"ΥΠΟΘΕΣΗ ΜΠΛΑΝΑ" ΚΑΙ ΣΤΑ ...ΑΡΑΒΙΚΑ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Στο ΒΗΜΑ της Κυριακής (22 Απριλίου 2018), η δημοσιογράφος Μυρτώ Λοβέρδου, αναδεικνύει την «υπόθεση Μπλάνα», δηλ. την περίπτωση του μεταφραστή Γιώργου Μπλάνα, ο οποίος έχει προκαλέσει πολλές και ποικίλες ενστάσεις γύρω από το μεταφραστικό του έργο και γι’ αυτό δημιουργεί πολλά ερωτηματικά το γεγονός της ανάθεσης της μετάφρασης σε αυτόν τριών τραγωδιών (!) και μιας Αριστοφανικής κωμωδίας για το φετινό Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου. 

Για τον Γιώργο Μπλάνα έχουν γραφτεί αρκετά. Εδώ θα εστιάσω σε μια μάλλον παρασιωπημένη υπόθεση που αφορά σε μια μετάφρασή του από τα αραβικά (;). 

Τον Δεκέμβριο του 2010, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μαΐστρος η ποιητική συλλογή του Μαχμούντ Νταρουίς «Κατάσταση Πολιορκίας». Η μετάφραση είχε γίνει από τα αραβικά από την Αγγελική Σιγούρου και η έκδοση ήταν δίγλωσση. 

Μόλις τρεις μήνες μετά, τον Μάρτιο του 2011, κυκλοφορεί από την Κοινωνία των (δε)κάτων μια ανθολογία από την προαναφερθείσα συλλογή, που φέρει την υπογραφή του Γιώργου Μπλάνα ως μεταφραστή. Πουθενά δεν αναφέρεται αν πρόκειται για ολόκληρη τη συλλογή, αλλά αναφέρεται ότι στην έκδοση αυτή έχουν παραχωρηθεί τα δικαιώματα της ελληνικής μετάφρασης, ενώ και οι εκδόσεις Μαΐστρος έχουν τα δικαιώματα από τον εκδότη του Νταρουίς. Αλλιώς δεν θα μπορούσαν να βγάλουν το βιβλίο. 

Από πού, όμως, μεταφράζει ο Γιώργος Μπλάνας; 

Γράφει ο ίδιος: «Χρησιμοποιήθηκαν οι αγγλικές μεταφράσεις των Ramsis Amun και Marilyn Hacker, η γαλλική μετάφραση των Saloua Ben Abda & Hassan Chami, καθώς και το μεταγραμμένο στη λατινική γραφή αραβικό (παλαιστινιακό) κείμενο». Δηλαδή πέραν από τα αγγλικά και τα γαλλικά, ισχυρίζεται ο Γ. Μπλάνας ότι ξέρει αραβικά - αρκεί να είναι γραμμένα σε.. λατινικό αλφάβητο! Για την ώρα αυτό το αποκαλούμενο «μεταγραμμένο στη λατινική γραφή αραβικό (παλαιστινιακό) κείμενο» δεν υπάρχει, ούτε πρόκειται να υπάρξει, όπως μου είπε κατηγορηματικά φίλος καθηγητής Αραβικών. Επιπλέον, μου είπε, πως για όποιον ξέρει στοιχειώδη πράγματα για την αραβική γλώσσα, δεν μπορεί να ονομαστεί η συλλογή του Νταρουίς «αραβικό (παλαιστινιακό) κείμενο». Είναι γραμμένη στην κοινή λόγια αραβική γλώσσα, και όχι στην παλαιστινιακή διάλεκτο. Ανάμεσα στα δύο αυτά η διαφορά είναι ευδιάκριτη. Φοβούμαι μήπως ο Γ. Μπλάνας, ο οποίος μεταφράζει και από τα ιαπωνικά και τα ρώσικα (!), είναι λογικό να συγχέει την κοινή λόγια αραβική με τις διάφορες διαλέκτους της, κυρίως όταν τη διαβάζει σε λατινικό αλφάβητο. 

Γιατί άραγε ο Γιώργος Μπλάνας προέβη σ' αυτή την έκδοση, σχεδόν ταυτόχρονα με την αντίστοιχη των εκδόσεων Μαΐστρος; Who knows?

Τα παραπάνω γράφτηκαν για λόγους καθαρά ιστορικούς.

Στην Ελλάδα ζούμε οπότε δεν πρόκειται να γίνει κάτι...