"ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ" ΣΤΗΝ ATHENS VOICE

Π.Α. Ανδριόπουλος 

Δημοσιεύθηκε την Δευτέρα (του Αγίου Πνεύματος) 5 Ιουνίου 2017, στην Athens Voice το κείμενό μου «Εκκλησία και Λαϊκισμός στα χρόνια της κρίσης». 

Είχαν προηγηθεί τα κείμενά μου: «Τα περιφερόμενα λείψανα μαρτυρούν μια Εκκλησία χωρίς πνευματικότητα» και «Αρχιερείς της Εκκλησίας της Ελλάδος και Εξωτερική Πολιτική». 

Και θέλω να ευχαριστήσω την Athens Voice για την συνεργασία, καθώς τα κείμενά μου μέσα από την σελίδα της στο ίντερνετ γνώρισαν μεγάλη διάδοση. 

Στο κείμενό μου για την σχέση της Εκκλησίας και Λαϊκισμού, σημειώνω: «Έχουν γίνει μελέτες για τον λαϊκισμό στην πολιτική, την τέχνη, την ιστορία, αλλά όχι στην Εκκλησία – εκτός από κάποιες σποραδικές αναφορές.». 

Μόνο σε δύο Κυριακάτικες εφημερίδες, την Καθημερινή και Το Βήμα, εντόπισα την Κυριακή 4 Ιουνίου, τα ακόλουθα άρθρα περί λαϊκισμού: 

- «Η ανατομία του λαϊκισμού», του Πάσχου Μανδραβέλη. 

- «Η λαϊκιστική μνησικακία», του Ανδρέα Πανταζόπουλου. 

- «Λαϊκισμός και πανεπιστήμιο», του Θεόδωρου Δ. Παπαγγελή. 

Άρα, το κείμενό μου στοιχείται στον γενικότερο προβληματισμό περί του φαινομένου του λαϊκισμού, που υπάρχει στην δημόσια ζωή, αλλά εστιάζει στην Εκκλησία που δεν απασχολεί και τόσο τους αρθρογράφους. 

Πάνω στην ώρα, η είδηση είναι σημαντική: Το Συμβούλιο των Εκκλησιών της Βαυαρίας, την ευθύνη της λειτουργίας του οποίου έχει ο έλληνας θεολόγος Γιώργος Βλαντής, θα διοργανώσει τον Οκτώβριο ημερίδα για τη σχέση λαϊκισμού και Εκκλησιών. Άρα, ευτυχώς, ο προβληματισμός μπορεί να μην είναι …εγχώριος, αλλά είναι σίγουρα διεθνής. 

Στο κείμενό μου παραθέτω – δειγματοληπτικώς – κάποια ηχηρά σημάδια εκκλησιαστικού λαϊκισμού: 

«Οι κληρικοί στα κηρύγματά τους κολακεύουν το εκκλησίασμα – όπως ακριβώς οι περισσότεροι πολιτικοί – και συντηρούν τα ταπεινά ένστικτα του λαού, αντί να τον ανεβάζουν λίγο ψηλότερα. Σ’ αυτή τη λογική εντάσσεται και η περιφορά των λειψάνων ανά την επικράτεια, η υπόθαλψη «προφητειών» διαφόρων «γερόντων» (π.χ. για το πώς θα ξαναπάρουμε την Πόλη!), η κατακεραύνωση προσφύγων, ομοφυλόφιλων και άλλων μειονοτήτων, η θαυματολαγνεία, για να καταλήξουμε στο «θαυματουργό κομποσχοίνι» που δίνεται μαζί με κουτσομπολίστικο περιοδικό!».

Θέλω να προσθέσω – ως ένα ακόμα δείγμα νοσηρού λαϊκισμού – τις λειτουργίες και τις παρακλήσεις και όλα τα συμπαρομαρτούντα (ευλογημένα στυλό κ.α.), για τις πανελλαδικές εξετάσεις. 

Θυμάμαι ένα μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου προς τους διαγωνιζομένους των Πανελλαδικών το 2009. Όχι μόνο δεν τους εύχεται «Καλή επιτυχία», αλλά τους καλεί να μην παγιδευτούν «στη λογική της «αποτυχίας» ή της «επιτυχίας». Κάθε αποτέλεσμα αντιμετωπίστε το ως πρόκληση. Ως κάλεσμα για νέα αρχή, για αλλαγή πορείας». Το σύντομο μήνυμα του Αρχιεπισκόπου της χρονιάς εκείνης είναι, θα έλεγε κανείς, ένας ύμνος στην αποτυχία! Αφού λέει στους μαθητές: «Ακόμα και πρόχειρα αν διατρέξετε την Αγ. Γραφή θα διαπιστώσετε πολλούς «αποτυχημένους» που κοσμούν τις σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας». 

Ως εκ τούτου, ο λαϊκισμός στην Εκκλησία καλά κρατεί, παρά το γεγονός της ύπαρξης νησίδων…

Γιατί η λογική του Αρχιεπισκόπου δεν άγγιξε την λογική της πλειοψηφίας του κλήρου της Ελλαδικής Εκκλησίας, που …εκδαπανώνται σε προσευχές για επιτυχία στις πανελλαδικές και το προβάλλουν λαϊκιστικώ τω τρόπω.

Ο λαϊκισμός για την Εκκλησία στις μέρες μας είναι μεγάλος πειρασμός, στον οποίον έχει ενδώσει αμαχητί, ακολουθώντας το γενικότερο ρεύμα. 

Ας ελπίσουμε να ακουστούν φωνές αναθεώρησης...