ΕΝΑ ΟΡΑΤΟΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΠΑΥΛΟ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΟΝ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΙΑΚΩΒΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΛΙΑ ΜΠΟΓΔΑΝΟΠΟΥΛΟ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Ο αείμνηστος Ηλίας Μπογδανόπουλος (1911-1978) υπήρξε έγκριτος νομικός, αλλά και δόκιμος υμνογράφος και μελοποιός. Έγραφε εκκλησιαστικούς ύμνους και άσματα εθνικού περιεχομένου, τα οποία τόνιζε ο ίδιος μουσικά.
Του απονεμήθηκε, λοιπόν, από τον μακαριστό Πατριάρχη Δημήτριο το οφφίκιο του Άρχοντος Υμνογράφου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Είναι ο πρώτος Πατρινός που τιμήθηκε με Πατριαρχικό οφφίκιο, στα 1973. Η χειροθεσία και απονομή του τίτλου είχε γίνει από τον τότε Μητροπολίτη Κίτρους Βαρνάβα Τζωρτζάτο, Πατρινό την καταγωγή.
Το υμνογραφικό του έργο άρχισε με αφορμή το γεγονός της Επανακομιδής, από τη Ρώμη (1964), της Τιμίας Κάρας του Πολιούχου των Πατρέων Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου. Υπήρξε ο κύριος διεκπεραιωτής της σχετικής αλληλογραφίας του Δήμου Πατρέων με το Βατικανό. Έτσι, οδηγήθηκε στην σύνθεση της πρώτης του ασματικής ακολουθίας («Ιερά Ακολουθία Εσπερινού, Όρθρου και Χαιρετισμών εις την Ανακομιδήν της Τιμίας Κάρας του Αποστόλου Ανδρέου»). Από τότε επεδόθη «παρέργως μεν αλλά μετά ζήλου και λίαν ευδοκίμως» στη σύνθεση και μελοποίηση ύμνων, οι οποίοι διακρίνονται από παλμό, έξαρση, ευρηματικότητα και πρωτοτυπία. Αγάπησε μετά πάθους το Πατριαρχικό ύφος και υπήρξε αυτοδίδακτος και εγκρατής γνώστης της μουσικής. Η συνεχής παρακολούθηση και ακρόαση επί δύο δεκαετίες του πρωτοψάλτου στον Ι. Ναό Παντανάσσης Πατρών, Νικολάου Μαυροπούλου, Δομεστίκου του Πατριαρχικού Ναού και μαθητού του Ιακώβου Ναυπλιώτου του μεγαλοπρεπούς, συνέβαλε κατά πολύ στο ψαλτικόν ιδίωμα του Ηλία Μπογδανοπούλου.
Ο Ηλίας Μπογδανόπουλος είχε μεταβεί στην Αμερική το 1946, ως υπότροφος της UNRRA, επισκεπτόμενος αναμορφωτικά ιδρύματα (ως νομικός που ήταν) και στο Σικάγο ηχογράφησε τον Παρακλητικό Κανόνα στην Υπεραγία Θεοτόκο σε δίσκο γραμμοφώνου.
Προφανώς κράτησε επαφή με την Αμερική κι έτσι ο μακαριστός και μεγάλος εκείνος Αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής Ιάκωβος (1911-2005) τον προέτρεψε να γράψει ένα έργο για τον από Αμερικής Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα. Εκείνος το έγραψε στην Πάτρα, όπου διέμενε μόνιμα, τον Μάρτιο του 1975. Και σημείωσε στο εξώφυλλο του έργου, που δημοσιεύουμε εδώ, ότι «Ετονίσθη υπό του ιδίου εις πολύηχον μέλος χάριν του εκ σπουδαστών Βυζαντινού χορού της εν Βοστώνη Θεολογικής Σχολής «Τίμιος Σταυρός» υπό τον χοράρχην καθηγητήν κ. Σάββαν Ι. Σάββαν».

Δύο χρόνια μετά την σύνθεση της Ωδής (1977), ο αείμνηστος Ηλίας Μπογδανόπουλος συνέθεσε ένα Ορατόριο για τον Απόστολο Παύλο, το οποίο και αφιέρωσε στον Αμερικής Ιάκωβο.  

Δημοσιεύουμε εδώ τόσο την σχετική αφιέρωση, όσο και την ευχαριστήρια επιστολή του Ιακώβου, ο οποίος γράφει στον Ηλία Μπογδανόπουλο ότι πολύ θα ήθελε να ακούσει το έργο αυτό και θα συμβουλευθεί τον τότε καθηγητή Βυζαντινής Μουσικής στην Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού στην Βοστώνη κ. Σάββα, για την παρουσίαση του Ορατορίου. 
Παραθέτουμε στη συνέχεια αποσπάσματα από την ΩΔΗ - ΟΡΑΤΟΡΙΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΡΥΦΑΙΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟΝ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ ΠΑΥΛΟΝ - Ακροστιχίς: «ΠΑΥΛΟΣ ΜΥΣΤΗΣ ΤΩΝ ΑΝΩ ΕΘΝΩΝ ΤΕ ΚΗΡΥΞ» (Ύμνοι 30) και από την σύνθεση ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣ Ακροστιχίς: «ΔΩΔΕΚΑΔΑ ΑΝΥΜΝΩ» (μετά τριών εφυμνίων -Ύμνοι 15). 

Ευχαριστώ θερμώς την κόρη του αειμνήστου Ηλία Μπογδανόπουλου,  κ. Χρύσα Μπογδανοπούλου, για την παραχώρηση του σπάνιου αυτού υλικού.

ΑΠΟ ΤΟ ΟΡΑΤΟΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΠΑΥΛΟ

Υψηλόφρονι διδαχή

Δαψιλώς τα έθνη κατεφώτισας,

Παύλε, Κορυφαίε, Απόστολε.

Πάσαν την υπ’ ουρανόν,

Εν πυρσώ της αληθείας διαδραμών,

Αγνωσίας μεν σκότη κατηύγασας,

Αθεϊας δε λειτουργούς και θεράποντας,

ως φρύγανα καλάμης εμπιπρών,

Εις το διηνεκές ηφάνισας.

Ωδεύσας πορείαν εκτενή και επίπονον,

Εν καύματι και ψύχει τυραννούμενος,

Ανδροφόνων θήραμα γέγονας,

Εν κινδύνοις ληστών περιπίπτων.

Ως πρόβατον γαρ σε γενναίε,

Εν μέσω λύκων απέσταλκεν,

Ο υπό σου κηρυττόμενος.

Αλλά κακοπαθείας πάσης περιγενόμενος,

Δόξης ουρανοβάμονος, Παύλε, απήλαυσας.

Κηρύκων διδάσκαλος, διδασκάλων κρηπίς,

Καθηγητής φιλοσόφων,

Ρητόρων πρύτανης,

Εθνών Απόστολος, Αποστόλων κορωνίς,

Εκκλησιών ο πατήρ, οδηγός προσηλύτων,

Γλώσσα θεοκίνητος, οικουμένης πυρσός,

Ορθοδοξίας κιβωτού το στερρόν πηδάλιον

Και πάσης αρετής αγλαόν θησαύρισμα,

Παύλος ο Ταρσεύς,

Αληθώς επεγνώσθη τοις πέρασι. 

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥΣ

Δεύτε γηθοσύνως άσωμεν,

Χριστοφόροι λαοί,

Μέλος εναρμόνιον

Τω Προδρόμου τη τρίβω στοιχήσαντι,

Και τον αμνόν θεασαμένω,

Δι’ Ον  πατρός τε και δικτύων εχωρίσθη

Και τούτω συγγενόμενος,

Των Δώδεκα

Πρώτος τη κλήσει αναδέδεικται,

Εις δόξαν Θεού Πατρός, Αμήν. 

Ωφθη τω Πατριάρχη εν Βαιθήλ,

Ο δι’ Ου τα πάντα γέγονεν,

Υιός Μονογενής Πατρός Ανάρχου,

Και εις Δώδεκα φυλάς λαόν Ισραηλίτην εμέρισε.

Ούτως δε πάλιν

Εν ισαρίθμοις καθέζεσθαι θρόνοις,

Την Μεγάλην Ημέραν

Κρίναι πάντα τα έθνη,

Τοις Δώδεκα Αυτού Μαθηταίς

Επηγγείλατο,

Ων Ανδρέας Πρωτόκλητος,

Εις δόξαν Θεού Πατρός. Αμήν.

ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΔΟΥΚΙΣΣΗΣ ΤΗΣ ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ (1992)

Δημοσιεύουμε σήμερα ένα εκτενές απόσπασμα από συναυλία μαθητών του αείμνηστου πρωτοψάλτου και μουσικοδιδασκάλου Λυκούργου Αγγελόπουλου στον Πύργο Δουκίσσσης Πλακεντίας στην Πεντέλη, στις 24 Ιουνίου 1992.
Την εκδήλωση διοργάνωσε ο "Ελληνικός Μουσικός Κύκλος", του οποίου την ευθύνη είχε ο σπουδαίος μουσικολόγος Γιάννης Γ. Παπαϊωάννου, ο οποίος και προλογίζει την βραδιά. Συμμετείχαν μαθητές του Λυκούργου Αγγελόπουλου από το Ωδεία στα οποία δίδασκε εκείνη την εποχή, "Νάκας" και "Σκαλκώτας".
Τα μέλη που ακούγονται στην ηχογράφηση και παρουσιάζουμε εδώ είναι τα ακόλουθα.
- «Βασιλεύ ουράνιε...», Δοξαστικό Αίνων Πεντηκοστής, ήχος πλ. β’, μέλος Πέτρου Πελοποννησίου.
- «Μη της φθοράς...», Θ’ ωδή Πεντηκοστής, ήχος βαρύς, μέλος Πέτρου Πελοποννησίου. Ψάλλει ο Παναγιώτης Ανδριόπουλος.
- «Θεαρχίω νεύματι...», Δοξαστικόν Εσπερινού Κοιμήσεως Θεοτόκου, οκτάηχο, μέλος Πέτρου Πελοποννησίου (απόσπασμα).
- «Και ευλογημένος...», από το οκτάηχο «Θεοτόκε Παρθένε...» του Πέτρου Μπερεκέτου, ήχος πλ.α’.
- «Ευλόγει η ψυχή μου τον Κύριον...», Α’ στάση Τυπικών, ήχος πλ.δ’, κατά την αγιορειτική προφορική παράδοση (καταγραφή Λυκούργος Αγγελόπουλος).
- «Εξομολογείσθε...» πολυέλεος σε διάφορους ήχους, κατά την αγιορειτική προφορική παράδοση.
- Κράτημα τεριρέμ, Ιωάννου Πρωτοψάλτου, ήχος α’.

Αρχείο Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου.

Δημοσιεύουμε εδώ και ολόκληρο το πρόγραμμα της συναυλίας, όπως το είχε γράψει ο Λυκούργος Αγγελόπουλος, καθώς και τα ονόματα των συντελεστών από το γενικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων "Κρυστάλλεια '92". 

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΝΟΥ ΠΟΙΗΤΗ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΒΒΟΥΡΑ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Ο Πατρινός ποιητής Δημήτρης Κάββουρας, που έφυγε από κοντά μας τον περασμένο Δεκέμβριο (2019), ήταν πραγματικά ταγμένος στην ποίηση και στην τέχνη της γραφής για παραπάνω από 60 χρόνια.

Με αφορμή την εορτή των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (29 Ιουνίου), στέκομαι στην ιδιαίτερη αγάπη του στον Απόστολο Παύλο, τον Απόστολο στον οποίο οφείλεται η μεγάλη διάδοση του Χριστιανισμού και στην Ελλάδα.

Τα «Τοπία μνήμης Ελληνικά» (εκδ. περί τεχνών, 2007), είναι μία από τις ύστερες συλλογές του Δ. Κάββουρα, αν σκεφθεί κανείς ότι η πρώτη του ποιητική συλλογή («Οιωνοί») εκδόθηκε στα 1959.

Τα «Τοπία μνήμης Ελληνικά» έτσι καθώς διατρέχουν την ελληνική ιστορία (Αρχαιότητα, Βυζάντιο, Τουρκοκρατία, Έπος του ‘40), μας την παρουσιάζουν σαν ένα ποτάμι που κυλάει ασταμάτητα χιλιάδες χρόνια τώρα και εκβάλει στις ψυχές των Οικουμενικών Ελλήνων.

Ο Δημήτρης Κάββουρας, «ωραίος ως Έλλην», μας παίρνει απ’ το χέρι και μας οδηγεί στην απ’ αιώνων γνωστή διεύθυνση: Ελλάδα!

Έχει χωρίσει το ποίημά του – ποταμό σε τέσσερις παραπόταμους (αντίστοιχες ιστορικές περίοδοι), με προλεγόμενα και επιλεγόμενα για όχθες.

Στα  «Ιστορούμενα Β΄» ο Χριστιανισμός ανατέλλει! Και ο Απόστολος Παύλος κηρύττει πάση τη κτίσει. Ο Δ. Κάββουρας είναι εραστής του Αποστόλου των Εθνών. Συνήθως οι διανοούμενοι και οι άνθρωποι της τέχνης αντιπαθούν τον Απόστολο των Εθνών και στέκονται κριτικά απέναντί του. Για τον Κάββουρα, όπως και για την ιστορία προσθέτω, ο Παύλος είναι μέγας! Μου έλεγε πάντα με ενθουσιασμό πόσο θαύμαζε τον Απόστολο Παύλο και σε συζητήσεις μας ανέφερε πολλά χωρία από τις επιστολές του, τις οποίες διάβαζε και ξαναδιάβαζε.

Έτσι του αφιερώνει μια και πλέον σελίδα του βιβλίου του, τονίζοντας, φυσικά, και την εν Αρείω Πάγω περίφημη δημηγορία του Αποστόλου.

Το σχετικό ποιητικό «Παύλειο» κείμενο του Δ. Κάββουρα, αναφέρεται αρχικά στην μεταστροφή του Παύλου από διώκτη σε Απόστολο του Χριστού, σε «σκεύος εκλογής», έχοντας υπ’ όψιν την σχετική διήγηση του βιβλίου των «Πράξεων των Αποστόλων» (9:1-19). Ο ποιητής μεταπλάθει τους σχετικούς στίχους: «...ἐν δὲ τῷ πορεύεσθαι ἐγένετο αὐτὸν ἐγγίζειν τῇ Δαμασκῷ, καὶ ἐξαίφνης περιήστραψεν αὐτὸν φῶς ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ... καὶ ἦν ἡμέρας τρεῖς μὴ βλέπων, καὶ οὐκ ἔφαγεν οὐδὲ ἔπιεν...».

Στη συνέχεια ο ποιητικός κάλαμος διαζωγραφεί την δημηγορία του Παύλου στον βράχο της Ακρόπολης των Αθηνών, έχοντας και πάλι για οδηγό τις «Πράξεις των Αποστόλων» (17:16-34).

Στο ποίημά του ο Δ. Κάββουρας αποδίδει ποιητικά το ακόλουθο απόσπασμα: «Ἄνδρες Ἀθηναῖοι, κατὰ πάντα ὡς δεισιδαιμονεστέρους ὑμᾶς θεωρῶ... Ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν, ὡς καί τινες τῶν καθ' ὑμᾶς ποιητῶν εἰρήκασιν· τοῦ γὰρ καὶ γένος ἐσμέν».

Η αναφορά του Δ. Κάββουρα στον Παύλο επισφραγίζεται με την ειρηνική, πάντα, «εισβολή» του στην αμαρτωλή, για εκείνη την εποχή, Κόρινθο. Μάλιστα ο ποιητής χρησιμοποιεί την παροιμιώδη φράση του Στράβωνος «οὐ παντὸς ἀνδρὸς ἐς Κόρινθόν ἐσθ' ὁ πλοῦς» (Γεωγραφικά 8.6.20), που αναφερόταν στο γεγονός ότι η ζωή εκεί ήταν πολύ ακριβή και η διαμονή σ΄ αυτήν ήταν προσιτή μόνο σε πολύ πλούσιους. Αυτή η πόλη έμελλε να συνδεθεί με τον περίφημο «Ύμνο της Αγάπης» που περιλαμβάνεται στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του Παύλου και ο Δ. Κάββουρας τον υπαινίσσεται σαφώς όταν γράφει:

«μπήκε στην πόλη των εταιρών και των εμπόρων
ειρηνικά, χωρίς κύμβαλα αλαλάζοντα
και ήχους χαλκού»

παραπέμποντας, έτσι, στον γνωστό στίχο του Παύλου: «Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον».

\

Παραθέτουμε το ποίημα – ύμνο του Δημήτρη Κάββουρα για τον Απόστολο Παύλο («Τοπία μνήμης Ελληνικά», σ. 40-41).

Κι αυτός που σημάδι του είχε
του διώκτη τη βούλλα
στα μισά του δρόμου σκόνταψε
τυφλωμένος από ένα φως ξαφνικό.
Κι όταν, τριήμερος και νήστις, ανέβλεψε
πήρε τον άλλο δρόμο – αυτόν
που από τότε μέσα του είχε χαραχθεί.
Κι η δημοσιά κι η στενωπός δρόμοι σκολιοί
και δύσβατοι
Παρ’ όλο το φως και τον πού προπορευόταν
άγγελο – οδηγό. Κι η μέρα αρένα κι η νύχτα
δεσμωτήριο.

Κι όταν ο δεισιδαίμων λαός τον πρωτάκουσε
στο Βράχο
την ίδια γλώσσα να μιλεί
κατάλαβε αλλοιώς τον ποιητών τα λόγια
μ’ εκείνο το «ειρήκασι» που είπε.
Καθένας μετά απ’ αυτό
άρχισε να ψάχνει μέσα του
το πώς ζει, το πώς κινείται, το πώς υπάρχει
και το πώς «εν αυτώ».

Κι όταν τον Άγνωστο γνώρισε
έβαλε πλώρη για κει
που «ού παντός εσθ’ ο πλους».
Και χωρίς του οδοιπόρου τη σκευή
- όντας ο ίδιος σκεύος εκλογής –
μπήκε στην πόλη των εταιρών και των εμπόρων
ειρηνικά, χωρίς κύμβαλα αλαλάζοντα
και ήχους χαλκού.

Η ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ ΣΤΗΝ ΨΕΥΤΡΑ ΤΟΥ JEAN COCTΕΑU

JEAN COCTΕΑU
Η ψεύτρα

Θα ήθελα να λέω πάντα αλήθεια. Αγαπώ την αλήθεια. Μα εκείνη, δε μ' αγαπά. Αυτή είναι η καθαρή, η αληθινή αλήθεια: η αλήθεια δε μ' αγαπά. Μόλις την ξεστομίσω, αλλάζει μορφή, και γυρίζει εναντίον μου. Μοιάζω να λέω ψέματα, κι όλοι με στραβοκοιτάνε. Κι ωστόσο, είμαι απλή και δε μ' αρέσει το ψέμα. Σας τ' ορκίζομαι! Το ψέμα σέρνει πάντα πίσω του φοβερές σκοτούρες, και πιάνεσαι στην παγίδα του και παραπατάς και πέφτεις, κι όλοι γελάνε και σε κοροϊδεύουν... Οταν με ρωτάνε κάτι, θέλω ν’ απαντήσω αυτό που σκέφτομαι. Θέλω ν' απαντήσω την αλήθεια. Η αλήθεια με «γαργαλάει»... Oμως - δεν ξέρω τι γίνεται, τότε: με πιάνει αγωνία, πανικός, φόβος μη φανώ γελοία - και λέω ψέματα. Λέω ψέματα.
Απόσπασμα από το ομότιτλο έργο, μτφρ.: Μάριος Πλωρίτης, στο "Ανθολόγιο Θεατρικών Μονολόγων", Θαλασσί εκδόσεις 2010

Η Έλλη Λαμπέτη παρουσίασε το 1978 τα μονόπρακτα του Κοκτώ. 

"Η ψεύτρα",  "Η ανθρώπινη φωνή", "Την έχασα", μαζί με τα μονόπρακτα: "Η Εβραία" του Μπρεχτ, "Η πιο δυνατή" του Στρίνμπεργκ, "Μια ψυχούλα" του Τσέχωφ. 

Τη μετάφραση έκανε ο Μάριος Πλωρίτης, τη σκηνοθεσία ο Σωτήρης Μπασιάκος, τα σκηνικά και τα κοστούμια ο Πάνος Παπαδόπουλος.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΨΑΛΛΕΙ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ (1984)

Στον θεσμό «Πρωτοκλήτεια», που πραγματοποιούνται από το 1974 στην Πάτρα προς τιμήν του πολιούχου Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου, τον Νοέμβριο του 1984 έδωσε μια ξεχωριστή συναυλία η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία υπό τη διεύθυνση του ιδρυτή και χοράρχη της, αείμνηστου Λυκούργου Αγγελόπουλου. 

Η συναυλία αυτή πραγματοποιήθηκε στο γνωστό Δημοτικό Θέατρο «Απόλλων» της Πάτρας και περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, συνθέσεις του μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου Βαλληνδρά. 

Συγκεκριμένα η ΕΛΒΥΧ ερμήνευσε τα ακόλουθα: 

- Ανοιξαντάρια οκτάηχα, σε μέλος του Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου. 

- «Ευφραίνου εν Κυρίω πόλις των Πατρέων...», ιδιόμελον της Λιτής, ήχος α’, από την Ακολουθία Επανακομιδής της Τιμίας Κάρας του Αποστόλου Ανδρέου (ποίημα Μητροπ. Πατρών Νικοδήμου). 

- «Σήμερον φαιδρύνεται...», Δοξαστικόν Εσπερινού Τιμίας Κάρας, ήχος πλ. β’, μέλος και ποίηση Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου. 

- «Τον Κύριον υμνείτε...», οκτάηχος ύμνος Μ. Σαββάτου, σε μέλος του Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου. 

Η συναυλία έκλεισε με το Πολυχρόνιο του Πατρών Νικοδήμου σε ήχο βαρύ διατονικό και μέλος του αειμνήστου Μουσικοδιδασκάλου Κωνσταντίνου Ι. Πανά. 

Παραθέτουμε εδώ από το αρχείο μας αυτή την ιστορική, πλέον, ηχογράφηση, η οποία αποτελεί και την πρώτη χορωδιακή απόδοση συνθέσεων του Πατρών Νικοδήμου.

"ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ" ΤΗΣ ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ - ΚΥΠΡΙΟΥ

«Εδώ και τώρα αλλαγή», κραύγαζε ο Ανδρέας Παπανδρέου στα 1981, σαν ήμασταν έφηβοι.

«Εδώ και τώρα» άδει μετά πάθους ο Αντώνης Ρέμος.

Όμως εμείς το μόνο «Εδώ και τώρα» που αναγνωρίζουμε είναι το νέο βιβλίο της Σπυριδούλας Αθανασοπούλου – Κυπρίου, από τις εκδόσεις «Αρμός» που κυκλοφόρησε στις αρχές της χρονιάς.

Τα κείμενα του βιβλίου, που αποτελούν μία συναγωγή διαφόρων παρεμβάσεων της συγγραφέως (εισηγήσεις, βιβλιοπαρουσιάσεις κ.α.) αξιοποιούν την τέχνη, τη φιλοσοφική και ψυχαναλυτική σκέψη, τις κριτικές και λογοτεχνικές θεωρίες στη διαπραγμάτευση θεολογικών εννοιών και στην κατανόηση της θρησκευτικής πίστης. Σε χριστιανική προοπτική αλλά χωρίς απολογητική – ευτυχώς! - διάθεση, όλα τα κείμενα αναδεικνύουν κρίσιμα ερωτήματα.
Θα μπορούσε, άραγε, ο Ορθόδοξος θεολογικός λόγος να συμβάλει στη συζήτηση σχετικά με ζητήματα φύλου, σεξουαλικότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης; Ποια είναι η σημασία του χρόνου στην προσωπική αλλαγή και μετάνοια και ποια η προσωπική ευθύνη για τις επιλογές που κάθε στιγμή κάνουμε; Τι σημαίνει να είναι κανείς ευσεβής άντρας; Πώς διαπλέκεται ο ανδρισμός με τη θρησκευτική πίστη σε κάθε εποχή;
Μόνη δέσμευση των κειμένων αποτελεί η προσδοκία ενός τόπου του απροσδόκητου. Ενός τόπου αναστάσεως και καταλλαγής.

Η Σπυριδούλα Αθανασοπούλου – Κυπρίου είναι μια μαχόμενη θεολόγος και μάλιστα στον τομέα των διαφυλικών σχέσεων και στη θέση της γυναίκας μέσα στην Εκκλησία.

Το «φεμινιστικό» βλέμμα της είναι πολύ ενδιαφέρον, όχι τόσο για την «διεκδίκηση» της γυναικείας παρουσίας στον χώρο της θρησκείας, αλλά για το πώς μια γυναίκα βλέπει και ...ανακρίνει την ανδρική παρουσία. Γι’ αυτό και συμβάλλει στην ανδρική αυτοσυνειδησία.

Το βιβλίο είναι μια θεολογική επιτομή του σήμερα πάνω στα σημαντικά ζητήματα της σεξουαλικότητας, της δικαιοσύνης, της ηθικής, της τέχνης.

Έχει σημασία ότι το βιβλίο ανοίγει με ένα κείμενο για τη ζωγραφική (κοιτάζοντας τις γυμνές γυναίκες του Γιώργου Ρόρρη: Προς μια ορθόδοξη χριστιανική θεωρία του βλέμματος) και κλείνει με ένα θαυμάσιο κείμενο για τον κινηματογράφο (η "ερμηνευτική της δικαιοσύνης" στο έργο Dogville του Lars von Trier: Όταν η αντεκδίκηση ως έκφραση δικαιοσύνης διαιωνίζει το πατριαρχικό σύστημα).

Το κείμενο με τίτλο «Ο θεολόγος εκπαιδευτικός: συνδιαμορφωτής θεολογικού λόγου ή εργαλείο εκκλησιαστικής απολογητικής;» βάζει τα πράγματα στη θέση τους όσον αφορά στη θέση του θεολόγου στο σχολείο. Το ζητούμενο είναι «συνδιαμορφωτής» βέβαια, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σήμερα ο θεολόγος της τάξης «απολογείται» στους μαθητές ...μοιραία, για την Εκκλησία που εκείνοι εισπράττουν από την καθημερινότητα και που η εικόνα της δεν είναι και η ελκυστικότερη...

Η διαδικτυακή παρουσίαση του νέου βιβλίου της Σπυριδούλας Αθανασοπούλου-Κυπρίου «Εδώ και Τώρα» θα πραγματοποιηθεί μέσω fb  την Τρίτη 30 Ιουνίου 2020 και ώρα 20:00

Για το βιβλίο θα μιλήσουν:
- Ιωσήφ Βιβιλάκης, Καθηγητής Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Ε.Κ.Π.Α.
- Ελένη Κασσελούρη-Χατζηβασιλειάδη, Δρ. Θεολογίας, Επιστημονικό Προσωπικό ΕΚΔΔΑ και Ε.Α.Π.
- Πέτρος Βασιλειάδης, Ομότιμος Καθηγητής ΑΠΘ
και η συγγραφέας του βιβλίου
Σπυριδούλα Αθανασοπούλου-Κυπρίου, Δρ Φιλοσοφίας Θρησκείας, Καθηγήτρια στη Σχολή Μωραΐτη & Διδάσκουσα στο Ε.Α.Π.

Π.Α.Α.

ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2020 ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΡΑΖΙΩΤΗ

ΟΙ ΦΩΤΙΕΣ ΤΟΥ ΑΗ ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΥ ΚΛΗΔΟΝΑ

Ταινία "Μανταλένα" - Από την σκηνή με τις φωτιές του Αη Γιάννη (φωτ. Ταινιοθήκη της Ελλάδος)

Του φιλολόγου - θεολόγου Γιάννη Γιγουρτσή

Δυό τραγούδια για την φωτιά 

Του Άη Γιάννη του Κλήδονα στις 24 Ιουνίου και εμείς, παιδιά τότε, ανάβαμε φωτιές στις γειτονιές που μεγαλώναμε αμέριμνοι. Γεμάτος αλάνες και πεύκα τότε ο Μασταμπάς, η όμορφη συνοικία που μεγάλωσα στο Ηράκλειο. Σε κάποια αλάνα μαζευόμασταν τα γειτονόπουλα, η παρέα, μα έρχονταν και κάποιοι από άλλες γειτονιές, παιδιά και παλικάρια. Πηδούσαμε από πάνω από τις φωτιές, και ας φοβόμασταν λίγο οι πιο μικροί στην αρχή που οι φλόγες ήταν ακόμα υψηλές. Καίγαμε και το στεφάνι που, αφού το σάξαμε με μαντηλήδες την Πρωτομαγιά και το κρεμάσαμε στην πόρτα του σπιτιού μας, περιμέναμε από την πρώτη μέρα την ώρα που θα ξεραθεί για να μπορέσουμε να το κάψουμε του Αη Γιαννιού. 

Τσουρουφλιζόμασταν και εμείς καμιά φορά στη φωτιά, βρώμιζαν τα ρούχα και μουτζουρώνονταν τα πρόσωπά μας από τον καπνό, μα γελούσαμε και χαιρόμασταν. Και ήταν ο παππούς εκεί, με τις ιστορίες του για τις μεγάλες φωτιές που άναβε στα μικράτα του εκεί στην Σμύρνη, κοτζαμάν φωτιές, με φλόγες θεόρατες που μόνο τα παλικάρια οι Βουρλιώτες, όπως εκείνος δηλαδή ήθελε να πει - αλλά δεν το 'λεγε έτσι φτηνά-, μπορούσαν να τις περάσουν. Τον θαύμαζα και τον καμάρωνα και σκεφτόμουν το παππού θεόρατο, νέο και όμορφο παλικάρι να πηδά τις φωτιές τ’ Αη Γιάννη, αυτός και οι φίλοι του. 

Μέχρι που ήρθε η άλλη η μεγάλη φωτιά να μην αφήσει τίποτε πίσω της. Μα για αυτή δεν ήθελε να μιλά ο παππούς. Μόνο τις μικρές και τις όμορφες φωτιές ήθελε να θυμάται. Την άλλη που τον έριξε «στ’ αγριεμένο κύμα, στ’ άδικο και στο κρίμα» δεν ήθελε να την συλλογιέται. Ο παππούς, περήφανος και αγωνιστής σ’ όλη του τη ζωή, ήθελε (έπρεπε) να κοιτάει μπροστά. 

Όταν κάποια στιγμή, πάντως, άκουσα το τραγούδι το συνέδεσα αμέσως με τον παππού και με τις ιστορίες του και ακόμα αυτόν θυμάμαι, όταν το ακούω. Μουσική υπόκρουση βέβαια στις φωτιές του Αη Γιάννη, μισό ιστορία, μισό παραμύθι, και εμένα, αδιόρατα, χωρίς να ξέρω το γιατί, να μου αφήνει μια γεύση γλυκόπικρη και να μου σφίγγει το στομάχι. Η νοσταλγία για κάτι που δεν έζησα, μα το 'βλεπα ζωντανά στα μάτια του παππού. 

«Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές του Αη Γιάννη. Αχ πόσα ξέρεις και μου λες που `χουν πεθάνει». 

Για το παιδί του τότε, πάντως, ήταν το βράδυ του Άη Γιάννη του Κλήδονα η απόδειξη πως πια το καλοκαίρι έμπαινε για τα καλά, τα μπάνια και οι διακοπές δεν θα είχαν τελειωμό. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το καλοκαιρινό σούρουπο στον Μασταμπά, εκείνες τις μέρες, τότε που έβλεπες ακόμα τον Στρούμπουλα και την παραλία Λίντο (Αμμουδάρα την είπαν μετά), που παρακολουθούσες άνετα από το σπίτι σου τον ήλιο να γέρνει πίσω από την Ψηλορείτη, στα ρεθυμνιώτικα, την ώρα που ο αέρας γύριζε στεργιανός για να γλυκάνει την νύχτα που ερχόταν. 

Μετά σαν πέρασαν τα χρόνια δεν πηδούσαμε πια τις φωτιές, ατόνησε το έθιμο, στην πόλη σχεδόν σταμάτησε, και γιατί εμείς μεγαλώσαμε μα και γιατί οι αλάνες γινήκανε πολυκατοικίες και πού να ανάψεις πια φωτιες τ' Αη Γιαννιού . Σοβαρέψαμε όλοι μας, στεγνώσαμε. 

Περνούσε ο καιρός, κι άρχισα να μαθαίνω την ζωή από τα βιβλία και να ξεχνώ τις ιστορίες του παππού . Διάβασα τότε πως αυτά όλα είναι λέει αναμνήσεις από τελετουργίες αρχαίες για το θερινό ηλιοστάσιο, τον θρίαμβο της ημέρας και του καλοκαιριού, και πως διασώζουν στοιχεία πυρολατρείας και λατρείας του ήλιου. Μα οι χριστιανοί αργότερα, μεθοδικά κινούμενοι, όπως πάντα, συνέδεσαν το έθιμο για το αρχαίο έθιμο για το θερινό ηλιοστάσιο με τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και την γέννησή του, έξι ακριβώς μήνες πριν από τον Χριστό. Ο Πρόδρομος, ο ήλιος που θα φωτίσει τον δρόμο ο οποίος θα οδηγήσει στον Σωτήρα. Με τον ίδιο τον Ιησού συνδέθηκε το χειμερινό ηλιοστάσιο με το τρομακτικό σκότος, την είσοδο στον χειμώνα μα και την ελπίδα της μέρας που σιγά σιγά αρχίζει να μεγαλώνει, αναφορά που παραπέμπει με τη σειρά της στην προσμονή του ανθρώπου για απελευθέρωση από το σκότος, από τον φόβο του θανάτου. Είχα χρόνια να δω να πηδάνε φωτιές, το είχα ξεχάσει σχεδόν πώς γίνεται, μέχρι που η σούστα που ανέβηκα στην ζωή μου, με έφερε τοίχο τοίχο, χωρίς σχεδόν να το καταλάβω, στα ίδια χώματα που κι ο παππούς παλικάρι άναβε κάποτε τις δικές του φωτιές. Και εκεί, γύρω στο τέλος Μαρτίου, στο Νεβρούζ των Κούρδων και των Αλεβιτών, στις γιορτές για τον ερχομό της Άνοιξης, είδα τους δρόμους να γεμίζουν πάλι με άλλα παλικάρια που πηδούσαν κι αυτά πάνω από τις μεγάλες φωτιές της γιορτής. Μα και στις 21 Ιουνίου, για το θερινό ηλιοστάσιο, πάλι παρόμοια έθιμα έχουν στην Ανατολία. 

Πάντα ο ήλιος, ζωοδότης και φοβερός, στοιχειό μεγάλο, θεός που πρέπει να τον λατρέψεις και να τον εξευμενίσεις, να τον έχεις μαζί σου. 

Δεν ξέρω αν τα χρόνια αυτά που μεσολάβησαν μπόρεσα να πετύχω κάτι, μα σαν αναθυμούμαι, κάθε φορά που βλέπω της φωτιές και πιάνω το νήμα από την αρχή, σκέφτομαι τον παππού, εικόνα αδρή και ασπρόμαυρη και συλλογιέμαι, πως αν με βλέπει, θα πρέπει να χαίρεται να βλέπει τον εγγονό του να ανάβει και να προσπαθεί να πηδήξει τις δικές του φωτιές, μικρές και μεγαλύτερες, εκεί που κάποτε ήταν ο δικός του τόπος. 

Το τραγούδι, πάντως, εξακολουθεί να φέρνει το ίδιο σφίξιμο στο στομάχι και μια αναπόφευκτη νοσταλγία, μόνο που τώρα ξέρω γιατί τη νιώθω, καθώς αναμνήσεις παλιές και νέες σμίγουν σε μια σύνθεση οικεία. Βλέποντας τις φωτιές από την απέναντι πλευρά πια, νιώθω τον κύκλο να κλείνει, σκέψεις και συναισθήματα να παίρνουν τη θέση τους... 

Να το ακούσετε και εσείς το τραγούδι. Όπως το ακούγαμε τότε, με τη νεανική φωνή του σπουδαίου ερμηνευτή του και χωρίς την απλοϊκή οπτικοποίηση των βιντεοκλίπ. Τίποτα, πέρα ίσως από το εξώφυλλο του δίσκου, γιατί η ψυχή ξέρει πως να αποτυπώσει τις πραγματικές εικόνες στη μνήμη, συλλογική και ατομική, και πώς να τις κρατήσει φυλαχτό και πολύτιμη παρακαταθήκη. 

Ιντερμέδιο: Στον ναό βρέθηκα τυχαία, είχα ξεχάσει τι μέρα ήταν. Είχα πάει για άλλη δουλειά στα πατριαρχεία, μα ήμουν εκεί όταν χτύπησε η καμπάνα για τον εσπερινό. Οι κληρικοί της αυλής, όσοι είχαν υπηρεσία στον ναό, πέρασαν από μπροστά μου, με χαιρέτησαν ευγενικά αλλά βιαστικά και μπήκαν μέσα για να ξεκινήσουν. Ο Πρωτοσύγκελλος πήρε τη θέση του πρωτοψάλτη, και οι περισσότεροι μαζί του στο χορό. Δέκα, το πολύ, άτομα ακόμα. Οι μισοί κλητήρες. Μπήκα και εγώ να ανάψω κερί και να φύγω. Πήγα να προσκυνήσω. Κοντοστάθηκα σαν είδα την εόρτιο εικόνα. Μια πλούσια εικονογραφικά, μέτρια καλλιτεχνικά και σπάνια θεματικά απεικόνιση της γέννησης του Ιωάννη. Γράφει πάντως πάνω για να μην μπερδευτεί κανείς «Το γενέθλιον του Προδρόμου». Η Ελισάβετ, ο Ζαχαρίας, η μαμμή, μια υπηρέτρια και ο μικρός Πρόδρομος που μόλις γεννήθηκε. Ξαφνικά έπαψα να βιάζομαι τόσο. Δεν μου έκανε καρδιά να φύγω. Χαμογέλασα. Έμεινα να απολαύσω την σύντομη και απέριττη μα πανέμορφη μέσα στην λιτότητά της ακολουθία. 

Έφυγα πλήρης. Στα αυτιά μου ηχούσε σήμερα ένα άλλο τραγούδι, το απολυτίκιο της ημέρας. «Προφήτα και Πρόδρομε, της παρουσίας Χριστού, αξίως ευφημήσαι σε, ουκ ευπορούμεν ημείς, οι πόθω τιμώντες σε, …». Παππού μου, σήμερα, το ξέρω, ήμασταν μαζί.

Υστερόγραφο: Όσο το σκέφτομαι καλύτερα, θαρρώ πως οι φωτιές του Αη Γιάννη, οι αφηγήσεις του παππού και ο λυγμός του τραγουδιού ήταν μια από τις κρυφές, τις μυστικές και υποσυνείδητες αιτίες που με έφεραν να ζήσω σε αυτό τον ευλογημένο τόπο. 

Και του χρόνου λέω να ανάψω και εγώ μια φωτιά αυτή την μέρα, για τον ήλιο που και πάλι θα θριαμβεύσει πάνω στο σκοτάδι, για το Αη Γιάννη και τον Κλήδονα, μα πάνω απ’ όλα για σένα, παππού.

ΑΓΡΥΠΝΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΣΤΗΝ Ι. ΜΟΝΗ ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟΥ (24-6-1995 / ΗΧΗΤΙΚΟ)

Αποσπάσματα από ζωντανή ηχογράφηση Αγρυπνίας επί τη εορτή του Γενεσίου του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και Βαπτιστού, στην Ι. Μονή Παναγίας Γηροκομητίσσης Πατρών (23 προς 24 Ιουνίου 1995). 

Προεξάρχει ο Ηγούμενος της Μονής, Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης Συμεών Χατζής. 

Ψάλλουν: ο Παναγιώτης Ανδριόπουλος, ο Χαράλαμπος Παπαδόπουλος, ο Γιάννης Σωτηρόπουλος και άλλοι νέοι των Πατρών. 

Ανάμεσα στα μέλη της Αγρυπνίας ξεχωρίζει το Δοξαστικό του Μ. Εσπερινού "Σήμερον του φωτός ο λύχνος...", σε ήχο πλ.β' και στο μέλος του Ιακώβου Πρωτοψάλτου. 

Ο ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ ΚΑΙ "ΤΟ ΑΛΟΓΑΚΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ"!

Το νέο "πόνημα' του μητροπολίτου [πρ.] Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβροσίου με τον τίτλο "ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ, ΕΝΑ ΔΑΙΜΟΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ", είναι πραγματικά cult! 

Γελάς με την ψυχή σου! Ευφορία και απόλαυσις ατελείωτη!

Όμως, ας μου επιτρέψει ο σεβασμιώτατος, πρέπει οπωσδήποτε να κάνει μια λίαν απαραίτητη προσθήκη στο "πόνημά" του, για το χθεσινό μεγάλο "θαύμα"!

Ο κ. Αμβρόσιος εκθειάζει στο βιβλίο του (σ. 21) την δράση κάποιου ...ύποπτου "θαυματοποιού" κληρικού Δημητρίου στους Αγίους Ισιδώρους στον Λυκαβηττό. 

Αυτός λοιπόν ο κληρικός, χθες (21-6-2020) δέχθηκε "το αλογάκι της Παναγίας" στο δισκοπότηρο, κατά την Θεία Λειτουργία που τέλεσε!

Παραθέτουμε το σχετικό, "αποκαλυπτικό" βίντεο, όπου ο εν λόγω κληρικός κάνει μια επίδειξη του "θαύματος". 

Ο σεβασμιώτατος [πρ.] Καλαβρύτων Αμβρόσιος πρέπει να προβεί αμέσως σε δεύτερη έκδοση διότι ένα τέτοιο "θαύμα" δεν μπορεί να μην συμπεριλαμβάνεται στο "πόνημά" του. Και να σπεύσει να προσκυνήσει τον κληρικό που δέχτηκε τέτοια "θεϊκή επίσκεψη"!
Π.Α.Α.

"ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΛΟΓΟΣ" ΣΤΟ 4ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΜΟΥΣΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΗ ΧΙΟ ΑΠΟ 26 ΙΟΥΛΙΟΥ - 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2020

Η Μουσική και ο Λόγος, αποκλειστικά δημιουργήματα του ανθρώπου, έχουν πολλά κοινά μεταξύ τους. Με τη χρήση του οργανωμένου ήχου μπορούν να γεννούν, να προσδιορίζουν και να επικοινωνούν τις πλέον αφηρημένες συλλήψεις του ανθρωπίνου πνεύματος. 

Από την αρχαιότητα ο Λόγος χρησιμοποιείται για να δώσει πνοή στη Μουσική, η Μουσική για να πλαισιώσει και να αποθεώσει το Λόγο. Οι ιδέες, το συναίσθημα, η αισθητική και η λογική γενεών και γενεών συλλογικά χτίζουν ζωντανά αρχιτεκτονήματα, τα οποία διαρκώς τροποποιούνται, μεταμορφώνονται, εξελίσσονται και με το έργο ιδιαίτερων προσωπικοτήτων εκτινάσσονται προς νέα ύψη και νέες κατευθύνσεις. 

Οι Έλληνες συνθέτες ανά τους αιώνες, χρήστες και κάτοχοι μίας εξαιρετικά ευέλικτης, εκφραστικής, παραστατικής, γόνιμης και μουσικής γλώσσας, ασφαλώς τη συνενώνουν άρρηκτα με τη μουσική τους: το ποίημα γίνεται βάση συμφωνικού έργου, ο στίχος γίνεται τραγούδι, ο ύμνος ψαλμωδία, ο θεατρικός λόγος χορικό. Και ακόμη πιο πέρα, όταν το κείμενο σπάει, και, έτσι λιτό και αποστασιοποιημένο, μπορεί με τη βοήθεια της μουσικής να χωρέσει περισσότερα νοήματα, περισσότερες εικόνες.

Το 4ο Φεστιβάλ Σύγχρονης Ελληνικής Μουσικής χαρίζει στο κοινό της Χίου ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα. Σχεδιάζει συναυλίες και εκδηλώσεις αφιερωμένες στο λόγιο τραγούδι, στο δημοφιλές τραγούδι, στη Βυζαντινή υμνογραφία, στο αρχαίο θέατρο, στον πειραματισμό. Αναθέτει σε νέους συνθέτες νέα έργα και εμπλουτίζει την ελληνική μουσική εργογραφία. Με σειρά διαλέξεων ενημερώνει το κοινό για τον εκάστοτε προβληματισμό. Με τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τα μαθήματα που διοργανώνει δίνει μοναδική ευκαιρία στους νέους μουσικούς των Ωδείων και του Μουσικού Σχολείου για πρόοδο.

Δείτε στη συνέχεια αναλυτικά το πρόγραμμα.

Συνεχής ενημέρωση στην ιστοσελίδα του Φεστιβάλ εδώ. 

4ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΜΟΥΣΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΗ ΧΙΟ 26 Ιουλίου - 1 Αυγούστου 2020 by Panagiotis Andriopoulos on Scribd

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΟΝΙ ΚΟΥΙΝ ΧΟΡΕΥΟΥΝ ΣΥΡΤΑΚΙ ΣΤΟ ΜΟΝΑΧΟ (ΒΙΝΤΕΟ)

Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής σήμερα κι εμείς θυμόμαστε την ιστορική συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη στην πλατεία Koenigsplatz στο Μόναχο της Γερμανίας, στις 29 Ιουλίου 1995. Ημέρα των γενεθλίων του Μ. Θεοδωράκη, ο οποίος γιορτάζει φέτος τα 95χρονα του. 

Τότε o κορυφαίος Μίκης Θεοδωράκης συνάντησε επί σκηνής τον Άντονι Κουίν, τον θρυλικό «Ζορμπά» του κινηματογράφου, σε μια συναυλία που έμεινε στην ιστορία! 

Ο Άντονι Κουίν χόρεψε αρχικά με τον τσελίστα Στέλιο Ταχιάτη, μέλος της Ορχήστρας, και στη συνέχεια παρέσυρε στο συρτάκι και τον ίδιο τον Μ. Θεοδωράκη.  

Το βίντεο μιλάει από μόνο του! 

Η ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ "ΠΥΡΙΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ" ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΧΡΗΣΤΟΥ (ΒΙΝΤΕΟ)

Η διάλεξη του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου στην Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος "Λίλιαν Βουδούρη", στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (23-11-2015) για τις "Πύρινες Γλώσσες" του Γιάννη Χρήστου, το περίφημο Ορατόριο της Πεντηκοστής. 

Η εκδήλωση κλείνει με μια σημαντική αναφορά στον Γιάννη Χρήστου από τον συνθέτη και ακαδημαϊκό, αείμνηστο Θόδωρο Αντωνίου.

Αναρτούμε την διάλεξη αυτή - που αποτελεί μια προσέγγιση στο λιμπρέτο του συγκεκριμένου έργου -  με αφορμή τα 50 χρόνια από τον θάνατου μεγάλου συνθέτη (1970). 

Ο ομιλητής αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο κείμενο που μελοποίησε ο Γιάννης Χρήστου στο έργο του «Πύρινες γλώσσες», όπου χρησιμοποιεί αποσπάσματα από: Τα Ευαγγέλια του Λουκά και του Ιωάννη, τους Ψαλμούς του Δαβίδ, τις Προφητείες του Ησαΐα, τα Εγκώμια της Μ. Παρασκευής, την Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και την υμνολογία της Πεντηκοστής. 

Από την σχετική έρευνα προκύπτει η βαθειά γνώση του Γιάννη Χρήστου όχι μόνο της Βίβλου, αλλά και της λειτουργικής παράδοσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στο κείμενο που «έπλεξε» για να μελοποιήσει τίποτα δεν είναι τυχαίο. Όλα είναι προσεκτικά και στοχαστικά επιλεγμένα και τοποθετημένα, ώστε να έλθει μετά η μουσική και να ντύσει την «θεολογία» του συνθέτη. 

«Το μόνο που ξέρω είναι πως το έγραψα με ειλικρίνεια» ομολογούσε ο Γιάννης Χρήστου στη Γιολάντα Τερέντσιο, σε ραδιοφωνική συνέντευξη το 1964, λίγο μετά την παγκόσμια πρώτη εκτέλεση στην Οξφόρδη, στα πλαίσια του Αγγλικού Φεστιβάλ Μπαχ. «Είναι η στιγμή που δύσκολα μπορεί κανείς να περιγράψει με λόγια, γιατί δεν χωρούνε λόγια, είναι η ώρα που ο άνθρωπος φωτίζεται με μια δύναμη που δεν είναι δική του». 

Το σπουδαίο αυτό έργο του Γιάννη Χρήστου «Πύρινες Γλώσσες» μας αποκαλύπτεται ως αέναη Πεντηκοστή.

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ ΠΑΤΡΙΝΩΝ ΜΕΛΟΠΟΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟ ΑΡΧΟΝΤΑ ΝΟΤΑΡΙΟ ΤΗΣ Μ.τ.Χ.Ε. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΡΑΒΙΤΗ

Ο αείμνηστος Άρχων Νοτάριος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Παναγιώτης Καραβίτης ψάλλει ύμνους τονισμένους από τους Πατρινούς μελοποιούς Χρήστο Σπηλιόπουλο και Θεμιστοκλή Καραβίτη. 

Η ηχογράφηση πραγματοποιήθηκε στο στούντιο του Τάκη Σμυρίλιου, στην Πάτρα, στις 3 Ιανουαρίου 2004.

Γενική επιμέλεια - Αρχείο: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος. 

Ισοκράτες: Παναγιώτης Ανδριόπουλος, Δημήτρης Καραδήμας. 

Ειδικός συνεργάτης: Γιώργος Μαρόπουλος. 

Επεξεργασία: Γιώργος Αρβανίτης. 

Αποδίδονται οι ύμνοι: 

- "Θεοτόκε Παρθένε...", της Αρτοκλασίας, ήχος πλ. α', μέλος Χρήστου Σπηλιόπουλου. 

- "Αναστάσεως ημέρα..." Δοξαστικό Πάσχα, ήχος πλ. α' , μέλος Χρήστου Σπηλιόπουλου. 

- "Τον κήρυκα της πίστεως...", Δοξαστικό Αίνων Αγίου Ανδρέου, ήχος πλ. δ', μέλος Θεμιστοκλή Καραβίτη. 

- "Υπόδεξαι Βηθλεέμ...", Ιδιόμελον Προεόρτιον Χριστουγέννων, ήχος πλ. δ', μέλος Χρήστου Σπηλιόπουλου.

Ο αείμνηστος Παναγιώτης Καραβίτης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πάτρα. Μέλος πολύτεκνης και ψαλτικής οικογένειας. Ο πατέρας του ήταν ο αείμνηστος Θεμιστοκλής Καραβίτης, επί πολλές δεκαετίες αριστερός ψάλτης στον Ι. Ναό Παντανάσσης Πατρών. Ο Π. Καραβίτης έφυγε το 1953 για την Αμερική, όπου σπούδασε και στη συνέχεια σταδιοδρόμησε ως πανεπιστημιακός δάσκαλος σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα των Η.Π.Α. διδάσκοντας αρχαία και ελληνορωμαϊκή ιστορία. Ήταν Επίτιμος Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας στο Bridgewater State College της Βοστώνης (ΗΠΑ) Παράλληλα έψαλε σε πολλούς ναούς της εκεί Ομογένειας και προσέφερε από διάφορες θέσεις. 

Ο Παναγιώτης Καραβίτης τιμήθηκε με το οφφίκιο του Άρχοντος Νοταρίου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας στις 15 Φεβρουαρίου 2000 και ανήκε στο Τάγμα των Αρχόντων του Αποστόλου Ανδρέου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής. 

Φέρνουμε τώρα στην δημοσιότητα την ιστορική, πλέον, ηχογράφηση, στην οποία ψάλλει με μοναδικό τρόπο συνθέσεις πατρινών μελοποιών. Το εξαιρετικά ενδιαφέρον στην περίπτωση του αείμνηστου Π. Καραβίτη είναι ότι ήταν αυτήκοος του μεγάλου εκείνου πρωτοψάλτου στην Παντάνασσα των Πατρών Νικολάου Μαυροπούλου, του εκ Κωνσταντινουπόλεως. Και θυμόταν πολλές "θέσεις" του Μαυρόπουλου τις οποίες και απέδιδε μοναδικά. Θέσεις και μουσικές φράσεις που του είχαν εντυπωθεί και παρά την εγκατάστασή του στην Αμερική, δεν τις ξέχασε ποτέ.

"ΒΙΒΛΙΟΒΟΥΛΙΟ" ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΗΤΡΙΑ ΙΟΥΛΙΤΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ (ΒΙΝΤΕΟ)

Το «Βιβλιοβούλιο» είναι μια παρεμβατική εκπομπή στο Κανάλι της Βουλής, που δίνει έμφαση στην επικαιρότητα του βιβλίου προσεγγίζοντάς το με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. 

Mέσα από τους ίδιους τους συγγραφείς οι οποίοι θα μιλούν στην κάμερα, στον Μανώλη Πιμπλή, για τα τελευταία τους βιβλία, για το θέμα που αναπτύσσουν, για τα συγγραφικά τους στοιχήματα, για τη συγγραφική μέθοδο που ακολούθησαν αλλά και για το γενικότερο λογοτεχνικό περιβάλλον, τις αντιλήψεις τους για τον κόσμο, για όσα συμβαίνουν γύρω μας.

Παραθέτουμε στη συνέχεια την πρόσφατη εκπομπή (14-6-2020) με προσκεκλημένη την ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου. 

ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ - ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟ "ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ" (ΒΙΝΤΕΟ)

Το Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» (υπεύθυνος: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος) διοργάνωσε στην Αθήνα σειρά εκδηλώσεων με τον γενικό τίτλο: «ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ – ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ». Οι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στον Χώρο Τέχνης και Πολιτισμού AN ARΤ, Μονής Αστερίου Τσαγκάρη 4, Αθήνα (Πλάκα). 

Η πρώτη από αυτές τις εκδηλώσεις μουσικής και ποίησης έγινε το Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2016 στις 8.30 το βράδυ και περιλάμβανε ποιήματα των πατρινών ποιητών: 

- Δημήτρη Κάββουρα, από τις συλλογές «Ρομβία» και «Εύθετος χρόνος»
- Διονύση Καρατζά, από τις συλλογές «Απ’ το μισό παράθυρο», «Ακοιμήτων», «Πότε μίλα πότε φίλα», «Χωρίς εδώ», «Ταξίδια εσωτερικού»

-  Γιώργου Κοζία, από την υπό έκδοσιν συλλογή «Πολεμώντας υπό σκιάν…» (Ελεγεία και σάτιρες) 

- Βασίλη Λαδά, από τις συλλογές «Απόκρεω» και «Δείπνα» και ένα ανέκδοτο για τα παιδιά πρόσφυγες 

- Κώστα Λογαρά, από την αφήγηση «Σάββατα δίχως μύθο». 

Ακούστηκαν σπάνια έργα για φωνή και πιάνο (τραγούδια και κομμάτια για σόλο πιάνο) των πατρινών συνθετών: Δημήτρη Λιάλιου (1869-1940), Ελένης Λαμπίρη (1889-1960), Αντιγόνης Παπαμικροπούλου (1889-1980), Θεόφιλου Κάββουρα (1930-1974), Ανδρέα Νεζερίτη (1897-1980).

Ερμηνευτές: 

Δάφνη Πανουργιά, τραγούδι 

Μάριος Καζάς, πιάνο. 

Απαγγέλλουν οι ποιητές: Διονύσης Καρατζάς, Γιώργος Κοζίας, Κώστας Λογαράς. 

Γενική επιμέλεια – απαγγελία: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος. 

Η εκδήλωση αποτελεί έναν «διάλογο» του πατρινού χθες, που εκπροσωπούν οι συνθέτες που δεν ζουν πια, και του σήμερα της Πάτρας, το οποίο εκπροσωπούν οι ποιητές της πόλης, που συνεχίζουν να δημιουργούν. 

Παραθέτουμε στη συνέχεια το βίντεο της πρώτης εκδήλωσης της σειράς.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (ΒΙΝΤΕΟ)

Τέσσερα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Κρήτη και συγκεκριμένα στις εγκαταστάσεις της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης, στο Κολυμπάρι Χανίων, υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου. 

Με αφορμή αυτή την επέτειο θυμόμαστε τις προσυνοδικές συνεντεύξεις που πραγματοποιήσαμε τέτοιες μέρες, στο διαδικτυακό κανάλι intv.gr, με σημαντικούς ανθρώπους που κατέθεσαν τις απόψεις τους για το μεγάλο αυτό γεγονός της Ορθοδοξίας. 

Αριστείδης Πανώτης, Χρήστος Γιανναράς, Μητροπολίτης Νιγηρίας Αλέξανδρος, Roni Bou Saba. 

Επιμέλεια - Παρουσίαση: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος.

Σκηνοθεσία: Γιώργος Αρβανίτης. 

Παραθέτουμε στη συνέχεια τα σχετικά videos.

Μια συνέντευξη με τον θεολόγο καθηγητή Αριστείδη Πανώτη, Άρχοντα Μ. Ιερομνήμονα της Μ.τ.Χ.Ε. Κύριο θέμα της συνέντευξης η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας που συνήλθε στην Κρήτη τον Ιούνιο του 2016. 

Ο ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Χρήστος Γιανναράς, με αφορμή και για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας, ομιλεί για θέματα όπως: τί είναι Σύνοδος, ποιο το περιεχόμενο του όρου "Πατριαρχείο" σήμερα, ποιος ο σκοπός μιας Συνόδου στον καιρό μας, η αναγκαιότητα του Πρώτου στην Εκκλησία, το πρόβλημα του Ορθοδοξισμού, οι έννοιες "Αυτοκέφαλο" και "Αυτόνομο" ως αντίθετες στην ουσία της Εκκλησίας κ.α.

Μια πραγματικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Νιγηρίας κ. Αλέξανδρο, για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας. Ο Μητροπολίτης Νιγηρίας ήταν μέλος της Πανορθοδόξου Γραμματείας και μέλος της Αντιπροσωπείας του δευτερόθρονου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, που έλαβε μέρος στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης.

Με αφορμή την απουσία του παλαιφάτου Πατριαρχείου Αντιοχείας από την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας που πραγματοποιείται στην Κρήτη, συνομιλούμε με τον Λιβανέζο θεολόγο, φιλόλογο και μεταφραστή Roni Bou Saba. Ποια η συμμετοχή του Πατριαρχείου Αντιοχείας στην Προσυνοδικές Διασκέψεις; Γιατί απουσιάζει τελικά η Αντιόχεια, ενώ είχε δηλώσει την συμμετοχή της; Ποια η αλήθεια γύρω από το θέμα της δικαιοδοσίας του Κατάρ; Ποιες νέες μητροπόλεις δημιουργεί το Πατριαρχείο Αντιοχείας στην Ευρώπη; Ποια τα πραγματικά προβλήματα του Πατριαρχείου λόγω του πολέμου και της μαζικής φυγής των Χριστιανών; Ο Αντιοχειανός θεολόγος Roni Bou Saba εξηγεί και προσπαθεί να δώσει απαντήσεις σ’ αυτά και σε άλλα ακόμη ερωτήματα του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου.