ΤΟ ΑΥΘΑΙΡΕΤΟ ΕΠΙΜΕΝΕΙ – ΕΛΥΤΗΣ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΕΛΥΤΗΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Στα social media και γενικότερα στο διαδίκτυο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες του Πάσχα το ακόλουθο τσιτάτο που αποδίδεται στον ποιητή Οδυσσέα Ελύτη: 

«.. σ’ όλες τις γλώσσες, είτε των λαών, είτε των συναισθημάτων, είτε του φωτός, το αδύνατον διαρκεί. Ως ελπίδα. Ως πίστη. Ως άνοιγμα αγάπης. Στη δική μας το αδύνατον ονομάζεται Ανάσταση!..»

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ (από το «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου»). 

Φυσικά το παραπάνω κείμενο ΔΕΝ είναι του Ελύτη και ΔΕΝ είναι από το “Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου”. 

Μόνο η φράση «σ᾿ ὅλες τὶς γλῶσσες τὸ ἀδύνατον διαρκεῖ» είναι του Ελύτη («Το μαρμάρινο τραπέζι», Δυτικά της Λύπης). 

Τα υπόλοιπα είναι του π. Θεμιστοκλή Μουρτζανού, ο οποίος στο προσωπικό του ιστολόγιο, το Μεγάλο Σάββατο, 4 Μαΐου 2013, κάνει μία ανάρτηση με τίτλο: «Μ. Σάββατο: Ένας διάλογος με την ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη (6)» και εκεί βάζει ως motto την φράση του ποιητή «σ᾿ ὅλες τὶς γλῶσσες τὸ ἀδύνατον διαρκεῖ». 

Τα όσα αποδίδονται στον Ελύτη είναι ο σχολιασμός του π. Θεμιστοκλή Μουρτζανού. Το περίεργο είναι ότι αυτός που αναπαρήγαγε ως Ελυτικόν τον σχολιασμό του ιερέως, έβαλε από κάτω ως «πηγή» το «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου», προφανώς διότι του …άρεσε. Η αυθαιρεσία σε όλο της το μεγαλείο! 

Με την ευκαιρία ας θυμηθούμε ότι η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου στο περιοδικό χάρτης (Φεβρουάριος 2019) είχε αναφερθεί στο φαινόμενο του πλαστού Ελύτη στο διαδίκτυο. 

Όσοι επιθυμούν να παραθέσουν Ελύτη ας κάνουν τον κόπο να ανατρέχουν στα Άπαντα του ποιητή ώστε να τον αναπαράγουν σωστά. Κι ακόμη, ας μην υιοθετούν αβασάνιστα τα περιφερόμενα στο διαδίκτυο αποφθέγματα, που συχνά δεν είναι του ποιητή, όπως έχει διαπιστωθεί. 

Πάντως έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο ποιητής αποτελεί οιονεί «στόχο» όσων τον διαδίδουν ψευδεπιγράφως. Δεν συμβαίνει τόσο συχνά με άλλους ποιητές.