ΙΟΥΛΙΤΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ: ΟΝΕΙΡΑ / Ποιος θα ψαρέψει, απόψε μες στον ύπνο του, μιαν άγνωστη λύπη;

ΙΟΥΛΙΤΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ

Ο Ν Ε Ι Ρ Α

Ποιος θα ψαρέψει, απόψε μες στον ύπνο του, μιαν άγνωστη λύπη;

Όμοια ψάρι που μέσα στο νερό φαντάζει αλλόκοτο και μεγάλο, μα με το φως της μέρας παίρνει διαστάσεις σχεδόν ασήμαντες όταν μετρηθεί με τα τόσα άλλα, έτσι συχνά και η ανησυχία της νύχτας. Κι άλλοτε πάλι, όχι. Κάποτε της νύχτας οι αγωνίες μοιάζουν αμφίβιες και επιβιούν στο φως. Όμως όλες, πάντα, αγαπούν το σκοτάδι. Σέρνουν τα πόδια τους στα σκοτεινά νερά, αθόρυβα προχωρούν στο πρωτοΰπνι. Με τον λιγάκι αέρα φουσκώνουν κουρτίνες, πανιά και  φύλλα τετραδίων. Ύστερα νοτίζονται όλα. Μελανές και μωβ τρεμάμενες επιφάνειες μ’ ένα κατάρτι να προεξέχει απ’ τη θάλασσα, όπως φωνή απ’ τον ύπνο. Και δεν είναι ύπαιθρο, παρά τοίχοι που ξέρουν να μπερδεύουν τις σκιές, να μετακινούν ένα φωσάκι ελάχιστο ως την οροφή κι ύστερα να το ρίχνουν μεμιάς κάτω σαν πεφταστέρι, σε δυό φύλλα βιβλίου ανάμεσα.

«Σκιάς όναρ άνθρωπος» σημείωνε με σοφία ο Πίνδαρος για να δηλώσει απερίφραστα ο Shakespeare «είμαστε φτιαγμένοι από την ύλη των ονείρων» γι’ αυτό και μπερδευόμαστε το πρωί, διάφανοι συχνά σαν το λευκό φεγγάρι, βιαστικά περπατάμε, και για λίγο μόνο στέκουμε να προλάβουμε γέλια, φιλιά μιαν αγκαλιά που κρύβεται μη και την δουνˑ και πάλι σοβαροί συνεχίζουμε και προσμετρούμε, τους λόγους της σφαγής των απέλπιδων ονείρων…

«Το πρόσωπο αυτών που δεν αγαπήσαμε ακόμη/ φαίνεται κάποτε στα παράθυρα των ονείρων» στοχάζεται η Anna de Noailles, ενώ ο Σολωμός ξεκάθαρα θα διηγηθεί το αληθινό όνειρο του ύπνου και του ξύπνιου του, « άκου ένα όνειρο ψυχή μου/ και της ομορφιάς θεά/ μου εφαινότουν όπως ήμουν/ μετ’ εσένα μία νυχτιά». Τα όνειρα αυτονομούνται και μας επισκέπτονται, «όνειρα κι όνειρα ήρθανε/ στα γενέθλια των γιασεμιών/ νύχτες και νύχτες στις λευκές/ αϋπνίες των κύκνων» κατά τον Ελύτη, ή και μπλέκονται μέσα στα ανεξερεύνητα ύδατα μιας νύχτας του Eliot  «ψίθυροι γελάκια, ανάμεσα σε φύλλα και σε πόδια βιαστικά/ στα βάθη του ύπνου όπου σμίγουν όλα τα νερά».Ο Baudelaire πάλι βάζει τη σελήνη που είναι το «ίδιο το καπρίτσιο» πάνω απ’ την κούνια σου την ώρα που κοιμόσουν κι ο Σαραντάρης επιμένει «ο ύπνος να γίνεται παιδί σαν τ’ άλλα». Μα τα παιδιά δεν αγαπούν τον ύπνο. Κεντούν το σκοτάδι  με παραμυθίες διάφορες για ν’ αποκοιμηθούν αθέλητα πάνω σε μια μισή φράση. Η φιλολογία των ονείρων δεν θα στερέψει ποτέ. Αργά το βράδυ ανοίγω τα χειρόγραφα μου. Διαβάζω:

Πρωί. Μικρά με διπλό πανάκι πλέουν. Τα όνειρα

Με μια κλωστή που αστράφτει προς τον ήλιο

Γλιστρούν-βήματα παιδιών παίρνοντας στο κατόπι

Απαλά μες στο νερό ή και στην άμμο απρόσκοπτα

Σαν να ήταν πούπουλα οι καρίνες περνούν

Μετέωρα άλλοτε με τον πρώτο αέρα

Όμοια πουλιά, λες άφοβα μοιάζουν

Κι άλλα γερά συντονίζοντας με τη θάλασσα την καρδιά τους

Αντίθετα προς τον άνεμο

Κι ας ήταν ούριος κάποτε, άλλα διστακτικά

Ύστερα άλλα επίμονα πλέουν ακόμα

Ώσπου χαμηλώνει σιγά-σιγά το φως

Και δεν φαίνεται μακριά παρά κάποιο φωτάκι απ’ τα κατάρτια

-Τόσος κόπος χρόνων, τόση επιμονή, τόση επιθυμία, τόση  διάψευση-

Πρωί. Μικρά με διπλό πανάκι

Πόσα άραγε έφτασαν απέναντι στην ακτή. Όνειρα;

                                              * * *

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ (14-10-2020). 

Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου είναι ποιήτρια και συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Πρόσφατη ποιητική της συλλογή: «Το ψηφιδωτό της Νύχτας» (ύψιλον/βιβλία). Αυτήν την περίοδο γράφει το λιμπρέτο της νέας όπερας του Γιώργου Κουρουπού.