Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ ΣΤΟ Avvenire

Δημοσιεύουμε, αγαπητοί συνοδίτες, νομίζω κατ' αποκλειστικότητα, την συνέντευξη που έδωσε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος στην ιταλική εφημερἰδα Avennire, που είναι το επίσημο όργανο της Καθολικής Εκκλησίας στην Ιταλία. Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στο χθεσινό φύλλο της Αvvenire, στα ιταλικά φυσικά. Η Avvenire κυκλοφορεί σε 200.000 φύλλα την ημέρα.

Η Ιδιωτική Οδός εξασφάλισε την μετάφρασή της στα ελληνικά.

Φωτό: Νίκος Μαγγίνας

-Πέρασε σχεδόν ένας χρόνος από την εκλογή σας στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών, όπου διαδεχθήκατε τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Η κληρονομιά του μακαριστού υπήρξε δύσκολη;

Απ. Είναι σαφές ότι η ο τρόπος που διακόνησε την Εκκλησία ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητος. Το έργο, το οποίο επιτέλεσε ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος είναι σημαντικό και η κληρονομιά που άφησε σπουδαία και εμπνευσμένη. Στο χώρο, όμως, της Εκκλησίας, με βάση την διδασκαλία της Εκκλησίας μας, η μεγάλη κληρονομιά, δεν έχει να κάνει με το τι κάνουμε εμείς ως άνθρωποι, αλλά με το τι έκανε και κάνει για εμάς ο Χριστός. Αυτός είναι ο «πρωτεύων εν πάσι». Η μεγάλη κληρονομιά, παρακαταθήκη, για την Εκκλησία είναι ο Χριστός, το σώμα Του και το αίμα Του. Μόνο όποιος συμμετέχει στο σώμα του Χριστού, όπως αυτό φανερώνεται εν τη Εκκλησία, υπάρχει ελπίδα σωτηρίας και αντιμετωπίσεως τελεσιδίκως του εσχάτου εχθρού μας, του θανάτου και της φθοράς. Αν μετακινηθούμε από αυτή την αρχή θα κινδυνεύουμε να εκκοσμικευθούμε. Αυτός είναι ο μεγάλος πειρασμός που πάντοτε παραμονεύει στην ζωή μας, ως χριστιανών.

- Αυτό το έτος γιορτάσθηκαν τα 2000 χρόνια από τη γέννηση του Απ. Παύλου.Ένα γεγονός που για την Ελλάδα έχει μια ιδιαίτερη σημασία και αξία. Πώς βίωσε η Ελλάδα το γεγονός αυτό;

Απ. Η αποστολικότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, όπου γης αυτή συγκροτείται, εκδηλώνεται πρώτα από όλα στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Εκεί γίνονται παρόντα τα «παρελθόντα και τα μέλλοντα». Εμπειρικά την εκδηλώνει ως έκφραση ενότητας στην πίστη, στο δίκαιο, στην ίδια την ζωή και στην πνευματικότητα. Ιδιαίτερα η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος, της οποίας η ζωή συνδέεται άμεσα με τα «βήματα» και του Αποστόλου Παύλου καθημερινά, και όχι μόνο ευκαιριακά και επετειακά, αγωνίζεται να είναι συντονισμένη και να εμπνέεται από τα «βήματα» όλων των αποστόλων, για να είναι και να επιβεβαιώνεται όντως και ως αποστολική.

- Η Ελλαδική Εκκλησία συχνά έδωσε την εντύπωση απομόνωσης σε σχέση με τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες. Ποιές είναι οι σχέσεις με αυτές τις Εκκλησίες;

Απ. Σε κάθε διορθόδοξο επίπεδο η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος ήταν και είναι παρούσα και μάλιστα πολλές φορές με σημαντικές συμμετοχές, όλα αυτά όμως επιτελούνται υπό τον συντονιστικό και καθοδηγητικό ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όπως άλλωστε έχει αναγνωριστεί και πανορθόδοξα.

-Πρόσφατα μερικά σκάνδαλα έπληξαν την κοινότητα του Αγ. Όρους.Τι επίδραση είχαν αυτά τα σκάνδαλα στους πιστούς;

Απ. Ο σκανδαλισμός είναι γεγονός. Πιστεύω, όμως ότι τελικά το εκκλησιαστικό κριτήριο και το αισθη­τήριο των πιστών μπορεί να αντιληφθεί ότι η αναμαρτησία είναι χαρακτηριστικό μόνο του Τριαδικού Θεού. Μόνο ο Χριστός είναι και ο τέλειος άνθρωπος. Για όλους εμάς τους ανθρώπους, αυτό είναι ζητούμενο, γι’ αυτό προσέφερε την δυνατότητα της μετανοίας. Ο αγώνας για την θέωση δεν στέφεται πάντοτε με επιτυχία και για εμάς τους κληρικούς. Αυτό είναι μια πραγματικότητα που λυπεί και στεναχωρεί και δικαιολογημένα σκανδαλίζει από μια άποψη, το λαϊκό στοιχείο της Εκκλησίας.

-Σε σχέση με τα οικουμενικά ανοίγματα της νέας χιλιετίας, η Ελλαδική Εκκλησία έδωσε την εντύπωση να ακολουθεί με ένα βήμα πίσω. Ιδιαίτερα σε ορισμένες μεμονωμένες περιοχές- και όχι μόνον- παραμένουν έντονες οι αντικαθολικές προκαταλήψεις, όπου υπάρχουν και διακρίσεις, όπως εκείνες της μη αναγνώρισης των μυστήριων. Τι έχετε να πείτε επί του προκείμενου;

Απ. Η συμμετοχή της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος στη λε­γό­μενη οικουμενική κίνηση ιστορικά είναι δεδομένη. Οι όποιες μεμονωμένες απόψεις ή ακραίες αντιδράσεις δεν εκφράζουν τις επίσημες τοποθετή­σεις της Εκκλησίας. Τα διάφορα θεολογικά ζητήματα που έχουν προκύψει, εξετάζον­ται από αρμόδιες θεολογικές επιτροπές, στις οποίες η παρουσία και η συμμετοχή των εκπροσώπων της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος είναι και ουσιαστική και εποικοδομητική. Η πορεία των διαφόρων θεο­λο­γικών διαλόγων θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα εποικοδομητικού διαλόγου αλή­θειας και εμπιστοσύνης, σ‘αυτά τα ζητήματα δεν επιτρέπεται βιασύνη, αλλά ούτε σχολαστική κωλυσιεργία .

-Πιστεύετε ότι μπορεί να γίνουν σημαντικά βήματα προς τα εμπρός; Πιστεύετε ότι ο Πάπας μπορεί να επιστρέψει στη Αθήνα, σήμερα;

Απ. Υπάρχει η δυνατότητα σε επίπεδο θεολογικό να γίνουν σημαντικά βήματα για αναζήτηση και επανεύρεση της κοινής θεολογικής παρά­δοσης και διδασκαλίας, αυτό άλλωστε κάνουν οι θεολογικές επιτρο­πές, μακριά από αντιλήψεις θεολογικών ισορροπιών, ακροβατισμών και εκπτώσεων ή εφαρμογές μεθόδων εκκλησιαστικής διπλωματίας. Ο διάλο­γος είναι και πρέπει να παραμένει διάλογος θεολογικός, όπου διαλέγονται οι Εκκλησίες και όχι οι ιδεολογίες. Μια επίσκεψη του Πάπα στην Αθήνα, είναι ένα ιδιαίτερο γεγονός και ως χριστιανοί, αλλά και ως Έλληνες φημιζόμεθα για την φιλοξενία μας, και την ανοιχτότητά μας, αλλά δεν πρόκειται περί αυτού, όσο για ένα σημαντικό γεγονός για το οποίο απαιτείται σύνεση.
Αυτά είναι ζητήματα κατά συνέπεια που αφορούν το σώμα της Ιεραρχίας των επισκόπων. Γιατί η Εκκλησία πρέπει να κινείται μακρά από πρόσκαιρους εντυπωσιασμούς και επικοινωνιακού τύπου κινήσεις. Καλούμαστε να αναζητούμε την ουσία των πραγμάτων.

-Ποια είναι η γνώμη σας για την πρόοδο του θεολογικού διαλόγου, ειδικότερα μετά την Ραβέννα;

Είναι ένας διάλογος που από την αρχή τον χαρακτηρίζει η σοβαρό­τητα, η σύνεση, η μεθοδικότητα. Ένας διάλογος που δεν εξαντλείται σε ενθουσιασμούς και δεν παρασύρεται σε απογοητεύσεις. Αυτή η ήρεμη πορεία τόσα χρόνια και η ενασχόλη­σή του με ένα τόσο σοβαρό θεολογικό ζήτημα, όπως είναι η εκκλησιο­λογία, επιβεβαιώνει και την μελλοντική θετική του πορεία. Ειδικότε­ρα για το «Κείμενο της Ραβέννας» είναι αυτό το οποίο επιδιώκει ακριβώς να πετύχει η θεολογική επιτροπή, να αποτυπώσει την λειτουργία και εφαρμογή του «πρώτου», ως αναγκαίας εκκλη­σιο­λο­γικής προϋπόθεσης, στην εκκλησιαστική δομή και λειτουργία, σεβόμενη την αρχή της πενταρχίας των πατριαρχών. Είναι ένα θετικό βήμα, το οποίο περιμένει και τη συνέχειά του. Η προσευχή μας δεν μπορεί να είναι άλλη από το να γίνουμε ένα εν Χριστώ.
Είναι, δηλαδή, ένας δρόμος που κοιτάζει προς το μέλλον, στα έσχατα που έρχονται. Είναι, δηλαδή, ένας δρόμος χωρίς επιστροφή.

Οι δύο φωτογραφίες του Ν. Μαγγίνα είναι από τη Σύναξη των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών στο Φανάρι, τον περασμένο Οκτώβριο. Στην δεύτερη ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος τελεί τρισάγιο στον τάφο του μακαριστού Πατριάρχου Δημητρίου, στη Μονή Ζωοδόχου Πηγής Βαλουκλή.