Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης παρουσιάζει από τις 7/5 ως τις 27/7/2019 την έκθεση του Κυριάκου Κατζουράκη, με τίτλο «Αναφορά στην Γκουέρνικα», στο Μέγαρο Εϋνάρδου.
Στην έκθεση παρουσιάζονται ζωγραφικά έργα της τελευταίας πενταετίας, ενώ παράλληλα σε προγραμματισμένες ημέρες και ώρες προβάλλεται η ταινία USSAK, που πραγματεύεται αντίστοιχα θέματα.
Με αφορμή την έκθεση διοργανώθηκε και μία πολύ ενδιαφέρουσα, έως ανατρεπτική συζήτηση, την Πέμπτη 13 Ιουνίου 2019 στο Μέγαρο Εϋνάρδου.
Ομιλητές:
Γιώργος Μανιάτης, Ομότιμος καθηγητής πολιτικής και ηθικής θεωρίας στο ΕΚΠΑ
π.α. ανδριόπουλος Είμαστε στη Χίο για το 3ο Φεστιβάλ Σύγχρονης Ελληνικής Μουσικής που διοργανώνει ο Πολιτιστικός και Κοινωνικός Οργανισμός ΜΟΥΣΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ.
Ένα πραγματικά πρωτότυπο φεστιβάλ που αναδεικνύει την σύγχρονη ελληνική μουσική δημιουργία και μας φωτίζει την δημιουργική σχέση της με το παρελθόν, απώτατο και πρόσφατο.
Η αυλαία ανοίγει σήμερα Κυριακή, 30 Ιουνίου, στις 9 το βράδυ, στο Μουσικό Σχολείο Χίου και θα διαρκέσει ως τις 11 Ιουλίου.
Παίρνουν μέρος 48 διακεκριμένοι μουσικοί και καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Δίπλα τους πάνω από 40 Χιώτες μουσικοί, μαθητές και φιλόμουσοι σε καθημερινές πρόβες, εργαστήρια και masterclasses μελετούν μαζί και παρουσιάζουν 11 συναυλίες, που θα γίνουν στο Ομήρειο, στο Μουσικό Σχολείο, στο CITRUS και στο Μουσείο μαστίχας.
Παράλληλα 6 πανεπιστημιακοί από πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού διαφωτίζουν με τις 10 διαλέξεις τους το περιεχόμενο των συναυλιών.
Θα γίνουν ακόμα 2 συναυλίες στα γηροκομεία Χίου και Καρδαμύλων, μουσικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα παιδιά της Κιβωτού του Κόσμου, συναυλία Νέων από τη Χίο και Ομηρικό Καλλιτεχνικό Εργαστήρι έκφρασης Νέων.
Η είσοδος σε όλες τις εκδηλώσεις είναι ελεύθερη.
Σήμερα ο γνωστός καθηγητής Βάλτερ Πούχνερ θα κάνει την εισαγωγική ομιλία με θέμα: "Το αρχαίο ελληνικό πνεύμα δια μέσου των αιώνων".
Ο καθηγητής Θεατρολογίας Βάλτερ Πούχνερ γεννήθηκε, μεγάλωσε και σπούδασε στη Βιέννη. Αλλά ζει και εργάζεται εδώ και δεκαετίες στην Ελλάδα, ως καθηγητής στα Πανεπιστήμια Κρήτης και Αθηνών.
Ο άνθρωπος αυτός, ένας Βιεννέζος, συνέβαλε καθοριστικά στην αυτοσυνειδησία μας, καθώς μελέτησε και ανέδειξε, με το επιστημονικό του έργο, όψεις και πτυχές του θεάτρου μας και δη αυτού που αφορά στον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό. Οι μελέτες του για το θέατρο σκιών, νομίζω παραμένουν αξεπέραστες.
Η απόφανση του Κώστα Γεωργουσόπουλου ισχύει ακέραιη:
«Ο Βάλτερ Πούχνερ, είναι ένας χαλκέντερος ιστορικός του Νεοελληνικού Θεάτρου. Η παραγωγή του είναι εκπλήσσουσα και τα πεδία ενδιαφέροντός του τόσο ευρέα, που σε πιάνει δέος.»
Ο Πούχνερ μας αποκάλυψε - εκτός των άλλων - και ολότελα λησμονημένα έργα, χριστιανικής εμπνεύσεως, που γράφτηκαν και ανέβηκαν στην περίοδο της Τουρκοκρατίας! Μνημονεύω ενδεικτικώς:
- Ηρώδης, ή, Η σφαγή των νηπίων: Χριστουγεννιάτικο θρησκευτικό δράμα αγνώστου ποιητή σε πεζό λόγο από το χώρο των Κυκλάδων την εποχή της Αντιμεταρρύθμισης.
- H τραγέδια του Αγίου Δημητρίου, Θρησκευτικό δράμα με κωμικά ιντερμέδια άγνωστου ποιητή που παραστάθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 1723 στη Ναξία.
- Aνέκδοτα στιχουργήματα του θρησκευτικού θεάτρου του IZ’ αιώνα, έργα των ορθόδοξων Xίων κληρικών Mιχ. Bεστάρχη, Γρηγ. Kονταράτου, Γαβρ. Προσοψά.
- «Παλαιά και Νέα Διαθήκη». Ανώνυμο κρητικό ποίημα. Σχόλια και παρατηρήσεις.
Αλλά και με πολλές άλλες μελέτες του ο Β. Πούχνερ μας αποκάλυψε την θεατρική δραστηριότητα του Γένους την περίοδο της Βενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας, σε όλη την επικράτεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Σημειώνω εδώ και μία ιδιαίτερη μελέτη του στον χώρο της θρησκευτικής λαογραφίας: «Ο Ιούδας στην Ορθόδοξη παράδοση και στον λαϊκό πολιτισμό της Βαλκανικής».
Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΡΑΒΙΤΗ Επίτιμου Καθηγητού Αρχαίας Ιστορίας στο Bridgewater State College της Βοστώνης (ΗΠΑ) και Οφφικιάλου του Οικουμενικού Πατριαρχείου ΠΑΥΛΟΣ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ Υπήρξαν άνδρες οι οποίοι άφησαν ανεξίτηλα ίχνη στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, είτε με τις πράξεις τους είτε με το λόγο τους, και αυτοί οι άνδρες έχουν χαρακτηρισθεί ως «ήρωες». Ο Απόστολος Παύλος ανήκει σε αυτή την κατηγορία των ανθρώπων. Κοντός, θαρραλέος και νευρώδης τύπος με κάποιου είδους φυσικό ελάττωμα, ο Παύλος κατάφερε – παρ’ όλα αυτά – να αλλάξει την ρότα της ιστορίας με το κήρυγμα και τη γραφίδα του. Ευλόγως λοιπόν η Χριστιανική Εκκλησία πανηγυρίζει την μνήμη του. Είναι εν τούτοις αληθές ότι πέρα από τις Επιστολές του, τις αναφορές σ’ αυτόν στις Πράξεις των Αποστόλων και κάποιες μάλλον αόριστες περιγραφές λόγων Πατέρων της πρώτης Εκκλησίας, γνωρίζουμε πολύ λίγα γι’ αυτόν. Έγραψε στα ελληνικά, σ’ ένα τρόπο προσιδιάζοντα στην προσωπικότητά του, αλλά η ιδιοσυγκρασία και σκέψη του ήταν βασικά Ιουδαϊκή. Αυτό είναι που μερικές φορές καθιστά την κατανόηση της σκέψης του δύσκολη. Οι Επιστολές του Παύλου, ανεξάρτητα από τα δυσνόητα σημεία κατά περίπτωση, αποτελούν κυριολεκτικά την πιο πολύτιμη πηγή πληροφοριών σχετικά με τη ζωή του, την προσωπικότητά του και τον τρόπο σκέψης του. Οι Πράξεις των Αποστόλων, που επίσης ασχολούνται με την πορεία του Παύλου, είναι ένα έργο κατά τι κατώτερο, ως ιστορική πηγή, από τις Επιστολές του Παύλου. Για χάρη, ωστόσο, της ιστορικής ισορροπίας θα πρέπει να υπογραμμισθεί το γεγονός ότι ο σκοπός των Πράξεων ήταν να παρουσιάσουν μια γενική εικόνα της πρώτης Εκκλησίας, είκοσι περίπου χρόνια μετά τον θάνατο του Παύλου, και όχι απαραίτητα μια βιογραφία του. Ο Παύλος γεννήθηκε στην Διασπορά, στην πόλη της Ταρσού, γύρω στους χρόνους του Ιησού. Γιος Ιουδαίου εμπόρου, τεχνίτη του υφάσματος για σκηνές και χαλιά, ο οποίος κατείχε τη Ρωμαϊκή υπηκοότητα, ο Παύλος έμαθε την τέχνη του πατέρα του και κληρονόμησε από αυτόν την Ρωμαϊκή υπηκοότητα. Η Ιουδαϊκή κοινότητα της Ταρσού, στην οποία ο Παύλος μεγάλωσε, χαιρόταν πραγματικά τα κοινά προνόμια που είχαν παραχωρηθεί σ’ αυτήν από την Ρωμαϊκή εξουσία. Η Ταρσός ήταν ένα ζηλευτό κέντρο του ελληνικού πολιτισμού στη νοτιοανατολική Ανατολία, στην επαρχία της Κιλικίας, με διακεκριμένες φιλοσοφικές σχολές. Ο Παύλος φαίνεται πως είχε μια στέρεη μόρφωση στα νομικά και γερές βάσεις στην ελληνική κουλτούρα. Η ευκολία του στην ελληνική γλώσσα μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα ελληνικά πρέπει να ήταν η γλώσσα που μιλούσε στο σπίτι, αν και αναμφίβολα ήξερε και Αραμαϊκά. Ως συνέπεια της μέσης τάξεως της Ιουδαϊκής οικογένειάς του, απολάμβανε κάποιας οικονομικής άνεσης. Μια ιστορία μας λέγει ότι πήγε στην Ιερουσαλήμ να σπουδάσει το Νόμο με την καθοδήγηση του Φαρισαίου Γαμαλιήλ, αν και η πληροφορία δεν θεωρείται ιστορικά αξιόπιστη. Ο Παύλος είχε το προνόμιο του ανθρώπου με πολλά προσόντα. Ήταν Ιουδαίος την καταγωγή, είχε ελληνική παιδεία και απολάμβανε ταυτόχρονα και την Ρωμαϊκή υπηκοότητα. Έτσι έκανε χρήση του τριπλού αυτού πλεονεκτήματος. Αλλά, πάνω απ’ όλα, ο Παύλος ήταν ένας νευρώδης και δραστήριος Ιουδαίος, ο οποίος αμέσως σχεδόν μετά τον θάνατο του Ιησού, άρχισε να αντιστρατεύεται τους Ιουδαίους οπαδούς του Χριστού. Σ’ αυτά τα πρώτα χρόνια, ένας νεαρός διάκονος της χριστιανικής κοινότητας με το όνομα Στέφανος βρήκε τον θάνατο από τα χέρια αγανακτισμένων Ιουδαίων της Ιερουσαλήμ. Ότι ο Παύλος ήταν παρών στην Ιερουσαλήμ σ’ αυτό το γεγονός είναι αμφίβολο. Αυτό που λέει ο ίδιος για τον εαυτό του είναι ότι συμμετείχε ενεργά στις διώξεις των ετεροδόξων (δηλ. των χριστιανών) από τις Ιουδαϊκές αρχές. Το δικαίωμα της διώξεως χριστιανών στην Ιουδαία αλλά και πέραν αυτής φαίνεται να είχε παραχωρηθεί στο Ιουδαϊκό Συμβούλιο της Ιερουσαλήμ από τους Ρωμαίους. Ίσως μάλιστα αντίστοιχες Ιουδαϊκές κοινότητες και πέραν της Ιουδαίας να απολάμβαναν το ίδιο προνόμιο. Επιφορτισμένος με κάποια παρόμοια πειθαρχική αποστολή μια μέρα αναχώρησε για τη Δαμασκό. Καθ’ οδόν προς τη Δαμασκό ο Παύλος διηγείται ότι είδε εκείνο το εκτυφλωτικό όραμα, στο οποίο ο Ιησούς τον επισκέφθηκε και το οποίο έγινε η αφορμή για την μεταβολή της στάσης του έναντι του Ιησού και των οπαδών του. Κατά την περίοδο του γεγονότος αυτού είχε ήδη αρχίσει η σχηματοποίηση δύο διαφορετικών ομάδων στην εξελισσόμενη χριστιανική κοινότητα. Η μία απ’ αυτές ήθελε να περιορίσει τη νέα πίστη στους Ιουδαίους ή Ιουδαΐζοντες, ενώ η άλλη έδειχνε πρόθυμη να συμπεριλάβει στους κόλπους της και εθνικούς, που δεν ακολουθούσαν πιστά όλες τις διατάξεις του Νόμου. Η ομάδα που ευνοούσε την πρώτη τάση, υποστηριζόταν, αρχικά, από τους αρχηγούς της κοινότητας της Ιερουσαλήμ. Αρχηγός της ήταν ο Ιάκωβος, ο αδελφός του Ιησού, ο οποίος είχε ήδη υποκαταστήσει τον Πέτρο στην ηγεσία της Εκκλησίας της Ιερουσαλήμ. Η περίοδος αυτή του πρωτεϊκού Χριστιανισμού είναι πολύ ενδιαφέρουσα, γιατί πέρα απ’ αυτές τις εξελισσόμενες τάσεις παραμένει άγνωστη η ιστορία του Παύλου για τα δέκα χρόνια μετά την προσέλευσή του στο Χριστιανισμό. Μαθαίνουμε ότι μετά την βάπτισή του μετέβη για ένα χρονικό διάστημα στην Αραβία. Τί έκανε όμως μετά την επιστροφή του από την Αραβία; Πιθανότατα να ασχολήθηκε με ιεραποστολή, κυρίως ανάμεσα σε Ιουδαίους προσήλυτους (Ιουδαΐζοντες Χριστιανούς) στη Συρία και στην πατρίδα του την Κιλικία, παρ’ όλο που η έδρα του φαίνεται πως ήταν η Αντιόχεια. Έπειτα, περίπου το 45 μ.Χ., ο Παύλος και ο Βαρνάβας ξεκίνησαν το ιεραποστολικό τους έργο, με την διστακτική υποστήριξη του Ιακώβου και του Πέτρου, κηρύττοντας στις Ιουδαϊκές συναγωγές. Αυτή η τακτική αποδείχτηκε ανεπιτυχής. Οι Ιουδαίοι της διασποράς ξενίστηκαν από τις νεωτεριστικές ιδέες που εισήγαγε ο Παύλος και άρχισαν να προβάλλουν πεισματική αντίδραση. Αυτή τους η αντίδραση έκανε τον Παύλο να στραφεί, όλο και περισσότερο, προς τους εθνικούς. Στο μεταξύ, νέα προβλήματα εμφανίστηκαν στην ιεραποστολική πορεία των Αποστόλων. Ήταν απαραίτητη η περιτομή για τους μη Ιουδαίους που ασπάζονταν τον Χριστιανισμό; Πολλοί προσήλυτοι έδειχναν απρόθυμοι να υποστούν την περιτομή και η άρνησή τους δημιουργούσε σοβαρές δυσκολίες στην Ιεροσολυμητική κοινότητα. Ο Παύλος τελικά αποφάσισε να μην πιέσει τους προσηλύτους να υποβάλλονται σε περιτομή. Έπρεπε οι νεοφώτιστοι να εφαρμόζουν τις διατάξεις του Νόμου τις σχετιζόμενες με τροφικές απαγορεύσεις; Διαφωνίες ανεφύησαν στην αποστολική κοινότητα που αφορούσαν σ’ αυτό το σημείο. Και πάλι ο Παύλος απέκλινε προς την φιλελευθεροποίηση του θέματος. Στο μεταξύ διάστημα ο Παύλος πραγματοποίησε το δεύτερο και τρίτο ταξίδι στην Ασία και την Ελλάδα, και στη συνέχεια επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ. Όταν έφτασε στην Ιερουσαλήμ, κατηγορήθηκε από μερικούς συμπατριώτες του για παραβάσεις του Ιουδαϊκού νόμου, και κατέληξε στην Ρώμη να δικαστεί ως Ρωμαίος πολίτης από το αυτοκρατορικό δικαστήριο. Το περιπετειώδες ταξίδι του προς τη Ρώμη περιγράφεται στις Πράξεις των Αποστόλων. Με την άφιξή του στη Ρώμη τα ίχνη του χάνονται. Ίσως πέθανε στους διωγμούς του 64 μ.Χ. εναντίον των Χριστιανών ή αμέσως μετά. Ο Παύλος αποδείχθηκε μια εκρηκτική προσωπικότητα. Μετέτρεψε τον αρχικό του ζήλο για την πατρώα θρησκεία σε κήρυγμα για την αποκαλυφθείσα πίστη. «Θα ήταν δυστυχία για μένα να μη μπορώ να διδάσκω», γράφει στους Κορινθίους. Διακαιόταν συνεχώς από τον πόθο να μεταδίδει τον ζήλο του αυτό στους άλλους. «Κήρυξον τον λόγον», είπε στον Τιμόθεο, «επίστηθι ευκαίρως ακαίρως, έλεγξον, επιτίμησον, παρακάλεσον, εν πάση μακροθυμία και διδαχή» (Β΄ Τιμ. 4.2). Είτε ο ίδιος ο Παύλος έγραψε αυτή την επιστολή είτε όχι, το ύφος της πάντως αντιπροσωπεύει την φιλοσοφία του και τις επιτεύξεις του που απλώνονται σε μια τεράστια γεωγραφική έκταση της εποχής εκείνης, που οι δυσκολίες και οι κίνδυνοι που περιέκλειε εντυπωσιάζουν ακόμη και σήμερα όσους την έχουν διανύσει. Οδηγούμενος από πεποίθηση και πίστη στην αλήθεια που τον κινούσε, όπλισε τον εαυτό του με θάρρος και επιμονή, που χρειάστηκαν για να φέρει εις πέρας μια σχεδόν απίστευτη αποστολή, ενάντια σε ανείπωτους κινδύνους και δυσχέρειες. Εκείνοι που στις μέρες μας έχουν καλύψει την περιοχή που κάλυψε ο Παύλος, αλλά με τη βοήθεια των σύγχρονων μεταφορικών μέσων, ομολογούν τις δυσκολίες και τους βαρείς κινδύνους αυτού του εγχειρήματος. Πώς ο Παύλος διήνυσε ακόμη μεγαλύτερες αποστάσεις χωρίς σημαντική βοήθεια και τις ανέσεις των σύγχρονων μέσων μεταφοράς, στην πύρινη ζέστη του καλοκαιριού και στο εξουθενωτικό σκληρό κρύο του χειμώνα, είναι κάτι που πολλοί το θαυμάζουν. Μερικές φορές ο ίδιος δειλιάζει αναλογιζόμενος τις ανυπέρβλητες δυσκολίες: «καγώ εν ασθενεία και εν φόβω και εν τρόμω πολλώ εγενόμην προς υμάς» (Α΄ Κορ. 2.3) Παρ’ όλα αυτά συνέχισε πάντοτε το έργο του, διωκόμενος πολλές φορές και συχνά υποκείμενος σε βίαιες μανιοκαταθλιπτικές εναλλαγές της διάθεσής του: «Ταλαίπωρος εγώ άνθρωπος» (Ρωμ. 7.24). Όταν ο Νίτσε χαρακτήρισε τον Παύλο ως ένα βασανισμένο, νοσηρό και ιδιόρρυθμο άνθρωπο, αποκρουστικό στον εαυτό του και στους άλλους, σίγουρα εκφραζόταν και έντονα και λανθασμένα. Ο Παύλος πραγματικά βασανιζόταν από ένα συνεχές αίσθημα ανεπάρκειας, επειδή είχε αποτύχει να καταφέρει αυτά ήθελε να κάνει και γιατί είχε αγωνιωδώς στερηθεί την τελειότητα που επιθυμούσε. Μερικές απ’ τις ατέλειες του έργου του σίγουρα τον ενοχλούσαν: η διαφωνία μεταξύ των Χριστιανών, η αντίθεση των άλλων Αποστόλων, ο Ιουδαϊκός Χριστιανισμός, ο οποίος βασιζόταν στον ίδιο κώδικα του Νόμου που είχε απορρίψει ως άχρηστο. Θα πρέπει να είχαν υπάρξει και πολλά άλλα πράγματα τα οποία δεν γνωρίζουμε σήμερα, αφού είμαστε τόσο απομακρυσμένοι από τις δυναμικές της εποχής του Παύλου. Παρ’ όλα αυτά, αμέσως μετά το θάνατό του ο Χριστιανισμός που κήρυξε άρχισε να θριαμβεύει. Ο εθνικός Χριστιανισμός του επικράτησε, ενώ ο Ιουδαϊκός Χριστιανισμός απέτυχε. Σύμφωνα με τον Κλήμεντα Ρώμης (περίπου 100 μ.Χ.), ο Παύλος αναδείχθηκε ως ο θείος Απόστολος (το σκεύος της εκλογής), επειδή μοχθούσε αδιάκοπα, και στο τέλος έγινε το μεγαλύτερο παράδειγμα αντοχής (Ι Κλημ. Κορ. 65). Ο Ιγνάτιος Αντιοχείας αναγνώρισε τον Παύλο ως μια προσωπικότητα στην οποία οφειλόταν υπακοή. Στις αρχές του δεύτερου αιώνα οι Μαρκιωνίτες, οι οποίοι μετέφεραν με ακρότητα την θεωρία του Παύλου περί της απαξίας του Νόμου στην Χριστιανική εποχή, είδαν τον Παύλο να κάθεται στον ουρανό στα δεξιά του Χριστού. Πολλοί από τους Πατέρες του δεύτερου αιώνα, με αφορμή τον αιρετικό Μαρκίωνα, ερμήνευσαν προσεκτικά τις ιδέες του Παύλου περί του Νόμου, αποφεύγοντας, ταυτόχρονα, τις υπερβολές των θεωριών του Μαρκίωνα. Τον ίδιο αιώνα οι διαφωνίες του Παύλου με τον Πέτρο είχαν ξεχαστεί και οι δύο Απόστολοι είχαν τοποθετηθεί μαζί στη συνείδηση της Εκκλησίας. Η Εκκλησία της Ρώμης σύντομα τοποθέτησε τον Παύλο κάτω από τον Πέτρο, τον οποίο θεωρούσε ως Απόστολο-αυθεντία. Χίλια πεντακόσια χρόνια αργότερα, ο Μαρτίνος Λούθηρος ανακατασκεύασε με πάθος την διδασκαλία του θείου Αποστόλου περί πίστεως και χάριτος, ξεκινώντας με αυτήν την Μεταρρύθμιση στο όνομα της πίστης του Παύλου. Αυτή η Μεταρρύθμιση έμελλε να διασπάσει την ενότητα της Δυτικής Εκκλησίας. Έτσι, η νεοανακαλυφθείσα πίστη, κατάτμησε έτι περισσότερο αυτό που ο Παύλος με ζήλο επεδίωξε να διατηρήσει ενωμένο στο όνομα του Χριστού (δηλ. το σώμα του Χριστού, την Εκκλησία). Η επιρροή του Παύλου στην πορεία της θρησκευτικής ιστορίας είναι τεράστια. Ο Παύλος άνοιξε διάπλατα την πόρτα στον Χριστιανισμό μειώνοντας στο ελάχιστο τη σημασία του Νόμου, μετά την έλευση του Χριστού, απεξαρτώντας το Χριστιανισμό από την αναγκαιότητα της περιτομής και των τροφικών απαγορεύσεων για όσους δεν ήσαν Ιουδαίοι, καθώς θεωρούσε αυτές τις πρακτικές εμπόδιο στην πίστη. Η αποκοπή από τον Ιουδαϊκό Νόμο άνοιξε τον δρόμο στον Παύλο να επικεντρώσει όλη του την προσοχή στην λυτρωτική δύναμη της Σταύρωσης, κάτι που επίσης βοήθησε στην εξάπλωση του Χριστιανισμού στα έθνη. Τώρα, δεν χρειαζόταν κάποιος να μένει πιστός στις Ιουδαϊκές διατάξεις για να γίνει χριστιανός. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ο Χριστιανισμός απλώθηκε σταθερά στα μεσαία και κατώτερα στρώματα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και σύντομα, χιλιάδες και εκατομμύρια άνθρωποι, τον έκαναν θρησκεία τους. Πριν από το τέλος του 3ου μ.Χ. αιώνα υπήρχαν περισσότεροι χριστιανοί απ’ ότι Ιουδαίοι στην αυτοκρατορία, και η διαδικασία που είχε ξεκινήσει με τον Παύλο δεν επρόκειτο να ανακοπεί. Σχεδόν αποκλειστικά, ο θρησκευτικός ζήλος του Παύλου είχε αλλάξει την πορεία του Χριστιανισμού και μέσω αυτού την πορεία της Ιστορίας. Στο δυτικό αλλά και στο ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας η χριστιανική θρησκεία έγινε ο ενωτικός παράγων, παρά τις κατά καιρούς βίαιες εκρήξεις. Μέχρι την εμφάνιση του Μωάμεθ ολόκληρη η λεκάνη της Μεσογείου ήταν ενωμένη για μια ακόμη φορά, υπό τη σημαία του Χριστιανισμού. Καλώς ή κακώς, οι ιδέες του Παύλου συνδέθηκαν με την κοσμική αλλά και την θρησκευτική ιστορία, σχεδόν συνεχώς από την εποχή του. Χάρη στο ζήλο του, τη ζωή του και τις Επιστολές του, άφησε ανεξίτηλο το αχνάρι του στην ανθρωπότητα. Σαν τον Λένιν στην σύγχρονη ιστορία, ο οποίος πίστευε με πάθος σε μια ιδέα και φλεγόταν από τον πόθο να την μεταβάλει σε πράξη (τούτο μου το ρήμα αφορά στην ψυχολογία του ανδρός), έτσι και ο Παύλος φλεγόταν από την επιθυμία του να διαδώσει το μήνυμα του Ιησού, σκεπτόμενος συνεχώς, όλο το εικοσιτετράωρο (είτε ήταν ξύπνιος είτε κοιμόταν), πιθανούς τρόπους για την πραγμάτωσή του. Το αποτέλεσμα είναι ότι σχεδόν ποτέ κανείς δεν άλλαξε την πορεία της ιστορίας τόσο πολύ όσο αυτός. Όπως τονίζει και ο Michael Grant, συγκρινόμενα με τα κατορθώματα του Παύλου, όλα τα καταπληκτικά που έχουν επιτύχει ο Μ. Αλέξανδρος, ο Ιούλιος Καίσαρας, και ο Ναπολέων, φαντάζουν ισχνά και λίγα. Υπάρχουν εκείνοι που έπαιξαν μεγάλο και βαθιά σημαντικό ρόλο στην ιστορία της εποχής τους, αλλά δεν ασκούν πλέον ζωτικό και άμεσο ενδιαφέρον στη σύγχρονη ζωή. Υπάρχουν ακόμη εκείνοι των οποίων η επιρροή δεν σταμάτησε να είναι αισθητή κατά τη διάρκεια των επόμενων εποχών: αυτοί που συνεχίζουν να ασκούν μια μεταμορφωτική δύναμη στη ζωή των ανθρώπων ακόμη και σήμερα. Ο Παύλος ανήκει σ’ αυτή τη δεύτερη κατηγορία. Είναι μια από εκείνες τις εξαιρετικές προσωπικότητες που έζησαν χιλιάδες χρόνια πριν, αλλά εξακολουθούν να μας αφορούν και σήμερα, λόγω της διαρκούς επικαιρότητάς τους. Ημέρα της εορτής του Αποστόλου Παύλου έχει καθοριστεί η 29η Ιουνίου. Τιμάται μαζί με τον ισάξια γνωστό, αλλά ιστορικά υποδεέστερο Απόστολο Πέτρο. Όμως η μνήμη τους δεν γιορτάζεται τόσο εξαιρετικά όσο θα έπρεπε, με εξαίρεση του Βατικανού στον Πέτρο, για προφανείς λόγους. Παρ’ όλα αυτά, η ξεχωριστή θέση του Παύλου στην ιστορία του Δυτικού κόσμου είναι τέτοια που ένας λαμπρός εορτασμός της μνήμης του θα φαινόταν επιβεβλημένος, ανάλογος της σημασίας του στην ιστορία του χριστιανικού κόσμου.
Μετάφραση από τα Αγγλικά Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος
Ο φημισμένος Γερμανός συνθέτης Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809 – 1847) υπήρξε προτεστάντης, με εβραϊκές ρίζες. Λόγω, λοιπόν, αυτής της διπλής θρησκευτικής του ταυτότητας, κάποια ειδικά βιβλικά θέματα καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος της μουσικής του. Δύσκολα όμως θα μπορούσε κανείς να κάνει λόγο για θρησκευτική μουσική με την έννοια που αυτή έχει στους προγενέστερους συνθέτες. Είτε με τα δύο σημαντικά ορατόριά του, "Άγιος Παύλος" (1836) και "Ηλίας" (1846), τα μόνα ορατόρια που μπόρεσαν να φθάσουν στο επίπεδο της Δημιουργίας και των Εποχών του Χάυδν, είτε με τους εξαίρετους Ψαλμούς του, ο Μέντελσον θέτει νέες προδιαγραφές στη χρήση θρησκευτικών θεμάτων στη μουσική, που αναπτύσσονται με έντονα ρομαντικό τρόπο, μα δεν έχουν κανένα λειτουργικό αντίκρισμα.
Για να τα γράψει μελέτησε θεολογία, ξεκινώντας από την «Ιστορία του πρώιμου Χριστιανισμού» του Γκφέρερ. Η επιτυχία του Αγίου Παύλου (έργο 36, για σολίστ, χορωδία και ορχήστρα) ήταν τέτοια ώστε μέσα σε διάστημα 18 μηνών παρουσιάστηκε 50 φορές σε μικρές και μεγάλες γερμανικές πόλεις, ενώ σχετικά σύντομα ακολούθησαν και συναυλίες σε Ευρώπη και Αμερική. Ο Φερδινάνδος Γκότχελφ Χαντ στην «Αισθητική της Μουσικής» το 1837 το χαρακτήρισε ως «κορυφαίο έργο της εποχής».
Το λιμπρέτο βασίζεται στην Βίβλο και κυρίως στις Πράξεις των Αποστόλων.
Η σύνθεση της μουσικής ξεκίνησε το 1834, ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 1836 και ένα μήνα μετά, στις 22 Μαϊου, το έργο έκανε πρεμιέρα στο Μουσικό Φεστιβάλ του Κάτω Ρήνου στο Ντίσελντορφ. Η αγγλική πρεμιέρα έγινε στο Λίβερπουλ στις 3 Οκτωβρίου 1836, σε μετάφραση από τον φίλο του Mendelssohn, Karl Klingermann.
Κατά τη διάρκεια της ζωής του Mendelssohn, ο "Άγιος Παύλος" ήταν, όπως είπαμε, ένα δημοφιλές και συχνά εκτελεσμένο έργο. Ωστόσο, σε σύγκριση με τα σπουδαία, επίσης, ορατόρια, τον Μεσσία του Χαίντελ, του Χριστουγεννιάτικο και τα κατά Ματθαίον Πάθη του Μπαχ ή ακόμα και το άλλο ορατόριο του συνθέτη, ο "Ηλίας", το ορατόριο για τον Παύλο δεν κατάφερε να διατηρήσει τη θέση του στο χορωδιακό ρεπερτόριο και τώρα σπάνια παρουσιάζεται στο σύνολό του.
Πέτρου Πετρίδη(1892 – 1977): "Άγιος Παύλος".
Ένα ορατόριο του σημαντικού αυτού συνθέτη της Εθνικής Μουσικής Σχολής.
Του γεννημένου στη Νίγδη της Καππαδοκίας, του νεαρού σπουδαστή μουσικής στην Κωνσταντινούπολη, του εθελοντή στους Βαλκανικούς πολέμους, του διευθυντή του Γραφείου Τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο, του καθηγητή νεοελληνικής γλώσσας στη Σορβόνη, του αντεπιστέλλοντος μέλους της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών, του τακτικού μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, του τιμηθέντος με τον Γαλλικό ταξιάρχη Γραμμάτων και Τεχνών.
Ο "Άγιος Παύλος" του Πέτρου Πετρίδη είναι ένα ορατόριο σε κείμενο του συνθέτη, βασισμένο στα Ευαγγέλια, στις Πράξεις των Αποστόλων και στις Επιστολές του Αποστόλου Παύλου, σε δύο μέρη, για αφηγητή, σολίστ, χορωδία και ορχήστρα. Παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο πριν 68 χρόνια, στις 29 Ιουνίου 1951, με αφορμή τον εορτασμό της 1900ής επετείου από την άφιξη του Αποστόλου Παύλου στην Ελλάδα.
«Εις πλάτος εμπνεύσεως, δύναμιν εκφράσεως, βάθος ιδεών, παραστατικότητα εικόνων, η δημιουργία του Πετρίδη είναι ανταξία του μεγαλειώδους θέματος και ανταπεκρίθη απολύτως στην οικουμενική σπουδαιότητα της μεγάλης χριστιανικής επετείου», έγραφε στις 6 Ιουλίου 1951 ο μουσικοκριτικός Μίνως Δούνιας, ο οποίος κλείνει το σημείωμά του ως εξής: «Ο Πετρίδης εδίδαξε και διηύθυνε ο ίδιος το έργον του με την στοργή και την μαεστρία που δεν ήταν βέβαια δυνατόν να περιμένη από άλλους. Έχω ακόμη ζωηρή την ανάμνηση των δύο εκτελέσεων που παρηκολούθησα με πραγματική συγκίνηση. Μία εντύπωσις κυριαρχεί, η εντύπωσις ενός έργου όπου η ισχυρή διάνοια, η καθαρή συνείδησις και η αστείρευτη έμπνευσις του συνθέτου εδημιούργησαν το πρώτο Ευρωπαϊκής σημασίας Ελληνικό ορατόριο. Πίσω από την περίτεχνη πολυμορφία των εναλλασσομένων εικόνων διαφαίνεται η συνοχή των αρχιτεκτονικών αναλογιών και η ενότης της ψυχικής προσφοράς. Πνεύμα πραότητος και διάπυρης εγκαρδιότητος αναβλύζει από τις σελίδες αυτής της δημιουργίας. Είναι σαν να πλανάται ανάμεσα στους απόκοσμους φθόγγους της αόρατη η μορφή του μάρτυρος Αποστόλου». Το ενδιαφέρον είναι ότι ο "Αγιος Παύλος" παίχτηκε και στο Παρίσι! Στις 15 Δεκεμβρίου 1964. Σύμφωνα με την εφημερίδα "Η Καθημερινή" (15-11-1964): "Ανεχώρησεν αεροπορικώς διά Παρισίους ο ακαδημαϊκός μουσουργός κ. Πέτρος Πετρίδης, διά να επιληφθή των τελευταίων δοκιμών και της εκτελέσεως του βυζαντινού ορατορίου «Αγιος Παύλος». Η συναυλία θα φέρη οικουμενικόν χαρακτήρα, θα γίνη δε εις την αίθουσαν Πλεϋέλ την 15ην Δεκεμβρίου. Συμπράττουν η διάσημος παρισινή χορωδία Ελιζαμπέτ Μπρασσέρ και η συμφωνική ορχήστρα Λαμουρέ." Στην Ελλάδα το έργο ανέβασαν αργότερα οι μαέστροι Βύρων Κολάσης (1975) και Βύρων Φιδετζής (2004). Παραθέτουμε στη συνέχεια το πρόγραμμα της πρώτης παρουσίασης του έργου, αλλά και την κριτική του Δ. Α. Χαμουδόπουλου, ηοποία δημοσιεύτηκε στη "Νέα Εστία" (τεύχ. 942, 1951).
Την Κυριακή 22 Απριλίου 2018, στην Αγγλικανική Εκκλησία του Αγίου Παύλου, επί της οδού Φιλελλήνων στην Αθήνα, πραγματοποιήθηκε μία ξεχωριστή συναυλία, στο πλαίσιο του 15ου Ανοιξιάτικου Κύκλου Συναυλιών Οργάνου.
Η Χριστίνα Αντωνιάδου στο εκκλησιαστικό όργανο και ο κόντρα τενόρος Νίκος Σπανάτης, ερμήνευσαν σε πρώτη παγκόσμια ή πανελλήνια εκτέλεση έργα για σόλο εκκλησιαστικό όργανο και έργα για φωνή κόντρα τενόρου και εκκλησιαστικό όργανο που υπογράφονται από Έλληνες και ελληνικής καταγωγής μουσουργούς, στο διάβα 5 αιώνων, από τον 17ο έως και τον 21ο.
Την συναυλία προλόγισε καταλλήλως ο μουσικογράφος και κριτικός Θωμάς Ταμβάκος, ιδρυτής του Αρχείου Ελλήνων Μουσουργών και συνδιοργανωτής της βραδιάς, ο οποίος με συντομία αλλά και με πληρότητα μας εξήγησε το εγχείρημα, το οποίο αποτελεί καρπό πολυχρόνιας έρευνας του ίδιου και των συνεργατών του.
Είναι πολύ σημαντικό ότι αυτή η ιδιαίτερη πρωτοβουλία συνεχίζεται.
Στο πλαίσιο του ετήσιου κύκλου εκδηλώσεών του, το Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου «ΑΝΩ» πραγματοποιεί το Σάββατο 29 Ιουνίου 2019 στην Σύρο την προφεστιβαλική του εκδήλωση με γενικό τίτλο «ΑΝΩ ΠΡΟ».
Στη συναυλία θα ακουστούν συνθέσεις για φωνή και εκκλησιαστικό όργανο, καθώς και έργα για σόλο εκκλησιαστικό όργανο, Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής συνθετών από τον 17ο ως τον 21ο αιώνα. To μουσικό υλικό προέρχεται από το «Αρχείο Ελλήνων Μουσουργών Θωμά Ταμβάκου». Οι συνθέτες που θα ακουστούν εκτείνονται χρονικά σχεδόν σε όλες τις μεγάλες περιόδους της μουσικής: μπαρόκ (Γκρέκο), ρομαντική, 20ός αιώνας, και φτάνουν δημιουργικά ως το σήμερα.
Τις σπάνιες συνθέσεις του προγράμματος της εκδήλωσης θα παρουσιάσουν η οργανίστα και διευθύντρια μουσικής της Αγγλικανικής Εκκλησίας του Αγίου Παύλου Αθηνών, Χριστίνα Αντωνιάδου και ο κόντρα τενόρος Νίκος Σπανάτης. Τις μεταφορές των έργων για φωνή κόντρα τενόρου επιμελήθηκε ο συνθέτης Παναγιώτης Θεοδοσίου.
Παραθέτουμε στη συνέχεια το πλήρες πρόγραμμα της συναυλίας.
Η Νέλλη Βουτσινά έχει τα γενέλθιά της αύριο, 28 Ιουνίου.
Επειδή την φέρουμε μέσα μας, την έχουμε πάντοτε προ οφθαλμών κι ας μας άφησε πριν ένα χρόνο...
Η φωνή της ηχεί ακόμα στις καρδιές μας.
Γι' αυτό ας την ακούσουμε να διαβάζει παραδοσιακά μοιρολόγια, θρήνους της Μ. Παρασκευής και την "Κασσιανή" στην απόδοση του Γιώργου Χειμωνά, από την εκδήλωση "ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΑ" που πραγματοποιήσαμε με το Καλλιτεχνικό Σύνολο ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ τον Απρίλιο του 2005, στην Αίθουσα Millenium στην Πάτρα.
Ο μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Αμβρόσιος ανήρτησε στο προσωπικό του ιστολόγιο μια "ανοιχτή επιστολή" προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, βάζοντας ως υπέρτιτλο την φράση: "ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΤΕ, ΜΟΛΥΝΕΤΕ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΝ ΜΑΣ".
Έτσι μας δίνει το δικαίωμα κι εμείς με τη σειρά μας να αποδώσουμε "τα ίσα" στον Σεβασμιώτατο, για την απαράδεκτη και αντιεκκλησιαστική συμπεριφορά του οποίου επανειλημμένως έχουμε γράψει: "ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΕ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, ΦΥΓΕΤΕ! ΜΟΛΥΝΕΤΕ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΜΙΑΙΝΕΤΕ ΤΗΝ ΓΗΝ ΜΑΣ"
Της ανάρτησής μας προτάσσουμε μια φωτογραφία 20 ετών: Από την ειρηνική επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου στην Εκκλησία της Ελλάδος επί Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου (Μάϊος 1999). Στη "Μεγάλη Βρετανία" ο γράφων, διευθυντής, τότε, προγράμματος του Τηλεοπτικού Σταθμού της Μητροπόλεως Πατρών "Λύχνος" (ο σταθμός κάλυπτε την Πατριαρχική επίσκεψη), παίρνει την ευχή του Οικουμενικού Πατριάρχου. Δίπλα ο μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιος, ο οποίος επί Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου διετέλεσε για χρόνια πρόεδρος της Επιτροπής Διορθοδόξων και Διαχριστιανικών Σχέσεων της Εκκλησίας της Ελλάδος. Τότε δεν τον ενοχλούσε ο "Οικουμενισμός" για τον οποίο εγκαλεί σήμερα τον Πατριάρχη.
Παραθέτουμε, τέλος, για ιστορικούς λόγους, το θερμό γράμμα του Καλαβρύτων Αμβροσίου προς τον Ηγούμενο της Μονής Boze στην Ιταλία, Enzo Bianchi, δια του οποίου εύχεται επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου που διοργάνωσε η Μονή το 2016 και δηλώνει πως δεν θα παραστεί "λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων", παρά την "σφοδράν επιθυμίαν" του να παρακολουθήσει το συνέδριο.
Τον "αιρετικό" Ρωμαιοκαθολικό Ηγούμενο προσφωνεί ο Καλαβρύτων: "Αγαπητέ μοι, Άγιε Καθηγούμενε"!
Όποιος κατάλαβε, κατάλαβε!..
Στο 3ο Φεστιβάλ Σύγχρονης Ελληνικής Μουσικής (30 Ιουνίου – 11 Ιουλίου), με θέµα: «Η Αρχαία Ελλάδα πηγή έµπνευσης», που θα πραγματοποιηθεί στην Χίο,η Δάφνη Πανουργιά, μεταξύ άλλων, θα συμπράξει και με το συγκρότημα "ΛύρΑυλος" του Παναγιώτη Στέφου, το οποίο ασχολείται ειδικά με την αρχαία ελληνική μουσική και την διάδοσή της με διάφορους τρόπους στο σήμερα.
Με αφορμή το επερχόμενο αυτό μουσικό γεγονός, παραθέτουμε δείγματα από αρχαία ελληνικά άσματα που ερμήνευσε η Δάφνη Πανουργιά, αρκετά χρόνια πριν, συνεργαζόμενη με τον Πέτρο Ταμπούρη.
Ο ΘΡΗΝΟΣ ΤΟΥ ΣΙΜΩΝΙΔΗ
Η απόδοση του Θρήνου του Σιμωνίδη στην νεοελληνική:
Είσαι άνθρωπος, και γι' αυτό ποτέ μην πεις τι μέλλει αύριο να συμβεί,
μήτε να προβλέψεις, σαν δεις κανέναν να ευτυχεί, για το πόσο καιρό θα κρατήσει αυτό.
Γιατί τόσο γοργό σαν την αλλαγή της μοίρας δεν είναι ούτε το φτερούγισμα της μακρόπτερης μύγας...
Ο Σιμωνίδης ο Κείος ήταν Έλληνας λυρικός ποιητής (556-469). Ασχολήθηκε γενικά με όλα τα είδη της λυρικής ποιήσεως.
Συνέθεσε ελεγείες, χορικά ποιήματα, επινίκιους ύμνους, διθυράμβους, παιάνες, παρθένεια, θρήνους και επιγράμματα, εκ των οποίων άριστα θεωρούνται αυτά για τους πεσόντες των Θερμοπυλών και του Μαραθώνος. Εφηύρε τον επίνικο και εισήγαγε τον θρήνο στο χορικό τραγούδι.
O Θρήνος του Σιμωνίδη από την Δάφνη Πανουργιά, όπως τον ερμήνευσε στην δισκογραφική δουλειά του Πέτρου Ταμπούρη "Μέλος Αρχαίον" - Η μουσική των ανθρώπων (cd 1).
ΣΙΜΩΝΙΔΗΣ O ΚΕΙΟΣ Περί της μεταβολής των πραγμάτων Ἄνθρωπος ἐὼν μήποτε φάσηις ὅ,τι γίνεται αὔριον, μηδ᾿ ἄνδρα ἰδὼν ὄλβιον, ὅσον χρόνον ἔσσεται· ὠκεῖα γὰρ οὐδὲ τανυπτερύγου μυίας οὕτως ἁ μετάστασις! Σύγχρονη απόδοση Εἶσαι ἄνθρωπος καὶ γι'αυτό ποτὲ μὴν πεῖς τὶ πρόκειται νὰ γίνει αὔριο, μηδὲ ὅταν δεῖς κάποιον νὰ εὐτυχεῖ, γιὰ πόσον χρόνο θὰ κρατήσει αὐτό· διότι κι ἀπὸ τῆς γοργόφτερης μύγας πιὸ ταχεῖα εἶναι ἡ μεταβολὴ τῶν πραγμάτων (τῆς τύχης)! (Γιώργος Λαθύρης)
«…Αλλά πώς η τραγωδία καταφέρνει να πλησιάσει αυτή την οχυρωμένη συγκίνηση, που μονάχα η μουσική απ’ όλες τις τέχνες (με άλλους τρόπους, πιο άμεσους – από άλλες οδούς, πολύ πιο σύντομες) έχει την ευκολία να διαταράξει; Χάρη στο καίριο, πιστεύω, όργανό της – αυτό το Πένθος που είπα.
Το πένθος είναι η δεύτερη πρώτη ύλη, που περιβάλλει το δράμα και επενδύει τους ήρωές του. Κάτι πολύ περισσότερο: υπάρχει διάχυτος, αλλά ανεπαίσθητος στην ατμόσφαιρα ένας έρως του πένθους. (Είναι αυτονόητο ότι το πένθος για το οποίο μιλώ, είναι ένα είδος οντολογικής θλίψης, έχει μια μακρινή σχέση με το κανονικό πένθος που δικαιολογημένα καταπονεί τον ήρωα από έναν θάνατο ή μια ταπείνωση και δεν πρέπει να συγχέεται μαζί του.) Παρακολουθώντας από πολύ κοντά τον ήρωα, τον νιώθεις να αντιστέκεται, να αρνείται να παραιτηθεί – όχι ασφαλώς από την μεγάλη πράξη για την οποία είναι κλητός, αλλά από το άλγος: Είναι ένας εραστής του πένθους».
Αυτά γράφει, μεταξύ άλλων, ο Γιώργος Χειμωνάς στην εισαγωγή του στην μετάφραση της Μήδειαςτου Ευριπίδη, που αριστοτεχνικά εκπόνησε και κυκλοφόρησε το 1990, πριν σχεδόν 30 χρόνια!
Είχα μαγευτεί με την μετάφραση του Χειμωνά, μα τώρα είμαι μαγεμένος με την απόδοσή της στη σκηνή από τον Δημήτρη Γεωργαλά, στο Μπάγκειον.
Και καθώς άκουγα τον λόγο του Χειμωνά, σκεφτόμουν πόσο ανέδειξε την ποιητικότητα του Χειμωνά ο Δ. Γεωργαλάς, τόσο που η μουσική (που μόνη αυτή απ' όλες τις τέχνες, κατά τον Χειμωνά, έχει την ευκολία να διαταράξει την οχυρωμένη συγκίνηση) έμοιαζε σχεδόν περιττή, αν και - με μικρό ρόλο- υποβλητική (του Πλάτωνα Ανδριτσάκη), καθώς το Πένθος κυριαρχούσε.
Πώς κατάφερε ο Δ. Γεωργαλάς να χτίσει μια τέτοια τραγωδία «δωματίου», σ΄ ένα δωμάτιο εγκαταλελειμμένου ξενοδοχείου, με πέντε μόνο ηθοποιούς, χωρίς σκηνικά ή άλλα ευρήματα, παρά μόνο εκείνα που εξασφάλιζαν την «οικονομία» της παράστασης;
Το έκανε γιατί είναι ένας «εραστής του πένθους».
Για τον ήρωα της τραγωδίας, την Μήδεια, που ενσάρκωσε συγκλονιστικά η Τζούλη Σούμα, το πένθος "είναι η μοναδική όσο και φυσική κατάστασή του", λέει ο Χειμωνάς. Και συνεχίζει: «Παραπάνω: το πένθος παράγει και συνεχώς μεγεθύνει την απάνθρωπη τόλμη του. Ακόμα παραπάνω: ηδονίζεται από το πένθος.
Αυτός ο αδιόρατος βαθύς έρωτας του πένθους μοιάζει να μεταγγίζεται και στα άλλα πρόσωπα του δράματος. όλοι κινούνται, με επικεφαλής τον ήρωα, αδιαμαρτύρητα, πειθήνια, μέσα στη θολή μνήμη μιας ανεπανόρθωτης (και εξάλλου αναπότρεπτης κάποτε) Πτώσης: αυτό πρέπει να είναι το τετελεσμένο που εννοούσα πριν – η βάναυση απόσπαση του ατομικού όντος από το κοινό είναι, δηλαδή η γέννηση του θανάτου. Και από αυτό το τετελεσμένο εφύτρωσε η συγκίνηση και πήρε την πρώτη της, την πιο καθαρόαιμη μορφή που είναι ένα πένθος. Έκτοτε, ό,τι θα συγκλονίζει τον άνθρωπο θα είναι πόνος. Και ό,τι θα ανασκάπτει τον πόνο θα είναι ηδονικό.
Ώστε το τραγικό κατάγεται από προϊστορικές στην πνευματική διαδρομή του ανθρώπου – από προπατορικές απώλειες και καταδίκες της ύπαρξής του. Και αυτά τα προπατορικά στίγματα δεν έχουν γεννήσει την Ενοχή μας, όπως πιστέψαμε, αλλά μας έχουν εσαεί σφραγίσει με το Πένθος.»
Η Μήδεια του Δ. Γεωργαλά είναι πενθηφόρος, αλλά με μια δύναμη ζωής! Γιατί κι ο θάνατος απαιτεί γενναιότητα και δεν είναι τυχαίο που στην παράσταση η Μήδεια δεν φαίνεται να σκοτώνει τα παιδιά της. Όταν τα σκοτώνει τα γεννάει! Αυτό είναι ένα καταπληκτικό εύρημα του Γεωργαλά, όχι θεατρικό, μα οντολογικό. Ό,τι γεννιέται πεθαίνει, αργά ή γρήγορα…
Και οι πέντε ήσαν υπέροχοι: Τζούλη Σούμα (Μήδεια), Κυριακή Καραλουκά, Γιώργος Σταυριανός, Νίκος Δερτιλής, Σταύρος Γιαννακόπουλος.
Λειτουργικά, από κάθε άποψη, και στιβαρά τα κοστούμια του Δημήτρη Ντάσιου.
Είναι μια παράσταση καταλυτική!
«Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας», έλεγε ο Κάρολος Κουν.
Σε τέτοιες παραστάσεις, σαν την Μήδεια του Δ. Γεωργαλά, αυτό ισχύει στο ακέραιο και για τους συντελεστές αλλά και για τους θεατές. Θα έλεγα, παραφράζοντας τον Κουν, πως κάνουμε θέατρο όλοι μας, για να πενθήσουμε τους εαυτούς μας, ως ερασταί του πένθους…
Ταινία "Μανταλένα" - Από την σκηνή με τις φωτιές του Αη Γιάννη (φωτ. Ταινιοθήκη της Ελλάδος)
Του φιλολόγου Γιάννη Γιγουρτσή
Δυό τραγούδια για την φωτιά
Του Άη Γιάννη του Κλήδονα στις 24 Ιουνίου και εμείς, παιδιά τότε, ανάβαμε φωτιές στις γειτονιές που μεγαλώναμε αμέριμνοι. Γεμάτος αλάνες και πεύκα τότε ο Μασταμπάς, η όμορφη συνοικία που μεγάλωσα στο Ηράκλειο. Σε κάποια αλάνα μαζευόμασταν τα γειτονόπουλα, η παρέα, μα έρχονταν και κάποιοι από άλλες γειτονιές, παιδιά και παλικάρια. Πηδούσαμε από πάνω από τις φωτιές, και ας φοβόμασταν λίγο οι πιο μικροί στην αρχή που οι φλόγες ήταν ακόμα υψηλές. Καίγαμε και το στεφάνι που, αφού το σάξαμε με μαντηλήδες την Πρωτομαγιά και το κρεμάσαμε στην πόρτα του σπιτιού μας, περιμέναμε από την πρώτη μέρα την ώρα που θα ξεραθεί για να μπορέσουμε να το κάψουμε του Αη Γιαννιού.
Τσουρουφλιζόμασταν και εμείς καμιά φορά στη φωτιά, βρώμιζαν τα ρούχα και μουτζουρώνονταν τα πρόσωπά μας από τον καπνό, μα γελούσαμε και χαιρόμασταν. Και ήταν ο παππούς εκεί, με τις ιστορίες του για τις μεγάλες φωτιές που άναβε στα μικράτα του εκεί στην Σμύρνη, κοτζαμάν φωτιές, με φλόγες θεόρατες που μόνο τα παλικάρια οι Βουρλιώτες, όπως εκείνος δηλαδή ήθελε να πει - αλλά δεν το 'λεγε έτσι φτηνά-, μπορούσαν να τις περάσουν. Τον θαύμαζα και τον καμάρωνα και σκεφτόμουν το παππού θεόρατο, νέο και όμορφο παλικάρι να πηδά τις φωτιές τ’ Αη Γιάννη, αυτός και οι φίλοι του.
Μέχρι που ήρθε η άλλη η μεγάλη φωτιά να μην αφήσει τίποτε πίσω της. Μα για αυτή δεν ήθελε να μιλά ο παππούς. Μόνο τις μικρές και τις όμορφες φωτιές ήθελε να θυμάται. Την άλλη που τον έριξε «στ’ αγριεμένο κύμα, στ’ άδικο και στο κρίμα» δεν ήθελε να την συλλογιέται. Ο παππούς, περήφανος και αγωνιστής σ’ όλη του τη ζωή, ήθελε (έπρεπε) να κοιτάει μπροστά.
Όταν κάποια στιγμή, πάντως, άκουσα το τραγούδι το συνέδεσα αμέσως με τον παππού και με τις ιστορίες του και ακόμα αυτόν θυμάμαι, όταν το ακούω. Μουσική υπόκρουση βέβαια στις φωτιές του Αη Γιάννη, μισό ιστορία, μισό παραμύθι, και εμένα, αδιόρατα, χωρίς να ξέρω το γιατί, να μου αφήνει μια γεύση γλυκόπικρη και να μου σφίγγει το στομάχι. Η νοσταλγία για κάτι που δεν έζησα, μα το 'βλεπα ζωντανά στα μάτια του παππού.
«Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές
του Αη Γιάννη. Αχ πόσα ξέρεις και μου λες που `χουν πεθάνει».
Για το παιδί του τότε, πάντως, ήταν το βράδυ του Άη Γιάννη του Κλήδονα η απόδειξη πως πια το καλοκαίρι έμπαινε για τα καλά, τα μπάνια και οι διακοπές δεν θα είχαν τελειωμό. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το καλοκαιρινό σούρουπο στον Μασταμπά, εκείνες τις μέρες, τότε που έβλεπες ακόμα τον Στρούμπουλα και την παραλία Λίντο (Αμμουδάρα την είπαν μετά), που παρακολουθούσες άνετα από το σπίτι σου τον ήλιο να γέρνει πίσω από την Ψηλορείτη, στα ρεθυμνιώτικα, την ώρα που ο αέρας γύριζε στεργιανός για να γλυκάνει την νύχτα που ερχόταν.
Μετά σαν πέρασαν τα χρόνια δεν πηδούσαμε πια τις φωτιές, ατόνησε το έθιμο, στην πόλη σχεδόν σταμάτησε, και γιατί εμείς μεγαλώσαμε μα και γιατί οι αλάνες γινήκανε πολυκατοικίες και πού να ανάψεις πια φωτιες τ' Αη Γιαννιού . Σοβαρέψαμε όλοι μας, στεγνώσαμε.
Περνούσε ο καιρός, κι άρχισα να μαθαίνω την ζωή από τα βιβλία και να ξεχνώ τις ιστορίες του παππού . Διάβασα τότε πως αυτά όλα είναι λέει αναμνήσεις από τελετουργίες αρχαίες για το θερινό ηλιοστάσιο, τον θρίαμβο της ημέρας και του καλοκαιριού, και πως διασώζουν στοιχεία πυρολατρείας και λατρείας του ήλιου. Μα οι χριστιανοί αργότερα, μεθοδικά κινούμενοι, όπως πάντα, συνέδεσαν το έθιμο για το αρχαίο έθιμο για το θερινό ηλιοστάσιο με τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και την γέννησή του, έξι ακριβώς μήνες πριν από τον Χριστό. Ο Πρόδρομος, ο ήλιος που θα φωτίσει τον δρόμο ο οποίος θα οδηγήσει στον Σωτήρα. Με τον ίδιο τον Ιησού συνδέθηκε το χειμερινό ηλιοστάσιο με το τρομακτικό σκότος, την είσοδο στον χειμώνα μα και την ελπίδα της μέρας που σιγά σιγά αρχίζει να μεγαλώνει, αναφορά που παραπέμπει με τη σειρά της στην προσμονή του ανθρώπου για απελευθέρωση από το σκότος, από τον φόβο του θανάτου.
Είχα χρόνια να δω να πηδάνε φωτιές, το είχα ξεχάσει σχεδόν πώς γίνεται, μέχρι που η σούστα που ανέβηκα στην ζωή μου, με έφερε τοίχο τοίχο, χωρίς σχεδόν να το καταλάβω, στα ίδια χώματα που κι ο παππούς παλικάρι άναβε κάποτε τις δικές του φωτιές. Και εκεί, γύρω στο τέλος Μαρτίου, στο Νεβρούζ των Κούρδων και των Αλεβιτών, στις γιορτές για τον ερχομό της Άνοιξης, είδα τους δρόμους να γεμίζουν πάλι με άλλα παλικάρια που πηδούσαν κι αυτά πάνω από τις μεγάλες φωτιές της γιορτής. Μα και στις 21 Ιουνίου, για το θερινό ηλιοστάσιο, πάλι παρόμοια έθιμα έχουν στην Ανατολία.
Πάντα ο ήλιος, ζωοδότης και φοβερός, στοιχειό μεγάλο, θεός που πρέπει να τον λατρέψεις και να τον εξευμενίσεις, να τον έχεις μαζί σου.
Δεν ξέρω αν τα χρόνια αυτά που μεσολάβησαν μπόρεσα να πετύχω κάτι, μα σαν αναθυμούμαι, κάθε φορά που βλέπω της φωτιές και πιάνω το νήμα από την αρχή, σκέφτομαι τον παππού, εικόνα αδρή και ασπρόμαυρη και συλλογιέμαι, πως αν με βλέπει, θα πρέπει να χαίρεται να βλέπει τον εγγονό του να ανάβει και να προσπαθεί να πηδήξει τις δικές του φωτιές, μικρές και μεγαλύτερες, εκεί που κάποτε ήταν ο δικός του τόπος.
Το τραγούδι, πάντως, εξακολουθεί να φέρνει το ίδιο σφίξιμο στο στομάχι και μια αναπόφευκτη νοσταλγία, μόνο που τώρα ξέρω γιατί τη νιώθω, καθώς αναμνήσεις παλιές και νέες σμίγουν σε μια σύνθεση οικεία. Βλέποντας τις φωτιές από την απέναντι πλευρά πια, νιώθω τον κύκλο να κλείνει, σκέψεις και συναισθήματα να παίρνουν τη θέση τους...
Να το ακούσετε και εσείς το τραγούδι. Όπως το ακούγαμε τότε, με τη νεανική φωνή του σπουδαίου ερμηνευτή του και χωρίς την απλοϊκή οπτικοποίηση των βιντεοκλίπ. Τίποτα, πέρα ίσως από το εξώφυλλο του δίσκου, γιατί η ψυχή ξέρει πως να αποτυπώσει τις πραγματικές εικόνες στη μνήμη, συλλογική και ατομική, και πώς να τις κρατήσει φυλαχτό και πολύτιμη παρακαταθήκη.
Ιντερμέδιο: Στον ναό βρέθηκα τυχαία, είχα ξεχάσει τι μέρα ήταν. Είχα πάει για άλλη δουλειά στα πατριαρχεία, μα ήμουν εκεί όταν χτύπησε η καμπάνα για τον εσπερινό. Οι κληρικοί της αυλής, όσοι είχαν υπηρεσία στον ναό, πέρασαν από μπροστά μου, με χαιρέτησαν ευγενικά αλλά βιαστικά και μπήκαν μέσα για να ξεκινήσουν. Ο Πρωτοσύγκελλος πήρε τη θέση του πρωτοψάλτη, και οι περισσότεροι μαζί του στο χορό. Δέκα, το πολύ, άτομα ακόμα. Οι μισοί κλητήρες. Μπήκα και εγώ να ανάψω κερί και να φύγω. Πήγα να προσκυνήσω. Κοντοστάθηκα σαν είδα την εόρτιο εικόνα. Μια πλούσια εικονογραφικά, μέτρια καλλιτεχνικά και σπάνια θεματικά απεικόνιση της γέννησης του Ιωάννη. Γράφει πάντως πάνω για να μην μπερδευτεί κανείς «Το γενέθλιον του Προδρόμου». Η Ελισάβετ, ο Ζαχαρίας, η μαμμή, μια υπηρέτρια και ο μικρός Πρόδρομος που μόλις γεννήθηκε. Ξαφνικά έπαψα να βιάζομαι τόσο. Δεν μου έκανε καρδιά να φύγω. Χαμογέλασα. Έμεινα να απολαύσω την σύντομη και απέριττη μα πανέμορφη μέσα στην λιτότητά της ακολουθία.
Έφυγα πλήρης. Στα αυτιά μου ηχούσε σήμερα ένα άλλο τραγούδι, το απολυτίκιο της ημέρας. «Προφήτα και Πρόδρομε, της παρουσίας Χριστού, αξίως ευφημήσαι σε, ουκ ευπορούμεν ημείς, οι πόθω τιμώντες σε, …».
Παππού μου, σήμερα, το ξέρω, ήμασταν μαζί.
Υστερόγραφο: Όσο το σκέφτομαι καλύτερα, θαρρώ πως οι φωτιές του Αη Γιάννη, οι αφηγήσεις του παππού και ο λυγμός του τραγουδιού ήταν μια από τις κρυφές, τις μυστικές και υποσυνείδητες αιτίες που με έφεραν να ζήσω σε αυτό τον ευλογημένο τόπο.
Και του χρόνου λέω να ανάψω και εγώ μια φωτιά αυτή την μέρα, για τον ήλιο που και πάλι θα θριαμβεύσει πάνω στο σκοτάδι, για το Αη Γιάννη και τον Κλήδονα, μα πάνω απ’ όλα για σένα, παππού.
Από το Romancero Gitano Μίκης Θεοδωράκης-Federico Garcia Lorca
Ποιητική απόδοση: Οδυσσέας Ελύτης
ΤΟΥ ΠΙΚΡΑΜΕΝΟΥ
Είκοσι τρεις του Θεριστή
στου Πικραμένου την αυλή
πάνε και λεν παν και του λένε:
αν το μπορείς δυστυχισμένε
Στο περιβόλι σου έβγα απόψε
και τα λουλούδια σου όλα κόψε
Γράψε στη θύρα σου σταυρό
βάλ' από κάτου τ' όνομά σου
τι θα φουντώσουν στα πλευρά σου
ταχιά τσουκνίδες κι αγριάδες
Πάρε κεριά πάρε λαμπάδες
τα χέρια μάθε να σταυρώνεις
και πάνου από την ερημιά
γέψου της νύχτας τη δροσιά
Τι πριν περάσουν μήνες δυο
θα κείτεσαι στα σάβανα
Στους ουρανούς ψηλά προβαίνει
ο Ταξιάρχης και πηγαίνει
πόχει το σύννεφο σπαθί
στράφτει και πάει και δε μιλεί
Κι είκοσι τρεις του Θεριστή
μέσα στην έρμη την αυλή
Τα μάτια ανοίγει ο Πικραμένος
της μοίρας ο σημαδεμένος
Κι είκοσι τρεις του Αυγούστου
γέρνει και τα σφαλεί.
Παρών στην ημερίδα εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου ο κληρικός Αναστάσιος Γκοτσόπουλος
Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Πηγαίνει ένας νέος να εξομολογηθεί και λέει στον πνευματικό του ότι βάζει την μητέρα του να λέει ψέματα στο τηλέφωνο όταν τον ζητούν, προκειμένου να αποφύγει ανεπιθύμητους: «Δεν είναι εδώ, λείπει».
Και ο πνευματικός τον συμβουλεύει «αγιοπατερικά»: «Θα βγαίνεις για λίγο έξω από το σπίτι την ώρα που η μητέρα σου θα λέει ότι λείπεις. Έτσι δεν θα πρόκειται για ψέμα».
Αυτή την «πατερική» γραμμή τήρησαν σήμερα στην ημερίδα των Αποτειχισμένων εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου για το Ουκρανικό, οι δύο κληρικοί της Εκκλησίας της Ελλάδος που δεν είναι αποτειχισμένοι, αργοί και ακοινώνητοι, ενώ θα έπρεπε: ο Αναστάσιος Γκοτσόπουλος, της Μητροπόλεως Πατρών, και ο Άγγελος Αγγελακόπουλος της Μητροπόλεως Πειραιώς.
«Για λόγους ευνοήτους», όπως είπε ο αποτειχισμένος κληρικός Θεόδωρος Ζήσης, προβλήθηκε μαγνητοσκοπημένο βίντεο της ομιλίας του Αν. Γκοτσόπουλου, ενώ ο ίδιος ήταν παρών! Σε ερώτηση που του έγινε, μάλιστα, από άλλον ιερέα για το πώς κρίνει την στάση του μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιεροθέου στο Ουκρανικό, εκείνος αρκέστηκε σε ένα «Δεν έχω απάντηση».
Ο παριστάμενος στην ημερίδα Αναστάσιος Γκοτσόπουλος μίλησε μέσω βίντεο!
Ο κληρικός του Πειραιά Άγγελος Αγγελακόπουλος παρίστατο αυτοπροσώπως, αλλά την ομιλία του ανέγνωσε κάποιος κύριος, πάλι «για λόγους ευνοήτους».
Η υποκρισία εδώ φτάνει στο απόγειό της. Καλά τους ανθρώπους τους κοροϊδεύουν ανερυθρίαστα, μα κοροϊδεύουν, όμως, ξεδιάντροπα και τον Θεό στο οποίο υποτίθεται πως πιστεύουν;
Και όλοι οι παριστάμενοι στην θλιβερή αυτή ημερίδα έψαχναν τρόπους για να «καθαιρέσουν» τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο!
Τους εύχομαι να βρουν ένα …αμίμητο τέχνασμα «για λόγους ευνοήτους», ώστε να νιώσουν «αγιοπατερικώς» πεπληρωμένοι.
Την Παρασκευή 21 Ιουνίου 2019 το απόγευμα στο αίθριο του βιβλιοπωλείου ΕΠΙΚΕΝΤΡΟΝ, στους Αγίους Αναργύρους, πραγματοποιήθηκε μια λιτή και ουσιαστική εκδήλωση, κατά την οποία η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου και ο συγγραφέας - μεταφραστής Αχιλλέας Κυριακίδης διάβασαν ποιήματα από τις δύο τελευταίες συλλογές της Ιουλίτας Ηλιοπούλου "Το Σπίτι" και "Το Ψηφιδωτό της Νύχτας" (ύψιλον/βιβλία).
Τραγούδια του Γιώργου Κουρουπού, σε στίχους Ιουλίτας Ηλιοπούλου, και του Μάνου Χατζιδάκι απέδωσαν η Ελένη Τζατζιμάκη (φωνή) και η Αρετή Κοκκίνου (κιθάρα).
Συντόνισε ο φιλόλογος και κριτικός λογοτεχνίας Αριστοτέλης Σαϊνης.
Διαβάζουμε πως την Τρίτη 25 Ιουνίου στις 6:30μ.μ. μπροστά από το Δημαρχείο της Βεροίας θα πραγματοποιηθεί η υποδοχή της Τιμίας Κάρας του Αποστόλου Ανδρέου και στην συνέχεια θα τελεστεί Δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Βεροίας. Η τιμία κάρα θα παραμείνει για προσκύνηση των πιστών μέχρι την Κυριακή 30 Ιουνίου 2019.
Η Κάρα του Πρωτοκλήτου μεταφέρεται από την Πάτρα στην Βέροια για να …στολίσει τα ΚΕ’ Παύλεια, που διοργανώνει η Μητρόπολη Βεροίας.
Ο μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος συνεχίζει ακάθεκτος την πολιτική του να μεταφέρει την Τιμία Κάρα και εντός Ελλάδος όπου του ζητηθεί. Μια πρακτική που θέσπισε ο ίδιος και δεν υπήρχε για 40 χρόνια στην Εκκλησία των Πατρών.
Καταγράφουμε, για λόγους ιστορικούς, πότε η Τιμία Κάρα εξήλθε των Πατρών, από το 1964, οπότε επέστρεψε από τη Ρώμη, ως τις μέρες μας.
- Επί Μητροπολίτου Πατρών Κωνσταντίνου (Πλατή) – ο οποίος είναι και ο ιεράρχης επί των ημερών του οποίου επέστρεψε η Κάρα - η Κάρα του πολιούχου Αγίου Ανδρέου μεταφέρθηκε στην Κύπρο το 1967, επί αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ'. Τότε είχε εκτεθεί για προσκύνημα στη Μονή του Αποστόλου Ανδρέα στην κατεχόμενη σήμερα Καρπασία και η υποδοχή της Κάρας είχε γίνει στο λιμάνι της Αμμοχώστου.
- Επί Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου (Βαλληνδρά), η Κάρα ταξίδεψε και πάλι στην Κύπρο (1987) και στη Ρουμανία (1996). Στο Ιάσιο υποδέχθηκε την Κάρα ο τότε Μητροπολίτης Μολδαβίας, νυν Πατριάρχης Ρουμανίας Δανιήλ. Επίσης, η Κάρα μεταφέρθηκε στο Κίεβο της Ουκρανίας το 2001, οπότε την συνόδευσε ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος.
Στην τριαντάχρονη αρχιερατεία του Πατρών Νικοδήμου (1974-2004), η Τιμία Κάρα εξήλθε της πόλεως τρεις φορές και μεταφέρθηκε σε χώρες που θεωρούν τον Απόστολο Ανδρέα φωτιστή τους.
- Επί μητροπολίτου Πατρών Χρυσοστόμου (Σκλήφα), και σε ένα διάστημα δεκατεσσάρων ετών η Κάρα μεταφέρθηκε στη Ρουμανία (2011), στην Κύπρο (2013) και – για πρώτη φορά – σε Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος: Μητρόπολη Σερρών (2008), Μητρόπολη Καισαριανής (2012), Μητρόπολη Μαντινείας (2014), Μητρόπολη Πειραιώς (2018), Μητρόπολη Βεροίας (2019).
Επίσης, επί ημερών του νυν μητροπολίτου Χρυσοστόμου μεταφέρθηκε – για πρώτη φορά εκτός Πατρών – στη Ρωσία ο Σταυρός του μαρτυρίου του Πρωτοκλήτου και σε μια μεγάλη περιοδεία εκτέθηκε σε προσκύνημα από τους πιστούς στην Αγία Πετρούπολη, στη Μόσχα, στο Κίεβο της Ουκρανίας και στο Μινσκ της Λευκορωσίας (2013). Κι ακόμα έχουμε την μεταφορά αποτμημάτων δακτύλου του Αγίου Ανδρέου – που ο Πατρών Χρυσόστομος έφερε στην επιφάνεια - τόσο στο εξωτερικό (Κύπρο και Ρουμανία) όσο και στο εσωτερικό (Μητρόπολη Τρίκκης κ.α.).
Γνωρίζω ότι αυτά που καταγράφω δεν συγκινούν κανέναν. Όμως, το επ’ εμοί ως πατρινός και ως θεολόγος καταγγέλλω, για λόγους ιστορικούς, αυτή την πρακτική που δεν έχει καμία σχέση ούτε με την πατρινή παράδοση ούτε βέβαια με την εκκλησιαστική.
Τα λείψανα των αγίων δεν υπάρχουν για να …στολίζουν τις τελετές μας. Δεν υπάρχουν για να τα περιφέρουμε αενάως τήδε κακείσε, με διάφορες προφάσεις κάθε φορά.
Υπάρχουν για να απόκεινται όπου κείνται και για να μας μεταφέρουν το μήνυμα της κοινής Αναστάσεως εν τη εσχάτη ημέρα. Δε νομίζω ότι πάει κάποιου ο νους του σ’ αυτό το γεγονός, μεταφέροντας ιερά λείψανα από δω κι από κει.
Η κατάσταση, βέβαια, στην Πάτρα ξέφυγε και πλέον δεν υπάρχει γυρισμός. Ο Πατρών Χρυσόστομος θα συνεχίζει απτόητος να χρησιμοποιεί τα λείψανα του Αγίου Ανδρέου για την προσωπική του πολιτική.
Το Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής - 21 Ιουνίου, κοιτά πίσω και γεμάτο ικανοποίηση καμαρώνει το έργο της ψηφιοποίησης των Αρχείων Παύλου Καρρέρ. Πέρα από τα προσωπικά αντικείμενα, το πιάνο και παρτιτούρες του πρώτου Έλληνα μουσουργού που βρίσκονται σε ειδική προθήκη στην μόνιμη έκθεση του, τα ψηφιοποιημένα αρχεία του Καρρέρ παρουσιάζονται σε μέρη ανά κατηγορίες, εδώ και δύο χρόνια από τον πιανίστα Διονύση Σεμιτέκολο, ο οποίος τα μελέτησε και τα εκτέλεσε, ορισμένα κομμάτια για πρώτη φορά, στο κοινό της Ζακύνθου και όχι μόνο. Οι μέχρι στιγμής πέντε «μικρές συναυλίες» ξεκίνησαν από τις αρχές του 2018 και συνεχίζουν…
• Ιανουάριος ’18: «Έργα για τέσσερα χέρια», Διονύσης Σεμιτέκολος και Βέρα Στραβοπόδη στο πιάνο, και παρουσίαση του έργου της ψηφιοποίησης από την Διευθύντρια του Μ. Σ.&Ε. Ζ. Κατερίνα Δεμέτη (η εκδήλωση παρουσιάστηκε και στη Κεφαλονιά στα πλαίσια του ΙΑ’ Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου, τον Μάιο του ίδιου έτους),
• Ιούνιος ’18 και Ιανουάριος ‘19: «Έργα της Ιταλικής περιόδου, Α′ και Β′ μέρη» με την συμμετοχή του Συγκροτήματος Υακίνθη σε χορούς εποχής και επεξηγηματική εισήγηση από τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος του Μ. Σ.&Ε. Ζ. Ιωάννη Στεφ. Παπαδάτου,
• Μάιος του ’19: «Τα χρονολογημένα χειρόγραφα, Α′ μέρος», με επεξηγηματική εισήγηση από τον Α′ Αντιπρόεδρο του Δ. Σ. του Ιδρύματος Διονύση Σέρρα.
Τον Ιούνιο του 2019, το Μουσείο μας έχει την τιμή να σας προσκαλεί στο δεύτερο μέρος της παρουσίασης των χρονολογημένων έργων Καρρέρ. Αυτή η πέμπτη κατά σειρά εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 22/6, στις 21:00, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ζακύνθου. Τα έργα θα παρουσιάσει, για ακόμη μια φορά, ο πιανίστας Διονύσης Σεμιτέκολος, ενώ τη βραδιά θα προλογίσει ο Πρόεδρος Ιωάννης Στεφ. Παπαδάτος.
Με αυτή τη συναυλία, του Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων συμμετέχει στους εορτασμούς για τη Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής, που εορτάζεται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, το διάστημα 21-23 Ιουνίου 2019, με την «Ευρωπαϊκή Γιορτή της Μουσικής», θεσμός ο οποίος κλείνει φέτος τα 20 χρόνια του.
Όλες αυτές οι εκδηλώσεις, εντάσσονται στους εορτασμούς για την συμπλήρωση 190 χρόνων από την γέννηση του Παύλου Καρρέρ (12/5/1829).
Τα εκάστοτε digital artworks και το artwork-compination, είναι βασισμένα στη προσωπογραφία του συνθέτη που εκτίθεται στην Α′ Αίθουσα Επιφανών Ζακυνθίων, και σχεδιάστηκαν ε ι δ ι κ ά για τις συναυλίες και τα 190 χρόνια του Καρρέρ αντίστοιχα, από τον Ιωάννη-Πορφύριο Καποδίστρια.
