 |
| Stelios Faitakis, Collaborative wall painting, Munich, Germany |
Του Αρχιμανδρίτη Γεράσιμου Φραγκουλάκη
Αννόβερο Γερμανίας
Πολύς λόγος έχει γίνει και συνεχίζει να γίνεται σχετικά με τη θέση της Ορθοδοξίας στην Ελληνική Εκπαίδευση. Κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί πολλές και διαφορετικές απόψεις για το μάθημα των Θρησκευτικών, για την προσευχή στο σχολείο, για την ύπαρξη εικόνων στις αίθουσες διδασκαλίας κ.ά.
Τελευταίως ηγέρθη και πάλι το θέμα του εκκλησιασμού των παιδιών-μαθητών.
Δεν θα μπω στη διαδικασία να αναπτύξω θέσεις υπέρ του εκκλησιασμού των σχολείων.
Έχω να παραθέσω τούτο μόνο. Διακονώ το χώρο της εκπαίδευσης κοντά 30 χρόνια και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ουδέποτε ετέθη θέμα εκκλησιασμού από τα ίδια τα παιδιά πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Από γονείς μπορώ να πω ελαχιστότατοι ήταν εκείνοι που στην προσπάθειά τους να προβάλουν «προοδευτικό» προφίλ, υιοθετούσαν τέτοιου είδους απόψεις.
Εκείνοι που προωθούν αυτού του είδους τις απόψεις, τον εκκλησιασμό τον θεωρούν αναχρονιστική και οπισθοδρομική ενέργεια. Υποστηρίζουν μάλιστα ότι «ο υποχρεωτικός εκκλησιασμός δεν έχει καμία θέση στο σύγχρονο ελληνικό-ευρωπαϊκό σχολείο». Στερεί με λίγα λόγια ο εκκλησιασμός την πρόοδο από το σχολείο, το κάνει αντιευρωπαϊκό. Τούτο βεβαίως αποτελεί μεγάλο ψέμα. Στη Γερμανία για παράδειγμα, που είναι διαχωρισμένο το κράτος από την εκκλησία, πολλά σχολεία έχουν εκκλησιασμό και τα Καθολικά όλα. Εκτός κι αν και το Γερμανικό σχολείο είναι αντιευρωπαϊκό.
Βλέπετε, όλα τα προβλήματα της Ελληνικής εκπαίδευσης είναι λυμένα και οι διάφοροι ιθύνοντες δεν έχουν με τι άλλο να ασχοληθούν! Τους ενδιαφέρει η πρόοδος των παιδιών και καθετί Ορθόδοξο γι’ αυτούς αποτελεί τροχοπέδη.
Θα κλείσω με κάποια ερωτήματα προς όλους τους υποστηρικτές αυτής της άποψης.
-Αν η παρουσία της Ορθοδοξίας στο σχολείο αποτελεί οπισθοδρόμηση, τότε πώς όλοι εσείς καταφέρατε να ξεφύγετε και να γίνετε «προοδευτικοί»;
-Δεν φοιτήσατε σε Ελληνικά σχολεία, για να εμποδιστεί η «πρόοδός» σας;
-Θεωρείτε ότι εσείς είσαστε εξυπνότεροι, έχετε ποιο «ανοιχτά» μυαλά από τα σημερινά παιδιά-μαθητές και ξεφύγατε;
Ένα είναι βέβαιο. Ότι πιο πολύ εσείς απ’ όλους μας είσαστε ανελεύθεροι, αιχμάλωτοι με τη βούλησή σας. Υπηρετείτε ξένα προς τον Ελληνισμό συμφέροντα. Η κενότητά σας σάς οδηγεί σε τέτοιου είδους εντυπωσιακές, κατά τη γνώμη σας κινήσεις. Δεν μπορείτε να προσφέρετε, γι’ αυτό καταστρέφετε!
Μη μας υποτιμάτε τόσο πολύ θεωρώντας μας κατώτερους σας. Μα προ πάντων μην υποτιμάτε τα παιδιά. Σεβαστείτε τα!
Μου φαίνεται πως για ακόμη μια φορά θα κρυφτούμε πίσω από παρατάξεις δήθεν εκσυγχρονιστικές και δήθεν παραδοσιακές και θα πετροβολάμε οι μεν τους δε... Ας βγάλουμε για λίγο την ανόητη κυράτσα Ρεπούση από το νου μας κι ας σκεφτούμε το πώς γίνεται συνήθως ένας σχολικός εκκλησιασμός... Ένας σύλλογος καθηγητών, ψιλοβαριεστημένα και μόνο χάρη στις φιλότιμες πιέσεις τινών συναδέλφων, αποφασίζει 3 εκκλησιασμούς. Η πλειονότητα των μαθητών, έχει να εκκλησιαστεί μήνες έως και χρόνια, ουσιαστικά αγνοεί τι τελείται... Οι θεολόγοι συχνά συμπεριφέρονται αδιάφορα ή συμπλεγματικά... Οι συνοδοί εκπαιδευτικοί δεν βρίσκουν λόγο να εισέλθουν στο ναό, όπου εισέρχονται 3-4 όλοι κι όλοι. Οι ιερείς, συνήθως λειτουργούν σαν σε αγγαρεία... Ψάλλει πάντα κάποιος άσχετος κακόφωνος που εξυπηρετεί τις "καθημερινές ανάγκες" του ναού. Οι απ' έξω κάνουν φασαρία, οι από μέσα ψάχνονται... Στο "μετά φόβου", ψαχνόμαστε ακόμη περισσότερο... Τα παιδιά στέκονται απροετοίμαστα στη σειρά, ο συνήθης τύπος ιερωμένου ζητά να μάθει με κάποιον τρόπο αν εξομολογήθηκαν ή νήστεψαν (οι κρατούσες ..."προϋποθέσεις" μεταλήψεως) ακολουθεί ένας τραγέλαφος και ουσιαστικά το ευχαριστιακό τραπέζι γίνεται καρικατούρα... Συχνά (μου έχει τύχει αρκετές φορές), ο αγανακτισμένος λειτουργός, παίρνει το μικρόφωνο και φωνάζει να γίνει ησυχία, ενώ το περασμένο Πάσχα, εκνευρισμένος από τους απ' έξω, άρχισε να φωνάζει στους από μέσα, "Κύριοι καθηγητές, αν άλλη φορά επαναληφθεί κάτι τέτοιο, να μην ξανάρθετε σε σχολικό εκκλησιασμό, δεν σας έχουμε ανάγκη...". Μόνο μια φορά, σε ναό που ήμουν ιεροψάλτης, ο λειτουργός που τότε ήταν καθηγητής θεολόγος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (π. Ιωάννης Σκιαδαρέσης, εφημέριος Ι. Ν. Ζωοδόχου Πηγής στο χωριό του Αγίου Αθανασίου Θεσσαλονίκης - σήμερα επίκουρος καθηγητής Καινής Διαθήκης στο τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ), έκανε τα εξής: Παρά την έναρξη της Θ. Λειτουργίας, και ενώ είχαμε φτάσει στη Μικρή Είσοδο, το σχολείο δεν είχε έρθει ακόμη. Σταμάτησε την ακολουθία προ του τρισαγίου ύμνου και περίμενε τα παιδιά. Όταν μετά από 10-15 λεπτά παύσης, ήρθε το σχολείο, στάθηκε στην είσοδο του ναού, χαιρέτησε με ασπασμό 300 τόσα παιδιά και 7-8 συναδέλφους. Κατόπιν με φώναξε, να κάνουμε τον ταξιθέτη μαζί, βάζοντας μέσα στο ναό και σε καρέκλα ή στασίδι όλους μα όλους τους μαθητές. Τους εξήγησε με δυο λόγια τα τελούμενα. Από τον τρισάγιο ύμνο ως το "Δι' ευχών" η ακολουθία διήρκεσε 40 λεπτά με χαμηλόφωνη ανάγνωση από μικροφώνου όλης της αναφοράς, χωρίς να αποσιωπηθεί ή να διαβαστεί μυστικώς κάτι. Έψαλλα μόνο το χερουβικό, το μεγαλυνάριο της Παναγίας και το κοινωνικό... Όλα τα άλλα "εμμελής απαγγελία". Στη μετάληψη, είπε δυο λόγια στα παιδιά, διάβασε μια συγχωρητική ευχή "κλίνοντας γόνυ" και μετέλαβαν τα περισσότερα, βοηθούντων άλλων δυο ιερέων. Στο τέλος, 5 λεπτά κήρυγμα, και με το αντίδωρο ένα μικρό δώρο (πλαστικοποιημένη εικόνα) και στην έξοδο ένα μικρό γλυκό ως κέρασμα... Ο σχολικός εκκλησιασμός κατά τη γνώμη μου αξίζει να διατηρηθεί μόνο αν γίνεται κατά τον τρόπο αυτό... Άλλως, είναι από βάσανο μέχρι βλασφημία...
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυμφωνώ ότι πολλές φορές, τις περισσότερες αν θέλετε, ο εκκλησιασμός των σχολείων δεν γίνεται με το σωστό τρόπο, αν και οι άλλοι εκκλησιασμοί και αυτοί δεν γίνονται με καλύτερο τρόπο. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να καταργηθεί. Θα εφαρμόσουμε δηλαδή τη λογική του "πονάει κεφάλι, κόβει κεφάλι;".
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ κατάσταση αυτή καταδεικνύει την ανάγκη της Κατήχησης κάτι στο οποίο οι Ορθόδοξοι δυστυχώς υστερούμε.
Ας διορθώνουμε λοιπόν και όχι να γκρεμίζουμε. Ας αλλάζουμε ότι χρειάζεται, χωρίς να αρνούμαστε τις αξίες μας!
π. Γεράσιμος Φραγκουλάκης
Ο φίλος που σχολίασε πρώτος στις 1.41 μ.μ. περιέγραψε επακριβώς την πραγματικότητα αυτού που ονομάζουμε "σχολικός εκκλησιασμός".Πέρα από την αυτονόητη ευθύνη όλων των εμπλεκομένων για την αλλαγή αυτών των κωμικοτραγικών καταστάσεων,έτσι ώστε να προσεγγίσουμε την σχεδόν ιδεατή εικόνα που βίωσε και περιγράφει ο ίδιος στη λειτουργία του π.Ιωάννη,προσωπική ταπεινή μου εκτίμηση είναι οτι η συμμετοχή των μαθητών σε λατρευτικές εκδηλώσεις,όπως ο εκκλησιασμός ή η πρωινή προσευχή πρέπει να είναι προαιρετική.Και τούτο διότι,σε αντιδιαστολή με το μάθημα των Θρησκευτικών και την καθολική παιδευτική του αξία,που δεν αλλάζει από τις επιμέρους πεποιθήσεις κανενός,η συμμετοχή σε μια λατρευτική εκδήλωση προυποθέτει και δηλώνει πίστη, αγγίζοντας τον πυρήνα της συνείδησης,ως εκ τούτου δεν δύναται να επιβληθεί εκ των άνω και μάλιστα στο σύνολο των μαθητών.Το μόνο που πετυχαίνουμε σε μια τέτοια περίπτωση είναι να διδάσκουμε τους μαθητές την τέχνη της υποκρισίας,πέρα από την αυτονόητη δημιουργία αρνητικών αντανακλαστικών προς τον χώρο της Εκκλησίας,ο οποίος ταυτίζεται με την αγγαρεία και την επιβολή.
ΑπάντησηΔιαγραφήαχ π γερασιμε ευτυχως ο τελεβαντος ικανοποιηθηκε με το ωραιον αρθρο σου και εγλιτωσες απο την ΟΡΓΗΝ ΤΟΥ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΠΡΟΣΕΞΕ ΔΙΟΤΙ ΘΑ ΕΠΑΝΕΛΘΕΙ ΔΡΙΜΥΤΕΡΟΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήΚατήχηση χρειάζεται πρώτα και όχι αναγκαστικός εκκλησιασμός.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε την Ορθόδοξη Κατήχηση τα παιδιά θα μάθουν τί είναι η Ορθοδοξία και θα προσέρχονται αυτοβούλως στις Ιερές Ακολουθίες και θα συμμετέχουν στα Μυστήρια. "Όστις θέλει" είπε ο Κύριος και δεν κατεπάτησε το αυτεξούσιον των πλασμάτων του.
Ο σημερινός όμως σχολικός εκκλησιασμός είναι εξαναγκαστικός και έχει συγκεκριμένο σκοπό: την αύξηση των πελατών του ναού. Για αυτό οι κληρικοί (οι μισθωτοί) αντιδρούν τόσο έντονα και απαιτούν από το κράτος την εξασφάλισή του.
Με την Κατήχηση όμως τόσο των γονέων, όσο και των παιδιών, και την μυστηριακή ζωή, που ξεκινά με τη Μετάνοια (άρα απαραίτητη η ύπαρξη του πνευματικού στην οικογενειακή ζωή), μαθαίνει ο πιστός τί πραγματικά είναι η Ορθοδοξία κι έτσι δεν υπήρχε ποτέ περίπτωση να κάτσει να τον "αγιάσει" ένας παπικός. Μα τί λέω, αφού και οι παπικοί (όχι "Καθολικοί" όπως λένε οι ουνίτες) έχουν χάρη κατά την άποψή σας π. Φραγκου-λάκη. Επομένως προς τί ο προβληματισμός: ας τα στέλνετε στους παπικούς ναούς για εκκλησιασμό...
Αγαπητέ ΔΑΣΚΑΛΕ αφήστε το, μην ασχολείσθε με τα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Σας βγαίνει πολύ και μεγάλη εμπάθεια, σε σείο που να χάνετε τον έλεγχο και να μην ξέρετε τι γράφετε! Ασχοληθείτε καλύτερα με την προσφιλή σας " πατρικό-γνωσία ". Εκεί τα καταφέρνετε καλύτερα.
ΑπάντησηΔιαγραφήπ. Γεράσιμος Φραγκουλάκης
Αγαπητέ ΔΑΣΚΑΛΕ αφήστε το, μην ασχολείστε με τα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Σας βγαίνει πολύ και μεγάλη εμπάθεια, σε σημείο που να χάνετε τον έλεγχο και να μην ξέρετε τι γράφετε!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑσχοληθείτε καλύτερα με την προσφιλή σας "πατριο-γνωσία". Εκεί τα καταφέρνετε καλύτερα!
π. Γεράσιμος Φραγκουλάκης
Απορία ψάλτου, βηξ. Απορία Φράγκου, ειρωνία
ΑπάντησηΔιαγραφήΑγαπητέ ΔΑΣΚΑΛΕ,
ΑπάντησηΔιαγραφήπού την βλέπετε την ειρωνία; Πολύ-πολύ σοβαρά λέγω ότι δεν δικαιούστε να έχετε άποψη για θέματα που εκ θέσεως είστε αντίθετος ως σχισματικός "παλαιοημερολογίτης". ´ Η κάνω λάθος;
Εκτός κι αν θέλετε να μην το γνωρίζουν οι αναγνώστες.
Αυτά, και μην περμένετε να αναπτύξουμε από εδώ διάλογο.
π. Γεράσιμος Φραγκουλάκης
Δεν έχω αυταπάτες ότι θα μπορούσατε να διαλεχθείτε π. Γεράσιμε με έναν "σχισματικό" (συνεκλήθη άραγε Πανορθόδοξος Σύνοδος που να πληρεί το Consensus Consilioroum και αποφάσισε υπέρ της αντικανονικής αλλαγής του ημερολογίου χαρακτηρίζοντας τους "παλαιοημερολογίτες" ως σχισματικούς;), αφού γνωρίζω ότι διαλέγεσθε (σε ανώδυνους διαλόγους) μόνο με παπικούς, προτεστάντες και άλλες "εκκλησίες". Άποψη όμως δικαιούμαι να έχω όπως και ο καθείς βεβαίως βεβαίως, ασχέτως των ιδεών που πρεσβεύει. Με την ευκαιρία ευχαριστώ γι' αυτό τον κ. Ανδριόπουλο που φιλοξενεί τα σχόλιά μου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλή φώτιση