Τετάρτη 7 Ιουλίου 2021

ΑΝΑΧΩΡΗΣΕ ΓΙΑ Τ' ΑΣΤΡΑ Η ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΙΟΝΑΤΟΣ (Angelique Ionatos)


Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Αναχώρησε για τ' άστρα η Angélique Ionatos, μια σπάνια περίπτωση Eλληνίδας τραγουδοποιού, που ερμήνευε η ίδια με αρχέγονο πάθος τις συνθέσεις της.  
Η Αγγελική Ιονάτου, Ιωαννάτου ή Anqelique Ionatos, έζησε πάνω από τρεις δεκαετίες στη Γαλλία και μελοποίησε και κοινώνησε στο γαλλικό κοινό ελληνική ποίηση. Σαπφώ, Ελύτης, Ρίτσος, Παλαμάς, Σαχτούρης, Βάρναλης, Καβάφης είναι κάποιοι από τους ποιητές που είχε μελοποιήσει, δημιουργώντας τραγούδια τα οποία, πρέπει να σημειώσουμε, ότι τα ερμήνευε στα ελληνικά. 
Ξεχωριστή στιγμή η ερμηνεία της στο έργο του Μίκη Θεοδωράκη, «Μια θάλασσα» σε ποίηση Δήμητρας Μαντά (1994). Το 2004 κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα κυκλοφόρησαν δύο δίσκοι της. Ο πρώτος με τον τίτλο «Ανθολογία» περιλαμβάνει μια εκλογή από τη δισκογραφία της που αριθμεί περισσότερους από δεκαπέντε δίσκους, με κεντρικό άξονα, όπως είπαμε, τα μελοποιημένα ποιήματα. Έτσι, στο δίσκο αυτό, συναντάμε ποιήματα των Ελύτη, Σαπφώς, Μαντά, Χουλιαρά, Μορτόγια κ.ά. Το δεύτερο άλμπουμ, το οποίο κυκλοφόρησε την ίδια εποχή και στην Γαλλία, είναι μελοποιήσεις (ποιητικών) αποσπασμάτων από το ημερολόγιο της Μεξικάνας ζωγράφου, Frida Kahlo, σε μουσική και ενορχήστρωση του Christian Boissel. 
Αλλά ήταν μια ανήσυχη φύση και μια παθιασμένη καλλιτέχνις κι έτσι με τον τίτλο «Le soleil sait» («Ξέρει ο ήλιος»), κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Cheyne μια ανθολογία της ποίησης του Οδυσσέα Ελύτη (δίγλωσση), μεταφρασμένη από την ίδια. 
Μετέφραζε χρόνια η Ionatos, αλλά αυτή είναι η πρώτη της μεταφραστική δουλειά που εκτυπώθηκε και κυκλοφόρησε. Και βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά που μετέφρασε Ελύτη, αφού στις συναυλίες της πάντα μετέφραζε τους στίχους (και άλλων ελλήνων ποιητών) πριν τους ερμηνεύσει. Άλλωστε, το μεγαλύτερο μέρος της συνθετικής της δουλειάς είναι εμπνευσμένο από την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη και μας είναι γνωστό από τους ψηφιακούς δίσκους που κυκλοφορούν. Όσο για την ανθολογία «Le soleil sait», η συνθέτρια και μεταφράστρια ακολούθησε μια δική της διαδρομή στην επιλογή των έργων, με ποιήματα απ’ όλες σχεδόν τις συλλογές, ήτοι μια Ελυτική ανθολογία.
Ας έχει τις ευχές όλων των ποιητών που αγάπησε και τραγούδησε, αυτή η Μούσα η Ελληνική! 


Παραθέτουμε ένα μεταφραστικό δείγμα από το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ τὸ φῶς καὶ ἡ πρώτη 
χαραγµένη στὴν πέτρα εὐχὴ τοῦ ἀνθρώπου 
ἡ ἀλκή µὲς στὸ ζῷο που ὁδηγεῖ τὸν ἥλιο 
τὸ φυτό ποὺ κελάηδησε καὶ βγῆκε ἡ µέρα 

Loués soient la lumière et le premier 
vœu de l’homme gravé sur la pierre 
la vigueur dans la bête qui guide le soleil 
la plante qui a chanté pour que le jour se lève



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου