εν τίνι αλισθήσεται;

Μάριος-Κυπαρίσσης Μώρος

Υπ. Δρ. Φιλολογίας ΑΠΘ – τελειόφοιτος Θεολογίας ΑΠΘ 

Είναι ίσως γνωστό ότι οι περισσότεροι αστικοί ενοριακοί ναοί διαθέτουν Φιλόπτωχο Ταμείο και συσσίτια, με σκοπό να συνδράμει η Εκκλησία ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Αυτή τη δράση της Εκκλησίας την υπαγορεύει το κήρυγμα της Αγάπης που της παραδόθηκε από τον ίδιο τον Χριστό. Τι γίνεται, όμως, όταν ο σκοπός εκπέσει και η δράση αυτή μεταστραφεί με τον χυδαιότερο τρόπο σε επικοινωνιακό παιχνίδι; Το παράδειγμα του Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικολάου είναι χαρακτηριστικό. Αντιγράφω από το Δελτίο Τύπου της Μητρόπολης: «[…] τα δε τυχόν επιβαλλόμενα πρόστιμα εξαιτίας των αμαρτωλών νομοθετικών μέτρων, θα επιβαρύνουν αποκλειστικά τα Φιλόπτωχα Ταμεία και το Ταμείο Στήριξης Πτωχών και Απόρων της Μητροπόλεώς μας».

Τα δεδομένα είναι τα ακόλουθα: στον ιερέα και σε δύο νεωκόρους ενός ναού, στον οποίο βρέθηκαν, κατόπιν καταγγελίας, περισσότερα άτομα από όσα επιτρεπόταν, επιβλήθηκαν τα προβλεπόμενα πρόστιμα. Η Μητρόπολη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως το ποσό των προστίμων θα καλυφθεί από τα προαναφερθέντα ταμεία. Θα μπορούσε να τεθεί, λοιπόν, η αντίδρασή της ως εξής: «Όσο μας γράφετε, τόσο θα κόβουμε από το φιλανθρωπικό έργο μας». Για τους γνώστες των εκκλησιαστικών πραγμάτων, οι Μητροπόλεις δεν διαθέτουν σε καμία περίπτωση μόνον το Φιλόπτωχο Ταμείο⸱ ακόμα, όμως, κι αν τα διέθεταν, δεν θα άλλαζε κάτι.

Για όσους ασχοληθήκαμε με το κομμάτι αυτό, είναι γνωστό το αίσθημα της αγωνίας για τη συγκέντρωση των απαραίτητων χρημάτων ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες ανθρώπων που περιμένουν και για τα απαραίτητα ακόμη τα ελάχιστα που μπορεί να τους προσφέρει το Φιλόπτωχο. Και κανείς δεν θα έπρεπε να επιτρέπει στον εαυτό του αλλά και στο υπούργημα που έχει αναλάβει να πέφτει τόσο χαμηλά, ώστε να εξισώνει την προσφορά με επικοινωνιακά παιχνίδια. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ο εν λόγω Μητροπολίτης ήταν αυτός που δήλωσε πως του είναι δύσκολο να μεταβεί από την Αγία Τράπεζα στην τράπεζα για να πάρει τον μισθό του.

Ως πιστός, αντιλαμβάνομαι ότι διερχόμαστε μια κρίση που θα αφήσει το στίγμα της επί σωμάτων και ασωμάτων, που θα αναδείξει ακόμα μεγαλύτερες παθογένειες της ποιμαίνουσας Εκκλησίας, η οποία στάθηκε κατώτερη προσδοκιών και περιστάσεων. Φτηνοί λόγοι άνευ περιεχομένου, λόγοι αμιγώς πολιτικοί, «σούπερ μάρκετ, κομμωτήρια και κέντρα αισθητικής» αντί ευαγγελικών κηρυγμάτων, στοιχειώδεις γνώσεις εκκλησιολογίας και παντελής έλλειψη μέριμνας για τον πλησίον αποτελούν τον κανόνα. Μητροπολίτες που καλούν τους ‘άπιστους’ να θέσουν τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων και να δουν ότι δεν κόλλησαν τον ιό, άσχετα αν λίγες μέρες μετά ζητούσαν την προσευχή του ποιμνίου τους. Μητροπολίτες που απειλούν το Κράτος ότι θα κλείσουν τις βρύσες της φιλανθρωπίας –που πλέον ακούγεται τόσο ειρωνική λέξη στα στόματά τους– αν συνεχίσουν να υπόκεινται στον ίδιο νόμο με όλο τον κόσμο, σαν να επρόκειτο για το δίπολο της Αντιγόνης: θείος ή ανθρώπινος νόμος.

Ο άνθρωπος που έκανε την καταγγελία καλείται από τον Μητροπολίτη εις μετάνοιαν: να πληρώσει ο ίδιος το πρόστιμο που επεβλήθη στον ναό, «μήπως και του συγχωρέσει ο Θεός καμία αμαρτία». Θα μπορούσε κανείς να γράψει πολλά για την εν λόγω κατάληξη του κειμένου, για τη στρέβλωση των εννοιών «αμαρτία» και «συγχώρεση», η οποία προκύπτει από το γεγονός της απομάκρυνσης ενός μεγάλου τμήματος λαϊκών πιστών και κληρικών από την τριβή με τη γνώση, ωστόσο νομίζω αρκεί το ευαγγελικό παράθεμα, που ακούγεται εκκωφαντικότερο σήμερα: εάν δε το άλας μωρανθή, εν τίνι αλισθήσεται; (Μτ 5:13).