλου, Δημήτρης Γεωργαλάς, Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος. 

Σε πρώτη εκτέλεση παρουσιάστηκε έργο του Γιώργου Χατζημιχελάκη σε ποίηση Ιουλίτας Ηλιοπούλου, στη μνήμη της Μαρίας Χορς. 

Ερμηνεία: Δάφνη Πανουργιά, σοπράνο / Στεφανία Κατσαρού, φλάουτο. 

Την εκδήλωση κάλυψε τηλεοπτικά το blod.gr του Ιδρύματος Μποδοσάκη και μπορείτε να την δείτε ΕΔΩ. 

Παραθέτουμε και το βίντεο της Ιδιωτικής Οδού. 

Το 2023 είναι αφιερωμένο, παγκοσμίως, στην μέγιστη και οικουμενική Μαρία Κάλλας, με αφορμή την συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννησή της (2 Δεκεμβρίου 1923). 

Ο μύθος της Κάλλας παραμένει ολοζώντανος, καθώς η υψηλή τέχνη της εξακολουθεί να σφραγίζει την όπερα και κατά τον 21ο αιώνα, ενώ οι πτυχές της προσωπικότητάς της και του ιδιωτικού βίου της, συνεχίζουν να αποτελούν αντικείμενο έρευνας από δημοσιογράφους, συγγραφείς και καλλιτέχνες. 

Με το Καλλιτεχνικό Σύνολο "Πολύτροπον" θα παρουσιάσουμε μια πρωτότυπη παραγωγή με θέμα: "Η Μαρία Κάλλας στην Κωνσταντινούπολη". 

Από την περίφημη κρουαζιέρα του Ωνάση στην Πόλη, το 1959, στην οποία συμμετείχε και η Κάλλας, μέχρι τον θρύλο για το "πιάνο της Κάλλας" στο Μουσείο του Πέρα και την απήχηση της μεγάλης ντίβας στη σημερινή Κωνσταντινούπολη. 

Την Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου 2023 και ώρα 19.30, στην Αίθουσα Διδασκαλίας Μουσικής Βιβλιοθήκης του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. 

Διάλεξη: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος

Η σοπράνο Δάφνη Πανουργιά θα τραγουδήσει άριες από όπερες που ερμήνευσε μοναδικά η Μαρία Κάλλας. 

Στο πιάνο ο Μάριος Καζάς. 

Artwork - video: Ιωάννης - Πορφύριος Καποδίστριας. 

Παραγωγή: Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον». 

Η είσοδος είναι ελεύθερη.