ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΑΙΡΗ ΕΛΕΝΗ ΝΕΖΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Η αγαπημένη μας Μαίρη – ‘Ελεν Νέζη, λυρική τραγουδίστρια με διεθνή καριέρα, που έχει σήμερα γενέθλια, είναι η γυναίκα που ταυτίστηκε με την άνθηση της μουσικής μπαρόκ στην Ελλάδα. 

Η μουσική μπαρόκ στην Ελλάδα δεν είχε παράδοση, να το πω έτσι, μέχρι που εμφανίστηκαν δύο «μπαροκόσκυλα», ο μαέστρος Γιώργος Πέτρου και ο τσεμπαλίστας Μάρκελλος Χρυσικόπουλος, οι οποίοι έδωσαν πνοή στην υπόθεση αυτή και μάλιστα με διεθνή απήχηση. Μαζί τους η Μαίρη Έλεν – Νέζη, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην διάδοση της μουσικής μπαρόκ, αφιερώνοντας μεγάλο κομμάτι της μουσικής της δράσης σ’ αυτήν, με ιδιαίτερη επιτυχία. 

Θυμίζω ότι το 2003 ίδρυσε το Φεστιβάλ της Αρχαίας Κορίνθου όπου παρουσιάστηκαν όπερες μπαρόκ, σε πολύ φροντισμένες παραγωγές. Τον Αύγουστο του 2008, απήλαυσα στον Αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Κορίνθου απήλαυσα την «Στέψη της Ποππαίας» του Μοντεβέρντι και στην σχετική ανάρτησή μου – τότε, πριν 12 χρόνια – έγραφα για την Μαίρη – Έλεν Νέζη: "Η Νέζη «κλέβει» πάντα την παράσταση. Μόνη αυτή γεμίζει τη σκηνή. Ούτε νότα δεν χάνεται. Η υποκριτική της είναι κατακτημένη".  Δείτε περισσότερα για εκείνη την παράσταση εδώ. 

Να πούμε, ακόμη, ότι στην αύξουσα, βραβευμένη δισκογραφία της Μ.Ε. Νέζη περιλαμβάνονται οι όπερες του Χαίντελ Ορέστης [Oreste], Αριάδνη στην Κρήτη [Arianna in Creta], Ταμερλάνος [Tamerlano], Ιούλιος Καίσαρας [Giulio Cesare] και Αλέξανδρος Σεβήρος [Alessandro Severo], καθώς επίσης έργα των Σκαρλάττι, Βιβάλντι, Μότσαρτ κ.ά. Ως «Ανδρόνικος», στον Ταμερλάνο του Χαίντελ, διέπρεψε στην όπερα του Μονάχου του 2008 και βέβαια για την διεθνή καριέρα της επιλείψει με διηγούμενον ο χρόνος... 

Συμμετείχε, επίσης, σε βιντεοσκοπημένες παραγωγές των έργων Αριοδάντης [Ariodante], Ο Ηρακλής στο Θερμώδοντα [Ercole su’l Termodonte] και Μοντεζούμα [Montezuma]. Εννοείται πως το ρεπερτόριό της είναι ευρύ και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τους ρόλους: Ανταλτζίζα [Νόρμα/Norma], Ροζίνα [Ο κουρέας της Σεβίλλης/Il barbiere di Siviglia], Ρουτζέρο [Αλτσίνα/Alcina], Τύχη και Παλλάδα [Η στέψη της Ποππαίας/La incoronazione di Poppea], Ραμίρο [Η ψευτοπεριβολάρισσα/La finta giardiniera], Κερουμπίνο [Οι γάμοι του Φίγκαρο/Le nozze di Figaro], Οκτάβιαν [Ο ιππότης με το ρόδο/ Der rosenkavalier], Ορφέας [Ορφέας και Ευριδίκη/Orfeo ed Euridice] κ.ά. 

Αλλά η Νέζη είναι και ιέρεια της σύγχρονης ελληνικής μουσικής, καθώς έχει τραγουδήσει πολλά έργα ελλήνων συνθετών (από Μ. Καλομοίρη μέχρι Μ. Θεοδωράκη και Θ. Μικρούτσικο), συμβάλλοντας με την ερμηνεία της στην ανάδειξη της σύγχρονης παραγωγής. 

Θυμάμαι μια παλαιότερη συνέντευξη που μου είχε παραχωρήσει και παραθέτω ενδεικτικά αποσπάσματα: 

ΕΡ. Έχετε ασχοληθεί με όλα τα είδη τραγουδιού: όπερα, ρεπερτόριο της εποχής μπαρόκ, ορατόριο, lied, σύγχρονους Έλληνες συνθέτες. Είστε συνειδητά «ανοιχτή» σε όλο το φάσμα της μουσικής; 

ΑΠ. Και βέβαια! Για πολλά χρόνια αισθανόμουν ότι η όπερα δεν είναι το είδος που με εξέφραζε. Ήμουν, κυρίως, επικεντρωμένη στο lied (γερμανικό τραγούδι) και το ορατόριο, τα οποία λατρεύω. Ενώ είχα αρκετές ευκαιρίες να τραγουδήσω ορατόριο, δεν είχα ανάλογες στον χώρο του lied, παρόλο που το ρεπερτόριό μου εκεί είναι μεγάλο. Αυτή τη στιγμή αισθάνομαι ότι έχω βρει την έκφρασή μου στη μουσική της εποχής του μπαρόκ μέχρι την εποχή του Μότσαρτ και του Ροσσίνι, χωρίς να αποκλείω βέβαια καμία εποχή και κανένα συνθέτη. Η καλή μουσική υπάρχει σε όλες τις εποχές, άλλωστε. 

ΕΡ. Ποια ήταν η πρώτη σας επαφή με το μπαρόκ, που τόσο σας θέλγει; 

ΑΠ. Ήταν κάποιες συναυλίες μ’ ένα ελληνικό σύνολο μουσικής μπαρόκ, το Ars in vivo, αλλά το «χτύπημα» ήρθε με την πρώτη όπερα μπαρόκ που έκανα στο Μέγαρο και ήταν Η Στέψη της Ποππαίας του Μοντεβέρντι. Εκεί «ερωτεύτηκα» αυτή τη μουσική και είπα «εδώ είμαι». Ο πρώτος πρωταγωνιστικός, και μάλιστα ανδρικός, ρόλος μου σε όπερα μπαρόκ στη Λυρική Σκηνή ήταν ο Ξέρξης του Χαίντελ, πραγματικά σημαντικός σταθμός στην καριέρα μου. Η παραγωγή αυτή υπήρξε σημαντικός σταθμός για την μουσική μπαρόκ γενικά στην Ελλάδα! Ήταν η πρώτη παραγωγή μπαρόκ όπερας μετά από 20 χρόνια στη Λυρική, που μάλιστα παρουσιάστηκε όπως «έπρεπε» δηλ από μιά ομάδα νέων ανθρώπων με νέες ιδέες, εξαιρετικές φωνές και υποκριτικό ταλέντο! Πριν από τον Ξέρξη είχα επίσης ερμηνεύσει άλλον έναν σπουδαίο ανδρικό ρόλο, τον Ορφέα στον Ορφέα και Ευρυδίκη του Γκλούκ με την Όπερα Θεσσαλονίκης. 

ΕΡ. Γιατί άραγε ερωτευτήκατε με τόσο πάθος την μουσική της εποχής του μπαρόκ; 

ΑΠ. Γιατί αυτή η μουσική έχει τα πάντα: λυρισμό, δεξιοτεχνία, χιούμορ, ενέργεια, νεανικότητα, χαρακτηριστικά που συναντούμε και στον Μότσαρτ. 

ΕΡ. Έχετε ερμηνεύσει πολλά έργα ελλήνων συνθετών. Θυμάμαι, π.χ. την περσινή συναυλία στην Αχάϊα Κλάους που είχατε τραγουδήσει μια σύνθεση του Θάνου Μικρούτσικου. 

ΑΠ. Ναι, το Νύχτα με σκιές χρωματιστές. Πολύ ωραίο έργο! Μια εποχή, παράλληλα με την όπερα, έκανα συναυλίες σχεδόν αποκλειστικά με έλληνες συνθέτες. Και ένα από τα ωραιότερα πράγματα που έχω κάνει είναι μελοποιημένη ποίηση από το Τετράδιο του Πατριάρχη, τον περασμένο Σεπτέμβριο (2006) στην Πάτμο. 

Με την Μαίρη Έλεν Νέζη συνεργαστήκαμε στο «Τετράδιο του Πατριάρχη», στο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής στην Πάτμο το 2006, που διηύθυνε ο Άλκης Μπαλτάς, και στην «Ιερατική Ποίηση» που παρουσιάσαμε για πρώτη φορά στην Πάτρα το 2007. 

Την ευχαριστώ αναδρομικά και της εύχομαι να συνεχίζει με δύναμη να μας ευφραίνει και να ομορφαίνει τη ζωή μας με μια μουσική ποιητική υψηλού επιπέδου, όπως μόνο αυτή γνωρίζει να κάνει.