Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2022

Odisseas Elitis: ORIENTACIONS / ΟΙ "ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ" ΣΤΑ ΚΑΤΑΛΑΝΙΚΑ


Σαν σήμερα, στις 18 Οκτωβρίου του 1979, η Σουηδική Ακαδημία αναγγέλλει την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Οδυσσέα Ελύτη «για την ποίησή του, που με φόντο την ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια ζωντανεύει τον αγώνα τού σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία». Ο «Ποιητής του Αιγαίου» παρίσταται στην καθιερωμένη τελετή απονομής του βραβείου στις 10 Δεκεμβρίου του 1979 και παραλαμβάνει το βραβείο από τον βασιλιά Κάρολο Γουστάβο, γράφοντας μια χρυσή σελίδα στην ιστορία της ελληνικής γραμματείας. 
Με αφορμή, λοιπόν, τη σημερινή επέτειο, πληροφορούμαστε ότι μόλις κυκλοφόρησε στη Βαρκελώνη η μετάφραση στα Καταλανικά της συλλογής "Προσανατολισμοί" του Οδυσσέα Ελύτη. 
Μεταφραστής ο Pau Sabate ο οποίος - όπως μας πληροφορεί η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου - γράφει στην εισαγωγή: "Το ίδιο το γεγονός ότι αυτή η ποιητική συλλογή χαρακτηρίζεται από τον πειραματισμό, την εξερεύνηση και τον σταδιακό σχηματισμό μιας ποιητικής φωνής αποτελεί το κύριο γόητρο της [...] Ο αναγνώστης θα βρει σ' αυτό το βιβλίο μια ανάβαση, σαν εκείνες που πραγματοποιούσε ο ίδιος ο ποιητής στις περιπλανήσεις του ανά την Ελλάδα, από τους θαμνότοπους όπου έκανε τα πρώτα σταθερά του βήματα μέχρι τις αίθριες κορυφές των καλύτερών του ποιημάτων". 


Κι ακόμα θυμόμαστε το απόσπασμα από συνέντευξη του Οδυσσέα Ελύτη στον Β. Παγκουρέλη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Το Βήμα 20 Οκτωβρίου 1979, δύο μέρες μετά την αναγγελία βράβευσης του Ελύτη με το Νόμπελ. 
"Κανένας συγγραφέας ἤ ποιητής δέν νομίζω πώς μπορεῖ νά πεῖ ὅτι πέτυχε αὐτό πού ἤθελε. Ἡ τελειότητα εἶναι ἀνέφικτη. Τόν βαθμό ἐπιτυχίας δίνει ἡ προσέγγιση πρός τούς στόχους. Κι ἐγώ, ὅταν τελειώνω ἕνα ἔργο, καταλαβαίνω πώς ἔπρεπε νά τό εἶχα γράψει. Τότε, ὅμως, εἶναι ἀργά...» Στήν ποίηση ἡ δουλειά εἶναι ὀδυνηρή καί ἡ ἱκανοποίηση ἔρχεται στό τέλος, ὅταν βλέπει πού ἔφτασε. Πολλοί νομίζουν ὅτι πρόκειται γιά ἁπλή δουλειά, μόνο μιά αἰσθηματική ἐξομολόγηση. Ἀλλά εἶναι ἕνα πραγματικά σύνθετο γεγονός, στό ὁποῖο μόνο ὁ δημιουργός του μπορεῖ νά δεῖ τί πέτυχε... » 
Καί μετά ἀπ' αὐτό, ποιά εἶναι ἡ θέση τῆς ποίησης μέσα στό κοινωνικό σύνολο, στούς ἀποδέκτες της...»
«Ἡ ποίηση δέν μπορεῖ ν' ἀλλάξει τόν κόσμο. Αὐτός ἀλλάζει μέ τίς πράξεις. Ἀλλά ἡ ποίηση μπορεῖ ν' ἀλλάξει τίς συνειδήσεις, κι αὐτές κατευθύνουν τίς πράξεις. Ἔτσι, ὁ ἐπηρεασμός γίνεται ἔμμεσα. 
»Εἶναι δύσκολη τέχνη. Γιατί ὅλοι θέλουμε καί νά τήν φέρουμε πιό κοντά στό λαό, ἀλλά καί νά τήν προχωρήσουμε σάν τέχνη παρακάτω. Στό Ἄξιον Ἐστί προσπάθησα ἀκριβῶς νά πετύχω καί τά δυό. Θεματολογικά νά πλησιάσω ὅσο μπορῶ τό λαό μας καί δομικά προσπάθησα νά πετύχω ἕνα αἰσθητικό προχώρημα...» (ΣΥΝ ΤΟΙΣ ΑΛΛΟΙΣ εκδόσεις Ύψιλον/βιβλία). 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου