Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ MONTE CASSINO ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ ΤΟΝ ΜΑΪΟ ΤΟΥ 1944

Particolare dopo il bombardamento alleato (1944)

Δημήτρης Μπαλτᾶς 

Ἡ μάχη στό Monte Cassino στίς 18 Maΐoυ 1944 καί ἡ μεγάλη πολιτιστική καταστροφή 

Μία σύντομη ἀναφορά 

Εἶναι γνωστό ὅτι τό Monte Cassino εἶναι ἕνας βραχώδης λόφος, τό μοναδικό πέρασμα πρός τήν Ρώμη, τήν ἐποχή τοῦ β΄ παγκοσμίου πολέμου, ἀπό τό ὁποῖο θά μποροῦσαν νά διέλθουν οἱ συμμαχικές δυνάμεις. 

Πάνω στόν λόφο ἦταν χτισμένο τό 529 μ.Χ. τό περίφημο μοναστήρι τῶν Βενεδικτίνων. Μία σύντoμη, παλαιότερη, περιγραφή τοῦ μοναστηριοῦ παρέχει τό βιβλίο Descrizione Istorica del Sacro Monastero di Monte Cassino (1751) πού εἶχε γράψει ὁ ἀδελφός Raimondi. Eἶναι ἐπίσης γνωστό ὅτι τό μοναστήρι διέθετε πλούσια συλλογή χειρογράφων κωδίκων, παλαιτύπων, πινάκων κ.ἄ. ἀνεκτίμητης ἀξίας. 

Ἀλλά φαίνεται ὅτι οἱ Γερμανοί εἶχαν ἀφήσει τό μοναστήρι ἀνοχύρωτο, πιστεύοντας ὅτι δέν θά ἐπετίθεντο σ’ αὐτό οἱ Σύμμαχοι. Οἱ θέσεις τῶν Γερμανῶν ἦταν κάτω ἀπό τά τείχη τοῦ μοναστηριοῦ. Ἀσχέτως τοῦ ἄν ἐγνώριζαν οἱ σύμμαχοι γιά τίς ἀκριβεῖς θέσεις τῶν Γερμανῶν, ἀπεφάσισαν τόν ἀεροπορικό βομβαρδισμό του. Ἀπίστευτος ἀριθμῶν βομβῶν ρίχθηκε πρός το μοναστήρι, τό ὁποῖο ἀφ’ ἑνός μέν καταστράφηκε ὁλοσχερῶς, ἀφ’ ἑτέρου δέ μεγάλος ἀριθμός μοναχῶν βρῆκε τραγικό θάνατο. Φαίνεται δέ ὅτι κανένας Γερμανός στρατιώτης δέν βρέθηκε νεκρός ἐντός τοῦ μοναστηριοῦ. 

Οὐδέποτε, ὡς συνήθως, δέν ἀναζητήθηκαν οἱ ἔνοχοι τῆς πολιτιστικῆς αὐτῆς καταστροφῆς. Ἀσφαλῶς πολιτιστικές καταστροφές συντελοῦνται καί σήμερα, στίς περιπτώσεις τῶν ἀρχαίων καί χριστιανικῶν μνημείων, τά ὁποῖα ἰσοπεδώνουν, γιά ἄλλους λόγους, οἱ ἰσλαμιστές, στίς περιοχές τῆς Συρίας, τοῦ Ἰράκ κ.ἄ. Σέ κάθε περίπτωση, ὅμως, τό ἀποτέλεσμα εἶναι ὀδυνηρό γιά τήν ἱστορία καί τόν πολιτισμό.