Το 1873 πέθανε στο Μιλάνο ο κορυφαίος Ιταλός συγγραφέας και υποστηρικτής της ενοποίησης της Ιταλίας Αλεσσάντρο Μαντσόνι. Ένθερμος θαυμαστής του, ο μεγάλος συνθέτης Τζουζέππε Βέρντι (1813-1901) τον τίμησε συνθέτοντας ένα ρέκβιεμ για μεγάλη συμφωνική ορχήστρα, κουαρτέτο μονωδών και διπλή χορωδία, που έγινε αποδεκτό με ενθουσιασμό παρά τις επιφυλάξεις κάποιων για την οπερατική θεατρικότητά του. Έργο μεγάλης πνοής, το Ρέκβιεμ του αγνωστικιστή Βέρντι ανήκει στην ίδια ομάδα θρησκευτικών έργων κοσμικού χαρακτήρα με το Ρέκβιεμ του Μπερλιόζ και το γερμανικό Ρέκβιεμ του Μπραμς.
Παρά την αρχική επιτυχία, το Ρέκβιεμ ξεχάστηκε γρήγορα και μόνο μετά τον Μεσοπόλεμο ανασύρθηκε από την αφάνεια και εντάχθηκε στο βασικό ρεπερτόριο.
Για μένα έχει μεγάλο ενδιαφέρον το πώς ένας "αγνωστικιστής" έγραψε μια νεκρώσιμη ακολουθία κατά τα πρότυπα της Καθολικής Εκκλησίας. Και γενικώς τα θρησκευτικά έργα "κοσμικού χαρακτήρα" με προβληματίζουν για την φύση τους και την αναζήτηση των δημιουργών τους.
Άκουσα το Ρέκβιεμ του Βέρντι την περασμένη Κυριακή στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία της ΕΡΤ και την Μικτή Δημοτική Χορωδία Αθηνών υπό την διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού. Σολίστ: Αλεξία Βουλγαρίδου - σοπράνο, Χαρίκλεια Μαυροπούλου - μετζοσοπράνο, Mario Zeffiri - τενόρος, Χριστόφορος Σταμπόγλης - μπάσος.
Αρχικά σκέφτηκα τι δουλειά έχει το Ρέκβιεμ κατακαλόκαιρο! Θα μου πει κανείς, μα μόνο την Μεγάλη Εβδομάδα πρέπει ν' ακούγεται; Όχι φυσικά. Αλλά ως επιλογή δεν μου φάνηκε και η καλύτερη. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε ζωντανά ένα έργο ποταμό! Θαυμάζει κανείς την γραφή του Βέρντι και πέρα από την καθαυτό όπερα, που τον έχει καθιερώσει στη συνείδηση των πολλών. Ένα έργο που τ' ακούς και το ξανακούς με την ίδια ένταση.
Δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασε η εκτέλεση, που είχε βέβαια πολύ καλά σημεία, χάρις, πιστεύω, στον σπουδαίο μαέστρο Λουκά Καρυτινό. Όμως αυτά τα έργα ακόμα και σε μέτριες εκτελέσεις σου δίνουν την δυνατότητα, αν θες, να πας πιο πέρα. Να στοχαστείς πάνω στο ύφος, την μουσικότητα, την ένταση του συναισθήματος, τα όρια και περιθώρια των σολίστ, που πρέπει να ανταποκριθούν σε μια πυκνή, από κάθε άποψη, παρτιτούρα.
Πάντως ακόμα κι αν το Ρέκβιεμ του Βέρντι είναι "όπερα με εκκλησιαστικό ένδυμα", όπως το κατέκρινε ο μαέστρος Χανς φον Μπύλοβ, σίγουρα είναι δημιούργημα μιας μεγαλοφυΐας, κατά την θεώρηση του Γιοχάνες Μπραμς.
Παρά την αρχική επιτυχία, το Ρέκβιεμ ξεχάστηκε γρήγορα και μόνο μετά τον Μεσοπόλεμο ανασύρθηκε από την αφάνεια και εντάχθηκε στο βασικό ρεπερτόριο.
Για μένα έχει μεγάλο ενδιαφέρον το πώς ένας "αγνωστικιστής" έγραψε μια νεκρώσιμη ακολουθία κατά τα πρότυπα της Καθολικής Εκκλησίας. Και γενικώς τα θρησκευτικά έργα "κοσμικού χαρακτήρα" με προβληματίζουν για την φύση τους και την αναζήτηση των δημιουργών τους.
Άκουσα το Ρέκβιεμ του Βέρντι την περασμένη Κυριακή στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία της ΕΡΤ και την Μικτή Δημοτική Χορωδία Αθηνών υπό την διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού. Σολίστ: Αλεξία Βουλγαρίδου - σοπράνο, Χαρίκλεια Μαυροπούλου - μετζοσοπράνο, Mario Zeffiri - τενόρος, Χριστόφορος Σταμπόγλης - μπάσος.
Αρχικά σκέφτηκα τι δουλειά έχει το Ρέκβιεμ κατακαλόκαιρο! Θα μου πει κανείς, μα μόνο την Μεγάλη Εβδομάδα πρέπει ν' ακούγεται; Όχι φυσικά. Αλλά ως επιλογή δεν μου φάνηκε και η καλύτερη. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε ζωντανά ένα έργο ποταμό! Θαυμάζει κανείς την γραφή του Βέρντι και πέρα από την καθαυτό όπερα, που τον έχει καθιερώσει στη συνείδηση των πολλών. Ένα έργο που τ' ακούς και το ξανακούς με την ίδια ένταση.
Δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασε η εκτέλεση, που είχε βέβαια πολύ καλά σημεία, χάρις, πιστεύω, στον σπουδαίο μαέστρο Λουκά Καρυτινό. Όμως αυτά τα έργα ακόμα και σε μέτριες εκτελέσεις σου δίνουν την δυνατότητα, αν θες, να πας πιο πέρα. Να στοχαστείς πάνω στο ύφος, την μουσικότητα, την ένταση του συναισθήματος, τα όρια και περιθώρια των σολίστ, που πρέπει να ανταποκριθούν σε μια πυκνή, από κάθε άποψη, παρτιτούρα.
Πάντως ακόμα κι αν το Ρέκβιεμ του Βέρντι είναι "όπερα με εκκλησιαστικό ένδυμα", όπως το κατέκρινε ο μαέστρος Χανς φον Μπύλοβ, σίγουρα είναι δημιούργημα μιας μεγαλοφυΐας, κατά την θεώρηση του Γιοχάνες Μπραμς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου