ΜΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΕΤΣΗ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Παναγιώτης Τέτσης, Ηλιοβασίλεμα

«Ποτέ οι Έλληνες πολιτικοί δεν λογαριάζουν τους πνευματικούς ανθρώπους και δημιουργούς», δηλώνει σε συνέντευξη του ο μεγάλος Έλληνας ζωγράφος και ακαδημαϊκός Παναγιώτης Τέτσης. 

Του Αριστείδη Βικέτου 

«Άτακτη μητέρα» χαρακτηρίζει την Ελλάδα ο κορυφαίος Έλληνας ζωγράφος και ακαδημαϊκός Παναγιώτης Τέτσης, του οποίου προ ημερών εγκαινιάστηκε και θα διαρκέσει μέχρι τον Σεπτέμβριο έκθεση έργων τέχνης με αφορμή την έναρξη της λειτουργίας του Μουσείο Τεχνών, που είναι δημιούργημα του πρώην δημάρχου Λευκωσίας Μιχαλάκη Ζαμπέλα και της συζύγου του Λουκίας. Στο περιθώριο των εγκαινίων ο εικαστικός δημιουργός και τροφοδότης πολλών σημερινών Κυπρίων ζωγράφων δέχτηκε με ευχαρίστηση να μας μιλήσει. 

Οι πνευματικοί άνθρωποι, οι πνευματικοί δημιουργοί, οι καλλιτέχνες στην Ελλάδα, ποιο ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν για να ξεπεράσει η χώρα τη σημερινή κρίση, η οποία δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά πολιτική, πνευματική και κοινωνική, τον ρωτήσαμε κατ’ αρχάς. Ιδού πως απάντησε: «Ποτέ οι Έλληνες πολιτικοί δεν λογαριάζουν τους πνευματικούς ανθρώπους και δημιουργούς. Μας αποκαλούν ειρωνικά «γραφιάδες». Εγώ είμαι, εκτός των άλλων, και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών,  ουδείς μας λαμβάνει υπόψη. Ασκείται μια εκπαιδευτική πολιτική και το κράτος ουδέποτε ρώτησε την Ακαδημία την γνώμη της. Κατακρεούργησαν την Ελληνική γλώσσα». 

Παναγιώτης Τέτσης, Πορτραίτο

Είσαστε απαισιόδοξος ή αισιόδοξος για την πορεία της Ελλάδος , ήταν η επόμενη ερώτηση. «Πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι, γιατί διαφορετικά ο κατήφορος θα είναι μεγαλύτερος. Προσωπικά έζησα την Γερμανική κατοχή και άλλες σκληρές καταστάσεις, που ακολούθησαν, παρόλα αυτά «η Ελλάδα σήκωσε κεφάλι». Ελπίζω ότι αυτό θα γίνει και τώρα», απάντησε. 

Ωστόσο , δεν έκρυψε, παρά τα λάθη που έγιναν στην Ελλάδα, την οργή του για την στάση των Ευρωπαίων, κυρίως των μεγάλων και βορείων εταίρων στην Ε.Ε.: «Δεν φαίνεται να εννοούν στην πράξη ότι η Ελλάδα είναι η κοιτίδα του ευρωπαϊκού πολιτισμού και ότι ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια», τόνισε και τους κατηγόρησε ότι είναι «αδίστακτοι» και ότι κοιτούν μόνο το δικό τους συμφέρον. 

Η Κύπρος ως χώρα και κράτος πλέον ευρωπαϊκό λειτουργεί καλύτερα. Πρέπει να αντιληφθείτε ότι, ιδιαίτερα μπροστά στα πρόσφατα «καμώματα» μας στην Ελλάδα εδώ είναι ένας Παράδεισος. 

Την Κύπρο δεν την είχα γνωρίσει πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, μας είπε και πρόσθεσε: «Πρώτη φορά ήρθα το 1992 για μια σύντομη επίσκεψη ως μέλος της Επιτροπής για την κρίση των νέων υποψηφίων για την Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας». Επίσης, τόνισε ότι πρέπει επιτέλους να δημιουργηθεί στην Λευκωσία Σχολή Καλών Τεχνών. 

"Την πρώτη μου έκθεση στην Κύπρο την παρουσίασα περίπου πριν από μια δεκαετία στο Πολιτιστικό Κέντρο της Παλιάς Ηλεκτρικής, το οποίο δημιούργησε ο καλός φίλος και συλλέκτης Δημητράκης Πιερίδης. Ήταν μια πολύ μεγάλη έκθεση που έγινε τότε. Τα έργα εκείνα δεν παρουσιάζονται στην έκθεση που άνοιξε τώρα στο Μουσείο Τεχνών Λουκίας και Μιχαλάκη Ζαμπέλα. 

Όταν ήρθα για την πρώτη έκθεση, λέει, στην Παλιά Ηλεκτρική, περπάτησα τα δρομάκια της παλιάς πόλης της Λευκωσίας και σε ένα στενάκι είδα απέναντι μου τουρκικό φυλάκιο. Στην τωρινή επίσκεψη πήγα μέχρι το οδόφραγμα της οδού Λήδρας, όπου γίνεται πεζή η διέλευση από και προς τα κατεχόμενα".

Είναι καλό ότι η Κύπρος θα προεδρεύσει του Συμβουλίου της Ε..Ε και έτσι «μπαίνει στην μύτη της Τουρκίας», επισημαίνει. Με την κυπριακή προεδρία, εξηγεί, εδραιώνεται στον ευρωπαϊκό και στον διεθνή χώρο η θέση της Κύπρου, αυτό δεν είναι μικρό πράγμα. Η Κύπρος, μετά την Ιταλία έχει το πιο ωραίο νόμισμα του ευρώ.

"Πιστεύετε ότι μπορεί να βρεθεί λύση του κυπριακού;" μας ρώτησε. Μάλλον είναι δύσκολο του απαντήσαμε και συνέχισε στο ίδιο ζήτημα: 

«Όσο περνούν τα χρόνια η κατάσταση θα επιδεινώνεται, λόγω και του τουρκικού εποικισμού. Τώρα την πληρώνουν και οι Τουρκοκύπριοι και αυτοί υφίστανται τις τραγικές συνέπειες της συνεχιζόμενης κατοχής και της διαίρεσης του νησιού. Βέβαια στο κατεχόμενο τμήμα υπάρχουν τα πιο ωραία και εύφορα εδάφη της Κύπρου και πολλά σημαντικά μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, τα οποία ή καταστράφηκαν ή καταστρέφονται με τις «ευλογίες» του τουρκικού στρατού και την πάροδο του χρόνου. 

Έχω την άποψη ότι πηγαίνοντας εμείς οι Έλληνες από εκεί εδραιώνουμε ως να αναγνωρίζουμε ότι αυτά τα εδάφη τους ανήκουν». 

Παναγιώτης Τέτσης, Ο παπα-Ακίνδυνος

Για τα έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση του στο Μουσείου Τεχνών Ζαμπέλα ο Π. Τέτσης μας είπε ότι παρουσιάζεται ένας αριθμός νεώτερων έργων της τελευταίας τριετίας περίπου ή και άκρως πρόσφατα, που αποτελούν μια ενότητα που «είναι η βασική αρτηρία της εκθέσεως και τα οποία πλαισιώνονται από κάποια παλαιότερα, με σημεία κοινά σήμερα προς τον ίδιο στόχο: τον λιτό πλούτο μιάς εργασίας συγκρατημένης από τους ηδονικούς πειρασμούς του έντονου χρώματος• το κύριο χρωστικό μέσο είναι το μαύρο χρώμα, που κάπου διαφαίνονται παραλλαγές». 

Η λιτότητα, συνέχισε, μια αρετή, σαν την νηστεία• όπως κάποιο πρόχειρο γεύμα με το φρέσκο μυρωδάτο ψωμί και ελιές δεν προσφέρει απόλαυση και γευστικό πλούτο όσο κι ένα «καθωσπρέπει» πιάτο με «fillet mignon sauce supreme fumee aux truffes»; 

Παναγιώτης Τέτσης και Αριστείδης Βικέτος 

Υπάρχει, επεσήμανε, διάχυτη η αντίληψη να συνδυάζεται η εργασία μου με τον χρωματικό πλούτο. Τώρα με την λιτότητα, ανέφερε, αναδεικνύεται μιά άλλη χρωματική γενναιοδωρία. Άλλωστε, σημείωσε, ένας ζωγράφος δεν μένει στάσιμος, ερευνά το έργο του από άλλα μονοπάτια, δίχως να προδίδει το παρελθόν του, νύξεις που θα διαπιστώσετε συγκρίνοντας παλιότερες μορφές με τις σημερινές. Σε μεγάλο μέρος του έργου μου στην παρούσα έκθεση αποτυπώνεται η ανθρώπινη μορφή. Πλην των πολυπρόσωπων συνθέσεων, η αναζήτηση της φυσιογνωμίας καταλαμβάνει μεγάλο μέρος στην ζωγραφική μου, δίχως να έχει την φιλοδοξία των προσωπογραφιών, κατέληξε ο Παναγιώτης Τέτσης.