Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΠΕΡΣΟΥ ΣΤΟ ΚΤΗΜΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΣΑΛΑΜΙΝΑ

Το κτήμα Παναγιωτοπούλου καταλαμβάνει έκταση άνω των 40 στρεμμάτων στη δυτική άκρη του όρμου των Παλουκίων Σαλαμίνος. Αποκτήθηκε από τον Παναγιώτη (Τάκη) Παναγιωτόπουλο, εύπορο Πειραιώτη, που διατέλεσε Δήμαρχος Πειραιά (1925-31). Είχε δύο παιδιά, τη μεγάλη χορογράφο Μαρία Χορς (1921-2015) σύζυγο του αρχιτέκτονα Μιχάλη Χορς, και το χημικό και ήρωα της Εθνικής Αντίστασης Αναστάσιο (Τάσο) Παναγιωτόπουλο (1923-2015). 

Σημερινοί ιδιοκτήτες του κτήματος είναι τα παιδιά του Τάσου Παναγιωτόπουλου, μεταξύ των οποίων ο καθηγητής Ιατρικής Παναγιώτης (Τάκης) Παναγιωτόπουλος. Τα κυριότερα κτίσματα εντός του κτήματος οικοδομήθηκαν από τον αρχικό ιδιοκτήτη τη 10ετία του 1920. Μεγαλύτερο όλων είναι η βίλλα Παναγιωτοπούλου, αριστούργημα της Art Nouveau, ιδιοκτησία σήμερα της Κας Ισμήνης (Μήννης) Παναγιωτοπούλου. Υπάρχουν επίσης νεώτερα «ντάμια» (χρηστικά κτήρια) πίσω από τη βίλλα, τα οποία δεν είναι εντελώς ορατά από την Ακτή Σαλαμινομάχων, όπου βρίσκεται η κεντρική πύλη εισόδου. 

Στο βόρειο όριο του κτήματος στέκεται ο μικρός ιερός ναός του Αγίου Αναστασίου του Πέρσου, σήμερα εντός της ιδιοκτησίας της Κας Ειρήνης Παναγιωτοπούλου. Ανοικοδομήθηκε το 1924 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ιωάννη Ζολώτα, μαθητή του Ερνέστου Τσίλλερ. Η οικογένεια Παναγιωτοπούλου είλκε την καταγωγή από την Επτάνησο, μάλλον από τη Ζάκυνθο, όπου ο άγιος τιμάται ιδιαίτερα. 

Ο ναός είναι πανομοιότυπος με τον άγιο Νικόλαο του κτήματος Θων Αμπελοκήπων στην Αθήνα, ο οποίος οικοδομήθηκε το έτος 1891 σε σχέδια του ίδιου αρχιτέκτονα. Μοναδική σημαντική διαφορά των δύο κτισμάτων είναι η εξωτερική μορφή του τρούλου. Ο τρούλος στον άγιο Νικόλαο Θων είναι κατασκευασμένος από ανερχόμενους ομόκεντρους κύκλους από πλίνθους, ενώ ο αντίστοιχος στον άγιο Αναστάσιο τον Πέρση είναι από επιχρωματισμένο κονίαμα με προεξέχουσες ακτινοειδείς απολήξεις από την κορυφή προς τις πλευρές. 

Ο ναός είναι ορατός από την οδό Βεργή, κάθετη στην Ακτή Σαλαμινομάχων. 

Πληροφορίες: Παναγιώτης Βελτανισιάν, Δρ Λαογραφίας, επί τόπου παρατήρηση Όθων Κυπριωτάκης και Διαδίκτυο 

Φωτογραφίες: Στέλιος Καγιαδάκης, Εικαστικός