ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΙΣ ΙΕΡΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ

Περιπλάνησις Ιερού Θησαυρού 

Συγγραφέας: Χριστιάνα Μπογδανοπούλου - Βουτσινά 

Εκδόσεις: το δόντι (Πάτρα, Ιανουάριος 2023, σελ. 180) 

Στις σελίδες του βιβλίου αναδεικνύεται η μακραίωνη ιστορία των Πατρών, εστιάζοντας στα σύγχρονα ιστορικά γεγονότα με αφορμή την επανακομιδή των λειψάνων του Πρωτοκλήτου Αποστόλου Ανδρέα, Πολιούχου της πόλεως των Πατρών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πορεία των λειψάνων από τον 4ο αιώνα μ.Χ. έως και την οριστική επανακομιδή στην Πάτρα, το 1964. Σημαντικοί φορείς και πρόσωπα εργάσθηκαν μεθοδικά, έως ότου ολοκληρωθεί ο στόχος της επαναφοράς των λειψάνων του Αποστόλου στην πόλη της διδασκαλίας και του μαρτυρίου Του, με κατέχοντα τον κύριο ρόλο στις διαπραγματεύσεις τον Ηλία Μπογδανόπουλο.

Ο αείμνηστος Ηλίας Μπογδανόπουλος (1911-1978) υπήρξε έγκριτος νομικός, αλλά και δόκιμος υμνογράφος και μελοποιός. Έγραφε εκκλησιαστικούς ύμνους και άσματα εθνικού περιεχομένου, τα οποία τόνιζε ο ίδιος μουσικά. Του απονεμήθηκε, λοιπόν, από τον μακαριστό Πατριάρχη Δημήτριο το οφφίκιο του Άρχοντος Υμνογράφου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Είναι ο πρώτος Πατρινός που τιμήθηκε με Πατριαρχικό οφφίκιο, στα 1973. Η χειροθεσία και απονομή του τίτλου είχε γίνει από τον τότε Μητροπολίτη Κίτρους Βαρνάβα Τζωρτζάτο, Πατρινό την καταγωγή. Το υμνογραφικό του έργο άρχισε με αφορμή το γεγονός της Επανακομιδής, από τη Ρώμη (1964), της Τιμίας Κάρας του Πολιούχου των Πατρέων Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου. Υπήρξε ο κύριος διεκπεραιωτής της σχετικής αλληλογραφίας του Δήμου Πατρέων με το Βατικανό. Έτσι, οδηγήθηκε στην σύνθεση της πρώτης του ασματικής ακολουθίας («Ιερά Ακολουθία Εσπερινού, Όρθρου και Χαιρετισμών εις την Ανακομιδήν της Τιμίας Κάρας του Αποστόλου Ανδρέου»). Από τότε επεδόθη «παρέργως μεν αλλά μετά ζήλου και λίαν ευδοκίμως» στη σύνθεση και μελοποίηση ύμνων, οι οποίοι διακρίνονται από παλμό, έξαρση, ευρηματικότητα και πρωτοτυπία. Αγάπησε μετά πάθους το Πατριαρχικό ύφος και υπήρξε αυτοδίδακτος και εγκρατής γνώστης της μουσικής. Η συνεχής παρακολούθηση και ακρόαση επί δύο δεκαετίες του πρωτοψάλτου στον Ι. Ναό Παντανάσσης Πατρών, Νικολάου Μαυροπούλου, Δομεστίκου του Πατριαρχικού Ναού και μαθητού του Ιακώβου Ναυπλιώτου του μεγαλοπρεπούς, συνέβαλε κατά πολύ στο ψαλτικόν ιδίωμα του Ηλία Μπογδανοπούλου. Ο Ηλίας Μπογδανόπουλος είχε μεταβεί στην Αμερική το 1946, ως υπότροφος της UNRRA, επισκεπτόμενος αναμορφωτικά ιδρύματα (ως νομικός που ήταν) και στο Σικάγο ηχογράφησε τον Παρακλητικό Κανόνα στην Υπεραγία Θεοτόκο σε δίσκο γραμμοφώνου. Στις μέρες μας το έργο του γίνεται αντικείμενο μελέτης σε πανεπιστημιακά τμήματα Μουσικολογίας. 

Η Χριστιάνα Μπογδανοπούλου - Βουτσινά έχει γεννηθεί στην Πάτρα. Σπούδασε κλασική μουσική, λαμβάνοντας πτυχία ανωτέρων θεωρητικών, ακορντεόν και τσέμπαλου, καθώς και δίπλωμα στο πιάνο και στη βυζαντινή μουσική. Εργάσθηκε ως καθηγήτριας μουσικής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, ως καθηγήτρια πιάνου, ακορντεόν και θεωρητικών. Στις επαγγελματικές της δραστηριότητες περιλαμβάνεται πλήθος συναυλιών σε έργα κλασικής μουσικής και Ελλήνων συνθετών, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, ηχογραφήσεις και δισκογραφήσεις σε έργα Ελλήνων συνθετών, αλλά και διδασκαλία σε σεμινάρια. Παράλληλα η Χριστιάνα Μπογδανοπούλου Βουτσινά σπούδασε στο ΕΑΠ – Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο λαμβάνοντας πτυχίο στον «Ελληνικό Πολιτισμό» και μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στον τομέα «Σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία». 

Αναλυτικά τα περιεχόμενα του βιβλίου έχουν ως εξής: 

Προλογικά σημειώματα:

- Νίκος Γ. Μοσχονάς, Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. 

- Γεώργιος Νεκτάριος Λόης, Ph. D Καθηγητής Πανεπιστημίου Singidunum Βελιγραδίου, Σύμβουλος Καθηγητής ΕΑΠ. 

- π. Γεώργιος Ντάγκας, Εφημέριος Καθολικού Ι. Ναού Αγίου Ανδρέου Πατρών 2012-2020. 

- Εύη Πάππας, καθηγήτρια πιάνου. 

Σύντομο σημείωμα της συγγραφέως 

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο 

1α. Ποιος ήταν ο Απόστολος Ανδρέας 

1β. Ο Απόστολος Ανδρέας στην Πάτρα και η ίδρυση της χριστιανικής εκκλησίας 

1γ. Μαρτύριο και θάνατος στην πόλη των Πατρών 

1δ. Περί του σταυρικού θανάτου 

1ε. Ενταφιασμός του Αποστόλου και η πρώτη χριστιανική εκκλησία στην Πάτρα 

1στ. Πώς ο Απόστολος Ανδρέας ανακηρύσσεται προστάτης της πόλεως των Πατρέων 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο 

2α. Οι περιπέτειες των ιερών λειψάνων 

2β. Η σημασία της τιμής των ιερών λειψάνων στη χριστιανική εκκλησία 

2γ. Οι περιπέτειες της Τίμιας Κάρας του Αποστόλου Ανδρέα 

2δ. Νέες περιπέτειες του ιερού λειψάνου 

2ε. Η Τιμία Κάρα στην περίοδο της Οθωμανοκρατούμενης Ελλάδας 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο 

Η επανακομιδή της Τιμίας Κάρας, στην πρόσφατη ιστορία της πόλης, επί τη συμβολή του Ηλία Μπογδανόπουλου 

3α. Ωριμάζουν οι συνθήκες περί αιτήματος επιστροφής της κάρας του Πρωτοκλήτου 

3β. Ηλίας Μπογδανόπουλος (1912-1978) 

3γ. Ηλίας Μπογδανόπουλος - Σταθμοί στις σύγχρονες προσπάθειες της επανακομιδής της Τιμίας Κάρας του Αποστόλου των Πατρών 

3δ. Τελετές προετοιμασίας και άφιξης της κάρας στην Πάτρα 

3ε. Ηλίας Μπογδανόπουλος - Ο επίλογος 

Βιβλιογραφία