Κυκλοφόρησε πρόσφατα (Σεπτέμβριος 2014) η σουίτα του κιθαρίστα και συνθέτη Δημήτρη Ζαφειρέλη «Καθημερινή Ηλέκτρα», σε ποίηση Κωστή Τριανταφύλλου. Τραγουδούν η Δάφνη Πανουργιά και η Μάρθα Ζιώγα.
Ο δίσκος αυτός έχει μια περιπέτεια σχεδόν τριάντα χρόνων!
Στο εσώφυλλο του δίσκου ο συνθέτης Δημήτρης Ζαφειρέλης δίνει μια εξήγηση γι’ αυτή την …οδύσσεια του έργου:
«Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί, πώς ένα έργο που έχει ηχογραφηθεί το φθινόπωρο του 1985 βγαίνει στην κυκλοφορία το 2014;
Είναι μια πολύ μεγάλη ιστορία και δεν ξέρω από πού να αρχίσω και πού να τελειώσω…
Είναι γεγονός ότι η "Καθημερινή Ηλέκτρα" γράφτηκε κατ’ αρχήν σαν μια ενότητα τραγουδιών για κιθάρα και φωνή την δεκαετία του ’70, μια εποχή αρκετά μεταβατική από πολλές και διάφορες απόψεις. Πολύ σύντομα όμως αρχίζει να παίρνει την μορφή σουίτας για δύο γυναικείες φωνές, Τζαζ Ροκ γκρουπ, μικρή χορωδία και συμφωνική ορχήστρα, Όταν πια μετά από αρκετή προσπάθεια το έργο περνάει πλέον στην δισκογραφική υλοποίηση, με τις συνήθεις διαδικασίες ηχογραφήσεων μέσα στο στούντιο, την περίοδο που έχω τελειώσει όλες τις ενορχηστρώσεις, αρχίζω να αντιμετωπίζω μεγάλες και ποικίλες εκπλήξεις με αποκορύφωμα εκείνη, της αδυναμίας περαιτέρω ολοκλήρωσης της μέχρι τότε ποθούμενης έκδοσης! Βεβαίως ήταν ήδη αρκετά μεγάλη – αν και πρόσκαιρη – η χαρά η δική μου και όλων των άλλων συντελεστών για τη δημιουργία ενός καινοτόμου για την εποχή έργου με την δύναμη της ένωσης μουσικής και ποιητικού λόγου, που επαναπροσδιορίζει το μύθο με έναν μονόλογο, τονίζοντας τα διαχρονικά μηνύματα της Ηλέκτρας. Τόσο εγώ όσο και οι αγαπητοί συνεργάτες μου κάποια στιγμή, ενστικτωδώς και μόνο, αρχίσαμε να θεωρούμε την Κ.Η. μια υπόθεση ‘τελειωμένη’ όπως λέμε. Αυτό επισφραγίσθηκε φυσικά από το γεγονός ότι η αρχική ομάδα παραγωγής, που δεν ήταν άλλη από την εταιρεία Σείριος με διευθυντή τον αείμνηστο συνθέτη Μάνο Χατζιδάκι, με πληροφόρησε και μάλιστα ο ίδιος αυτοπροσώπως ότι τόσο η δική μου όσο και άλλες παραγωγές δεν θα υπήρχε πλέον η δυνατότητα να προχωρήσουν…
Μετά από πολλές και άκαρπες κατά καιρούς απόπειρες διαπραγματεύσεων, και με άλλες δισκογραφικές εταιρείες, για την ολοκλήρωση της "Καθημερινής Ηλέκτρας" βρίσκομαι επιτέλους στην ευχάριστη θέση να απολαμβάνω μαζί σας μια ολοκληρωμένη και αναθεωρημένη πλέον μορφή του έργου, κι αυτό χάρη στην πρωτοβουλία που ανέλαβε η Πολιτιστική Δράση – ΕΜΣΕ.
Με σταθερή υπομονή και επιμονή όλο αυτό το χρονικό διάστημα, διατήρησα ανέπαφη την κεντρική ιδέα του έργου, ενώ κάθε νέα ερμηνεία έχει αποδοθεί στην βάση του ήδη υπάρχοντος ηχογραφημένου υλικού. Και ιδού το αποτέλεσμα είναι στα χέρια σας…».
Τα μέρη του έργου έχουν ως εξής:
1. Οβερτούρα
2. Συμφωνικό οργανέτο
3. Χορός σε πτώση
4. Εικόνες σε κίνηση
5. Τελετουργικό
6. Προς 5/4
7. Ηπειρώτικο ίσο
8. Προς Latin jazz funk
9. Ελεύθερη Ασία
10. Rock slow rock
11. Vortex coda
Οι μουσικοί που παίζουν στην ηχογράφηση είναι σημαντικοί έλληνες μουσικοί, πολλοί απ’ αυτούς υπήρξαν στενοί συνεργάτες του Μάνου Χατζιδάκι. Την ενορχήστρωση και την διεύθυνση ορχήστρας έχει ο συνθέτης Δημήτρης Ζαφειρέλης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Δημήτρης Ζαφειρέλης έχει παρουσιάσει – και πρόσφατα - μέρος του έργου σε μορφή τραγουδιών μεταγραμμένα για κιθάρα, γυναικεία φωνή και κόντρα μπάσσο.
Ο ποιητής Κωστής Τριανταφύλλου, στο ομώνυμα ποίημα του οποίου βασίστηκε η σύνθεση του Δ. Ζαφειρέλη, είναι εικαστικός καλλιτέχνης και ποιητής. Εντόπισα μια συνέντευξη του, με τον τίτλο "Καθημερινή Ηλέκτρα" στην Kατερίνα Σχινά και στο περιοδικό "Τέταρτο" (τεύχ. 13, 1986) την εποχή που το διηύθυνε ο Μ. Χατζιδάκις.
Γράφει για το ποίημά του ο Κωστής Τριανταφύλλου:
«Το ποίημα "Καθημερινή Ηλέκτρα" γράφτηκε το 1971. Πρωτοεμφανίστηκε στο βιβλίο μου Αποσπάσματα 1967-1973, στην Αθήνα, τον Φεβρουάριο του 1974, από τις εκδόσεις Λ. Γιοβάνη. Από τότε έχει δημοσιευτεί πολλές φορές και ιδιαίτερα σε φεμινιστικά περιοδικά. Είναι μεταφρασμένο στα Αγγλικά και τα Γαλλικά. Έχω γράψει πολλά ποιήματα γι’ αυτό το μεγάλο γεγονός της ζωής που είναι η γυναίκα.
Η Κ.Η. είναι μέρος μιας τριλογίας που τιτλοφορείται "Ονειρολόγιο – για ένα γυναικείο αλφάβητο και κορμί", αποτελείται δε από τα μέρη Κ.Η, Καινούργιο επεισόδιο του αρχαίου μύθου και Η σφίγγα ζει.
Ο μονόλογος που αποτυπώνεται στο ποίημα είναι αποτέλεσμα μιας μοναδικής συγκυρίας – συνέβη κάποια στιγμή κι έχει γι’ αυτό την ομορφιά του σπάνιου και του μη καθημερινού – όταν μέσα από την αιχμαλωσία της και τους πολλούς προσωπικούς και κοινωνικούς καταναγκασμούς του ρόλου της, αναδύεται η ανάγκη να σχηματίσει το πρόσωπό της, να ανασυνθέσει την κατακερματισμένη της φυσιογνωμία.
Ο μονόλογος της Ηλέκτρας υπάρχει τόσο μέσα στο μύθο, αλλά πριν από τον ερχομό του Ορέστη και τη διάπραξη των φόνων, όσο και μέσα στην καθημερινότητα πριν από το μύθο – σαν μια ευκαιρία για να αναλογιστεί, για να αναδείξει τη σημασία την ουσία και τη δύναμη του καθημερινού ανθρώπου, όταν αυτός συνειδητοποιεί τις δυνατότητες παρέμβασής του για να υπερβαίνει δημιουργικά το καθημερινό.
Στο μονόλογό της η Ηλέκτρα ανοίγει διάλογο με τον Ορέστη, με το μύθο της και τη φιλολογία γύρω από αυτόν. Το ποίημα αντιμετωπίζει την Ηλέκτρα σαν ζωντανή ύπαρξη καθημερινή, σκεπτόμενη και προβληματιζόμενη – αποκτάει μια διαχρονική φωνή παίρνοντας θέση για τα γεγονότα γύρω από τον μύθο, το ρόλο της γυναίκας, τον προσωπικό της μύθο αλλά και τις ερμηνείες του».
Το εξώφυλλο του δίσκου (όπου δεσπόζει το έργο Η Προετοιμασία) φιλοτέχνησε η Δήμητρα Λαμπρέτσα.
Από τον δίσκο παραθέτω εδώ το κομμάτι Ελεύθερη Ασία με την Δάφνη Πανουργιά.
Π.Α.Α.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου