Ο ΣΤΙΒΕΝ ΧΟΚΙΝΓΚ ΚΑΙ Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΤΗΝ "ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟ"

Στις 8 Ιανουαρίου 2007 ο Στίβεν Χόκινγκ έκανε κάτι ξεχωριστό για τα 65α γενέθλιά του: πραγματοποίησε πτήση
μηδενικής βαρύτητας από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι της Φλόριντα λέγοντας «Διάστημα, σου 'ρχομαι»

Ο διαπρεπής Βρετανός θεωρητικός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ απεβίωσε σήμερα, 14 Μαρτίου 2018, σε ηλικία 76 ετών.

Με αφορμή το γεγονός θυμόμαστε την σχετική με τον μεγάλο επιστήμονα συζήτηση που έγινε εδώ, στην Ιδιωτική Οδό, τον Σεπτέμβριο του 2010.

Ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ είχε τότε "απαντήσει" σε κάποιες επιστημονικές θέσεις του Χόκινγκ, εστιάζοντας στο πόσο ...παραπληγικός ήταν. 

Παραθέτουμε στη συνέχεια την απάντησή μας στον Σεβ. Πειραιώς, μία επιστολή του συνθέτη Φίλιππου Τσαλαχούρη και ένα κείμενο του συναδέλφου θεολόγου Χάρη Ανδρεόπουλου, για το θέμα. Και όλα αυτά πριν οκτώ χρόνια...

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου

Ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ εφαρμόζει με επιτυχία – είναι αλήθεια – την ιδιωτική του “θεολογία”, αυτή των αποκλεισμών. Οι παπικοί, οι ομοφυλόφιλοι, οι μουσουλμάνοι, ο Καντάφι και ο Έλτον Τζον, οι παραπληγικοί... Όλοι χωρούν στον Καιάδα του.
Το νέο του “χτύπημα” παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον. Ο παγκοσμίου φήμης επιστήμονας Στήβεν Χόκινγκ στο τελευταίο του βιβλίο εξέφρασε την γνωστή και μη εξαιρετέα σε μερίδα επιστημόνων άποψη ότι ο Θεός δεν είναι δημιουργός του σύμπαντος και άρα “η επίκληση του Θείου δεν είναι αναγκαία για την κατανόηση του κόσμου μας”.
Η “απάντηση” του Πειραιώς Σεραφείμ καταπέλτης!
“Με αφορμή τον συνεχιζόμενο θόρυβο που έχει προκαλέσει διεθνώς η κυκλοφόρησις του τελευταίου βιβλίου του παραπληγικού Βρετανού αστροφυσικού Stephen Hawking με τίτλο The Grand Desing... Ο συγκεκριμένος παραπληγικός Βρετανός επιστήμων είναι απολύτως συμπαθής ιδιαιτέρως διότι ευρίσκεται εις μίαν δραματικήν κατάστασιν υγείας απεικονιζομένην εις δημοσιευθέντα φωτογραφικά στιγμιότυπα, απολύτως καθηλωμένος και επικοινωνών με ηλεκτρονικήν φωνήν, που επιφέρει την κατανόησιν δια την συμπλεγματικότητα και τραγικότητα των απόψεών του που αδίκως βεβαίως ενοχοποιούν ουσία τον Τρισάγιον Θεόν δια την δυσχερεστάτην θέσιν της υγείας του διότι η ασθένεια, η φθορά και ο θάνατος δεν προέρχονται από τον Θεόν αλλά είναι αποτέλεσμα της σχάσεως των ανθρώπων και του κόσμου από Αυτόν... Και όμως την άπειρη αυτή δύναμη, σοφία και πρόνοια αποδίδουν κατά καιρούς οι άφρονες υλιστές και σήμερον ο κ. Χόκινγκ που έχει το ελαφρυντικό της συγχύσεως του νοός του, από την αφόρητο σωματική δυστυχία του...”.
Ο Σεβασμιώτατος δεν έχει κανένα ενδοιασμό, ήδη από την αρχή του κειμένου του, να χαρακτηρίσει δις τον Χόκινγκ “παραπληγικό”, δηλ. να μας βροντοφωνάξει πόσο ανάπηρος είναι ο επιστήμονας κι αυτό τον κάνει να έχει σύγχυση φρενών, ο “απολύτως συμπαθής” και δυστυχής!...
Άραγε αν ο Σεβ. είχε στην Μητρόπολή του ίδρυμα παραπληγικών θα τους επισκεπτόταν για να τους τονίσει πόσο παραπληγικοί είναι, πόσο δεν φταίει ο Θεός για την κατάστασή τους και, εν πάση περιπτώσει, είναι – κατά τα άλλα – συμπαθείς, οι δυστυχείς... Μια νέα ποιμαντική ανατέλλει!
Σε ταλιμπανικό ιστολόγιο, που δυστυχώς εγκωμιάζει τον Πειραιώς για τις “αντι-οικουμενιστικές” θέσεις του, διάβασα επανειλημμένως για τον βδελυρό “οικουμενιστή” Μητροπολίτη Νόβισαντ Ειρηναίο Μπούλοβιτς, τον και “αλλήθωρο”! Προφανώς ο υπερτονισμός φυσικών αδυναμιών των “αντιπάλων” ενισχύει τις “πατερικές και παραδοσιακές” θέσεις των εργολαβικώς “ορθοδοξούντων”.
Άρα, δε μένει παρά κάθε φορά να επισημαίνουμε τι σωματικό ή άλλο κουσούρι έχει ο “αντίπαλος” για να το κραδαίνουμε αναλόγως. Είναι μια νέα “αντιρρητική” θεολογία, βασισμένη στα φυσικά ελαττώματα.
Πάντως παρέβλεψε (;) ο Άγιος Πειραιώς να απαντήσει στον προσφάτως θανόντα νομπελίστα Ζοζέ Σαραμάγκο, ο οποίος δήλωνε ευθαρσώς ότι “χωρίς την Βίβλο θα ήμασταν καλύτεροι” και γενικώς διεκήρυττε την αθεϊα του. Ίσως να το κάνει τώρα, μετά θάνατον... Αναλογίζομαι τι κουσούρι θα του προσήπτε.
Πάντως ο Κύριος καταδέχθηκε και έσωσε και αυτούς που είχαν κάποιο σωματικό κουσούρι, χωρίς φυσικά να το ξεστομίσει. Ο Ζακχαίος ήταν κοντός. Ο Μωϋσής στην Π.Δ. ήταν βραδύλγωσσος.
Ο Χόκινγκ, ας μη το ξεχνάμε, πάσχοντας από τη νευροεκφυλιστική νόσο των κινητικών νευρώνων και εργαζόμενος ως επιστήμονας σκληρά και ακαταπαύστως, αποτελεί την καλύτερη δυνατή απόδειξη της ψυχικής δύναμης του ανθρώπινου όντος και ζωντανό παράδειγμα για άλλους ασθενείς. Ο άνθρωπος αυτός απολαμβάνει την οικογενειακή ζωή, έχει τρία παιδιά και ένα εγγόνι και είχε δηλώσει στο παρελθόν «υπήρξα τυχερός που η κατάστασή μου δεν χειροτέρεψε με μεγαλύτερη ταχύτητα. Αυτό δείχνει ότι δεν πρέπει κανείς να χάνει το θάρρος του».
Πώς άραγε ερμηνεύει ο Άγιος Πειραιώς αυτή την καλή εξέλιξη του Χόκινγκ (τυχερού μέσα στην ατυχία του); Ως επίσκεψη του Θεού, ακόμα και στον αρνητή του, ή ως δαιμονική επιρροή;

O διακεκριμένος συνθέτης Φίλιππος Τσαλαχούρης, φίλος της Ιδιωτικής Οδού, μας κοινοποίησε την παρακάτω επιστολή που έστειλε προς τον Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ, με αφορμή το κείμενό του για τον επιστήμονα Στήβεν Χόκινγκ.
Την δημοσιεύουμε αυτούσια.

Προς τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Πειραιώς κ. Σεραφείμ

Σεβασμιότατε,

Με όλο το σεβασμό και με αισθήματα πίστης και αληθείας… διαβάζω κατά καιρούς διάφορες απόψεις σας με τις οποίες διαφωνώ… ποτέ δεν θα σκεφτόμουν να σας γράψω την διαφωνία μου ή τις όποιες σκέψεις μου… είμαι δημότης της Ρόδου και ανήκω στο ποίμνιο του Πατριαρχείου… λίγο ασχολούμαι με τα της Εκκλησίας της Ελλάδος… σήμερα, όμως, διάβασα τα σχόλιά σας για τον Στήβεν Χόκινγκ και ομολογώ πως σοκαρίστηκα… δεν μπορώ να πιστέψω πως εκφραστήκατε κατ΄ αυτόν τον τρόπο για έναν επιστήμονα… η πίστη δεν φοβάται, αντίθετα, βρίσκει στην όποια επιστημονική αλήθεια εκείνες τις διαστάσεις που επαληθεύουν την ύπαρξη του Θεού… η πίστη προσφέρει αυτοπεποίθηση… τα σχόλιά σας δείχνουν φόβο και αδυναμία προς τη γνώση… αλλά αυτό δεν έχει τόση σημασία όσο τα απαξιωτικά σας σχόλια για έναν άνθρωπο… η φράση πως «…έχει το ελαφρυντικό της συγχύσεως του νοός του, από την αφόρητο σωματική δυστυχία του...”…με έχει σοκάρει τόσο που έλαβα την απόφαση να σας γράψω… δεν μπορώ να πιστέψω πως αυτή είναι σκέψη και μάλιστα «εξωτερικευμένη» από έναν χριστιανό… δεν κάνω μάθημα σε κανέναν… κανείς αλάθητος εκτός του Κυρίου και πρώτος των τελευταίων εγώ… και ζητώ ταπεινότατα συγνώμη για την επιστολή μου… δεν είναι, όμως, αποτέλεσμα «συγχύσεως του νου μου»… είναι αποτέλεσμα λύπης και βαθιάς απογοήτευσης…

Με κάθε σεβασμό… την ευλογία σας

Φίλιππος Τσαλαχούρης

Tου Χάρη Ανδρεόπουλου

Mε την περίπτωση του Stephen Hawking ασχολήθηκε και ο αείμνηστος καθηγητής Δογματικής και Φιλοσοφίας του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ, Νίκος Ματσούκας, σχολιάζοντας τις διφορούμενες απόψεις του διάσημου αστροφυσικού, χωρίς να τις (δια-) συνδέσει με την υφιστάμενη παραπληγία του και, φυσικά, χωρίς να προχωρήσει σε εικασίες περί «συγχύσεως του νοός του», όπως - αδικαιολογήτως, κατά τη ταπεινή μας γνώμη - πράττει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Σεραφείμ, σχολιάζοντας το τελευταίο βιβλίο του Hawking με τίτλο “The Grand Desing” («Ο μεγάλος σχεδιασμός»).

Ο μεγάλος δογματολόγος της Θεσσαλονίκης Νικ. Ματσούκας αναφερόταν συχνά σε σύγχρονους επιστήμονες, κυρίως από το χώρο της αστροφυσικής, που κάνουν λόγο για ένα ξεκίνημα του σύμπαντος σε μια δεδομένη στιγμή, για μια έκρηξη μιας κοσμογονίας, για ένα διαστελλόμενο σύμπαν, για συνεχή δημιουργία, κτλ, κτλ, και θεωρούσε ότι οι απόψεις αυτές είναι άκρως ενδιαφέρουσες για τη σημερινή θεολογική επιστήμη, αλλά επεσήμαινε και τόνιζε: «Προς Θεού, χρειάζεται μεγάλη προσοχή – οι απόψεις αυτές μπορούν να ενδιαφέρουν μονάχα για λόγους ερμηνευτικούς, και ποτέ για λόγους απολογητικούς ή για συμπεράσματα αθεϊας (…) Τέτοιες συζητήσεις για την ύπαρξη ή την ανυπαρξία του Θεού κατά τη σημερινή επιστημολογία τουλάχιστον είναι ανόητες…», υποστήριζε ο καθηγητής, επικαλούμενος ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τη φιλοσοφία του L. Wittgenstein. (βλ. «Δογματική και Συμβολική Θεολογία», τόμος Δ’, εκδ. Πουρναρά, Θεσ/νίκη, 1999, σελ. 39)

Ο Νικ. Ματσούκας, ένιωσε μάλιστα την ανάγκη να υπερασπισθεί το δικαίωμα του Hawking να αρνηθεί να απαντήσει αν είναι θρησκευόμενος ή άθεος, όταν ρωτήθηκε σχετικώς, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ελλάδα στα μέσα της δεκαετιας του ’90, για να δώσει διάλεξη. Κατά τη επίσκεψή του εκείνη στην Αθήνα, «χριστιανομαθημένοι» δημοσιογράφοι τον ρώτησαν αν πιστεύει στο Θεό. Πολύ σωστά, όμως - γράφει ο Ματσούκας (ο.π., σελ. 39) - ο Hawking είπε ότι δεν επιθυμεί ν’ απαντήσει, γιατί δεν θα 'θελε να θεωρηθεί μήτε θρησκευόμενος, μήτε άθεος. Ωστόσο ένας «χριστιανομαθημένος» δημοσιογράφος δεν σεβάσθηκε την επιθυμία του και στο ρεπορτάζ που έκανε φρόντισε να μας πληροφορήσει κατηγορηματικά ότι ο Hawking είναι «εκ πεποιθήσεως άθεος» (έκφραση του δημοσιογράφου). «Προφανώς η συμπεριφορά αυτή του δημοσιογράφου μόνο …αγιοπνευματική (κάθε άλλο!) επιρροή δεν μαρτυρούσε…», είχε παρατηρήσει ο αείμνηστος καθηγητής του τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ.

Επί της ουσίας τώρα και σχετικά με τη άποψη (αυτή είναι που μας ενδιαφέρει και - προς Θεού! - όχι το εάν είναι ή δεν είναι παραπληγικός …) που εξέφρασε ο Hawking, ότι δηλ. ο Θεός δεν είναι δημιουργός του σύμπαντος και άρα η επίκληση του Θείου δεν είναι αναγκαία για την κατανόηση του κόσμου μας, κλπ., θα μπορούσαμε, θεολογικώς πράττοντες, να απαντήσουμε με το λίαν χαριτωμένο παράδειγμα που έδιδε ο Albert Einstein, περιγράφοντας τη σχέση επιστήμης και αποκάλυψης (: θρησκείας / πίστης): «Εμείς οι θετικοί επιστήμονες», έλεγε ο κορυφαίος φυσικός του 20ου αιώνα, «μοιάζουμε με τους αναρριχητές ορειβάτες. Με πολλή προσπάθεια και κόπο ανεβαίνουμε το όρος της Αλήθειας. Όταν, όμως, φθάσουμε στη κορυφή, βρίσκουμε εκεί τους θεολόγους να μας περιμένουν…». Νομίζουμε ότι ο Άγιος Πειραιώς, εξ επόψεως θεολογικής, είπε λιγότερα απ’ όσα ώφειλε και εξ επόψεως απολογητικής, περισσότερα απ’ όσα έπρεπε.

- Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι δημοσιογράφος – Δρ θεολογίας ΑΠΘ  καθηγητής Β/θμιας Εκπαίδευσης.