ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ: ΜΑΤΙΑ ΕΡΜΗΤΙΚΑ ΚΛΕΙΣΤΑ

Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου 

Το παιδικό μου σύμπαν ήταν ένα τεράστιο ονειρικό φυτώριο εικόνων και μεταμορφώσεων. Ένας άγγελος που φτερούγιζε στη μικρή τραπεζαρία έκρουε τη λύρα του. Εκεί, στα πλήκτρα της παλιάς επιτραπέζιας «οργκάνας» (πρόδρομος του ηλεκτρικού πιάνου), ανακάλυπτα πρωτόγνωρες μελωδίες που μπορούσαν να οργανωθούν και να πάρουν ήχο, όψεις ενός κόσμου που με γέμιζε θαυμασμό και τρυφερότητα. Όλα έφταναν από ένα δίχως τέλος «αλλού» και τα ανακάλυπτα σαν απόσταγμα ήχων. Στη μυστική σκοτεινιά των χορδών του όρθιου πιάνου της γιαγιάς ανακάλυπτα έκθαμβη τον κόσμο των τονικοτήτων. 

Η εικόνα που είχα για τον κόσμο ήταν αδιαχώριστη από την ποιητική μου φαντασία που τον έπλαθε και που ήταν συγχρόνως η αποκριτική και η δημιουργική ουσία του κόσμου. Το δέος που ένοιωθα μπροστά στη φύση είχε το μεγαλείο μιάς πνευματικής απόλαυσης. Τα κοχύλια στην άμμο τα έβλεπα σα γνωστικά απολιθώματα Και οι ουρανοί! Πόσους ουρανούς θυμάμαι! Εκείνο το φεγγάρι που έπαιζε με τα χρυσαφιά, ρωμαλέα σύννεφα πάνω απο τις όχθες του Ληθαίου ποταμού. Και μια παγωμένη νύχτα στο Μέλανα Δρυμό, έναν ουρανό διάφανο σα κρύσταλλο. Εστρεφα τα κυάλια στον έναστρο ουρανό, έστηνα ξώβεργες για να πιάσω αστέρια, ανυπόμονη να βυθιστώ πίσω απ τη μεγέθυνση του φακού σ΄ένα πολύχρωμο σύμπαν ή ν’ ακούσω κρότους άστρων. Η παρατήρηση του έναστρου ουρανού είναι ίδια με το βύθισμα στον εσώτερο κόσμο. Το άπειρο του ουρανού ισοδυναμεί με το άπειρο της ψυχής του Ηρακλείτου: «Ψυχής πέρατα ιών ουκ αν εξεύροιο, ούτω βαθύν λόγον έχει». Είναι η ίδια αίσθηση όταν χάνεσαι στην άμμο της ερήμου, όπως εκείνο το σούρουπο που ανεβοκατέβαινα βουλιάζοντας απαλά στους αμμόλοφους της Σαχάρας, μ΄ένα μπουκαλάκι, συλλέγοντας άμμο. Άμμο ρευστή, απαλή, βελούδινη, απέραντη. Οι μικροσκοπικοί κόκκοι με την ιερατική, πυκνή ροή που ενσωματώνουν ατελείωτα, όπως και το αχανές του ουρανού, τη σφραγίδα της αρχέγονης μίας και πολλαπλής Μονάδας.

Μού άρεσε να αιωρούμαι πάνω από τον κόσμο, είχα την τάση να παρακάμπτω την φαινομενικά οργανωμένη τάξη και σταθερότητα των πραγμάτων και ν’ αναζητώ νέους συνδυασμούς. 

Τα όνειρά μου έμοιαζαν με ζωή: Γκρεμοί κατακόρυφοι παντού και στο βάθος η πόλη χτισμένη στη χαράδρα πίσω από μια τάφρο απο αλάτι. Και τα ίχνη πάνω στην άσπρη επιφάνεια του αλατιού ένας ρυθμός, ιστορίες που υπάρχουν λίγο πριν τις σβήσει ο άνεμος. Εκεί πάνω βάδιζε και μια κλίκα από σκεβρωμένες, αφυδατωμένες «αυθεντίες», το καθιερωμένο ιερατείο που αντιμετώπιζε τα μεγάλα πνευματικά έργα σα βαλσαμωμένα κουφάρια με ζήλο ανασκαφής ή ανατομίας. 

Σαν ν΄ανοιγόκλεινε η πύλη των δύο κόσμων κάθε που νύχτωνε, μια φωνή μου μιλούσε για το σιγανό μα γοερό κλάμα των ανθρώπων, για τους αλλόκοτους ιριδισμούς των υδρόβιων δασών και τ ανάστροφα άνθη, για τη γέμιση της κάτω σελήνης και για μια υγρή, πνιχτή σιωπή, παλιότερη απ’ αυτή που γνώριζα, που κατοικεί στο «παντού» και στο «πάντα»: για τον θάνατο. 

«Ακόμα κι αν σ' έκλειναν σε καταπακτή, εσύ θα ήθελες να περνάς τη ζωή σου ψάχνοντας πάντα για καταχωνιασμένα νοήματα» έλεγε η φωνή. 

Και καταλάβαινα πως είχε έρθει η ώρα να ψάξω τον κόσμο απ την αρχή, να μάθω για τους αντικατοπτρισμούς, για τη σκέψη και τον καλπασμό των αλόγων, τον θόρυβο των φτερών, τον ήχο της βροχής και της παλίρροιας, τη γλώσσα της σιωπής. 

Για τη μουσική και το τραγούδι...

ΤΑ ΝΕΑ (28-12-2022)