ΟΙ ΑΓΝΩΣΤΕΣ "ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ" ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ

Δημήτρης Βερνίκος και Μάνος Χατζιδάκις, στις Βρυξέλλες, το 1965, για τους «Όρνιθες». © Αρχείο Δημήτρη Βερνίκου

Μία αποκαλυπτική συνέντευξη του σκηνοθέτη και στενού φίλου του Μάνου Χατζιδάκι Δημήτρη Βερνίκου, στο περιοδικό "Κ" της εφημερίδας Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, και στον Παύλο Παπαδόπουλο (Κυριακή 11-2-2018). 

Μεταξύ άλλων ο Δ. Βερνίκος μιλάει για την άγνωστη όπερα του Μάνου Χατζιδάκι "Μεταμορφώσεις". Το 1967 ο συνθέτης έγραψε, έστειλε και του αφιέρωσε το λιμπρέτο γι' αυτήν την όπερα, το οποίο δεν είναι γνωστό μέχρι σήμερα. Δεν ξέρουμε αν έγραψε και τη μουσική, αλλά ο Βερνίκος έχει στα χέρια του αυτό το λιμπρέτο, σε μια λιτή χειροποίητη έκδοση που έφτιαξε πριν από 50 χρόνια ο ίδιος ο Χατζιδάκις. Λέει ο Δ. Βερνίκος: 

"Ο μύθος των «Μεταμορφώσεων» αφορά μια κοινωνία χωρίς φύλα. Μπορεί ο μύθος μέσα στον μύθο να είναι η αλληγορία στο «Συμπόσιο» του Πλάτωνα περί του ενιαίου ανθρώπινου όντος πριν από τη διάσπασή του σε δύο φύλα. Όμως ο συνθέτης δεν αναφέρει κάτι τέτοιο και πάντως ο προβληματισμός του δεν ήταν το πλατωνικό ιδεώδες μιας χαμένης αρμονίας. Ο άγνωστος μέχρι σήμερα χατζιδακικός μύθος θα μπορούσε να θεωρηθεί από ορισμένους προφητικός και συμβατός με την επικαιρότητα των πολύ σύγχρονων θεμάτων ταυτότητας φύλου, που απασχολεί όλο και περισσότερο τις δυτικές κοινωνίες. Ωστόσο, ο Δημήτρης Βερνίκος επισημαίνει ότι ο Χατζιδάκις δημιούργησε μια αλληγορία με βάση το φύλο, που είναι μεγαλύτερη και ανεξάρτητη από τον ίδιο τον προβληματισμό για το φύλο. Αν συμφωνήσουμε ότι αυτά που μας προσδιορίζουν είναι εκείνα που ταυτόχρονα μας οριοθετούν, τότε το φύλο αναδεικνύεται η ισχυρότερη και σαφέστερη οριοθέτηση. Κατά συνέπεια, ο Χατζιδάκις μέσα από τη θεωρητική σύλληψη μιας κοινωνίας χωρίς φύλα μοιάζει να ήθελε να εξερευνήσει τη λειτουργία και τη δυναμική μιας κοινωνίας χωρίς τα γνωστά όρια, αλλά με νέες παραμέτρους και πειθαρχίες. Οι «Μεταμορφώσεις» δεν είναι ένα... σεξουαλικό μανιφέστο, αλλά μια αλληγορία για μια κοινωνία που έχει καταλύσει οποιονδήποτε περιορισμό σε κάθε πεδίο σκέψης και δράσης, θέλοντας να φτάσει στη «συνολική ανταρσία".
Παραθέτουμε στη συνέχεια ολόκληρο το σχετικό αφιέρωμα του περιοδικού "Κ".
Επίσης, παραθέτουμε και το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του Δ. Βερνίκου "Μάνος Χατζιδάκις/Είδωλο στον καθρέφτη". 

Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΟΠΕΡΑ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ by Panagiotis Andriopoulos on Scribd