ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕ Η ΜΟΝΗ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΘΗΡΑΣ

Η Ιερά Μονή Προφήτου Ηλιού Θήρας φέτος επί τη τριακοσιοστή επετείω από της ανιδρύσεώς της (1711-2011), διοργάνωσε το διήμερο 17 και 18 Ιουλίου επιστημονικό συνέδριο προς τιμήν του Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου, με θέμα: «Προφήτης Ηλίας: ο ζηλωτής υποφήτης του Θεού».
Στο συνέδριο συμμετείχαν καθηγητές Πανεπιστημίου και επιστήμονες ποικίλων ειδικοτήτων.
Κατά την έναρξη του συνεδρίου αναγνώσθηκε ο χαιρετισμός του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, ο οποίος αναφερόμενος στην Ιερά Μονή επεσήμανε ότι «καθ’ όλη την διάρκεια των τριακοσίων χρόνων από της ιδρύσεώς της αποτελεί λίκνο της Ορθοδοξίας εις την ευλογημένην νήσον της Θήρας και εις την ευρύτερον περιοχήν».

Στον δικό του χαιρετισμό ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, ανέφερε χαρακτηριστικά πως «…το θέμα του συνεδρίου ως ιστορικό, βιβλικό και θεολογικό έχει πολλά να πει στη σημερινή συγκυρία…» και πως «χρειαζόμαστε τις προφητικές φωνές, αγίους ανθρώπους που θα ξυπνήσουν τις συνειδήσεις, θα δώσουν την αίσθηση της φωνής και παρουσίας του Θεού, θα μεταγγίσουν θείο ζήλο στους Χριστιανούς, όπως ο Προφήτης Ηλίας ο Θεσβίτης».

Με κατάλληλο χαιρετισμό ευλόγησε τις εργασίες του συνεδρίου και ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος, ο οποίος ευχήθηκε «...το ιερόν τούτο σέμνωμα της Θήρας να συνεχίση να είναι πνευματικός φάρος, εν από τα λαμπρά φώτα, τα οποία η θεία Πρόνοια μετελαμπάδευσε μέσω των ανακαινιστών της ορθοδόξου πνευματικότητος Κολλυβάδων πατέρων».

Η πρώτη συνεδρία είχε ως κεντρικό θέμα: «Ο Προφήτης Ηλίας στην Αγία Γραφή», ενώ η δεύτερη τη θέση του Προφήτου Ηλιού στη Θεία Λατρεία.
Οι δύο συνεδρίες της επόμενης ημέρας είχαν ως θέμα: «Ιερά Μονή Προφήτου Ηλιού Θήρας: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον».

Σύντομη αναδρομή στην ιστορία της Μονής
Το 1711 ιδρύθηκε η Μονή, σύμφωνα με την κτητορική επιστολή που υπογράφεται από τον τότε επίσκοπο Θήρας Ζαχαρία Γύζη. Κτήτορες είναι οι αδελφοί Γαβριήλ και Ιωακείμ Μπελώνιας, από το χωριό Πύργος της Θήρας, αξιοποιώντας οικογενειακά τους κτήματα όπου ήδη υπήρχαν εξωκκλήσια αφιερωμένα στον Προφήτη Ηλία και στην Υπαπαντή του Κυρίου. Σύμφωνα με την κτητορική επιστολή του Επισκόπου οι αδελφοί Μπελώνια εξουσιοδοτήθηκαν «ίνα ποιήσωσι Μονύδριον ανδρών, δια να δουλεύσωσι τον Θεόν».


Για να καταστεί δυνατή η ανέγερση της Μονής ο Γαβριήλ αναζήτησε οικονομική βοήθεια στην Θηραϊκή παροικία της Κωνσταντινούπολης. Ταυτόχρονως, μερίμνησε για την επικύρωση των σταυροπηγιακών και πατριαρχικών δικαιωμάτων της Μονής. Ο Πατριάρχης συνέταξε ειδικό πατριαρχικό Σιγγίλιο, το Μάιο του 1712, με το οποίο η Μονή κατοχυρώνεται ως Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή. Τα σταυροπηγιακά δικαιώματα ανανεώθηκαν από τον Γρηγόριο Ε' , το 1798. Με το πέρασμα των χρόνων, η Μονή ανέπτυξε ιδιαίτερη δραστηριότητα τόσο σε εθνικά ζητήματα αλλά και με το φιλανθρωπικό της έργο. Ενδεικτικά αναφέρονται η προσφορά στον απελευθερωτικό αγώνα, που τεκμηριώνεται από πλήθος εγγράφων της εποχής, η ίδρυση της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Σχολής της Μαρτινούς, λίγο έξω από τον Πύργο, αλλά και η παραχώρηση μοναστηριακών κτημάτων το 1956 μετά το μεγάλο σεισμό για τις ανάγκες των σεισμόπληκτων. Αξιοσημείωτη, επίσης, είναι η παραμονή στη Μονή, ως εξόριστων, σημαντικών προσωπικοτήτων όπως ο Χριστόφορος Παπουλάκος, που εξορίστηκε στη Μονή το 1852 και ο Διονύσιος Επιφανειάδης, όπου εξορίστηκε στη Μονή το 1852 και παρέμεινε για δέκα χρόνια.
Από το 1998 στη Μονή έχει εγκατασταθεί νέα αδελφότητα, που μεριμνά για την συντήρηση των χώρων της Μονής, αλλά και προσπαθεί για την επαναλειτουργία της ως κοινοβίου.

Επειδή για πολλά χρόνια λειτουργούσε ως μουσείο από την πρώτη στιγμή ξεκίνησαν εργασίες αναστήλωσης και αποκατάστασης της Μονής, προκειμένου να επανέλθει στη μοναστική τάξη και λειτουργία για την οποία προορίσθηκε. Το σημαντικότερο πρόβλημα που η νέα αδελφότητα έπρεπε να αντιμετωπίσει ήταν η ύπαρξη κεραιών στον περιβάλλοντα χώρο της Μονής. Μετά από πληθώρα δικαστικών αγώνων, τελικά αποφασίσθηκε και εν τέλει πραγματοποιήθηκε η απομάκρυνση των βλαβερών για την υγεία των εγκαταβιούντων μοναχών και των προσκυνητών της Μονής κεραιών.