ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΡΩΣΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΠΑΛΤΑ

Δημήτρης Μπαλτάς, Ζητήματα Αισθητικής στην ρωσική σκέψη του 19ου αιώνα, εκδόσεις s@amizdat, Αθήνα 2017, σελ. 70. 

Στό βιβλίο αὐτό προσεγγίζονται ζητήματα τῆς αἰσθητικῆς τῆς ρωσσικῆς φιλοσοφικῆς σκέψεως τοῦ 19ου αἰ. Θά πρέπει νά ὑπογραμμισθεῖ ὅτι ἡ αἰσθητική, ὅπως ἐν γένει ἡ φιλοσοφική σκέψη, στήν Ρωσσία τοῦ 19ου αἰ., ἀναδεικνύεται καί ἑδραιώνεται παράλληλα μέσα ἀπό τήν κριτικογραφία, τήν ἀκαδημαϊκή διδασκαλία καί τήν ἐφαρμογή τῶν αἰσθητικῶν κατηγοριῶν στά ἔργα τέχνης. 

Στό Α΄ κεφάλαιο προσδιορίζεται ἡ σημασία τῆς τέχνης καί τῆς λογοτεχνίας ἐπί τῇ βάσει τῆς κριτικογραφίας τοῦ γνωστοῦ Ρώσσου κριτικοῦ τῆς λογοτεχνίας Βησσαρίωνα Μπελίνσκι (1811-1848). Ἐδῶ ἀνήκει καί τό κριτικό ἔργο τοῦ Ν. Ντομπρολιούμπωφ (1836-1861). 

Ἀκολουθεῖ τό δεύτερο κεφάλαιο, στό ὁποῖο παρουσιάζεται ἡ κριτική ἐκ μέρους τῶν Ρώσσων διανοητῶν τοῦ 19ου αἰ. τῆς αἰσθητικῆς τῆς φιλοσοφίας τοῦ γερμανικοῦ ἰδεαλισμοῦ, ἰδιαιτέρως δέ τῶν ἀπόψεων τοῦ Ἰ. Κάντ (1724-1804), τοῦ Φρ. Σέλλινγκ (1775-1854) καί τοῦ Γ. Χέγκελ (1770-1831). 

Στό τρίτο κεφάλαιο ἐξετάζονται οἱ αἰσθητικές ἀντιλήψεις τῶν δύο κορυφαίων Ρώσσων μυθιστοριογράφων τοῦ 19ου αἰ., τοῦ Φ. Ντοστογιέφσκι (1821-1881) καί τοῦ Λ. Τολστόϊ (1828-1910). 

Τέλος, ἔχει ἐνδιαφέρον νά παρακολουθήσουμε τίς προσεγγίσεις (Κεφ. Δ΄) τοῦ ἀποκαλουμένου «πατέρα τοῦ ρωσσικοῦ μαρξισμοῦ» Γ. Πλεχάνωφ (1856-1918). Ὁ Πλεχάνωφ ἀφιέρωσε μία σειρά ἄρθρων πάνω στήν σχέση τέχνης καί κοινωνικῆς πραγματικότητας. Ἡ παροῦσα μελέτη ἔρχεται νά συμπληρώσει τό ὑπάρχον βιβλιογραφικό κενό στήν ἑλληνική βιβλιογραφία περί τῆς αἰσθητικῆς καί τῆς φιλοσοφίας τῆς τέχνης.