π. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΣΕΤΣΗ: “Το μετέωρο βήμα της Ορθοδοξίας”

Η περίφημη ρήση του μεγάλου Στήβεν Ράνσιμαν ότι “στον 21ο αιώνα θα επιβιώσει μόνον η Ορθόδοξη Εκκλησία, γιατί δεν θα έχει αποτινάξει την ιδέα ότι η θρησκεία είναι μυστήριο”, ή αλλιώς ότι “ο 21ος αιώνας θα είναι ο αιώνας της Ορθοδοξίας”, έτυχε μεγάλης απήχησης και κατέστη τσιτάτο από πολλούς, όχι μόνο απλά αισιόδοξους αλλά σούπερ ορθοδόξους, οι οποίοι κραδαίνουν την Ορθοδοξία ως ιδεολογική σημαία έναντι των πάσης φύσεως ...αντιπάλων.
Διαβάζοντας το κείμενο του Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου της Μ.τ.Χ.Ε. π. Γεωργίου Τσέτση “Το μετέωρο βήμα της Ορθοδοξίας” (δημοσιεύθηκε στον τόμο Ζ', 2010, της Επιστημονικής Παρουσίας Εστίας Θεολόγων Χάλκης) αντιλαμβάνεται ο καθείς ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και κυρίως δεν επιτρέπουν θριαμβολογίες. Η Πανορθόδοξη Ενότητα είναι το αεί ζητούμενο και δεν είναι τόσο αυτονόητο τους καιρούς μας. Παρ' ότι έχει δηλωθεί επανειλημμένως επισήμως και από τις κατά καιρούς Συνάξεις των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών, εν τούτοις δεν είναι εύκολη υπόθεση στην πράξη.
Ο π. Γεώργιος Τσέτσης, έχοντας θητεύσει για δεκαετίες ολόκληρες στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών και στους Διαχριστιανικούς και Διορθόδοξους Διαλόγους, ως μέλος αντιπροσωπειών του Οικουμενικού Πατριαρχείου, γνωρίζει τα πράγματα όσο λίγοι. Στο ευστοχότατο κείμενό του “Το μετέωρο βήμα της Ορθοδοξίας” καταγράφει την πραγματικότητα που αντιπαλαίει την ενότητα.

Σημειώνει χαρακτηριστικά ο π. Γ. Τσέτσης:
...Η ἀπροθυμία πολλῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν νά συμμορφώνονται μέ τά πανορθοδόξως ἀποφασιζόμενα· ἡ ἀμφισβήτηση ἀπό ὁρισμένες Ἐκκλησίες τῶν συμπεφωνημένων κειμένων τῶν ἐπισήμων διμερῶν θεολογικῶν Διαλόγων συνόλης τῆς Ὀρθοδοξίας˙ οἱ διενέξεις μεταξύ διαφόρων κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἐξ ἀφορμῆς ἐδαφικῶν διεκδικήσεων· οἱ σχισματικές τάσεις σέ πολλές Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες, μέ ἔξωθεν, συχνά, παρεμβάσεις· οἱ ἐμφανεῖς, ἤ ἐκ τοῦ ἀφανοῦς, ἀπόπειρες ἀναμείξεως παραγόντων μιᾶς Ἐκκλησίας στά ἐσωτερικά ζητήματα μιᾶς ἄλλης ἀδελφῆς Ἐκκλησίας, ὅπως καί πολλές ἄλλες "ἀνορθόδοξες" ἐνέργειες καί μεθοδεύσεις, ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός, ἀποτελοῦν χωρίς ἀμφιβολία αἰτίες ἀποδυναμώσεως τοῦ ἑνιαίου σώματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, συντελοῦν στόν ἀποπροσανατολισμό τῶν πιστῶν, καί δίνουν πρός τά ἔξω τήν ἐντύπωση ὅτι στόν Ὀρθόδοξο κόσμο μεταξύ θεωρίας καί πράξεως, μεταξύ αὐτῶν πού πρεσβεύουμε καί αὐτῶν τά ὁποῖα πράττουμε, «χάσμα μέγα ἐστήρικται».
Όλα αυτά, και άλλα προβλήματα ενότητος, λειτουργούν ως τροχοπέδη για την Σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, ο δρόμος προς την οποία μοιάζει αδιέξοδος...
Αυτό, δηλαδή, που διακρίνει – δυστυχώς – την Ορθοδοξία στον καιρό μας είναι μια εσωστρέφεια, μια έκδηλη αδυναμία συνοχής και λειτουργίας “εν ενί στόματι και μιά καρδία”. Η λογική των Εθνικών Εκκλησιών δηλητηριάζει ακόμα την Ορθόδοξη σκέψη και ζωή. Συν το γεγονός ότι διάφορες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες αναπτύσσουν σφαίρες επιρροής, προσδοκώντας ίδια οφέλη, κάτι που αποτρέπει την σάρκωση τού “εις εσμέν εν Χριστώ Ιησού”.

Ο π. Γεώργιος Τσέτσης τα λέει θαυμάσια. Αρκεί να ενστερνισθούμε την επιτακτική ανάγκη για ενότητα, προκειμένου η Ορθοδοξία να αποτελέσει την όντως σαρκωμένη ελπίδα στον σύγχρονο κόσμο που υποφέρει από κατακερματισμό:
“Γιά νά εἶναι ὄντως πειστικό τό μήνυμά της καί ἀποτελεσματική ἡ ὁποιαδήποτε αὐτῆς πρωτοβουλία, εἶναι ἀπαραίτητο ὅπως οἱ κατά τόπους Ἐκκλησίες μας ἐνεργοῦν ὁμόφωνα καί ὁμόψυχα, ὄχι δέ ὡς ἄσχετες καί ἐντελῶς ἀνεξάρτητες ἀπ' ἀλλήλων μονάδες.
Ὅσο ὅμως, ὑπό τό πρόσχημα μιᾶς κακῶς ἐννοούμενης καί ἐσφαλμένως ἑρμηνευόμενης καί ἀσκούμενης Αὐτοκεφαλίας, θά συνεχίσουμε νά πορευόμαστε μόνοι καί ἀσυντόνιστοι, ὅσο ὑπό τήν ἐπήρεια ἑνός ἐπιθετικοῦ ἐθνικισμοῦ θά πλήττουμε δίκην ἐλευθέρων σκοπευτῶν τό ἑνιαῖο σῶμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅσο καιρό σχίσματα καί διασπαστικές κινήσεις θά μᾶς διχάζουν τραγικά σέ ὅλα τά πλάτη καί μήκη τῆς ὑφηλίου, ὅσο θά καταστρατηγοῦμε Ἱερούς Κανόνες καί θά παραγκωνίζουμε βασικές ἐκκλησιολογικές ἀρχές πού ἀπό ἀμνημονεύτων χρόνων διέπουν τίς μεταξύ τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν σχέσεις, τότε, φοβοῦμαι ὅτι ὁποιαδήποτε ἐκ μέρους μας ἀπόπειρα νά διεκδικήσουμε ἡγετικούς ρόλους ἀνά τήν χριστιανική οἰκουμένη, θά εἶναι καταδικασμένη σέ ἀποτυχία. Καί ἡ ρήση τοῦ Runciman θά παραμένει, ἁπλῶς, ἕνα ρητορικό σχῆμα!”

Και το βήμα της Ορθοδοξίας προς την οικουμένη κινδυνεύει να μείνει όντως μετέωρο...