ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΙΣΛΑΜ ΤΟΥ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΒΛΑΧΟΥ ΤΟΥ ΚΡΗΤΟΣ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Με αφορμή το δημοσίευμα του αγαπημένου της Ιδιωτικής Οδού Σταύρου Ζουμπουλάκη στην εφημερίδα Καθημερινή της Κυριακής (6-5-2018) σχετικά με την αντιϊσλαμική γραμματεία των χρόνων της Τουρκοκρατίας και με την πρόσφατη έκδοση με τίτλο: Γερασίμου Βλάχου τοῦ Κρητὸς (1607-1685), Μητροπολίτου Φιλαδελφείας, Περὶ τῆς τοῦ Μωάμεθ θρησκείας καὶ κατὰ Τούρκων, Κριτικὴ ἔκδοση, εἰσαγωγὴ καὶ σχόλια Ἀστέριος Ἀργυρίου, Ἡράκλειο 2017, θα πρέπει να αναφέρω με έμφαση, για την ιστορία, ότι η έκδοση αυτή δεν φέρνει στο φως για πρώτη φορά το συγκεκριμένο έργο, όπως υποστηρίζει (σ. ιβ΄) ο εκδότης του κειμένου, καθώς είχε ήδη προ ετών προηγηθεί η πρώτη του έκδοση (editio princeps). 

Πρόκειται για το εκτενέστατο άρθρο της Δρος Ελένης Χατζόγλου - Μπαλτά, στο οποίο γίνεται η κριτική έκδοση του κειμένου, συνοδευόμενη από εισαγωγή και σχόλια, και το οποίο δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Ἐπετηρὶς τῆς Ἑταιρείας Βυζαντινῶν Σπουδῶν», τόμος ΝΔ΄, 2010-2013, σελ. 19-106. 

Στην πρόσφατη έκδοση του κειμένου δεν γίνεται καμία αναφορά στην πρώτη του έκδοση, στην οποία θα έπρεπε να κάνει μνεία ο εκδότης για λόγους φιλολογικής και ιστορικής ακρίβειας.
Αξίζει, επίσης, να αναφερθεί μία σύμπτωση: 
Ο τόμος με την εργασία της Έλενας Χατζόγλου περιλαμβάνει επιστημονικές εργασίες μέχρι το 2013, τη χρονιά, δηλαδή, που στο περιοδικό "Θεολογία" (84,1 σ. 133-166) δημοσιεύεται άρθρο του καθηγητή Αστέριου Αργυρίου, με τίτλο: "Η ελληνική πολεμική και απολογητική γραμματεία έναντι του Ισλάμ κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας". Ο καθηγητής Αργυρίου στο κείμενό του τονίζει πως η έκδοση του εν λόγω έργου, όπως και του "Κατά Ιουδαίων", του Γερασίμου Βλάχου του Κρητός "θα ήταν χρησιμότατη"! Και πράγματι μόλις είχε συμβεί από την Έλενα Χατζόγλου.
Να σημειώσουμε, ακόμα, πως τα δύο αυτά έργα του Γερασίμου Βλάχου είχε ανακαλύψει σε κώδικα της Μονής Ξενοφώντος του Αγίου Όρους, ο αείμνηστος καθηγητής Μ.Ι. Μανούσακας και είχε κάνει σχετική ανακοίνωση το 1954.