Μια ποιητική απογύμνωση
Μαρία Κοσσυφίδου «η φασκιά», ποιητική σύνθεση
Του Δημήτρη Παπανικολάου
Η Φασκιά είναι ένα υπαρξιακό ποίημα που αναμετράται με τα πρωτογενή αισθήματα και «ξετυλίγει» ως μορφή και περιεχόμενο τη διακινδύνευση του υποκειμένου από την «καθήλωση» του χώρου και του χρόνου στο άνοιγμα προς το άγνωστο, κλείνοντας τους λογαρισμούς μιας ζωής, πληρώνοντας το ανάλογο τίμημα.
Η συγγραφέας υπόκειται στον επηρεασμό ιστορικών, πολιτικών και άλλων κοινωνικών θεσμών στη χωροχρονική τάξη πραγμάτων, όπου οι θεσμοποιημένοι κανόνες επιβάλλονται και ενδοβάλλονται ως εντολή -απειλή, ως διδαχή - ενοχή με αναπότρεπτη μοναξιά και αναπόδραστη αγωνία. Μετουσιώνει τον πόνο σε ποιητική ρέμβη και αγωνίζεται να αποβάλει τον φόβο, ενδυόμενη τα «φορέματα της μνήμης» με της μελαγχολίας τα αισθήματα ως μύηση βιώματος λυτρωτικού και τους κραδασμούς της συνείδησης ως έκλαμψη εκφραστικών ηχητικών φωνημάτων. Αυτή η μυητική διαδρομή αποδίδεται με ιδιαίτερη γραφή και με του μαγικού δεκαπεντασύλλαβου τις εννοιολογικές αντανακλάσεις, που επαναληπτικά αντηχούν και μεταφορικά απαθανατίζουν τις απελευθερωτικές θεάσεις και αναπάλσεις του νου, μετατρέποντας τα αισθήματα σε ονειρική πνοή και επιθυμία. Η ποιητική ματιά της υπερβαίνει το φύλο και με ευθείες εκφραστικές αναγωγές ακουμπά το σώμα και την ψυχή του καθενός, καθώς η μήτρα είναι συμπαντική και η πορεία γήινη και μοναχική. Γιατί, εν τέλει, είναι η ίδια η ζωή ως αυταξία, που κυοφορεί, γεννά και σπαργανώνει ό,τι δειλά-δειλά «ανασταίνεται» και με πόνο και αίμα ελευθερώνεται.
Η συγγραφέας αναμετράται κάθε στιγμή με του καημού και του καιρού τα θέλω και τα πρέπει, απογυμνώνοντας το μέρος της ψυχής για να διηγηθεί το ωραίο παραμύθι. Κι όταν τελειώσει η γιορτή, ξεσκίζει ό,τι την πονεί και την συνέχει ως δίκη και καταδίκη στου έργου την πλοκή. Μας μεταφέρει σ΄έναν κόσμο εξαρχής εγκλωβισμένο, αποδεκτό από φόβο, εμποτισμένο από ντροπή και πόνο, που καλείται να αναγνωρίσει τα δεσμά του. Αυτή η ουλή που καλύπτει η φασκιά, αυτή η πληγή που ακόμα αιμορραγεί, είναι η συνθήκη μιας διαρκούς απειλής, μιας αόριστης αγωνίας από το βάρος της ζωής και της εντροπίας. Η φασκιά αποτελεί μια μεταφορά για ό,τι μας καθηλώνει και μας απομονώνει σ’ έναν κόσμο αιτίου και αιτιατού, σιωπής και αναγκαιότητας, με της επίπονης προσπάθειας τον επαναληπτικό ρυθμό για την απαλλαγή των ενοχών και την απάλυνση της οδύνης των παθών.
Η αναζήτηση του εαυτού και ο πόνος της ενηλικίωσης μέσω κατακρημνήσεων στα άδυτα της ψυχικής ενδοχώρας, αποδίδονται με ενάργεια και εκφράζονται θαρρετά ως αίτημα αυτογνωσίας και ελευθερίας. Όνειρο και εφιάλτης, δέσμευση και ελευθερία, έρωτας και θάνατος αντιπαλεύουν εντός του υποκειμένου ως βία καθημερινή των πολλαπλών σημείων μιας προδιαγεγραμμένης πορείας και ως αντιβία αισθήματος μιας πυρακτωμένης φαντασίας. Το υποκείμενο της βίας και της ενοχής κατακτά τη γνώση του εαυτού, επιθυμεί τη συνάντηση - συνύπαρξη του έρωτος και αίματος και, απελευθερωμένο πια, ανοίγει τα φτερά για την αιώνια επιστροφή στην αρχή της ομορφιάς, κραυγάζοντας τη νίκη της ζωής, το τέλος των δακρύων.
«Μεγάλωσα με παραμύθια. Όλα τους έκρυβαν σημάδια για τον δρόμο. Άλλα τα έκαιγες, άλλα τα φύσαγες και άλλα τα πετούσες. Όλα για μια επιστροφή. Τα δικά μου σημάδια είναι φορεμένα. Κάποια στενεύουν, κάποια έχουν μπαλώματα, κάποια ξηλώθηκαν. Μα τα φύλαξα όλα, φέρνοντάς τα στα μέτρα μου. Παραμένω σε ηλικία παραμυθιού, φορώντας τα λερωμένα μου λευκά. Κι ακόμα επιστρέφω».
«Κληρονόμησα απουσίες και αμαρτίες. Λυτρώθηκα επιστρέφοντάς μου ό,τι μου χρωστούσα. Ένα χρώμα, έναν δρόμο, μια ζωή. Ό,τι έχασα το κέρδισα σε μνήμη. Ό,τι κέρδισα το έπαιξα στο μέλλον. Ό,τι θα έρθει, το έχω ήδη πληρώσει. Ό,τι άφησα, το έχω καθαρίσει. Έμαθα από λάσπη, έμαθα κι από λευκά φορέματα. Να ΄ξερες πόσο γκρεμίστηκα για να ζήσω!»
«Η Φασκιά» ανέβηκε στη μικρή σκηνή του Πολυχώρου Πολιτισμού «Μηχανουργείο» Πατρών. Οκτώβριο - Νοέμβριο 2019. Κείμενο – Φωτογραφία: Μαρία Κοσσυφίδου. Σκηνοθεσία: Γεράσιμος Ντάβαρης. Μουσική, γραμμένη ειδικά για την παράσταση: Γιώργος Βαρσαμάκης. Ερμηνεία: Διονυσία Καραμπουρνιώτη, Δήμητρα Κωνσταντίνου.
Η Μαρία Κοσσυφίδου γεννήθηκε στη Δράμα. Εργάζεται ως εκπαιδευτικός. Μελοποιημένοι στίχοι της περιλαμβάνονται σε δισκογραφημένα έργα των συνθετών Γιάννη Γερογιάννη, Γιώργου Καζαντζή και Νίκου Μπαλή. Από το 2013 ασχολείται με τη φωτογραφία. Έργα της διακρίθηκαν σε διεθνείς και παγκόσμιους διαγωνισμούς, ενώ έχει συνεργαστεί, με φωτογραφίες της, με δισκογραφικές εταιρείες, εκδοτικούς οίκους, εφημερίδες και περιοδικά.
Εργογραφία:
Ποίηση.
«Κύκλος σπουδών». Εκδόσεις Περί Τεχνών. Πάτρα 2007
«Η φασκιά». Εκδόσεις Μετρονόμος. Αθήνα 2019
Διηγήματα.
«Οι μύθοι του κουτσού χρόνου». Εκδόσεις Λαγουδέρα 2004
Μελέτες
«Μικροί λογοτέχνες δημιουργούν ποιήματα», (συμμετοχή στη συγγραφική ομάδα του εκπαιδευτικού λογισμικού του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, για τη διδασκαλία της ποίησης στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση)
«Εμένα μου πρέπει το τραγούδι - Η μελοποιημένη ποίηση του Κωστή Παλαμά». Εκδόσεις Δήμος Πατρέων 2009
«Σε ετοιμότητα διαδρομής». Διονύσης Καρατζάς. Ποιήματα σε α΄ πρόσωπο (1972-2022) Εκδόσεις Μετρονόμος, Αθήνα 2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου