ΜΑΡΙΑ ΚΑΚΟΥΡΗ - ΒΟΥΔΟΥΡΟΓΛΟΥ: Μια πραγματική αρχόντισσα!

Φέτος τον Δεκαπενταύγουστο δεν θα είμαι, όπως συνήθιζα τα τελευταία χρόνια, στην εξοχική κατοικία της κ. Μαρίας Βουδούρουγλου στα Αραχωβίτικα για να τής ευχηθώ τα Χρόνια πολλά. Κι αυτό διότι η σοφή κυρία Μαρία χθες αποφάσισε να συνεχίσει τον ύπνο της... Γαλήνια και ανώδυνα...

Ήταν μια Αρχόντισσα! Στην κυριολεξία! Μια αρχόντισσα αληθινή, δηλ. με τρόπους απλούς, με ανοιχτοσύνη, με ευγένεια απέραντη! Τη γνώρισα χάρη στην αδερφή της, συγγραφέα κ. Αθηνά Κακούρη, και απολάμβανα πραγματικά την παρέα της.

Η ηλικία της δεν την εμπόδιζε να είναι σε πλήρη νεότητα, δηλαδή να έχει τόλμη και αιρετική αφέλεια. Κάπως έτσι μπήκε, για παράδειγμα, και στον κόσμο του Ανδρέα Εμπειρίκου. Πήρε το αποτελούμενο από 41 στίχους ποίημα «Υψίπεδον της διελεύσεως» και άφησε την αισθαντικότητά της να κατευθύνει τους χρωστήρες της. «Να τον ζωγραφίσω θέλησα. Οχι να τον εικονογραφήσω», είχε πει. Εχει σημασία η πρόθεση, αφού στόχο της έβαλε «το ακατάβλητο κέφι» του ποιητή και την «αγάπη του για τη ζωή και τον έρωτα». Δεν σχολιάζει χρωματικά το ποίημα, επιχειρεί μια αντιστικτική προσέγγιση.

Ήταν για μένα μεγάλη τιμή το γεγονός ότι είχε έλθει σε συναυλίες μου στην Πάτρα και στην Κέρτεζη Καλαβρύτων πριν δυο χρόνια. Απόλυτα δεκτική στο καινούριο και με παρατηρήσεις που σε εξέπλητταν.

Και βέβαια η Μαρία Βουδούρογλου υπήρξε μια αληθινή Πατρινολάτρις! Όπως και η αδερφή της κ. Αθηνά Κακούρη, ανέδειξε την γενέθλια πόλη της μέσα και από το έργο της. Το λεύκωμα Πάτρα Παλαιά Σπίτια Κτίσματα και Μνημεία (εκδ. Εστία 2004) είναι μια ακόμη βιωματική απόδειξη της αγάπης της αείμνηστης Μαρίας Βουδούρογλου για την Πάτρα. Η ίδια εξηγεί για το έργο της αυτό:

Σαράντα έξι κτίσματα, που χρονολογούνται από την Επανάσταση του 1821 ως τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, βρίσκονται ζωγραφισμένα σ' αυτό το βιβλίο. Τα περισσότερα είναι κατοικίες. Υπάρχουν όμως και βίλες, αποθήκες, μνημεία και άλλα κτίρια, όπως το Θέατρο, το Κάστρο ή το παλιό Νοσοκομείο. Έτσι, εμφανίζεται μια περιληπτική εικόνα της Πάτρας, της ράθυμης αυτής πόλης, όπου μεγαλώσαμε ανάμεσα στην αρχιτεκτονική ομορφιά του Κάστρου και τη μεταλλασσόμενη ζωντάνια της θάλασσας. Ελπίζουμε ότι τα απομεινάρια αυτά, καθώς και άλλα υπάρχοντα ακόμη κτίρια, θα εξακολουθήσουν να ζουν και να τη στολίζουν.

H Mαρία Kακούρη-Bουδούρογλου γεννήθηκε στην Πάτρα το 1923 από γονείς Kεφαλλονίτες. Mε τον πόλεμο ήρθε στην Aθήνα, όπου φοίτησε στο Γαλλικό Iνστιτούτο, στη Σχολή Kαλών Tεχνών και στην ομάδα Tσαρούχη. Aργότερα, στη Σουηδία, σπούδασε στη Διακοσμητική Σχολή του Γκέτεμποργκ.

Ως αείποτε νέα, εικονογραφούσε και παιδικά βιβλία και παραμύθια. Φιλοτέχνησε πάνω από 50 παιδικά, χριστουγεννιάτικες κάρτες, καθώς και μια συλλογή άγριων φυτών της Eλλάδας. Για παράδειγμα, ένα λαϊκό παραμύθι, “Η Πούλια κι ο Αυγερινός”, σε επιμέλεια Ζωής Βαλάση (Ελληνικά Γράμματα 1997). Σαν παλιές λαϊκές ζωγραφιές είναι οι εικόνες της Μαρίας Βουδούρογλου που συνοδεύουν το κείμενο. Με απαλά χρώματα και χαρακτηριστικές διακοσμητικές λεπτομέρειες αναβιώνουν μνήμες από δροσερά περιβόλια, παλάτια του βασιλιά, σκοτεινά πηγάδια και πρωτεϊκές μεταμορφώσεις.

Ας μη παραλείψω και το βιβλίο της Αντιγόνης Μεταξά (1905-1971) Ελλάδα, πατρίδα μου αγαπημένη… Οι θρύλοι της, η ιστορία της, η δόξα της από τα αρχαία χρόνια έως σήμερα (Αθήνα, Πεχλιβανίδης, 1968) που εικονογράφησε ευφάνταστα η Μαρία Βουδούρογλου, η οποία είχε δουλέψει και στην τηλεόραση συνεργαζόμενη με την Aντιγόνη Mεταξά και τη Λήδα Kροντηρά.

Σίγουρα δεν μπορώ να αναφερθώ σ' όλη την πολυσχιδή εργασία της. Κι ούτε είναι απαραίτητο. Γιατί αυτή κείται πάντοτε ενώπιόν μας προς ανακάλυψιν. Η Μαρία Βουδούρογλου ανήκε, κι αυτό είναι το σημαντικό, στην άλλη Ελλάδα. Αυτήν της αξιοπρέπειας, του ήθους, της δημιουργικότητας, της αληθινής προοδευτικότητας.

Θα την θυμάμαι πάντοτε με συγκίνηση.