Η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Ορθοδόξων Σπουδών του Fordham University (Νέα Υόρκη), την Έδρα Ορθοδόξου Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Münster (Γερμανία) και το Ρουμανικό Ινστιτούτο Διορθοδόξου, Διαχριστιανικού και Διαθρησκειακού Διαλόγου (INTER) Cluj-Napoca οργανώνει διεθνές συνέδριο με θέμα: Νεο-πατερική σύνθεση ή «Μετα-πατερική» Θεολογία: Το αίτημα της θεολογίας της συνάφειας στην Ορθοδοξία. Το συνέδριο αυτό εντάσσεται στο πλαίσιοτου φετινού προγράμματος της Ακαδημίας με γενικό θέμα: Η Ορθοδοξία στον 210 αιώνα.
Ο 20ος αιώνας υπήρξε για την Ορθοδοξία μια περίοδος σημαντικών αλλαγών και ανακατατάξεων. Για πρώτη φορά, έπειτα από πολλούς αιώνες, με την αφορμή της οικουμενικής κίνησης και στο πλαίσιο κυρίως της ορθόδοξης διασποράς, η ορθόδοξη θεολογία βγήκε από την εσωστρέφεια και την ομολογιακή της περιχαράκωση ερχόμενη σε διάλογο με τις άλλες μεγάλες χριστιανικές παραδόσεις και με τις προκλήσεις του μοντέρνου κόσμου. Αυτή η ελπιδοφόρα πορεία ανανέωσης της Ορθοδοξίας συνδέθηκε στενά με τη λεγόμενη «νεο-πατερική σύνθεση» και με μεγάλα θεολογικά αναστήματα όπως ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, ο Βλαδίμηρος Λόσκι, και τη συμβολή Ελλήνων θεολόγων όπως ο Νίκος Νησιώτης, ο Σάββας Αγουρίδης, ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, ο Σεβ. Μητρπολίτης Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας, ο Χρήστος Γιανναράς, κ. ά.
Η ορθόδοξη θεολογία έχει συχνά χαρακτηρισθεί ως παραδοσιακή, παραπέμποντας έτσι στη βασική πηγή εμπνευσής της και το πλαίσιο διαμόρφωσής της. Πρόκειται για την πλούσια πατερική της παράδοση, η οποία συχνά τείνει να απολυτοποιείται σε ένα είδος μοναδικού, αν όχι και αλάθητου, κριτηρίου αλήθειας και «ορθοδοξίας». Παρατηρείται έτσι στις μέρες μας το φαινόμενο η ορθόδοξη θεολογία να θεολογεί προσκολλημένη σε μεθόδους και αρχές που προϋποθέτουν ένα τελείως διαφορετικό κοσμοείδωλο, όπως αυτό λ.χ. της βυζαντινής εποχής, ενώ η γλώσσα και ο λόγος της συνδέεται σε μεγάλο βαθμό, αν όχι και αποκλειστικά, με τις κατηγορίες σκέψης της ελληνικής φιλοσοφίας και οντολογίας.
Σήμερα δεν γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η σπουδαία σε σημασία πατερική παράδοση, δεν υπήρξε ποτέ ένα μονολιθικό, ανιστορικό και αμετάβλητο κατασκέυασμα, αλλά ότι διαρκώς ανακαινιζόταν με τη χάρη του Πνεύματος, προσλάμβάνοντας και αγιάζοντας τα εκάστοτε και εκασταχού νέα πολιτισμικά, κοινωνικά και ιστορικά δεδομένα. Αυτή η δυναμική φαίνεται σήμερα να έχει μάλλον ατονήσει ή και συσκοτισθεί, με αποτέλεσμα η θεολογία να προβάλλει συνήθως ως ένα απηρτισμένο κλειστό σύστημα, έξωθεν ερχόμενο, αν όχι και επιβαλλόμενο, που με τη μεθοδολογία, τη γλώσσα και το λόγο οριστικά και αμετάκλητα ξεπερασμένων εποχών επιχειρεί τάχα να προσφέρει στο σήμερα την «καλή αγγελία» για τη σωτηρία της κτίσης και του ανθρώπου.
Οι παραπάνω διαπιστώσεις εισάγουν το κεντρικής σημασίας ερώτημα, για το εάν και κατά πόσο μπορεί η Ορθοδοξία παραμένοντας πιστή στην πλούσια πατερική της παράδοση να διαλεχθεί ή, μάλλον, να σαρκωθεί στον μετανεωτερικό κόσμο του 21ου αιώνα, κατά το πρότυπο του σαρκωθέντος Κυρίου της, αναλαμβάνοντας έτσι στην πράξη τις θεολογικές, ανθρωπολογικές αλλά και ιστορικές/πολιτισμικές συνέπειες που απορρέουν από το γεγονός της Σάρκωσης. Με άλλα λόγια, το κεντρικό ζήτημα που τίθεται είναι εάν υπάρχει ενδογενώς η δυνατότητα για την ορθόδοξη θεολογία να λειτουργήσει όχι μόνο ως παραδοσιακή αλλά και ως συναφειακή. Το ερώτημα, όμως, αυτό δεν μπορεί να απαντηθεί ούτε εύκολα αλλά ούτε και μονοδιάστατα. Απαιτεί σοβαρή και κυρίως ειλικρινή, χωρίς προκαταλήψεις, εργασία μέσα στους κόλπους της ορθόδοξης θεολογίας, προκειμένου να αναδειχθούν εκ νέου τα στοιχεία εκείνα που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της πατερικής παράδοσης που για την εποχή της λειτούργησε περισσότερο ως συναφειακή παρά ως παραδοσιακή μορφή θεολογίας. Θα τολμήσει η Εκκλησία να σαρκώσει στο μετανεωτερικό μας κόσμο την αιώνια αλήθεια του Ευαγγελίου, προσλαμβάνοντας κριτικά και δημιουργικά τη σάρκα ακριβώς του μετανεωτερικού κόσμου, και όχι κάποιας μακρινής ή και χιμαιρικής «χριστιανικής» κοινωνίας;
Στο Διεθνές Συνέδριο από τις 3 έως τις 6 Ιουνίου στο Βόλο με θέμα: «Νεο-πατερική σύνθεση ή “μετα-πατερική” θεολογία», θα λάβουν μέρος κορυφαίοι ορθόδοξοι θεολόγοι, επίσκοποι, κληρικοί και λαϊκοί, κοσμήτορες και καθηγητές ορθοδόξων θεολογικών σχολών απ΄όλο τον κόσμο, που θα λαμπρύνουν με την παρουσία τους την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών, την Μητρόπολη Δημητριάδος και την πόλη του Βόλου.
Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα του Συνεδρίου εδώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου