Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΑΘΩΣ ΔΗΜΟΥΛΑΣ ΣΤΑ ΑΡΑΒΙΚΑ ΚΑΙ "Ο ΗΝΙΟΧΟΣ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ" ΣΤΟ ΚΑΤΑΡ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή Άθω Δημουλά και 70 χρόνια από την δημοσίευση της πρώτης ποιητικής του συλλογής, το 1951. 

Ο Άθως Δημουλάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1921. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο Πολιτικός Μηχανικός και συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφίες στο εξωτερικό (Βέλγιο, Αγγλία, Γαλλία), ειδικευόμενος στις Στατικές Κατασκευές και τη Σιδηροδρομική. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα εργάστηκε ως Πολιτικός Μηχανικός και Διευθυντής στους Σιδηροδρόμους. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1951 με την έκδοση της πρώτης του ποιητικής συλλογής που είχε τίτλο Ποιήματα. Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό βραβείο Ποίησης (1966 για τη συλλογή Άλλοτε και Αλλού). Έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά και τα πολωνικά. Πέθανε το 1985. 

Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά των ποιητών και θεωρείται «ελάσσων ποιητής», αλλά για μένα είναι πραγματικά ξεχωριστός. Κι αν θέλετε, ο Ελύτης, με αφορμή τον Κριναγόρα, μας έδωσε το κλειδί: «Πείσθηκα ότι κι ένας ελάσσων ποιητής, ένας γραμματικός, ένας κομψοτέχνης του στίχου, μπορεί από κάποια πλευρά να σ’ αγγίξει». 

Και ο Άθως Δημουλάς μας αγγίζει και μας συνέχει. Διαβάζουμε την επιλογή των ποιημάτων του που είχε κάνει ο ίδιος με αυστηρά κριτήρια από το 1981 και εκδόθηκαν μετά το θάνατό του, τον Μάιο του 1999 από τις εκδόσεις «Ίκαρος», με τον τίτλο «Τα Ποιήματα» και με την επιμέλεια της συζύγου του ποιητή, της ποιήτριας Κικής Δημουλά. 

Πρόκειται για πολύτιμους λίθους! Ποιήματα στιβαρά, κραταιά, ή «μια πρόθεση στο χάος», όπως θα ‘λεγε κι ο ίδιος. 

Στο πλαίσιο των εκπομπών «Προς Εκκλησιασμόν», που είναι μια παραγωγή της Ενορίας του Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου Ν. Ψυχικού, πραγματοποιήσαμε μια συνέντευξη με την κόρη των δύο ποιητών, του Άθω και της Κικής, την κυρία Έλση Δημουλά και αναφερθήκαμε και στους δύο. Παραθέτουμε το σχετικό βίντεο.  

 

Βλέποντας την συνέντευξη ο άξιος φίλος Roni Bou Saba, φιλόλογος, θεολόγος, μεταφραστής κράτιστος, εμπνεύστηκε και μετέφρασε στα αραβικά έξι ποιήματα του Άθω Δημουλά. 

Σήμερα, Κυριακή του Θωμά, 9 Μαΐου 2021, τα ποιήματα αυτά δημοσιεύτηκαν στην μεγάλης κυκλοφορίας αραβική εφημερίδα Al-Araby Al-Jadeed, τόσο στην έντυπη όσο και στην ηλεκτρονική μορφή της. 

Ο Roni Bou Saba μετέφρασε έξι ποιήματα του Άθω Δημουλά, τα εξής: Βίοι, Συλλογισμός, Μυκήναι, Επίδαυρος, Ζευς, Ο Ηνίοχος των Δελφών. 

Η εφημερίδα συνοδεύει τα ποιήματα του Δημουλά με την φωτογραφία του αγάλματος του Ηνίοχου, με αφορμή, προφανώς, το ομώνυμο ποίημα. Να σημειώσουμε ότι το συγκεκριμένο άγαλμα βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών και αποτελεί ίσως το γνωστότερο έκθεμά του και ένα από τα σημαντικότερα γλυπτά της αρχαίας ελληνικής τέχνης της πρώιμης κλασικής εποχής. 

Στην ηλεκτρονική μορφή της εφημερίδας παρατίθεται και μία σπάνια φωτογραφία του ποιητικού ζεύγους Δημουλά. 

Πάντως η συγκυρία με τον Ηνίοχο του ποιητή, είναι ευτυχής, καθώς ακριβές αντίγραφο του Ηνιόχου των Δελφών, ενός από τα γνωστότερα αγάλματα της κλασικής γλυπτικής τέχνης, κοσμεί πλέον τον κεντρικό σταθμό του Μετρό στο διεθνές αεροδρόμιο της Ντόχα, στο Κατάρ. Το αντίγραφο του Ηνιόχου αποτελεί δώρο της ελληνικής κυβέρνησης στο Κατάρ και τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος έγιναν από την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψής της στο Κατάρ, και από τον γενικό διευθυντή της Αρχής των Μουσείων του Κατάρ, Ahmad Al-Namla. Και όλα αυτά μόλις πριν ένα μήνα (6 Απριλίου 2021). 

Λίαν επίκαιρος, λοιπόν, ο Άθως Δημουλάς και …άγρυπνος ο μεταφραστής Roni Bou Saba, ο οποίος ανέδειξε το ποίημα στα αραβικά. 

Σημειώνουμε, ακόμα, ότι ο Roni Bou Saba έχει μεταφράσει στα αραβικά δύο ποιήματα της Κικής Δημουλά: «Έκλειψις» και «Εκφραστική πέτρα». Το ποίημα «Έκλειψις» μεταφράστηκε και δημοσιεύτηκε μετά το θάνατο της ποιήτριας και το παρουσιάσαμε εδώ. 

Νομίζω πως το ποιητικό ζεύγος Δημουλά ανθεί και φέρει κι άλλο. 

Ο Ηνίοχος των Δελφών του Δημουλά τα λέει όλα: 

Όταν σε είδα δεν ερώτησα 

τί ακριβώς στα χέρια σου κρατούσες. 

Αμέσως ένιωσα πως οδηγείς 

κάτι πολύ σημαντικό. Της περιωπής 

του άρματος του ήλιου. 

Η προσοχή σου δεν μπορούσε 

έτσι να δίνονταν σε τίποτε 

φθαρτό και γήινο. Κατ’ υψηλό, 

κάτι μοναδικό έδειχνες πως ελέγχεις. 

Και η γαλήνη σου έδειχνε 

πως ήσουν γεννημένος 

για τη μοναδικότητα αυτή.

 Άθως και Κική Δημουλά - Αρχείο Έλσης Δημουλά.