Τετάρτη 9 Ιουνίου 2010

ΟΙ 24 ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΤΣΑΛΑΧΟΥΡΗ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΣΧΟΛΗ

Απογευματινή Κωνσταντινουπόλεως (7.6.2010)

Το Σάββατο 5 Ιουνίου 2010 στην αίθουσα εκδηλώσεων του ιστορικού κτηρίου της Μεγάλης του Γένους Σχολής παίχτηκαν στη μορφή για δύο πιάνα οι 24 Ελληνικοί Χοροί για το Μουσείο Μπενάκη, opus 57 του Φίλιππου Τσαλαχούρη.
Το έργο γράφτηκε έπειτα από παραγγελία του Άγγελου Δεληβοριά και του Μουσείου Μπενάκη με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου έλληνα συνθέτη Νίκου Σκαλκώτα αλλά και για την επέτειο της συμπλήρωσης πενήντα χρόνων από το θάνατο του Αντώνη Μπενάκη, ιδρυτή του Μουσείου. Το έργο ολοκληρώθηκε το 2006 και παρουσιάστηκε σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση στη συμφωνική του μορφή στις 17 Ιουλίου 2007 από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών με μεγάλη επιτυχία.
Η μεταγραφή για δύο πιάνα εκπονήθηκε από τον πιανίστα και συνθέτη Διονύση Μπουκουβάλα και εκδόθηκε από το Μουσείο Μπενάκη με την αρωγή της Εθνικής Τράπεζας τον Ιούλιο του 2009.
Στη συναυλία στην πόλη μας έπαιξαν οι διακεκριμένοι πιανίστες Χαράλαμπος Αγγελόπουλος και Τίτος Γουβέλης. Τη συναυλία προλόγισε ο συνθέτης του έργου Φίλιππος Τσαλαχούρης.

φωτό: Από τη Συναυλία στην Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή. Στα δύο πιάνα οι Χαράλαμπος Αγγελόπουλος (αριστερά) και Τίτος Γουβέλης (δεξιά).

Απόσπασμα από την ομιλία του Φίλιππου Τσαλαχούρη:

…για εμένα αυτοί οι χοροί είναι ένα κομμάτι από την ζωή μου… η Μικρά Ασία ήταν η αυλή της προγιαγιάς μου… η οποία όταν αναφερόταν σε αυτήν έλεγε η παλιά πατρίδα… η αυλή με το χαλβά, τα γλαστράκια και μια τούρκικη λέξη στα λόγια της για νοστιμιά… το Καστελόριζο είναι η γενέτειρα της άλλης μου γιαγιάς, της μάνας του πατέρα μου… περπάτησα εκεί, ανάμεσα στα γκρεμισμένα σπίτια, τις ραγισμένες εκκλησιές, τη θέα στα Μύρα, τα βουρκωμένα μάτια μπροστά στην παλιά καμπάνα του χωριού που δεν χτυπά… σχεδόν ντράπηκα που χρειάστηκε να υπερασπιστώ αυτά τα πράγματα, ντράπηκα για την κατάσταση… αλλά και αναρωτήθηκα, που είναι το παράξενο… ποιος ο λόγος να νιώθω ξάφνιασμα από αυτή την αντιμετώπιση… σε μια χώρα που η γνώση ως έννοια αποτελεί κάτι ασαφές και εξόχως υποκειμενικό… σε μια χώρα που τα πλαστικά λουλούδια αντικατέστησαν στα νεκροταφεία τα αληθινά και μαζί τους τη φροντίδα και το σημάδι της επίσκεψης που συμβόλιζαν… σε μια χώρα που τα καντήλια στις εκκλησίες έγιναν ηλεκτρικά για να μην κάνεις τον κόπο να αλλάζεις το λάδι, να μην λερώνεις τα δάχτυλα… και η έγνοια; Πώς χάθηκε η έγνοια, η φροντίδα. η επαφή…; η μυρωδιά του λαδιού… μέχρι και το τρεμόσβησμα έχουν μιμηθεί ηλεκτρικά αλλά τα μάτια των αγίων δεν ζωντάνεψαν… αλλά και σε τόσα άλλα… το ταξίδι… έχει μεγαλύτερη σημασία να έχεις ανεξίτηλες φωτογραφίες, φωτογραφίες ντοκουμέντα παρά αναμνήσεις και βιώματα… κάτι σαν τα πλαστικά λουλούδια, το προσφιλές μου παράδειγμα… ναι… παραμένουν στο βάζο και χωρίς νερό… και;… χειμώνα καλοκαίρι δε στο ύψος τους, χρωματιστά και ακμαία… και; … τη χαρά να βάλεις καθαρό νερό και να έχεις την έγνοια και τη λαχτάρα την επόμενη φορά που θα πας να δεις αν βάστηξαν στους μίσχους τους κάτι από την παρουσία σου που την πας… φαντάζουν άσχετα όλα αυτά… σας καλέσαμε εδώ για τους 24 Ελληνικούς χορούς και ο συνθέτης τους μιλάει για νεκροταφεία… όχι ακριβώς… ο Κόντογλου σε ένα κείμενό του αναφέρει την ασχήμια των σημερινών νεκροταφείων σαν μία ακόμη απόδειξη του ξεπεσμού της νεοελληνικής αισθητικής… είναι καθρέφτης της κοινωνικής μας αγωγής, της μόρφωσης και της φιλοσοφικής μας αναζήτησης… της πνευματικότητάς μας… κάθε φορά που κάτι με πληγώνει στην τέχνη, στη καθημερινότητά μου, σκέφτομαι αυτά τα πλαστικά λουλούδια και μαζί τους εμπνευστές και τους υποστηρικτές τους… ο Άγγελος Δεληβοριάς σκέφτηκε να προσφέρουμε λουλούδια στον Νίκο Σκαλκώτα… λουλούδια αληθινά… το πόσο θα αντέξουν θα το κρίνει η ιστορία… η μεγαλύτερη τιμή για έναν δημιουργό είναι να ακολουθήσεις το παράδειγμά του στην τόλμη και την υπέρβαση… καλές είναι οι μελέτες, οι εκδόσεις, οι απόψεις… η μουσική, όμως, είναι πάνω από όλα…
Κι αν η Κική Δημουλά γράφει πως «…βάζοντας τα λουλούδια στο νερό δεν μεριμνάς. Τους λες το πρώτο ψέμα να ονειρεύονται…» …αυτό, όμως, δεν είναι το νόημα της τέχνης; …μια σειρά από ψέματα που σε βοηθούν να συμφιλιωθείς με τη μεγάλη αλήθεια…
Θα ήθελα να ευχαριστήσω για ακόμη μια φορά τον Άγγελο Δεληβοριά και το Μουσείο Μπενάκη για την τιμή που μου έκαναν. Ελπίζω να φανεί η παρτιτούρα μου αντάξια της επιλογής τους.
Φέρνω στο νου μου έναν άλλο μεγάλο και πολύ αγαπημένο μου έλληνα συνθέτη… τον Μανώλη Καλομοίρη που ένα ανοιξιάτικο δειλινο ό θείος του Αρμόδιος τον έφερε εδώ στο Φανάρι για να πάρει την ευλογία του Ιωακείμ του Γ’ πριν να φύγει για τη Βιέννη για να σπουδάσει μουσική…
Με την ευκαιρία αυτής της συναυλίας που σημαίνει πολύ περισσότερα για εμένα από όσα μπορεί να φανταστεί κανείς θα ήθελα να σας υποσχεθώ πως δεν πρόκειται να πάψω να αγαπώ να τιμώ και να τραγουδώ όλα εκείνα τα «ρωμαίικα» που με διαμόρφωσαν και μου στάθηκαν… δεν θα πάψω να γράφω…
Γεννήθηκα Ρωμιός σε μια μακρινή χώρα στην καρδιά της Αφρικής… η καταγωγή του ονόματός μου, του επωνύμου της οικογένειάς μου -το τόσο δύσκολο πολλές φορές για τους άλλους- είναι από τη Ρουμανία… έλληνες του Ιασίου που κατέβηκαν στη Ρόδο… οι παππούδες μου από τη Ρόδο, την Κούταλη, τη Σάμο και το Καστελόριζο… νιώθω ρωμιός… είμαι ρωμιός… ελπίδα; Όνειρο; Καημός; Άγνωστο… ταξίδι και περιπλάνηση… λυγμός… χαρά… τ’ αγαπώ το Ρωμαίικο κι ας πληγώνει… το πιστεύω το ρωμαίικο κι ας σκοτώνει… βρίσκει πάντοτε την ευκαιρία να μας σκουπίσει με τον τρόπο του τα δάκρυα από τα μάτια… εξάλλου δεν το διάλεξα… με διάλεξε…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου