ΤΟ ΔΟΞΑΣΤΙΚΟ ΤΩΝ ΑΙΝΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΩΝ ΑΠΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΕΣ ΨΑΛΤΕΣ

Με αφορμή την εορτή των Αρχαγγέλων, αναρτούμε το περίφημο δοξαστικό των Αίνων της εορτής "Όπου επισκιάση η χάρις σου Αρχάγγελε", σε ήχο πλ. α' και στο μέλος Ιακώβου Πρωτοψάλτου.

Η ηχογράφηση προέρχεται από την Σειρά Μνημεία Εκκλησιαστικής Μουσικής, Σώμα Τρίτο - Δοξαστικά Ιακώβου Πρωτοψάλτου (Τέλος 18ου αι.), cd 4 (Δοξαστικά Νοεμβρίου) και ψάλλει ο αείμνηστος Πρωτοψάλτης του Πρωτάτου του Αγίου Όρους π. Διονύσιος Φιρφιρής. 

Πρόκειται για την μνημειώδη έκδοση του Κέντρου Ερευνών και Εκδόσεων σε επιμέλεια Μανόλη Χατζηγιακουμή, όλων των Δοξαστικών του Ιακώβου Πρωτοψάλτου, που κυκλοφορήθηκε σε δύο μεγάλες κασετίνες το 2010.

Ο Μανόλης Χατζηγιακουμής σημειώνει για το μέλος που παρουσιάζουμε εδώ: 

Το Δοξαστικό των Αίνων της Σύναξης των Αρχαγγέλων (8 Νοεμβρίου) Όπου επισκιάση ηχ πλ α' ως κείμενο έχει ως εξής: 

Όπου επισκιάση η χάρις σου Αρχάγγελε, εκείθεν του διαβόλου διώκεται η δύναμις· ου φέρει γαρ τω φωτί σου προσμένειν ο πεσών Εωσφόρος. Διό αιτούμεν σε, τα πυρφόρα αυτού βέλη τα καθ’ ημών κινούμενα απόσβεσον, τη μεσιτεία σου λυτρούμενος ημάς εκ των σκανδάλων αυτού αξιύμνητε Μιχαήλ Αρχάγγελε. 

Μέλος έντονα βεβαιωτικό και επικλητικό στον δυναμικό τρόπο του πλαγίου πρώτου ήχου και ήθος γενικά τροπαιοφόρο, με τις κατάλληλες υψιπετείς επιτάσεις στις αρμόδιες νοηματικά λέξεις (“διό αιτούμεν σε”, “λυτρούμενος”, “αξιύμνητε”), στοιχεία τα οποία εξαίρονται λαμπρά στην ερμηνεία εδώ του πατρός Διονυσίου. Σμιλεμένο στη μακρόχρονη λειτουργική πράξη (το έψαλλε συχνά στην Ι. Μ. Δοχειαρίου) αποτυπώνει κατά τρόπο μοναδικό όλες τις λεπτές εκφορές και τις αποχρώσεις του βιώματος (ανεπανάληπτο το ερμηνευτικό ήθος ορισμένων θέσεων). Στο Δοξαστικό αυτό φαίνεται ανάγλυφα η μεγάλη σημασία της ερμηνείας στην ανάδειξη και στην επιβολή του ποιητικού κειμένου που είναι τελικά ένας από τους κύριους στόχους της εκκλησιαστικής ψαλμωδίας.

Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι το ίδιο μέλος σε άλλη εκτέλεση του πατρός Διονυσίου, περιλαβάνεται στο 21ο CD της σειράς. 

Παραθέτουμε, επίσης, το ίδιο Δοξαστικό στο μέλος του Πέτρου Φιλανθίδη. Ψάλλουν οι αγιορείτες πατέρες Αντίπας (από το Ιβηρίτικο Κελλί της Αγίας Άννης Καρυών) και Αμφιλόχιος (από την Ι. Μονή Δοχειαρίου). Πρόκειται για μία ηχογράφηση που επιμελήθηκε και πάλι ο Μανόλης Χατζηγιακουμής και περιλαμβάνεται σε κασέτα με Ύμνους των Αρχαγγέλων, η οποία κυκλοφόρησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990. 

Ανάμεσα στους ισοκράτες και η ελαχιστότης μου. 

Π.Α.Α.