Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Περιοδικό Βημόθυρο (τχ. 2-3-, 2010)
Ο νέος ψηφιακός δίσκος της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας έχει έντονο “οικολογικό χρώμα”! Πρόκειται για την ηχογράφηση της “Ικετηρίου Ακολουθίας υπέρ του περιβάλλοντος ημάς στοιχείου και ευσταθείας πάσης της κτίσεως”, ποίημα του αειμνήστου Υμνογράφου της Μ.τ.Χ.Ε. Γερασίμου Μοναχού Μικραγιαννανίτου (1905-1991).
Η ακολουθία αυτή καθιερώθηκε από το 1989 να ψάλλεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο την 1η Σεπτεμβρίου, πρώτη ημέρα του νέου εκκλησιαστικού έτους, ώστε οι χριστιανοί να συνειδητοποιήσουν και λειτουργικά την ανάγκη για προσευχή υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος και στη συνέχεια να εντάξουν στην καθημερινότητά τους την οικολογική δράση.
Ο ψηφιακός δίσκος περιλαμβάνει τα του Εσπερινού και του Όρθρου της Ικετηρίου Ακολουθίας υπέρ του περιβάλλοντος. Τα προσόμοια και οι κανόνες έχουν τονισθεί στο παραδεδομένο μέλος του ήχου που ο υμνογράφος επέλεξε, ενώ τα ιδιόμελα μελοποίησε ο διευθυντής της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας Λυκούργος Αντ. Αγγελόπουλος, Άρχων Πρωτοψάλτης της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως. Συμμετέχει ο πρωτοπρεσβύτερος Θωμάς Χρυσικός, ο οποίος ερμηνεύει θαυμάσια ένα ιδιόμελο της Λιτής.
Στο δίγλωσσο έντυπο (ελληνικά και αγγλικά) που συνοδεύει τον ψηφιακό δίσκο περιλαμβάνονται: γράμμα του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου προς τον φορέα Ανάπλους -Πολιτισμικές και Μορφωτικές Δράσεις, που ανέλαβε την έκδοση του cd με την υποστήριξη επίσης του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου και της ΕΚΤΕΡ Α.Ε., κείμενο του καθηγητή π. Ιωάννη Χρυσαυγή με θέμα τις οικολογικές δραστηριότητες του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, κείμενο της αγιογράφου Ανθής Βαλσαμάκη με θέμα: “Η Φύση και το Περιβάλλον στην Ορθόδοξη Αγιογραφική Τέχνη”, και κείμενο της εθνολόγου Λίλας Ντε Τσάβες – Χρονοπούλου για την φύση στην Εκκλησιαστική χρυσοκεντητική. Ακόμα, στο έντυπο περιέχονται τα βιογραφικά του αειμνήστου Υμνογράφου Γερασίμου Μικραγιαννανίτου, του Λυκούργου Αγγελόπουλου και της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας. Η έκδοση κοσμείται με αγιογραφίες της Ανθής Βαλσαμάκη και με αρχειακό φωτογραφικό υλικό.
Σίγουρα πρόκειται για μια πρωτότυπη παραγωγή, με την Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία να αποδίδει τα μέλη με έξαρση και “χορευτική διάθεση”, θα λέγαμε, ιδίως τους κανόνες του όρθρου, και τον Λυκούργο Αγγελόπουλο να μελοποιεί “κατά μίμηση προς τα νοούμενα”. Το cd αποτελεί μια έκφανση της σύγχρονης υμνογραφικής παραγωγής και μελοποιϊας, με συγκεκριμένη αποστολή: “υπέρ ευσταθείας πάσης κτίσεως”.
Ο ψηφιακός δίσκος κυκλοφόρησε στις 4 Φεβρουαρίου 2010, ημέρα κατά την οποία η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία πραγματοποίησε μεγάλη συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, και έψαλε αποσπάσματα από την Ακολουθία του Περιβάλλοντος. Κατά την συναυλία ο Λυκούργος Αγγελόπουλος παρέδωσε και επισήμως τον ψηφιακό δίσκο στον Πατριάρχη, πολλά αντίτυπα του οποίου διατέθηκαν ήδη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για τις ανά τον κόσμο οικολογικές δράσεις του.
Ο ψηφιακός δίσκος κυκλοφόρησε στις 4 Φεβρουαρίου 2010, ημέρα κατά την οποία η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία πραγματοποίησε μεγάλη συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, και έψαλε αποσπάσματα από την Ακολουθία του Περιβάλλοντος. Κατά την συναυλία ο Λυκούργος Αγγελόπουλος παρέδωσε και επισήμως τον ψηφιακό δίσκο στον Πατριάρχη, πολλά αντίτυπα του οποίου διατέθηκαν ήδη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για τις ανά τον κόσμο οικολογικές δράσεις του.
Αφού ευχηθούμε ολοκαρδίως και συγχαρούμε την ΕΛΒΥΧ γιά τη νέα της δημιουργία, να υπενθυμίσουμε την αντίστοιχη Ακολουθία "υπέρ του φυσικού περιβάλλοντος" ποιηθείσαν υπό του αοιδίμου Μεγάλου Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου του Βαλληνδρά(+2008) κατόπιν αναθέσεως της εν Ελλάδι Συνόδου(1997). Και αυτή η ασματική Ακολουθία στοιχεί στην απόφαση της Μητρός Εκκλησίας και ψάλλεται την 1η του μηνός Σεπτεμβρίου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕρανίσαμε ελάχιστα στοιχεία αυτής και τα παραθέτουμε ώδε εις αγάπην των φίλων του ιστολογίου:
Ἀπολυτίκιον.
Ἦχος δ´. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τῆς δόξης ὁ Κύριος, τὴν ἑαυτοῦ φανερῶν, ἀΐδιον δύναμιν καὶ τὴν θειότητα, δηλοῖ τοῖς ποιήμασι· κόσμον κατασκευάσας καὶ κτισμάτων ἐμπλήσας, φύσεως ὅρους τάσσει καὶ ἀνθρώποις ὁρίζει, ἐργάζεσθαι τῇ Κτίσει καλῶς, τῷ Κτίστῃ λατρεύοντες.
ἀκροστιχίς κανόνος Όρθρου
Σῶζε κόσμον,κόσμου Κοσμῆτορ· Νικοδήμου.
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ´. Τὸ προσταχθέν.
Τὸ προσταχθὲν τῷ Ἀδὰμ ἐν Παραδείσῳ, καλῶς ἐργάζεσθαι αὐτόν τε καὶ φυλάττειν, παρακούσαντι τότε, ἐκλείσθη ἡ θύρα· ἡμεῖς δὲ ἐν παραβάσει ὄντες πολλῇ, πικρίαν τοῦ ξύλου γνώσεως πονηρᾶς ἀδιστάκτως γευσάμενοι, ἀκάνθας δρέπειν φθορᾶς, ἀνθ᾿ ὧν τῇ κτίσει πράττομεν, μεταγνόντες ἐκφύγωμεν.
Ὁ Οἶκος.
Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς, ἡ οἰκουμένη καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐν αὐτῇ. Τοῦ Θεοῦ δὲ περὶ ἡμῶν τὰ κρείττονα προβλεψαμένου, βραχύ τι παρ᾿ ἀγγέλους ἠλαττωμένοι ἐγενήθημεν ἐν κόσμῳ, ἵνα τελειωθῶμεν. Ἀλλ᾿ ἐν παραβάσει γεγονότες, ἀπάτῃ τῆς ἁμαρτίας, οὐ παυόμεθα τὰ ὀψώνια αὐτῆς γευόμενοι. Σὺν ἡμῖν δὲ ἡ ἀποκαραδοκία τῆς κτίσεως τὴν ἀποκάλυψιν τῶν υἱῶν τοῦ Θεοῦ ἀπεκδέχεται. Ὅθεν τῆς ἐν ἐπιθυμίᾳ φθορᾶς, ἡμῶν τε καὶ τῆς φύσεως, μεταγνόντες ἐκφύγωμεν.
Συναξάριον.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἀπαρχῇ τῆς νέας Ἰνδικτιῶνος, ὥρισεν ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία «πρῶτον πάντων ποιεῖσθαι δεήσεις, προσευχάς, ἐντεύξεις, εὐχαριστίας ὑπὲρ πάντων ἀνθρώπων» καὶ ὑπὲρ προστασίας καὶ διαφυλάξεως τῆς περιβαλλούσης ἡμᾶς φύσεως ἀπὸ φθορᾶς καὶ ἀλλοιώσεων· «τοῦτο γὰρ καλὸν καὶ ἀπόδεκτον ἐνώπιον τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ».
Στίχ. Ρύπον ψυχῆς ἀποθώμεθα πάντα,
ἄφθορον ἀρρυπώτως τὸν κόσμον οἰκοῦντες.
Ἀρχὴ Ἰνδίκτου εὐκοσμίαν κηρύσσει.
Μεγαλυνάρια.
Δόξα Σοι, τῶν πάντων Δημιουργέ, ὁ ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι παραγαγών, τὸ ἄρρητον κάλλος τοῦ κόσμου ἐν σοφίᾳ, καὶ πάντα περιέπων, Ὃν μεγαλύνομεν.
Πάτερ Παντοκράτορ προσκυνητέ, Θεοῦ Πατρὸς Λόγε, καὶ Παράκλητε ἀγαθέ, Πνεῦμα ζῶν καὶ κτῖζον καὶ πάντα ἐκκαθαῖρον, Τριὰς Ἁγία, δόξα τῷ θείῳ κράτει Σου.
Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς, Πνεῦμά Σου τὸ θεῖον ἐξαπόστειλον ἐφ᾿ ἡμᾶς, πνεῦμα σωφροσύνης βραβεύων καὶ εἰρήνης, καὶ κόσμου εὐκοσμίαν ἡμῖν δωρούμενος.
Δίστιχον.
Τὸ σωτήριόν σου κόσμῳ παντὶ ἐκτεῖναι
Νικόδημος αἰτεῖται Πατρῶν ἐπίσκοπος.