ΤΟ "ΤΗ ΥΠΕΡΜΑΧΩ" ΤΟΥ ΜΑΝΕΑ ΣΕ ΜΙΝΟΡΕ ΚΑΙ Ο ΠΑΤΡΩΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ

Το "Τη υπερμάχω" του Μανέα από ένα τετράδιο της εποχής καταγεγραμμένο από τον Αθ. Ντάκουλα
Παραθέτουμε εδώ σύγχρονη μεταγραφή

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

«Σεβασμιώτατε», του λέω με ενθουσιασμό, «άκουσα ένα Τη υπερμάχω σε μινόρε!». Και ευθύς αρχίζει να μου το ψάλλει! 

Μένω εμβρόντητος! «Αυτό το Τη υπερμάχω είναι του Μανέα», του λέω. «Πώς το ξέρετε απέξω;».

Και μου απαντάει χαμογελώντας: «Και τον Μανέα τον ήξερα». 

Ο μακαριστός Μητροπολίτης Πατρών Νικόδημος, ο μουσικότατος, μου είχε λύσει τον γρίφο. Γι’ αυτό ήξερε και έψαλε Νικόλαο Σμύρνης, ήδη από τη νεότητά του. Ως μαθητής, και μάλιστα στην διάρκεια μιας διδακτικής ώρας (όπως μου είχε πει), τόνισε το δοξαστικό της Πεντηκοστής «Δεύτε λαοί» σε ήχο πλ. δ’, με βάση την αντίστοιχη μελοποίηση του Νικολάου πρωτοψάλτου Σμύρνης. 

Είχε έλθει, λοιπόν, από τη νεανική του ηλικία ο μακαριστός Πατρών Νικόδημος σε επαφή με την Σμυρναίϊκη ψαλτική παράδοση, προφανώς λόγω των προσφύγων ψαλτών που ήλθαν στην Αθήνα μετά την μικρασιατική καταστροφή. Γι’ αυτό έψαλε – απαραιτήτως την περίοδο του Τριωδίου – το «Τριώδιο» του μικρασιάτη Εμμανουήλ Φαρλέκα (Αϊδίνι 1877 – Αθήνα 1959), ο οποίος διετέλεσε Γραμματεύς της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και Πρωτοψάλτης στην Συνοδική Ι. Μονή Πετράκη. 

Γνώριζε και τον Πέτρο Μανέα. Και ο Δεσπότης και ο αδελφός του μακαρίτης Απόστολος Βαλληνδράς. Το «Τη υπερμάχω» σε μινόρε του Μανέα, ψαλλόταν και μονοφωνικά από Αθηναίους ψάλτες, μεταξύ των οποίων και ο Απ. Βαλληνδράς. 

Ο Μανέας ήταν διάσημος ψάλτης στη Σμύρνη και ηχογράφησε ύμνους για πρώτη φορά το 1911 (Gramophone). Παρότι ο Μανέας ήταν σπουδαίος βυζαντινός ψάλτης, σύγχρονος (για κάποιους και μαθητής) του πρωτοψάλτη της Μ.τ.ΧΕ. Ιακώβου Ναυπλιώτη και μαθητής του Μισαήλ Μισαηλίδη, ήδη από τη Σμύρνη είχε συστήσει και ένα είδος πολυφωνικής χορωδίας.

Ο κληρωτός στρατιώτης της κλάσεως του 1922, Νικόλαος Ζευγαδάκης, είναι το πρόσωπο που κατέγραψε στο ημερολόγιό του με απαράμιλλη ακρίβεια, τις χριστιανικές εορτές και τελετές του τελευταίου έτους της Σμύρνης (1921-1922), στους μεγαλύτερους ναούς της οποίας εκκλησιάσθηκε κατά την εκεί παραμονή του αναμένοντας να προωθηθεί στο μικρασιατικό μέτωπο. Μας διασώζει μια πολύτιμη μαρτυρία για τον Μανέα, όταν εκκλησιάστηκε στον Ι. Ναό του Αγίου Δημητρίου Σμύρνης στις 2 Ιανουαρίου 1922. Γράφει: 

"Έψαλλε δε ο επίσης ονομαστός ωσαύτως ιεροψάλτης Πέτρος Μανέας. Ήτο επικεφαλής μικτής και λίαν πολυσυνθέτου χορωδίας, ήτις έψαλλεν από κειμένου ευρωπαϊκής σημειογραφίας αρμονικήν μουσικήν. Από τον βυζαντινόν ή μάλλον τον ανατολίτην ιεροψάλτην Μανέαν δεν το επερίμενα αυτό. Πιθανόν θεωρώ, ότι η απρόβλεπτος εκείνη προσφορά από τον βυζαντινόν τούτο ιεροψάλτην ανταπεκρίνετο εις ανάλογον του εκκλησιαζομένου κοινού επιθυμίαν."

Είναι ακριβώς όπως το υποθέτει ο αείμνηστος στρατιώτης. Η Σμύρνη είχε επιρροές δυτικές, λόγω του κοσμοπολίτικου χαρακτήρα της, και ο Μανέας ήταν από τους ψάλτες που είχε ανταποκριθεί στην πρόκληση των καιρών. Κάτι ανάλογο συνέβαινε και στην Αθήνα και στην Πάτρα και σε άλλες πόλεις του Ελλαδικού χώρου με αστική τάξη, η οποία είχε προσχωρήσει στην πολυφωνία ή σε εκδοχές της. Αρκετοί ονομαστοί ψάλτες υπηρετούσαν και τα δύο είδη. 

Ο Πέτρος Μανέας άφησε εποχή στον ιστορικό Ιερό Ναό Ζωοδόχου Πηγής Ακαδημίας, όπου ήταν πρωτοψάλτης από το 1931 έως το θάνατό του. Από την παρουσία του Μανέα στην Αθήνα (εκτός από τη γενική θρυλική εντύπωση του γερο-Μανέα!) τρία μέλη του γνώρισαν μεγάλη διάδοση, από στόμα σε στόμα, κυρίως, μάλιστα, μέσω γυναικείων μοναστηριών: ένα Άξιον εστί, το Τη υπερμάχω και ένα Σήμερον κρεμάται, όλα σε πλάγιο πρώτο εναρμόνιο. Σήμερα δε νομίζω ότι έχει επιβιώσει κάποιο από αυτά. 

Παραθέτω εδώ μια ηχογράφηση του "Τη υπερμάχω στρατηγώ" σε μινόρε, του Πέτρου Μανέα (1870-1950), με συνοδεία χορωδίας και αρμονίου. Πρόκειται για μία – μάλλον ζωντανή - ηχογράφηση του 1930 και περιλαμβάνεται στον ψηφιακό δίσκο "Μουσική της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας" 1924-1930, της σειράς ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΡΧΕΙΟΝ. Ο προσεκτικός ακροατής θα καταλάβει ότι η μελοποίηση αυτή του Μανέα δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία έξυπνη προσαρμογή του γνωστού μέλους του «Τη υπερμάχω» (ήχος πλ.δ’) σε μινόρε.

Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου, του αυταδέλφου αυτού Αποστόλου και Πέτρου του Μανέα, αιωνία η μνήμη!

Η "ΦΩΝΗ ΔΡΥΟΣ" ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΟΥΡΟΥΠΟΥ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

Επιμέλεια: Π.Α.Α.

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 22 Μαρτίου 2017 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, η παγκόσμια πρώτη του νέου έργου του συνθέτη Γιώργου Κουρουπού, "Φωνή Δρυός". 

Το έργο είναι ένα λυρικό τελετουργικό δράμα για σοπράνο, μπάσο, αφηγητή και ορχήστρα. Η ιδέα για τη δημιουργία του γεννήθηκε, όταν ο συνθέτης επισκέφθηκε, την άνοιξη του 2012, το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων και το Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης. Τα κείμενα του έργου είναι μια επιλογή από αυθεντικά ερωτήματα των επισκεπτών του Μαντείου της Δωδώνης στην αρχαιότητα. Το κείμενο της «Παράβασης» είναι μια σύνθεση - ανάπλαση της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, βασισμένη σε κείμενα των Αισχύλου, Πινδάρου, Ευριπίδη, Ερμή Τρισμέγιστου, Κικέρωνα, Πλούταρχου, Ιάμβλιχου, Διονυσίου Σολωμού και Οδυσσέα Ελύτη. 

Οι συντελεστές αυτής της παγκόσμιας πρώτης του έργου ήσαν πραγματικά εξαιρετικοί: 

- Σολίστ: Άρτεμις Μπόγρη (μέτζο σοπράνο), Τάσος Αποστόλου (μπάσος)
- Αφηγήτρια: Ιουλίτα Ηλιοπούλου
- Χορωδιακό σύνολο, σε διδασκαλία του Νίκου Βασιλείου, ο οποίος έχει αναλάβει και τη μουσική προετοιμασία
- Αγγελίνα Τκάτσεβα (σόλο τσίμπαλομ [ρώσικο σαντούρι]), Λευτέρης Φραγκιουδάκης (κρητικό λαούτο)
- Κρατική Ορχήστρα Αθηνών - Μουσική διεύθυνση: Μίλτος Λογιάδης
- Εικαστική επιμέλεια προβολής: Τάκης Μαυρωτάς

Το Σάββατο 25 Μαρτίου το απόγευμα, προβλήθηκαν στο Μουσείο της Ακρόπολης, στην αίθουσα της περιοδικής έκθεσης «Δωδώνη. Το μαντείο των ήχων», δίπλα στην τεχνητή βελανιδιά της έκθεσης, βιντεοσκοπημένα αποσπάσματα από το έργο του Γιώργου Κουρουπού «Φωνή δρυός», όπως παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής. Προλόγισαν: ο Διευθυντής του Μουσείου Δημήτρης Παντερμαλής και ο ο συνθέτης.
Παραθέτουμε στη συνέχεια κατατοπιστικά κείμενα για το έργο:
- Απόσπασμα από κείμενο του Γ. Κουρουπού που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα και αναφέρεται στο έργο του "Φωνή Δρυός"
Η διαδικασία της χρησμοδότησης στο πανάρχαιο Μαντείο της Δωδώνης έχει επαρκώς τεκμηριωθεί από τα αρχαιολογικά ευρήματα. Ο τεράστιος αριθμός των μεταλλικών πινακίων πάνω στα οποία οι πιστοί χάραζαν τα ερωτήματά τους, εκτός από πολύτιμες πληροφορίες κοινωνικού και ιστορικού περιεχομένου, προβάλλουν τον προαιώνιο φόβο του ανθρώπου εξαιτίας της αδυναμίας του να προβλέψει το μέλλον. Από αυτήν την άποψη οι ανησυχίες και τα ερωτήματα που διατυπώνονται στα πινάκια είναι εντυπωσιακά πανομοιότυπα μ’ αυτά που οποιοσδήποτε θνητός θα έθετε ή θέτει και σήμερα στον Θεό που πιστεύει. Η χρησμοδότηση της θεάς Διώνης, βάσει των φυσικών (ή κάποτε και τεχνητών) ήχων- άνεμος, θρόισμα φύλλων, τριξίματα κλαδιών, φωνές πουλιών, ροή νερών, μεταλλικοί ήχοι από χάλκινους λέβητες- είναι μία ακαταμάχητη πρόκληση για έναν σύγχρονο συνθέτη. Το έργο δεν στοχεύει στην ρεαλιστική αναπαράσταση της χρησμοδότησης. Επιζητεί κυρίως να εκφράσει το δέος που αισθάνεται ο κάθε άνθρωπος, όταν προσκρούει στα όρια της νόησής του, στα όρια της φύσης του γενικότερα.

- Απόσπασμα από το κείμενο του Τάκη Μαυρωτά «Ο Καλλιεργημένος μουσουργός Γιώργος Κουρουπός»
Η αισθητική της μουσικής συνυπάρχει με την αισθητική της ζωγραφικής, αποσκοπώντας σε μια αδιάσπαστη σύνθεση και ολότητα. Τα έργα των Παρθένη, Παπαλουκά, Μόραλη, Γκίκα, Σικελιώτη, Τάσσου, Τέτση, Ψυχοπαίδη, Μπότσογλου, Θεοχαράκη, Καρέλλα, Ξένου, Αδαμάκου, Β. Φωτόπουλου, Γουναρίδη, Μετζικώφ, Σακαγιάν, Μ. Μανουσάκη, Ρόρρη, Μποκόρου, Σ. Λύτρα και Φιλοπούλου εναλλάσσουν χρώματα με νότες, αντανακλώντας ιδέες και συναισθήματα. Έτσι, δημιουργείται μια μυστηριακή ατμόσφαιρα με «μουσικούς πίνακες». Ένα έναυσμα για μια άλλη πραγματικότητα, με βάθος και ένταση, με εξελισσόμενες πράξεις και μεταλλαγές στο χρόνο.

- Απόσπασμα από την "Παράβαση", που επιμελήθηκε και αφηγήθηκε η Ιουλίτα Ηλιοπούλου   
Ο ουρανός, που καλύπτει από ψηλά ολόκληρη τη φύση, στολισμένος φάνηκε μ’ όλα τα μυστήρια του. Κι η γη, μόλις πρωτοξημέρωσε, πρόβαλε δυνατή και στέρεη, μ΄ όλα όσα την περιβάλλουν. Απόλυτη άγνοια βασίλευε, στην αρχή. Γι’ αυτό αναστέναζαν συχνά οι άνθρωποι, γιατί αισθάνονταν φόβο. Έναν φόβο παράξενο! Ένα φόβο θα’ λεγες που τον γεννούσε η ωραιότητα και η δύναμη εκείνων που αιώνια κατοικούν ψηλά στους αιθέρες! Μες στην εκπληκτική μεγαλοπρέπεια της νύχτας κανείς δεν έμεινε αμέριμνος. Ο φόβος μεγάλωνε ασταμάτητα και προκαλούσε αναζητήσεις μυστικές. Οι άνθρωποι ζητούσαν να μάθουν τι πρέπει να επιδιώκουν για να αποφεύγουν τις αποτυχίες, τον πόνο της λύπης, τις απατηλές επιθυμίες, την διάψευση των ελπίδων τους. Οι άνθρωποι, με τα αδιάκριτα μάτια, τη φλύαρη γλώσσα, την λαίμαργη όσφρηση ζητούν να δοκιμάσουν τα πάντα, να ανακαλύψουν τις μυστικές πηγές των θαυμάτων, να μάθουν κατά που φυσά ο χρυσός αέρας της ζωής, κατά που κυλά το διάφανο νερό της αλήθειας... Ο κόσμος φαίνεται να σχεδιάστηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε συγκεκριμένα σημάδια να προηγούνται κάποιων συγκεκριμένων γεγονότων. Σημάδια που βλέπεις αν παρατηρήσεις τα πουλιά, τις αστραπές, τ’ αστέρια. Κι άλλα σημάδια που κατοικούν βαθιά στα οράματα του ύπνου. Όσοι μπορούν να διαβάζουν σωστά αυτά τα σημεία, αυτούς τους οιωνούς, συνήθως δεν αποτυγχάνουν. Αυτός που καταλαβαίνει τους παράξενους συσχετισμούς, τις συνάφειες των φυσικών φαινομένων γνωρίζει τα παρόντα, προλέγει τα μέλλοντα, κρίνει τα παρελθόντα. Αλλά ποιός έχει αυτή τη δύναμη;

Photo by Charis Akriviadis

Η ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ "ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ" ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ

patrasevents

thebest
dete

Πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 22 Μαρτίου 2017 στον χώρο πολιτισμού AN ART στην Αθήνα και η τρίτη, κατά σειράν, εκδήλωση του κύκλου «ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ – ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ», που διοργανώνει το Καλλιτεχνικό Σύνολο «ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΝ» (Υπεύθυνος: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος). 

Η γνωστή σολίστ στο φλάουτο Ιβόνα Γκλίνκα ερμήνευσε έργα για σόλο φλάουτο των σύγχρονων πατρινών συνθετών: Θάνου Μικρούτσικου, Ανδρέα Αδαμόπουλου, Λουκά Αδαμόπουλου, Απόστολου Τσέφου, Μιχάλη Αρχοντίδη, και Βασιλικής Φιλιππαίου. Διαβάστηκαν ποιήματα των πατρινών ποιητών: Γιώργου Κοζία, Έρσης Σωτηροπούλου και Μαρίας Λαϊνά. 

Τα ποιήματα ανθολόγησε και διάβασε στα ελληνικά ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος, ο οποίος έχει και την γενική επιμέλεια αυτών των εκδηλώσεων. 

Κάποια από τα ποιήματα ακούστηκαν στα γαλλικά (σε μετάφραση του Michel Volkovitch) και στα αραβικά, σε μετάφραση που εκπόνησε ειδικά για την εκδήλωση ο φιλόλογος και μεταφραστής Roni Bou Saba, ο οποίος και τα απήγγειλε. 

Πολλοί οι φιλόμουσοι που παραβρέθηκαν στην εκδήλωση. 

Ανάμεσά τους: Η ποιήτρια Έρση Σωτηροπούλου, ο πρ. υπουργός και ποιητής Τηλέμαχος Χυτήρης, ο σκηνοθέτης π. Πέτρος Μινώπετρος, οι συνθέτες Μιχάλης Τραυλός, Μιχάλης Αρχοντίδης, Κωνσταντίνος Δέδες, Χρήστος Αναστασίου, Έλενα Πάπαρη και Απόστολος Τσέφος, η γλύπτρια - καθηγήτρια στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αφροδίτη Λίτη, η καθηγήτρια της ΑΣΠΑΙΤΕ Κατερίνα Κασιμάτη, η κυρία Μαίρη Σκλαβούνου, εγγονή του συνθέτη Δημήτρη Λιάλιου κ.α.

ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Σύμφωνα με το σημερινό (28-3-2017) δελτίο ειδήσεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου: 

«Ἡ Α. Θ. Παναγιότης ὁ Πατριάρχης, ἐδέχθη εἰς ἀκρόασιν: Τούς Ἐντιμ. κ. Κωνσταντῖνον Δαντίλην καί κ. Λυκοῦργον Μαρκούδην, συνεργάτας τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Πειραιῶς, κομίσαντας Αὐτῷ ἀναμνηστικόν δῶρον ἐπί τῇ 25ετηρίδι τῆς Πατριαρχίας Του ἐκ μέρους τοῦ Ποιμενάρχου των.» 

Το γεγονός ότι ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ έχει ξεσπαθώσει εναντίον της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, το ότι το «Γραφείο Αιρέσεων και Παραθρησκειών» της Μητροπόλεώς του δίνει καθημερινό ρεσιτάλ εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το ότι ο κληρικός της Μητροπόλεως Πειραιώς Άγγελος Αγγελακόπουλος θα συμμετέχει – όπως ανακοινώθηκε επισήμως – σε ημερίδα που θα καταδικάσει (την ερχόμενη εβδομάδα) την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο ως «αιρετική», όλα αυτά - και άλλα πολλά! - δεν εμποδίζουν τον Σεβ. Πειραιώς να κάνει δώρο στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο «ἐπί τῇ 25ετηρίδι τῆς Πατριαρχίας Του», το οποίο εκόμισαν στο Φανάρι οι απεσταλμένοι του.
Σύμφωνα με πληροφορίες το δώρο είναι ένα ψηφιδωτό πορτρέτο του Πατριάρχη. 

Οι «συνεργάτες της Μητροπόλεως Πειραιώς» Κωνσταντίνος Δαντίλης και Λυκούργος Μαρκούδης, είναι οι δύο «κεφαλές» του Ραδιοφωνικού Σταθμού «Πειραϊκή Εκκλησία», Γενικός Διευθυντής και Διευθυντής Προγράμματος αντίστοιχα. Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός της Μητροπόλεως Πειραιώς έχει ξεσπαθώσει – δεν μπορεί άλλωστε να κάνει κι αλλιώς – εναντίον της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, ο δε Λυκούργος Μαρκούδης έχει κάνει «σκληρές» εκπομπές (όπως αυτή με τον καθηγητή Δημ. Τσελεγγίδη, ο οποίος έχει και μόνιμη εκπομπή στον σταθμό) εναντίον της Συνόδου. Αυτό, φυσικά, δεν τους εμπόδισε να πάνε στο Φανάρι και να προσκυνήσουν πανηγυρικά τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. 

Η μετάνοια τόσο του Σεβ. Πειραιώς όσο και των συνεργατών του αποτελεί παράδειγμα για όλους μας. Ελπίζουμε πως μετά την «καταδίκη» Οικουμενικού Πατριάρχου από τον κληρικό της Μητροπόλεως Πειραιώς στην προσεχή ημερίδα, θα επισκεφθεί και ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ το Φανάρι για να υποβάλει τα σέβη του στον Πρώτο της Ορθοδοξίας. 

Κι ακόμα, θυμίζουμε πως εκκρεμεί η επίσκεψη του Πατριάρχη στον Πειραιά, αφού τον Αύγουστο του 2014 ο νέος Δήμαρχος Πειραιά Γιάννης Μώραλης – «εκλεκτός» του Μητροπολίτου Πειραιώς – επισκέφθηκε το Φανάρι με τον Ολυμπιακό και απηύθυνε πρόσκληση προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη, να επισκεφθεί το μεγάλο λιμάνι της χώρας μας (δείτε σχετική ανάρτησή μας εδώ). 

Αμήν! 

Αφού όμως πρώτα καταδικαστεί ο Πατριάρχης από τον κληρικό του Πειραιά Άγγελο Αγγελακόπουλο. Άλλο το ένα κι άλλο το άλλο!

Η ΠΕΡΙΦΟΡΑ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΩΝ ΑΝΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΚΑΤΑΛΥΕΙ ΤΗΝ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Έχουμε εκφράσει πάλιν και πολλάκις την θεολογική αντίθεσή μας στην πρακτική Μητροπόλεων, Μονών και Ενοριών, να περιάγουν ανά την επικράτεια ιερά λείψανα και εικόνες (εσχάτως δε και αντίγραφα εικόνων) ευκαίρως – ακαίρως, με «πανηγυρικό» - διάβαζε κιτς και αντιεκκλησιαστικό – τρόπο. 

Δυστυχώς αυτή η πρακτική δεν αφήνει αλώβητη ούτε την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής. 

Είναι γνωστό πως αυτή η λειτουργική περίοδος της Εκκλησίας μας έχει ολωσδιόλου ιδιαίτερο χαρακτήρα και τυπικό, που συνάδουν με το όλο πνεύμα της Σαρακοστής. Με την περιαγωγή και περιφορά λειψάνων από πόλη σε πόλη ή από χώρα σε χώρα, καταλύεται πανηγυρικά ο πένθιμος χαρακτήρας της Σαρακοστής, γιατί βιάζεται κυριολεκτικά το τυπικό της περιόδου. 

Η υποδοχή των λειψάνων έχει πανηγυρικό χαρακτήρα (συν οι κιτς παράτες – φιέστες που οργανώνονται), που δεν αρμόζει στην περίοδο αυτή. 

Για να …συντηρηθεί η προσκύνηση των λειψάνων, οι υπεύθυνοι μητροπολίτες ή ιερείς, τελούν καθημερινά την Προηγιασμένη Θ. Λειτουργία, ενώ κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από το Τυπικό. Κι ακόμη τελούν και πανηγυρικές αγρυπνίες (συνήθως Παρασκευή προς Σάββατο), κάτι που είναι αδιανόητο για την λειτουργική πρακτική της Σαρακοστής. Και ακόμα, λαμβάνουν επίσης χώρα και άλλες «εκδηλώσεις», που απάδουν προς το πνεύμα της Σαρακοστής. 

Όλα αυτά, έχει σημασία, ότι γίνονται - συνήθως - από τους τάχα και παραδοσιακούς μητροπολίτες ή ιερείς, οι οποίοι θα περίμενε κανείς να είναι πιστοί τηρητές του Τυπικού της Εκκλησίας. Αλλά – φευ – αυτοί είναι τελικά οι οποίοι θεωρούν την Εκκλησία ιδιοκτησία τους και κάνουν ό,τι θέλουν.
Προβάλλουν κάποιοι κάτι αστεία επιχειρήματα του στυλ ότι "τα λείψανα συντροφεύουν και ενισχύουν τους πιστούς στον αγώνα της Σαρακοστή" κ.α. παρόμοια. Αλλά η Εκκλησία έχει προβλέψει και γι' αυτό αιώνες τώρα. Αρκεί η προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού στο μέσον της Σαρακοστής. Τι παραπάνω θέλουν;
Ας σημειωθεί πως η όλη σαρακοστιανή φιέστα έχει και ...αγιορείτικο γαρνίρισμα, αφού πλείστοι όσοι αγιορείτες έχουν εγκαταλείψει τον Άθωνα και περιτρέχουν ανά την επικράτεια για να σώσουν τους ...άλλους. Με προεξάρχοντα, βέβαια, τον Βατοπαιδινό "αθώο", ο οποίος τόσο πολύ κόπτεται και κοπιάζει για την τήρηση του Τυπικού στη Μονή του! 

Τα παραπάνω τα έγραψα για ιστορικούς και μόνο λόγους. Η διαφθορά του Τυπικού στις μέρες μας είναι τέτοια που την θεωρώ μη αναστρέψιμη, καθώς όλα τα πανηγυριτζίδικα περί των ιερών λειψάνων έχουν πλέον καθιερωθεί ως αυτονόητα. 

Απλώς να μην κραυγάζουν περί της «παραδόσεως» οι εν λόγω, γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι μόνον ο εαυτός τους τούς νοιάζει. Τίποτα, μα τίποτα, άλλο.
Την οικονομική διάσταση του θέματος υπογραμμίζει, νομίζω, η παλαιότερη αλλά διαχρονική γελοιογραφία του Κυρ που προτάσσουμε στην ανάρτηση. 

«Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ» ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΨΥΧΙΚΟΥ

Το Α΄ Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού, στο πλαίσιο του προγράμματος «Πολιτιστικές Διαδρομές», διοργανώνει την εκδήλωση «Η Ελληνική Ποίηση στην Ιαπωνία», στο Θέατρο των Αρσακείων Σχολείων Ψυχικού, σήμερα Δευτέρα 27 Μαρτίου 2017, στις 7.30 μ.μ. 

Πρόκειται για την παρουσίαση ενός πρότζεκτ που εκπονούν μαθητές της Β΄ Λυκείου, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2016-2017, υπό την καθοδήγηση του καθηγητή θεολόγου Παναγιώτη Ανδριόπουλου, με στόχο τη διερεύνηση της απήχησης της ελληνικής ποίησης στην Ιαπωνία. 

Θα παρουσιαστούν Ανθολογίες Νεοελληνικής Ποίησης στα Ιαπωνικά, με ιδιαίτερη αναφορά στον Κ.Π. Καβάφη, τον Νίκο Καζαντζάκη, τον Οδυσσέα Ελύτη και τον ελληνικής καταγωγής εθνικό ποιητή της Ιαπωνίας, Λευκάδιο Χερν. Στη συνέχεια θα επισημανθεί η απήχηση της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας στην Ιαπωνία. Τέλος, θα αναφερθεί η χρήση του χαϊκού (ιαπωνικής ποιητικής φόρμας) από έλληνες ποιητές. 

Οι μαθητές θα απαγγείλουν ποιήματα στα ελληνικά και ιαπωνικά, θα παίξουν στο πιάνο συνθέσεις του διεθνούς φήμης ιάπωνα συνθέτη Toru Takemitsu και θα τραγουδήσουν ιαπωνικά τραγούδια.

Στην εκδήλωση θα παίξει – ευγενώς προσφερθείς – σακουχάτσι (ιαπωνικό παραδοσιακό πνευστό) ο ιάπωνας δεξιοτέχνης Seiun Saruta. 

Την εκδήλωση θα τιμήσει με την παρουσία του ο πρέσβης της Ιαπωνίας στην Ελλάδα, εξοχώτατος κ. Masuo Nishibayashi, ο οποίος είναι και εξαιρετικός βιολιστής και θα ερμηνεύσει μαζί με τη σύζυγό του έργα για βιολί και πιάνο. 

Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.

Η ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΔΙΩΞΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΕΛΥΤΗ ΣΤΟ FB

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Τον Φεβρουάριο του 2016 η ελαχιστότης μου, με μία κίνηση (μια μήνυση), προκάλεσε σωρεία αναρτήσεων, συνεντεύξεων, σχολίων, αναλύσεων, με αφορμή την σελίδα στο fb που τρολάρει τον ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. 

Ο ανώνυμος διαχειριστής της σελίδας, ένας εξυπνάκιας του …γλυκού νερού, είναι προφανές ότι κάπως …την άκουσε, γιατί έβαλε στην σελίδα του την ένδειξη: «Σε περίπτωση που κάποιος δεν το έχει αντιληφθεί ακόμα οι στίχοι που ανεβαίνουν εδώ είναι ΔΕΝ είναι του Οδυσσέα Ελύτη». 

Το βασικότερο, όμως, είναι ότι εξουδετερώθηκε σε ένα μεγάλο βαθμό, διότι αραίωσε δραματικά τις χυδαίες αναρτήσεις του, και άρα ανεκόπη η …θριαμβική πορεία του. 

Η μήνυσή μου κείται ακόμη στην Εισαγγελία – δεν έχει «καταπέσει», όπως με πληροφορούν οι νομικοί μου – άρα υπάρχει η ελπίδα να αποκαλυφθεί ο εν λόγω και να διαγραφεί η σελίδα του από το fb. 

Ο διαχειριστής της σελίδας είναι άγνωστος σε μένα και στο ευρύτερο κοινό, αλλά πασίγνωστος σε δημοσιογράφους που του έχουν πάρει συνεντεύξεις (του …αόρατου «ποιητή» - παγκόσμια (;) πρωτοτυπία!) πριν τη μήνυση και του παίρνουν και τώρα. Άρα έχουμε ένα νήμα για να βρούμε τον εν λόγω «κύριο», αφού ως θρασύδειλος δεν τολμάει να αποκαλυφθεί. Για παράδειγμα, του πήραν συνέντευξη η δημοσιογράφος Ζωή Παρασίδη για το popaganda και ο Κώστας Μανιάτης για το provocateur. Τον γνωρίζει και ο θεολόγος Διονύσης Σκλήρης, ένθερμος υποστηρικτής του. 

Για ιστορικούς λόγους δημοσιεύω στη συνέχεια την μηνυτήρια αναφορά μου στην Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. 

Το θέμα για μένα παραμένει ανοιχτό, μέχρι να αποκαλυφθεί η ταυτότητα του "κυρίου" τρόλερ. 

Η Αναφορά στην Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος για το θέμα Ελύτη στο Fb by Panagiotis Andriopoulos on Scribd

Ο ΑΣΜΑΤΙΚΟΣ ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΚΕΛΛΟΥ ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΥ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Σίγουρα είναι σημαντικό γεγονός οι «Ημέρες Λατρευτικής Μουσικής» που διοργανώνονται από την Εθνική Λυρική Σκηνή υπό τον τίτλο «Ανθρώπινα και Θεία Πάθη». Μιλάμε για ένα κύκλο έργων και παραστάσεων διά χειρός Μάρκελλου Χρυσικόπουλου και Γιώργου Κουμεντάκη, καλλιτεχνικού διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Κύκλος που εγκαινιάζει τη στέγη της ΕΛΣ – ήτοι το Κέντρο Πολιτισμού «Σταύρος Νιάρχος» - και θα δίνει, όπως ανακοινώθηκε, σταθερό ραντεβού κάθε χρόνο την περίοδο του Πάσχα. 

Ο εορτασμός του Πάσχα από την Λυρική Σκηνή με παραστάσεις και παραγωγές επιπέδου, αποτελεί συμβολή στην πνευματική και καλλιτεχνική μας ζωή. Συμβολή αποτελεί και η φετινή θεματολογία, που φέρνει ακέραια την σφραγίδα του «αιρετικού» Μάρκελλου Χρυσικόπουλου: «Άσμα Ασμάτων» (Communio), «Δια Χριστόν σαλοί», «Παραφράσεις ιερών κειμένων» κ.α. 

Παρακολούθησα το «Άσμα Ασμάτων» του Μάρκελλου (μουσική διεύθυνση – ιδέα), σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου. Ο Μάρκελλος συνέλαβε το βαθύτερο νόημα του ερωτικού «Άσματος» της Παλαιάς Διαθήκης και το συνέδεσε με την Ευχαριστία! Το φινάλε της παράστασης είναι ένα απόσπασμα από τον Κατηχητικό Λόγο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, που διαβάζουμε την Κυριακή του Πάσχα. Οπότε έστησε έναν …ερωτικό «Μυστικό Δείπνο», όπου όλα συνετελέσθησαν τέλεια! 

Η αρχή της παράστασης με τους Μακαρισμούς από την Επί του όρους ομιλία, ήταν μια ξεκάθαρη θεολογική θέση ότι «Ουκ έστιν η βασιλεία του Θεού βρώσις και πόσις, αλλά δικαιοσύνη και άσκησις συν αγιασμώ». Και αυτά από τους …κοσμικούς Λυρικής, γιατί οι «εκκλησιαστικοί» ασχολούνται – φευ! - με κυνήγι μαγισσών ή με αστείες ηθικολογίες. 

Στο τέλος της παράστασης είπα στον Μάρκελλο: «Εξαιρετική δουλειά, αλλά …συντηρητική για την περίπτωσή σου». Με δεδομένη την ανατρεπτικότητά του, ο ιδιοφυής καλλιτέχνης, δεν πήγε ως το κόκκαλο: «Ο τρώγων μου την σάρκα και πίνων μου το αίμα εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ». Τον Χριστό τον τρώμε και τον πίνουμε και αυτό είναι το δείπνο της Βασιλείας. Αυτός είναι ο απόλυτος νυμφίος των καρδιών μας. 

Συνακόλουθα, στο ζευγάρι του «Άσματος» υπήρχε η ερωτική ατμόσφαιρα, αλλά όχι η «ιερή μανία» που θα περίμενα από τον Μάρκελλο. Ο «Μυστικός Δείπνος» είναι «Βάκχες»! Έκσταση, μυστήριο, θάμβος: «Αμήν αμήν λέγω υμίν, εάν μη φάγητε την σάρκα τού υιού τού ανθρώπου και πίητε αυτού το αίμα, ουκ έχετε ζωήν εν εαυτοίς.». Ας μη ξεχνάμε ότι αυτό είναι το απόλυτο σκάνδαλο: «Eμάχοντο ουν προς αλλήλους οι Ιουδαίοι λέγοντες• πώς δύναται ούτος ημίν δούναι την σάρκα φαγείν;» 

Και τώρα σκέπτομαι ότι αυτή η «ιερή μανία» σίγουρα θα μπορούσε κάπως να προσεγγιστεί, αν χρησιμοποιούνταν το πρωτότυπο κείμενο του «Άσματος» και όχι μια μετάφραση του, όπως συνήθως γίνεται. Το πρωτότυπο θα ήταν πολύ πιο ταιριαστό στην μπαρόκ μουσική του Μάρκελλου. 

Ένας δείπνος, ευχαριστιακός και ερωτικός, όπου απολαμβάνουμε τον Λόγο «ταις υψηλαίς φρεσί»!

«Ξενίας δεσποτικῆς καὶ ἀθανάτου τραπέζης, ἐν ὑπερώῳ τόπῳ, ταῖς ὑψηλαῖς φρεσί, πιστοί, δεῦτε ἀπολαύσωμεν, ἐπαναβεβηκότα Λόγον ἐκ τοῦ λόγου μαθόντες, ὃν μεγαλύνομεν».

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΑΤΡΩΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΖΟΜΕΝΟΣ ΤΗΝ ΧΑΡΑΝ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Η μεγάλη εορτή του Ευαγγελισμού «στοιχειώθηκε» στην Πάτρα, από την παρουσία του μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου στον Μητροπολιτικό Ναό, στην γνωστή σε όλους τους πατρινούς Ευαγγελίστρια. 

Ο μακαριστός Μητροπολίτης χοροστατούσε στον πανηγυρικό Εσπερινό, ψάλλοντας κατά τέτοιον τρόπο που να επιβεβαιώνει τον υμνωδό της εορτής «χορευέτω η φύσις». Όλος «χόρευε» ψάλλοντας τα περίφημα προσόμοια του Εσπερινού «Βουλήν προαιώνιον». Το πρώτο στο αργό ειρμολογικό μέλος, το δεύτερο «Φαίνη μοι ως άνθρωπος» σε χορευτικό τρίσημο ρυθμό και το τρίτο «Θεός όπου βούλεται» στο γνωστό σύντομο μέλος. 

Στη συνέχεια διηύθυνε τον χορό ψαλτών – από του Αρχιερατικού Θρόνου – στο περίφημο Δοξαστικό του Εσπερινού «Απεστάλη εξ ουρανού», σε ήχο πλ. β’ και στο μέλος του αειμνήστου Άρχοντος Μουσικοδιδασκάλου της Μ.τ.Χ.Ε. Κωνσταντίνου Πανά, ο οποίος πάντοτε το απολάμβανε και το ηχογραφούσε με το μικρό του κασετόφωνο. Το έντεχνο αυτό μέλος, ηχογράφησε ο μακαριστός Πατρών Νικόδημος στο μεγάλο πρόγραμμα ηχογραφήσεων Εκκλησιαστικής Μουσικής του Μανόλη Χατζηγιακουμή και συμπεριλήφθηκε στον ψηφιακό δίσκο νούμερο 4, της σειράς Σύμμεικτα Εκκλησιαστικής Μουσικής. Είχα την τύχη να συμμετέχω ως ισοκράτης στην συγκεκριμένη ηχογράφηση και να επιμεληθώ τα ισοκρατήματα. Εν έτει 1998. 

Ο Μανόλης Χατζηγιακουμής σημειώνει για το μέλος αυτό: "Ιδιαίτερα εξαίρεται η απόδοση του δοξαστικού του Ευαγγελισμού, ενός σύγχρονου μέλους με πολύ ενδιαφέρουσα δομή και πλούσια συμπλοκή γραμμών και φράσεων, επάνω σε παραδοσιακά πρότυπα. Και στο μέλος αυτό η μακρόχρονη (κατ' έτος) εκτέλεση από τον ίδιο τον Σεβασμιώτατο στην εορτή του Ευαγγελισμού έχει προσδώσει στην ερμηνεία, παρά τη δυσκολία και την έκταση του Δοξαστικού, ευχέρεια και άνεση, έμφαση, κύρος, πειστικότητα". 
Το παραθέτουμε, προς ευωχίαν, εδώ.

Στον ίδιο δίσκο ο Δεσπότης ερμηνεύει και το ιδιόμελο της λιτής του Ευαγγελισμού «Ευαγγελίζεται ο Γαβριήλ» σε ήχο β’, το οποίο απέδιδε μοναδικά κατά την αρτοκλασία στον Εσπερινό της Ευαγγελίστριας. Ευτυχώς αυτές οι δύο ηχογραφήσεις αποτύπωσαν κάτι από το υψηλόν και σοβαρό κλίμα της πανηγύρεως του Μητροπολιτικού Ναού Πατρών, επί Νικοδήμου Βαλληνδρά, το οποίο εξέλιπε πλέον ή παρήλθε ανεπιστρεπτί. 

Στον τόμο Εικοσαέτηρος Αρχιερατεία Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου Α’ 1974-1994, δημοσιεύονται διάφορα υμνογραφήματα του αειμνήστου Μητροπολίτου. Μεταξύ αυτών και Μεγαλυνάρια. Ανάμεσά τους και το του Ευαγγελισμού. 

Το Μεγαλυνάριο της εορτής που συναντούμε στα έντυπα βιβλία έχει ως εξής: 

Νῦν εὐαγγελίζεται Γαβριήλ, τὸ χαῖρε κραυγάζων, μετὰ δέους τῇ Μαριάμ. Ὢ τοῦ ξένου τρόπου! ἐν μήτρᾳ γὰρ ἀχράντῳ, συνείληπται ὁ Πλάστης σῴζων ὃν ἔπλασε. 

Ο Πατρών Νικόδημος κράτησε την πρώτη φράση και άλλαξε την δεύτερη, όπως φαίνεται και από το χειρόγραφό του που δημοσιεύουμε εδώ. 

Αντί του «Ὢ τοῦ ξένου τρόπου…» γράφει: «και ο εν υψίστοις υιός Θεού υπάρχων υιός ανθρώπου γίνεται, ως ηυδόκησε». 

Νικοδήμου Αρχιερέως αιωνία η μνήμη!

Ο μακαριστός Πατρών Νικόδημος λειτουργών στην Ευαγγελίστρια 

Η Α' ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΠΑΤΡΩΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟ

Μία ιστορική, πλέον, ηχογράφηση του μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου Βαλληνδρά.

Παρασκευή 26 Μαρτίου 1999, στον Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελιστρίας Πατρών. 

Ο αείμνηστος Δεσπότης εκφωνεί κατά τρόπο υποδειγματικό την Α' Στάση των Χαιρετισμών, από την Ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου. Ψάλλει, επίσης, με ιερό οίστρο, τον ύμνο "Το προσταχθέν μυστικώς..." σε ήχο πλ.δ', καθώς και το τροπάριο "Ανοίξω το στόμα μου..." της Α' Ωδής του Κανόνος του Ακαθίστου.

Την ηχογράφηση έκανε ο Γιώργος Αρβανίτης. 

Οι φωτογραφίες που δημοσιεύουμε εδώ είναι από το αρχείο του Γιώργου Μαρόπουλου.

ΜΙΑ ΠΑΤΡΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΓΙΑ ΣΟΛΟ ΦΛΑΟΥΤΟ ΚΑΙ ΑΦΗΓΗΤΕΣ

φωτογραφίες: Σπύρος Χαμπίπης

An Art 22-3-2017

Ευχαριστώ από καρδιάς την αγαπημένη μας σολίστ Ιβόνα Γκλίνκα για την εξαιρετική ερμηνεία της στα έργα Πατρινών συνθετών για σόλο φλάουτο. 

Τον φίλο Roni Bou Saba για την απαγγελία του στα γαλλικά και αραβικά και για την μετάφραση δύο ποιημάτων στα αραβικά, ειδικά για την εκδήλωση. 

Την ποιήτρια Έρση Σωτηροπούλου που ήλθε στην εκδήλωσή μας για να ακούσει ποιήματά της. 

Τον συνθέτη Μιχάλη Αρχοντίδη για το δυναμικό παρών.

Τον νεαρό συνθέτη Απόστολο Τσέφο, για τον κόπο να έρθει στην Αθήνα μόνο για την εκδήλωση. 

Συνεχίζεται...

ΣΗΜΕΡΑ Η ΝΕΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΑΣ "ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ / ΠΟΙΗΤΕΣ"

Σήμερα στην Αθήνα πραγματοποιούμε την τρίτη, κατά σειρά, εκδήλωση του κύκλου «ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ – ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ». 

Η νέα παραγωγή του Συνόλου «Πολύτροπον», θα πραγματοποιηθεί σήμερα Τετάρτη 22 Μαρτίου 2017 στις 8.30 το βράδυ στον Χώρο Τέχνης και Πολιτισμού AN ARΤ (Μονής Αστερίου Τσαγκάρη 4, Πλάκα) και περιλαμβάνει ποιήματα των πατρινών ποιητών και συνθέσεις πατρινών μουσουργών για σόλο φλάουτο.

Δείτε το πλήρες πρόγραμμα στη συνέχεια.

ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ - ΠΟΙΗΤΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 22-3-2017 by Panagiotis Andriopoulos on Scribd

Ο ΜΑΝΟΛΗΣ ΧΑΤΖΗΓΙΑΚΟΥΜΗΣ ΤΙΜΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΟ ΑΡΙΣΤΕΙΟ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ (ΦΩΤΟ)

Του Π.Α. Ανδριόπουλου 

To 2005 o γνωστός φιλόλογος Μανόλης Χατζηγιακουμής βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την δουλειά του πάνω στις – ιστορικές πλέον – ηχογραφήσεις εκκλησιαστικής μουσικής. Ο ίδιος είπε σε μια μεγάλη συνέντευξή του στο BHMagazino το 2006:

«Έχει απονεμηθεί ειδικό βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών και για τις δύο "εθνικής σημασίας μουσικοφιλολογικές Σειρές", όπως τις χαρακτηρίζει. Είναι πράγματι μια υψηλή τιμητική διάκριση. Η βράβευση, αποτελεί πρώτιστα αναγνώριση του ειδικού αυτού πνευματικού και καλλιτεχνικού τομέα του Ελληνισμού, των μεγάλων και άγνωστων εκκλησιαστικών συνθετών, και κυρίως των μεγάλων παραδοσιακών ψαλτών και των λοιπών άξιων συντελεστών. Και να προσθέσω ότι: το πλούσιο ρεπερτόριο, οι παραδοσιακοί ψάλτες, η φιλολογική δομή, η ιστορική τεκμηρίωση, η ηχητική ποιότητα, η άρτια εμφάνιση, επιπλέον ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας και η στήριξη της Πολιτείας, όλα αυτά προσδίδουν πράγματι στις Σειρές "Μνημεία" και "Σύμμεικτα" τα χαρακτηριστικά Εθνικής Έκδοσης...». 

Δώδεκα χρόνια μετά, δηλαδή σήμερα Τρίτη 21 Μαρτίου 2017, ο Μανόλης Χατζηγιακουμής τιμήθηκε για το σύνολο του φιλολογικού του έργου – από την διατριβή του για τον Διονύσιο Σολωμό μέχρι την πρόσφατη μετάφραση στην «Οδύσσεια» του Ομήρου - με το Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, διάκριση που απονέμεται σε μελετητές των ελληνικών γραμμάτων, οι οποίοι «παράλληλα προς το σύνολο του προγενέστερου σπουδαίου έργου τους, συμβάλλουν μεγάλως και με έργο που συνετελέσθη κατά την τελευταία τετραετία στην πρόοδο των ελληνικών γραμμάτων». 

Στην πανηγυρική Συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών για την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821, που πραγματοποιήθηκε απόψε μίλησε θαυμάσια ο ακαδημαϊκός Άγγελος Δεληβορριάς, για πολλά χρόνια διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, με το οποίο ταυτίστηκε, θα λέγαμε. 

Ο Άγγελος Δεληβορριάς ανέπτυξε με υπέροχο τρόπο το θέμα: «Ο Ελληνικός Πολιτισμός της Προεπαναστατικής περιόδου ως βασικός συντελεστής του αγώνα της Ανεξαρτησίας». 

Στη συνέχεια ο Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Βασίλειος Πετράκος έκανε την έκθεση απονομής του Αριστείου των Γραμμάτων, το οποίο παρέλαβε στη συνέχεια ο Μανόλης Χατζηγιακουμής καταχειροκροτούμενος. 

Την τελετή άνοιξε και έκλεισε ο Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Λουκάς Παπαδήμος, ενώ παρέστη και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, φίλος του Μ. Χατζηγιακουμή από τα φοιτητικά χρόνια.

ΟΙ ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΜΑΣ ΤΗΣ 22ας ΜΑΡΤΙΟΥ 2017

Στην τρίτη κατά σειράν εκδήλωσή μας, του κύκλου "ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ - ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ", που θα πραγματοποιηθεί αύριο Τετάρτη 22 Μαρτίου 2017 στις 8.30 το βράδυ στον Χώρο Τέχνης και Πολιτισμού AN ARΤ (Μονής Αστερίου Τσαγκάρη 4, Πλάκα), περιλαμβάνουμε ποιήματα των πατρινών ποιητών Μαρίας Λαϊνά, Έρσης Σωτηροπούλου και Γιώργου Κοζία. 

Συγκεκριμένα:

- Γιώργος Κοζίας, «Κόσμος χωρίς ταξιδιώτες», με μουσική Θ. Μικρούτσικου.
- Μαρία Λαϊνά, από τη συλλογές «Αλλαγή Τοπίου», «Ρόδινος φόβος», «Σημεία Στίξεως», «Μικτή Τεχνική».
- Έρση Σωτηροπούλου, από τη συλλογή «ΜΗΛΟ+ΘΑΝΑΤΟΣ+…+…».

Κάποια από τα ποιήματα θα ακουστούν στα γαλλικά (σε μετάφραση του Michel Volkovitch) και στα αραβικά, σε μετάφραση που εκπόνησε ειδικά για την εκδήλωση ο φιλόλογος και μεταφραστής Roni Bou Saba, ο οποίος και θα απαγγείλει ποιήματα στα γαλλικά και αραβικά.

Σολίστ στο φλάουτο η Ιβόνα Γκλίνκα, ενώ την γενική επιμέλεια της εκδήλωσης έχει ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος, ο οποίος θα απαγγείλει τα ποιήματα στα ελληνικά.

Η Μαρία Λαϊνά γεννήθηκε στην Πάτρα το 1947. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εργάστηκε ως κειμενογράφος, μεταφράστρια, επιμελήτρια εκδόσεων, script writer σε τηλεοπτικές εκπομπές και ταινίες. Ήταν παραγωγός, επιμελήτρια και παρουσιάστρια σε εκπομπές της ελληνικής ραδιοφωνίας με λογοτεχνικά θέματα. Ποιήματα της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, γερμανικά, σουηδικά, φιλανδικά, βουλγαρικά, εβραϊκά και σε άλλες γλώσσες. 

Το έργο της περιλαμβάνει εννιά ποιητικές συλλογές, έντεκα θεατρικά, πέντε πεζογραφήματα, κριτικές και μελετήματα, σύνταξη ανθολογίας ξένης ποίησης του 20ού αιώνα - επιλογή από ελληνικές μεταφράσεις. 

Το 1993 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο ποίησης για την ποιητική της συλλογή, "Ρόδινος φόβος". Η μετάφραση στα Γερμανικά της ίδιας συλλογής απέσπασε το βραβείο της Πόλης του Μονάχου. Το 1996 επίσης τιμήθηκε με το βραβείο Καβάφη και το 1998 με το βραβείο Μαρία Κάλλας του Γ΄ προγράμματος της ελληνικής Ραδιοφωνίας. Το 2014 τιμήθηκε με το Βραβείο του Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη για το σύνολο του έργου της.

Η Έρση Σωτηροπούλου έχει γράψει ποιήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα. Σπούδασε Φιλοσοφία και Πολιτιστική Ανθρωπολογία στη Φλωρεντία και εργάστηκε ως μορφωτική σύμβουλος στην ελληνική πρεσβεία στη Ρώμη. Συμμετείχε σε εκθέσεις οπτικής και συγκεκριμένης ποίησης. Έργα της έχουν μεταφραστεί γαλλικά, γερμανικά, αγγλικά, ισπανικά, σουηδικά, βουλγαρικά και ιταλικά. Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας και με το Βραβείο του Περιοδικού "Διαβάζω" για το "Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές" το 2000, με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το μυθιστόρημα Εύα και με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τη συλλογή διηγημάτων "Να νιώθεις μπλε, να ντύνεσαι κόκκινα."

Το έργο του Γιώργου Κοζία, "Ένας κόσμος χωρίς ταξιδιώτες" (2007), σε μουσική Θ. Μικρούτσικου, εκδόθηκε (μαζί με το "Η γη τσακισμένο καράβι") από τον Γαβριηλίδη ως ένα βιβλίο - CD του Μικρούτσικου με τίτλο "Πέντε κείμενα μετά μουσικής" (2013).
Στον πρόλογο του βιβλίου ο Θάνος Μικρούτσικος γράφει: 
"Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς τον Γιώργο Κοζία για τα εξαιρετικά ποιήματα που μου εμπιστεύτηκε και τα οποία, σε συνδυασμό με τους στίχους του ιδιοφυούς William Blake με ώθησαν να δημιουργήσω το έργο. Σε αυτό το έργο, όπως και στο έργο "Ένας κόσμος χωρίς ταξιδιώτες", προσπάθησα να προσεγγίσω την ουσία των πραγμάτων δίχως να έχω στο μυαλό μου καμία εκ των προτέρων φόρμα. Ό,τι απαιτούσε το κείμενο, ό,τι απαιτούσουν οι φράσεις, οι λέξεις, τα πρόσωπα, οι εικόνες, τα σύμβολα του ποιητή." Ο Θ. Μικρούτσικος στο σημείωμά του χαρακτηρίζει την Ivona Glinka ως "απίστευτη φλαουτίστρια σε όλα τα επίπεδα...". 

ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ / ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΡΧΟΝΤΙΔΗΣ

Η νέα εκδήλωσή μας, του κύκλου "ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ - ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ", θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 22 Μαρτίου 2017 στις 8.30 το βράδυ στον Χώρο Τέχνης και Πολιτισμού AN ARΤ (Μονής Αστερίου Τσαγκάρη 4, Πλάκα).

Η γνωστή σολίστ στο φλάουτο Ιβόνα Γκλίνκα, θα παίξει έργα για σόλο φλάουτο σύγχρονων πατρινών συνθετών. Ανάμεσά τους και το Exotic from Flute(s) Solo του συνθέτη Μιχάλη Αρχοντίδη. 

Ο Μ. Αρχοντίδης γεννήθηκε στην Πάτρα και κατάγεται από μουσική οικογένεια. Σπούδασε στην Ελλάδα. Ο πατέρας του, Παναγιώτης Αρχοντίδης και η μητέρα του Παναγιώτα, το γένος Ξανθοπούλου, πρόσφυγες από την Κερασούντα του Πόντου, εγκαταστάθηκαν το 1922 στην Πάτρα και τα πέντε παιδιά τους έγιναν μουσικοί.
Ο Μιχάλης Αρχοντίδης σπούδασε Αρμονία, Ενοργάνωση, Αντίστιξη, Ενορχήστρωση, Φούγκα και σύνθεση.    
Στα περισσότερα έργα του χρησιμοποιεί το ελεύθερο ατονικό ιδίωμα. Βραβεύτηκε στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Σύνθεσης Μουσικής Δωματίου στις 14/5/87 που είχε προκηρύξει η «ΣΤΕΓΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ» μαζί με το «ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ» για το έργο του «ΆΡΧΩ» [Κουαρτέτο Εγχόρδων].
Από το 1971 κατόπιν εξετάσεων συνεργάστηκε με την Ορχήστρα Ποικίλης Μουσικής της Ε.Ρ.Τ. σαν Ενορχηστρωτής και Διευθυντής Ορχήστρας. Επίσης έχει γράψει μουσική για τηλεοπτικά κινηματογραφικά έργα, επιθεωρήσεις και έργα της παιδικής θεατρικής σκηνής. Σημείωσε παράλληλες επιτυχίες στο ελαφρό τραγούδι και έλαβε μέρος σε φεστιβάλ (Θεσσαλονίκης Κέρκυρας και Μάλτας Α΄ Βραβείο σύνθεσης 1976). Η δισκογραφική του εργασία ανέρχεται σε 20 δίσκους Long Play (C.D.) Συνεργάστηκε με τα πιο μεγάλα ονόματα του θεάτρου και του τραγουδιού. Αγαπά όλα τα είδη μουσικής με την προϋπόθεση ότι έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν κάτι το ζωντανό και ενδιαφέρον: Κλασσική, Σύγχρονη, Ελαφρά, Jazz, Λαϊκή, Δημοτική. Έχει ιδιαίτερη ροπή προς τη σύγχρονη κλασσική μουσική που βρίσκει ότι συμβαδίζει με την εποχή μας.
Το έργο του [κουιντέτο Πνευστών 1984] σε Α΄ εκτέλεση παίχτηκε από σολίστ της Κρατικής Ορχήστρας στο τρίτο πρόγραμμα στις {18/2/85}. Τα έργα του παίζονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι μέλος της Ε.Ε.Μ. (Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών), του Π.Μ.Σ. (Πανελληνίου Μουσικού Συλλόγου) και της Ε.Ε.Θ.Σ. (Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων – Συνθετών).
Έχει διδάξει ανώτερα θεωρητικά στο Απολλώνιον (1975-87) στο Ωδείο Ν. Σκαλκώτας από το 1982-91 στο Ωδείο Αττικής (1991-95) στο Ωδείο Ραϋμόνδη (1984-89) και στο Χαλκηδόνιο Ωδείο (1997-2002). Υπήρξε καλλιτεχνικός διευθυντής στο Ωδείο Ορφέας, στο Δημοτικό Ωδείο Γλυφάδας, στο Ωδείο Μεσσηνίας και στο Χαλκηδόνιο Ωδείο.

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ:
- “Συμφωνία αρ. 1” (1984)
- “Συμφωνία αρ. 2” (1989)
- “Συμφωνία αρ. 3” (2003)
- “ΜΙΑ ΤΥΧΑΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ” για ορχήστρα πιάνο και κρουστά (2016)
-  Δύο Κουαρτέτα εγχόρδων, 1987 και 1996
- Δύο Κουϊντέτα πνευστών, 1984 και 1995
- “Μικρογραφία για 5 Φλάουτα” 1985
-“Solo Trumpet” 1996
- “Solo Clarinet” 1996
- “Solo Guitar” 1996
- Solo Trombone 2004
-  “Ποντιακή Suite για έγχορδα και για ορχήστρα” 1996
-“14 Ποντιακοί χοροί”
- “Χορωδιακά” και “Solo Voice” σε ποίηση Ελλήνων ποιητών Κ. Καβάφη, Γιαν. Μποζίκη κ.α.
- “Χωρίς εικόνα” Νο. 1 & No.2
-“for quintet” 2002 (μεταγραφή από Piano)
- “Arrangements” (160 θέματα) Παγκόσμιου κινηματογράφου for Symphonic orchestra
-“Arrangements” (140 θέματα) Ελληνικού κινηματογράφου for Symphonic orchestra,
- “Arrangements” (8 θέματα) Ελληνικού κινηματογράφου for Symphonic Band 1997
- “Mack the Knife” Kurt Weill Arranged for Symphonic Jazz Band 1998
- “5 Flute(s)” Solo 2003
-“Energy” for Violin and Piano 2003,
-“Trio Violin-Sax-Piano” 2003
-“Ήχος κίνηση” for Vln,Vla,Vc,Pno
- “Solo Marimba” 2006
- “Concerto for Sax Alto and String orchestra” 2016
- “Concerto for Marimba and String Orchestra” 2006 (α΄ εκτέλεση 1/4/08 Μέγαρο Μουσικής, β΄ εκτέλεση 16/1/09 Συνεδριακό & Πολιτιστικό Κέντρο Πανεπιστημίου Πατρών).
- “Coincidences” για 8 εκτελεστές 2010 - παραγγελία Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (α΄ εκτέλεση 26/1/2011 Μέγαρο Μουσικής).

Ο συνθέτης Μιχάλης Αρχοντίδης με τον ακαδημαϊκό Θόδωρο Αντωνίου, πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών 

ΕΡΓΑ ΓΙΑ ΠΙΑΝΟ:
“Concerto for Piano and orchestra” 2000, “Θέμα με 7 παραλλαγές”, “Παιχνίδισμα”, “Νοσταλγικές στιγμές”, “Ρομαντικές στιγμές”, “Σπουδή σε 5/8”, “Σπουδή σε 7/8”, “Σπουδή σε 8/8”, “Φαντασία”, «Χωρίς εικόνα» Νο, 1 &  Νο. 2, “Whispers” 1996, “Κρυφοί πόθοι” 1996, “Έργο για δύο Πιάνα” 1998, “Παιδικές σκηνές για πιάνο” και άλλα μικρά σύνολα. 

ΕΚΤΟΣ ΤΗΣ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ Ο ΚΛΗΡΙΚΟΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΓΓΕΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ;

Εκτός της Κανονικής Εκκλησίας τίθεται, όπως φαίνεται, ο κληρικός της Μητροπόλεως Πειραιώς Άγγελος Αγγελακόπουλος, αφού - όπως αποκάλυψε ο αποτειχισμένος κληρικός Θεόδωρος Ζήσης - θα συμμετάσχει ως εισηγητής σε εκδήλωση - παρασυναγωγή των αποτειχισμένων. 

Ο εκτός της Εκκλησίας Θεόδωρος Ζήσης, σε βίντεο που κυκλοφορεί στο youtube, ανακοίνωσε την διοργάνωση εκδηλώσεως στην Β. Ελλάδα εναντίον της "παναιρέσεως του Οικουμενισμού", και είπε πως μεταξύ των ομιλητών θα είναι ο κληρικός της Μητροπόλεως Πειραιώς Άγγελος Αγγελακόπουλος, ο οποίος θα εισηγηθεί το θέμα: "Η ψευδοσύνοδος της Κρήτης νομιμοποίησε τον Οικουμενισμό". 

Κατόπιν αυτού ο κληρικός του Πειραιά θέτει εαυτόν εκτός Εκκλησίας και πιστεύουμε ότι θα κινηθούν οι κανονικές διαδικασίες για την επίσημη καθαίρεσή του. 

Το ίδιο, όπως έχουμε ξαναγράψει, πρέπει να συμβεί και για τον κληρικό της Μητροπόλεως Πειραιώς Παύλο Δημητρακόπουλο, ο οποίος ως υπεύθυνος του Γραφείου επί των Αιρέσεων της Μητροπόλεως έχει ουσιαστικά συνταχθεί με τους αποτειχισμένους, με όσα γράφει και λέει. 

Π.Α.Α.

ΤΑ ΙΔΙΟΜΕΛΑ ΤΩΝ ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΤΗΣ Μ. ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΠΑΤΡΩΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟ

Του Π.Α. Ανδριόπουλου

Οι Κατανυκτικοί Εσπερινοί, τα απογεύματα των Κυριακών της Μ. Τεσσαρακοστής, ήταν μια από τις σημαντικές λειτουργικές στιγμές του μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου (Βαλληνδρά).

Ο ίδιος, χοροστατών, έψαλλε κατανυκτικά, αλλά με ιερό πάθος, τα του δεξιού χορού - από το Τριώδιο του Εμμανουήλ Φαρλέκα, ήτοι σμυρνέϊκη παράδοση - ενώ ο χορός ψαλτών τα του αριστερού.

Κορυφαία στιγμή του Εσπερινού η ερμηνεία των Μ. Προκειμένων (Μή αποστρέψης και Έδωκας κληρονομίαν) από τον μακαριστό Νικόδημο. Έψαλλε, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια της εν Πάτραις αρχιερατείας του, και το ιδιόμελο των αποστίχων - πλαισιωμένος από τους ψάλτες - στο περίφημο μέλος του Ιακώβου Πρωτοψάλτου.

Ευτυχώς ο γνωστός φιλόλογος Μανόλης Χατζηγιακουμής ενέταξε στο πρόγραμμα των ηχογραφήσεων εκκλησιαστικής μουσικής που εκπονεί εδώ και 30 περίπου χρόνια, και τα ιδιόμελα του Ιακώβου, τα οποία ηχογράφησε ο Δεσπότης τον Φεβρουάριο του 1988. Λίγο μετά κυκλοφόρησαν "ανεπίσημα" τα ιδιόμελα σε μια κασέτα, η οποία πήγαινε από χέρι σε χέρι (διά της αντιγραφής εννοείται). Τα ιδιόμελα είχαν μεταδοθεί επανειλημμένως από το κρατικό ραδιόφωνο, στις εκπομπές του μακαριστού Λυκούργου Αγγελόπουλου για την βυζαντινή μουσική. 

Μόλις το 2010 έγινε η επίσημη κυκλοφορία του ψηφιακού δίσκου - με θαυμάσια ψηφιακή επεξεργασία - στο Β' μέρος της κασετίνας με τα Δοξαστικά του Ιακώβου που επιμελήθηκε ο Μανόλης Χατζηγιακουμής (έκδοση Κέντρου Ερευνών και Εκδόσεων).

Η έκδοση του Ιακώβου είναι έργο μεγίστης σημασίας και αξίας. Τα δοξαστικά του όλου ενιαυτού ερμηνεύονται από τον μακαριστό αγιορείτη πρωτοψάλτη πατέρα Διονύσιο Φιρφιρή (δίσκος 1ος-22ος), επίσης (7) από τον Γέροντα Κυπριανό (δίσκος 23ος) και (7), τα Ιδιόμελα, από τον μητροπολίτη Νικόδημο Βαλληνδρά (δίσκος 24ος).

Τα πλήρη περιεχόμενα του δίσκου έχουν ως εξής:

CD EIKOΣTO TΕΤΑΡΤO

Iδιόμελα Kυριακών M. Tεσσαρακοστής

Ψάλλει ο Μητροπολίτης Nικόδημος Bαλληνδράς

Διάρκεια 52'.46''  
- Έλαμψεν η χάρις σου ηχ δ' Πα. Kυριακής Tυροφάγου Eσπέρας. Δοξαστάριο, τόμ. B', σ. 194-97. Διάρκεια 7'.50''.

- Δεύτε εκκαθάρωμεν ηχ πλ δ'. A' Kυριακής Nηστειών Eσπέρας. Δοξαστάριο, τόμ. B', σ. 204-06. Διάρκεια 6'.51''.

- Xαλινούς αποπτύσας ηχ πλ δ'. B' Kυριακής Nηστειών Eσπέρας. Δοξαστάριο, τόμ. B', σ. 210-12. Διάρκεια 7'.05''.

- Aτενίσαι το όμμα ηχ πλ δ'. Γ' Kυριακής Nηστειών Eσπέρας. Δοξαστάριο, τόμ. B', σ. 218-20. Διάρκεια 5'.05''.

- O τον αμπελώνα ηχ βαρύς Γα. Δ' Kυριακής Nηστειών Eσπέρας. Δοξαστάριο, τόμ. B', σ. 223-25. Διάρκεια 7'.19''.

- Λησταίς λογισμοίς ηχ πλ β'. Δ' Kυριακής Nηστειών Eσπέρας έτερον ιδιόμελον. Δοξαστάριο, τόμ. B', σ. 225-28. Διάρκεια 8'.08''.

- Θαυμαστή του Σωτήρος ηχ α' Kε. E' Kυριακής Nηστειών Eσπέρας. Δοξαστάριο, τόμ. B', σ. 238-42. Διάρκεια 10'.13''.

Γράφει ο Μανόλης Χατζηγιακουμής για τα ιδιόμελα του Ιακώβου από τον αείμνηστο Πατρών:

"Η ερμηνεία του μητροπολίτη Νικοδήμου Βαλληνδρά στα Ιδιόμελα της Μ. Τεσσαρακοστής είναι εξαιρετικά έντεχνη και ιδιότεχνη. Πέρα από τον σταθερό και στιβαρό χρόνο και ρυθμό, την πεποικιλμένη εκφορά, τη συνεκτική διατύπωση των μουσικών γραμμών και φράσεων, πρέπει κυρίως να τονισθεί το εξαγγελτικό και επίσημο ύφος, ιδιοπρόσωπο και επιβλητικό, η εξπρεσιονιστική διαγραφή αισθημάτων και διανοημάτων, γενικότερα η προφορά και το ήθος, τα οποία παραπέμπουν περισσότερο προς τον πατριαρχικό τρόπο ψαλμώδησης αντίστοιχων μελών. Τα Ιδιόμελα του Ιακώβου, όπως ψάλλονται εδώ από τον μητροπολίτη Νικόδημο Βαλληνδρά, αποτελούν ένα συνάλληλο, και παράλληλο, άκουσμα, το οποίο αναδεικνύει, εξίσου έξοχα, τον ιστορικό και παλαιότροπο χαρακτήρα των τόσο ειδικών και όντως εκκλησιαστικών αυτών μελών".

Παραθέτουμε εδώ το ιδιόμελο Ατενίσαι το όμμα σε ήχο πλ. δ', το οποίο ψάλλεται στον Κατανυκτικό Εσπερινό της Γ' Κυριακής των Νηστειών, της Σταυροπροσκυνήσεως. Η ερμηνεία του Δεσπότη είναι ανεπανάληπτη!
Ατενίσαι το όμμα εις ουρανόν ου τολμώ ο τάλας εγώ εκ των πονηρών μου πράξεων. Αλλ' ως ο Τελώνης στενάξας κραυγάζω σοι ο Θεός ιλάσθητί μοι τώ αμαρτωλώ και φαρισαϊκής υποκρίσεως ρύσαί με ως μόνος εύσπλαγχνος.